ေနမေကာင္းျဖစ္ေနသူမ်ား၊ နားမၾကားသူမ်ားႏွင့္ အျမင္အာ႐ံုခ်ိဳ႕ယြင္းေနသူေတြလည္း သူတို႔မိတ္ေဆြမ်ား၏ အကူအညီ ႏွင့္ျဖစ္ေစ ေဂဟာမွသီလရွင္မ်ား၏ အကူအညီႏွင့္ျဖစ္ေစ ပါ၀င္ၾကသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ေနထိုင္သူ ဦးႏို၀ယ္က “က်ေနာ္တို႔ အရမ္းေပ်ာ္တယ္လို႔ ခံစားရပါတယ္” ဟု ေျပာသည္။
ဒါက ကိုလံဘီယာရုပ္ရွင္မင္းသားတဦး ႏွင့္ အီတလီႏိုင္ငံသား အႏုပညာကုထံုးပညာရွင္တေယာက္တို႔က စတင္ စီစဥ္ မိတ္ဆက္ေပးခဲ့သည့္ Myanmar Art Social Project (MASC) စီမံကိန္းျဖစ္သည္။ ဒိန္းမတ္လူမ်ိဳး စိတ္ပညာရွင္ တေယာက္ႏွင့္ ျမန္မာ အႏုပညာရွင္မ်ား၊ ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ားက ၀ိုင္း၀န္းကူညီၾကသည္။
သူတို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ အႏုပညာျဖင့္ စိတ္ခံစားမႈကို ေဖာ္ထုတ္ရန္ျဖစ္သည္။ သရုပ္ေဆာင္ျခင္းႏွင့္ အျခားေသာ အႏုပညာဖန္တီးမႈနည္းလမ္းမ်ားကို ေပါင္းစပ္ထားသည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ျဖင့္ နာလံထ ကူညီေရးျဖစ္သည္။
MASC သည္ အားနည္းသူမ်ားအေပၚတြင္ အဓိက အာ႐ံုစိုက္ၿပီး လမ္းေပၚမွ ကေလးငယ္မ်ား၊ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ားႏွင့္ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ ထိုထဲတြင္ ခရစ္ယာန္ သီလရွင္မ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာ သက္ႀကီးရြယ္အိုမ်ား ေဂဟာလည္း အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။
စီမံခ်က္ကို တည္ေထာင္သူမ်ားက ခိုင္ခိုင္မာမာ ေရးဆြဲထားပါသည္။ Carlos Ossa သည္ သ႐ုပ္ေဆာင္၊ ဒါ႐ိုက္တာႏွင့္ ထုတ္လုပ္သူအျဖစ္ ကိုလံဘီယာႏိုင္ငံတြင္ ၁၂ ႏွစ္ၾကာရပ္တည္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ပဋိပကၡၾကားတြင္ ေနထိုင္ၾကရသည့္ ကေလးငယ္မ်ား အပါအ၀င္ ကြဲျပားျခားနားသည့္ အုပ္စု အမ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ အလုပ္႐ံု ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
သူ၏ သရုပ္ေဖာ္ အႏုပညာအေတြ႔ အႀကံဳမ်ားသည္ Cinzia Rigodanzo ၏ စိတ္ပညာဆိုင္ရာ အေထာက္အကူျပဳမႈႏွင့္ အလြန္လိုက္ဖက္ညီခဲ့သည္။ Cinzia Rigodanzo သည္ အႏုပညာ ကုထံုးပညာရွင္တေယာက္ျဖစ္ ၿပီး အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ၾကက္ေျခနီ ေကာ္မတီတြင္ ၆ ႏွစ္ၾကာအမႈထမ္းခဲ့သည္။
“က်မတို႔ ေတြ႕တဲ့ အခ်ိန္မွာပဲ က်မတို႔ရဲ႕ အေတြ႔အႀကံဳ ဗဟုသုတေတြကို ေပါင္းစပ္လို႔ ရႏိုင္မယ္ဆိုတာ သိလိုက္တယ္၊ Carlos မွာ အႏုပညာနဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္ အရည္အေသြးရွိတယ္။ က်မမွာက အႏုပညာကို ကုထံုးတခုအျဖစ္ သံုးတဲ့ အေတြ႕ အႀကံဳ ရွိတယ္ေလ” ဟု Rigodanzo ကေျပာသည္။
ကစားနည္းမ်ား၊ သ႐ုပ္ေဆာင္အတတ္ပညာႏွင့္ ပံုဆြဲျခင္း၊ ေဆးခ်ယ္ျခင္းတို႔ကဲ့သို႔ေသာ အႏုပညာရပ္မ်ားကို အသံုးျပဳ၍ MASC သည္ လူအမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားသက္၀င္ႏိုင္ေအာင္ သို႔မဟုတ္ မိမိတို႔၏ ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္ အေတြ႔အႀကံဳ မ်ားကို အေသးစိတ္ ေျပာျပေနရန္မလိုဘဲ ေဖာ္ထုတ္ျပႏိုင္ေအာင္ ကူညီႏိုင္ခဲ့သည္။
