ဒုကၡသည္စခန္းအတြင္းမွာ ကုန္ၾကမ္းေတြကိုရွာေဖြဖို႔ အခက္အခဲေတြရွိေနတဲ့အတြက္ သက္ႀကီးရြယ္အိုနဲ႔ မိဘမဲ့ကေလးေတြကို အခမဲ့ထုတ္ေ၀ေပးခဲ့ရာမွ ယခုေဖေဖၚ၀ါရီလကေနစၿပီး ရပ္ဆိုင္းေတာ့မွာျဖစ္လို႕ ေရွ႕ဆက္ထုတ္လုပ္သြားမည့္ ဖေယာင္းတိုင္ေတြကို စခန္းအတြင္း ေရာင္းခ် သြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
လ်ပ္စစ္မီးမရွိတဲ့ ကရင္နီအမွတ္-၁ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ ဖေယာင္းတိုင္ေတြကို ကိုယ္တိုင္ထုတ္လုပ္ႏိုင္ဖို႔ အတတ္ပညာသင္တန္းနဲ႔ ကုန္ၾကမ္း ေတြကို ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ ကက္သလစ္အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ ေရးအဖြဲ႔ COERR မွ ကူညီေဆာက္ရြက္ေပးေနတာပါ။
“ဒီ(ဖေယာင္းတိုင္ထုတ္လုပ္နည္း) သင္တန္းလာတဲ့သူေတြက တကယ့္ စိတ္ဝင္စားၿပီး လာတက္တဲ့သူ ရွိသလို ဖေယာင္းတိုင္ကိုပဲ ရခ်င္တဲ့ စိတ္ နဲ႕ လာတက္တဲ့လူေတြကို ေတြ ့ရွိပါတယ္” လို႔ အမွတ္-၁ ဒုကၡသည္စခန္း အေျခစိုက္ COERR ရံုးၾကည့္ၾကပ္ေရး တာ၀န္ခံ ေညးေလာ္ ကေျပာပါတယ္။
"က်ေနာ္ ဒီဖေယာင္းတိုင္ လုပ္နည္းကို ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က စလုပ္ခဲ့တယ္။ က်ေနာ္စစလာတုန္းကဆိုရင္ သက္ႀကီးရြယ္အိုတို ့ လိုပဲလာလုပ္ပါတယ္။ အဲခ်ိန္က လုပ္အားေပး သေဘာနဲ ့ လုပ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဖေယာင္းတိုင္ ၃ ထုပ္ရျပန္ တယ္ေပါ့”လို႔ အသက္ ၆၅ ႏွစ္အရြယ္ ဦးနာတာက ေျပာ ပါ တယ္။
ဦးနာတာဟာ ဖေယာင္းတိုင္ထုတ္လုပ္နည္းကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့အတြက္ COERR အဖြဲ႔ ကသူ ့ကို ဖေရာင္းတိုင္ ထုတ္လုပ္ေရးနည္းျပအျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဖေယာင္းတိုင္ လုပ္တဲ့နည္းနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ဦးနာတာက အခုလိုရွင္းျပပါတယ္။
''ဖေယာင္းတိုင္ထုတ္လုပ္တဲ့ နည္းက က်ေနာ္တို ့ထုတ္တဲ့ဖေယာင္းတိုင္ေတြက ရိုးရုိးေလးပဲ။ ဘာျဖစ္လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တုိ ့ ဖေယာင္းခ်ီးနဲ႔ ဘာမွေရာစရာ မလိုဘူးေလ။ ဖေယာင္းခ်ီးေတြကို အရည္ေပ်ာ္ေအာင္ ႀကိဳခ်က္ၿပီး ဖေယာင္းခုံဆိုတဲ့ ဖေယာင္းတိုင္ထုတ္လုပ္စက္ကိုလုံခ်ည္ ေတြ အဆင္သင့္ ထည့္ထားၿပီး ဖေယာင္းခ်ီးကို ေလာင္းထည့္တာေပါ့။ ေလာင္းထည့္ၿ့ပီးေတာ့ နဲနဲ ၾကာၾကာခဲေအာင္ ေစာင့္ရတာေပါ့။ ခဲသြား ၿပီဆိုရင္ လုံခ်ည္ေတြကို ျဖတ္ၿပီး ဖေယာင္းတိုင္ေတြကို အထုပ္ေတြနဲ႕ ထုပ္တာပဲေပါ့။"
ဖေယာင္းတိုင္ လုပ္နည္းအစီအစဥ္ကို ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဓိက ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ဒုကၡသည္ စခန္း ထဲမွာ ေနထိုင္တဲ့ လူထုေတြအေနနဲ႔ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ လက္ေတြ႕ က် က် အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း လုပ္သြားႏိုင္ဖို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတတ္ပညာနဲ႔ပါတ္သက္ၿပီး ဖေယာင္တိုင္ ထုတ္လုပ္နည္း အတတ္ပညာအျပင္ ဆင္းရဲမြဲေတမႈနဲ႔ အလုပ္လက္မဲ့ေတြ ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တဲ့ တျခားေသာ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္း အတတ္ ပညာေတြလဲ COERR မွ ကူညီေဆာင္ ရြက္ေပးလ်က္ ရွိေနပါတယ္။
၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလမွ ေဖေဖၚ၀ါရီလအထိ စခန္းေျခစိုက္ COERR ရုံးမွာ ႏွစ္လတာ အလုပ္သင္ အျဖစ္လာေရာက္ေလ့လာသင္ယူေနတဲ့ ကရင္နီဆယ္တန္းလြန္ KnCC ေက်ာင္းမွ ေႏွာက္ဆံုးႏွစ္ ေက်ာင္း သားတဦးျဖစ္တဲ့ လင္းထက္ဦးက ယခုလိုေျပာပါတယ္။
''အကယ္၍ က်ေနာ္တို ့က ဒီလိုအတတ္ပညာမ်ိဳးတတ္ၿပီဆိုရင္ တို႔ရဲ႕ႏိုင္ငံသို ့မဟုတ္ ရြာမွာ ျပန္ေနလို ့ရွိရင္ ေကာင္းေကာင္းေလး အသုံးခ်လို ့ရတယ္ေပါ။ ဖေယာင္းတိုင္ လုပ္နည္း တခုတည္းမဟုတ္ဘူးေလ၊ အျခားဟာ အမ်ားႀကီးရွိေသးတယ္။ ဥပမာ- ဆပ္ျပာ လုပ္နည္း၊ ေခါင္းေလွ်ာ္ ရည္၊ ပန္ကန္ေဆးရည္၊ ၿပီးေတာ့ ေျမႀသဇာ ထုတ္လုပ္နည္းတို ့လည္း ဒီမွာ သင္တန္းေပးေနပါ တယ္။ သို႔ျဖစ္၍ ဒီအရာေတြအားလုံးဟာ က် ေနာ္တို ့ရဲ႕အနာဂတ္ အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္းအတြက္ တကယ့္အေရးပါတဲ့ အရာေတြပဲ”
အမွတ္-၁ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ UN ရွိထားသူနဲ႔ UN မရွိတဲ့လူသစ္ဒုကၡသည္ ၂ ေသာင္း၀င္းက်င္ခန္႔ ရွိေနပါတယ္။ တတိယႏိုင္ငံအေျခခ် ေနထိုင္ ေရးအစီအစဥ္ကို ေလွ်ာက္ထားသူရွိေနၾကသလို မေလွ်ာက္ဘဲ စခန္းတြင္းမွာ ဆက္လက္ ေနထိုင္သူေတြလဲ ရွိေနပါတယ္။
ယခုအခ်ိန္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အခ်ိန္ကာလလည္းျဖစ္၊ ကရင္နီအမ်ိဳးသား တိုးတက္ေရးပါတီ (KNPP) နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတို႔အ ၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲ ထားတဲ့အခ်ိန္ကာလလည္း ျဖစ္ေနတာမို႔ နယ္စပ္ ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထိုင္တဲ့ သူေတြအတြက္ COERR အျပင္ တျခားေသာ NGO ေတြအေနနဲ႔လည္း အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းကိစၥနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ဦးစားေပး လုပ္ေဆာင္ လာတာကို ေတြ႔ေနရပါတယ္။
NGOေတြရဲ့အကူညီနဲ႔ ယခုဆိုရင္ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ၀က္ေမြးျမဴေရးနဲ႔ ငါးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းေတြ အမွတ္ ၁ ဒုကၡသည္စခန္းမွာ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ကို ေတြ႔ရပါတယ္။ လာမည့္ေႏြရာသီမွာဆိုရင္လည္း အပ္ခ်ဳပ္၊ ဇာထိုးပန္းထိုး၊ ကြန္ျပဴတာ၊ ဂီတာ့အႏုပညာနဲ႔ ပန္းခ်ီသင္တန္းေတြ လုပ္သြားဖို႔ အစီအစဥ္ေတြ ရွိေနပါတယ္။
ဒီလိုအသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအတတ္ပညာေတြဟာ တျခားေနရာေဒသေတြမွာ ရဖို႔မလြယ္ကူလွပါဘူး။ ယခုလိုဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ဦးစား ေပးၿပီး ပို႔ခ်ေပးေနတဲ့ အတတ္ပညာေတြကို ဒုကၡသည္ေတြ အေနနဲ႔ အခ်ိန္ေပးၿပီး ယူထားတတ္ၾကဖို႔ လိုပါတယ္။
ဒီအတတ္ပညာေတြဟာ မိမိေနရပ္ရင္းကို ျပန္လွည္အေျခခ် ေနထိုင္တဲ့ အေျခအေနဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ တပါးႏိုင္ငံမွာ သြားေရာက္အေျခခ် ေနထိုင္ တာဘဲျဖစ္ျဖစ္၊ မိမိလက္ရွိ ေနထိုင္တဲ့ေနရာေတြမွာ ဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ေနရာဘဲေရာက္ေရာက္ အက်ိဳးရွိရွိျပန္လွည္ အသံုးခ်ႏိုင္ၾကမွာျဖစ္ေၾကာင္း......။
No comments:
Post a Comment