ထုိနည္းလမ္းက အင္အားေကာင္းသည့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈျဖစ္သည္။ Rigodanzo က ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရွိ လမ္းေပၚမွ ကေလးငယ္မ်ား ႏွင့္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ကိုယ္ခႏၶာ သရုပ္ျပမႈကို အသံုးျပဳကာ ကေလးငယ္တို႔၏ ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္ ၎ ခံစားခ်က္အတိုင္း လုပ္ကိုင္ျပဴမူႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးႏိုင္ခဲ့သည့္ အေၾကာင္းကို ရွင္းျပသည္။
“က်မက အရမ္းကို နာက်င္ၿပီးေတာ့ ၀မ္းနည္းေနတဲ့ ပံုလုပ္ျပလိုက္တယ္၊ မိန္းကေလးတေယာက္က ဒါကိုေျပာင္းလဲဖို႔ လုပ္ လာတယ္။ က်မတို႔ကို ေပ်ာ္ရႊင္သြားေအာင္ လုပ္တာမ်ိဳးမဟုတ္ေပမယ့္ သူ႔ရဲ႕လက္ကေလးေတြနဲ႔ နာက်င္မႈကို ကုသေပးတဲ့ အမူအရာျပတယ္” ဟု Rigodanzo ကေျပာသည္။
“တကယ္ အားရဖို႔ေကာင္းပါတယ္။ က်မတို႔ရဲ႕ ေလ့က်င့္ခန္းမွာ သူ အဓိပၸါယ္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့တာ ရွင္းပါတယ္။ က်မရဲ႕ ၀မ္းနည္းမႈကို ေျပာင္းလဲရမယ္ဆိုတာ သူ နားလည္တယ္။ က်မကို ႏွစ္သိမ့္ကုသဖို႔ သူလုပ္ခဲ့တယ္” ဟု သူက ထပ္ေျပာ သည္။
ထိုကေလးငယ္မ်ားထဲမွ အမ်ားစုသည္ အလြန္ ဆင္းရဲေသာေနရာမ်ားမွ ေရာက္လာသူမ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ အနာဂတ္ မ်ားကလည္း မေရရာပါ။ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲမွ ရရွိသည့္ တံု႔ျပန္မႈမ်ားကေတာ့ ရွင္းလင္းပါသည္။ “က်ေနာ္ ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ပါဘူး၊ အရမ္းေပ်ာ္ပါတယ္။ အရင္ထက္လည္း ပိုၿပီး နားလည္တယ္” ဟု ပါ၀င္တက္ေရာက္ခဲ့သူတဦးက ဆိုသည္။
MASC က အင္အားေကာင္းသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈ သေဘာတရားမ်ားကိုလည္း သူတို႔၏ လုပ္ငန္းထဲတြင္ ေပါင္းစပ္ထည့္သြင္းထားသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးကြဲျပားမႈကို အေျခခံသည့္ တင္းမာ မႈမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ား ျဖစ္ေပၚေနသည္။ ျပည္နယ္မ်ားမွ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္ရန္လည္း ႀကိဳးစားေနရ၏။ ထို႔ေၾကာင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ျခင္းဆိုသည့္ စကားလံုးမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေရးပါၿပီး ေရပန္း စားေနသည္။
သို႔ေသာ္လည္း အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာျခင္း သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံေရး အရေက်ေအးျခင္းမ်ား ႏွင့္ ကြဲျပား ျခားနားပါသည္။
“က်ေနာ္တို႔ေတြဟာ ပဋိပကၡေတြၾကားမွာ မ်ိဳးဆက္သံုးခုေလာက္ေနခဲ့ရပါတယ္။ က်ေနာ့္ကို ပဋိပကၡေတြၾကားမွာ ေမြးခဲ့တယ္။ က်ေနာ့္ အေမကို ပဋိပကၡေတြၾကားမွာေမြးခဲ့တယ္၊ က်ေနာ့္ အဖိုးကို ပဋိပကၡေတြၾကားမွာေမြးခဲ့တယ္။ အခု က်ေနာ့္ သားလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ” ဟု Carlos Ossa က ကိုလံဘီယာ မွ သူ၏ ဘ၀ကိုေျပာျပသည္။
“တူညီတာတခုက က်ေနာ္တို႔ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရးပါပဲ။ ပဋိပကၡေတြၾကားမွာ လူေတြဟာ ေနလို႔ရမယ့္ေနရာကို ရွာၾက ရတယ္” ဟုလည္း ကိုလံဘီယာ ႏိုင္ငံႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ တူညီမႈကိုေျပာျပသည္။
MASC က သဘာ၀တရားကို ရွာေဖြႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားသည္။ ေအာက္ေျခတြင္ လႈပ္ရွားေဆာင္ရြက္ေနသူမ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူငယ္မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားကို ဦးတည္ခ်က္ထား၍ ပဋိပကၡႏွင့္ ေဒါသမ်ားကို အႏုပညာဖန္တီးမႈအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းပစ္ဖို႔ ရည္ရြယ္သည္။ “ဘာျဖစ္လို႔လဲ ဆိုေတာ့ အႏုပညာဆိုတာ ဖန္တီးျခင္းေလ၊ ဖ်က္ဆီးျခင္း မဟုတ္ဘူး” ဟု Ossa က ေျပာသည္။
သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အႏုပညာ သို႔မဟုတ္ သရုပ္ေဆာင္ျပသျခင္းကို လူမႈေရး ကရိယာတခုအျဖစ္ သံုးသည့္ အေလ့အထ နည္းပါးသည့္အတြက္ အခက္အခဲေတြေတာ့ရွိသည္။ အႏုပညာကုထံုး ကၽြမ္းက်င္သူလည္း အလြန္နည္း သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေဒသခံ ေစတနာ့၀န္ထမ္းမ်ား အႏုပညာရွင္မ်ားပါ၀င္သည့္ ကြန္ယက္တခုတည္ေဆာက္ရန္ႏွင့္ ၎တို႔ စြမ္းေဆာင္ရည္ တုိးတက္လာဖို႔ ကူညီမည့္သင္တန္းမ်ား စီစဥ္ေပးရန္ MASC က ရည္ရြယ္လာသည္။ ထိုအစီအစဥ္ေၾကာင့္ သူတို႔အေနျဖင့္လည္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈ၊ ရိုးရာ အႏုပညာပံုစံမ်ားႏွင့္ လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ေလ့လာႏိုင္ခဲ့သည္ဟု Ossa ႏွင့္ Rigodanzo ကရွင္းျပသည္။
ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ ေဂဟာမွာ ေနထိုင္သူမ်ားအတြက္ အလြန္အက်ိဳးျဖစ္ေစခဲ့သည္ဟု Sisters of Reparation ေစာင့္ေရွာက္ေရး ေဂဟာမွ သီလရွင္ Sister Lina က ေျပာသည္။ “ဒါက အရမ္းကို အေရးႀကီးပါတယ္။ သူတို႔ ေတြက ဘ၀ရဲ႕ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ကို ေရာက္ေနၾကၿပီေလ၊ တကယ္လို႔ က်မတို႕က ဒီလိုမ်ိဳးေတြ လုပ္မေပးခဲ့ဘူးဆိုရင္ သူတို႔ ေတြဟာ အထီးက်န္သြားလိမ့္မယ္” ဟု သူကဆိုသည္။
အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပြဲကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရာ အခိုက္အတန္႔ ၿငိမ္သက္ေနသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မိုက္ခ႐ိုဖုန္းက လက္တခုကေန တခုဆီကို ကူးေျပာင္းေန၏။ ႐ုတ္တရက္ဆိုသလို ဆြဲေဆာင္မႈရွိသည့္ အသံတခုက အခန္းထဲမွာ ပဲ့တင္ထပ္၍ ေပၚလာသည္။ အသံရွင္က ေခတ္ေဟာင္း အဂၤလိပ္ေတးတပုဒ္ကို တကယ့္အဆိုေတာ္ႀကီးတေယာက္၏ သီဆိုပံုမ်ိဳးႏွင့္ က်က်နန ဆိုေနသည္။
သီဆိုေနေသာ အဘိုးအိုက သီခ်င္းကို ဘာေၾကာင့္ ဒီေလာက္ေကာင္းေအာင္ ဆိုႏိုင္ရသည့္ အေၾကာင္းကို ရွင္းမျပပါ။ သို႔ေသာ္ သူ႔ခံစားမႈကို လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ရပါသည္။ နားေထာင္ခ်င္သူလည္း စိတ္၀င္တစား နားေထာင္ခြင့္ရွိသည္။ သူ႔ကိုယ္သူ ျပန္လည္ေတြ႔ရွိခဲ့တာ ေသခ်ာပါသည္။
“အႏုပညာဆိုတာ လူသားေတြအတြက္ပါ၊ ခင္ဗ်ားတို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈကို ဖြင့္ဟဖို႔ေနရာလည္း ျဖစ္ပါတယ္” ဟု Ossa က ဆိုသည္။
( Dani Patteran ၏ In Burma, Art to Heal Old Wounds ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)
No comments:
Post a Comment