၁၉၆၂ ပုံႏွိပ္ အက္ဥပေဒျဖင့္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳ

သာလြန္ေဇာင္းထက္

ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ခြင့္ျပဳမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၉၆၂ ပုံႏွိပ္အက္ဥပေဒျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ လုိင္စင္ ပိတ္သိမ္းျခင္း၊ သက္တမ္း တိုးမေပးျခင္း စသည့္ ထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း သတင္းရရွိသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ပုဂၢလိက သတင္းစာထုတ္ေ၀ခြင့္မ်ားကို ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္အက္ဥပေဒျဖင့္ ခြင့္ျပဳသြားမည္ျဖစ္ၿပီး သတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ခြင့္ လုိင္စင္ကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနတြင္ ေလွ်ာက္ထားရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ လုိင္စင္မရွိဘဲသတင္းစာထုတ္ေ၀ခြင့္မရႏုိင္ ေၾကာင္း၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္လုိင္စင္ကို တႏွစ္တခါ သက္တမ္းတုိးရမည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္မႈမ်ား ရွိမည္မဟုတ္ေၾကာင္း၊ မီဒီယာ ဥပေဒ အသစ္ ထြက္ရွိလာပါကလည္း ပုံႏွိပ္ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ဥပေဒ သီးျခား ရွိေနမည္ျဖစ္ၿပီး ယင္းဥပေဒျဖင့္ပင္ သတင္းစာထုတ္ေ၀ခြင့္မ်ားခြင့္ျပဳမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဥပေဒခ်ဳိးေဖာက္ပါက ထုတ္ေ၀ခြင့္ လိုင္စင္ပိတ္သိမ္းျခင္း၊ သက္တမ္းတုိးမေပးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ႏုိင္ ေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရး ၀န္ ႀကီးဌာနပုံႏွိပ္ႏွင့္ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ေရးလုပ္ငန္း ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးရဲတင့္က ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။

“၁၉၆၂ ပုံႏွိပ္ အက္ဥပေဒအရ ပုဂၢလိက သတင္းစာေတြကုိ ခြင့္ျပဳတာျဖစ္တယ္။ Press Law အသစ္ ထြက္လာလည္း မွတ္ပုံတင္ ဥပေဒဆုိ တာ သပ္သပ္ လာမွာပဲေလ။ ပုံႏွိပ္နဲ႔ ထုတ္ေ၀သူ မွတ္ပုံတင္က သပ္သပ္ ရွိေနမယ္ေလ။ ဥပေဒ ေတာ့ မထြက္ေသးဘူး။ ဥပေဒထြက္လာတဲ့ အ ခါ ဥပေဒ ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ဆုိရင္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ လုိင္စင္ပိတ္တာ၊ သက္တမ္း တုိးမေပးတာ ေတြေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္တာေပါ့။ က်ေနာ္တုိ႔ကလြတ္လပ္ ခြင့္ေတာ့ ေပးတာေပါ့။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲ ခ်ဳိးေဖာက္တယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အေရးယူတဲ့အ ပုိင္းက ပါမယ္ထင္တယ္။ ဘယ္လိုမ်ဳိးဆုိရင္ခ်ဳိးေဖာက္ တယ္ ဆုိတာကလည္း ဥပေဒ ထြက္လာမွပဲ သိမယ္။ လက္ရွိအေနအထားအတုိင္း က မွတ္ပုံတင္ဥပေဒဆုိတာ ရွိရင္ ပယ္ဖ်က္တာကရွိႏုိင္ပါ တယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္းပဲအရင္လုိ က်ေနာ္တုိ႔က စိစစ္တာေတြ၊ ျပႆနာ ရွာ တာေတြရွိႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ကစၿပီး Action ယူ တာ မ်ဳိးေတြက ရွိေကာင္းမွ ရွိႏုိင္တာေပါ့” ဟု ဦးရဲတင့္က ဆုိသည္။

ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ရွိ စာေပစိစစ္ေရးႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ဌာနကို မူပုိင္ခြင့္ႏွင့္ မွတ္ပုံတင္ဌာနဟု တရား၀င္အမည္ေျပာင္းလဲ ၿပီး လုပ္ငန္းမ်ား ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္သြားရန္ရွိေၾကာင္း၊ ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိက သတင္းစာမ်ားအေနျဖင့္ မိမိတာ၀န္မိမိယူၿပီး ထုတ္ေ၀ရ မည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ရွင္းျပသည္။

“အရင္လုိ က်ေနာ္တုိ႔က စိစစ္တာေတြ၊ ျပႆနာရွာတာေတြ ရွိႏုိင္မွာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔က စၿပီး Action ယူတာမ်ဳိးေတြက ရွိေကာင္းမွ ရွိ ႏုိင္တာေပါ့ေလ။ အဓိက ႀကဳံေတြ႔ရမွာေတာ့ လြတ္လြပ္လပ္လပ္ လုပ္ၿပီး တာ၀န္ယူတဲ့ စနစ္နဲ႔ပဲ သြားရမွာပဲ” ဟု ဦးရဲတင့္က ေျပာသည္။

အစုိးရက ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္ အက္ဥပေဒျဖင့္ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာမ်ား ထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပဳမည့္အေပၚ ျပည္တြင္း သတင္းစာဆရာမ်ား အ ၾကား စိုးရိမ္မႈမ်ား ေပၚေပါက္ေနၿပီး ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာသတင္းမီဒီယာ ပုံစံသစ္ ျဖစ္ေပလာမည္ ဟုခန္႔ မွန္း ေနၾကသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ သတင္းစာဆရာမ်ားအသင္း ဒုတိယ ဥကၠ႒ႏွင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအဖြဲ႕၀င္တဦးျဖစ္သူ Open News ဂ်ာနယ္ အယ္ ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးသီဟေစာက သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ကုိ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ပုံႏွိပ္ အက္ဥေပဒတြင္ ျပ႒ာန္းထားသည့္ လုိင္စင္စနစ္ျဖင့္ ခြင့္ ျပဳျခင္း သည္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ဆက္လက္ ထိန္းခ်ဳပ္ထားဆဲ ျဖစ္သည္ကုိ ေပၚလြင္ေစေၾကာင္း၊ ၎ အေနျဖင့္ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ဧရာ၀တီသုိ႔ ေျပာသည္။

“သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္လုိင္စင္ကို ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ရုပ္သိမ္းခြင့္၊ ပိတ္သိမ္းခြင့္ ရွိတယ္ ဆုိကတည္းက သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အ ျပည့္အ၀မရွိဘူးဆုိတာ ေပၚလြင္ေစတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏုိင္ငံေတြမွာ မွတ္ပုံတင္ၿပီးတာနဲ႔ တႏွစ္တ ခါ သက္တမ္း တုိးစရာမလုိဘဲ တသက္လုံး ထုတ္လုိ႔ရတဲ့ စနစ္မ်ဳိးပဲ က်င့္သုံးတာ။ အင္ဒုိနီးရွားမွာလည္း အဲဒီစနစ္ပဲသုံးတယ္၊ မေလးရွား ေတာင္ ဒီႏွစ္ကစၿပီး လုိင္စင္စနစ္ကုိ ဖ်က္သိမ္း လုိက္ၿပီး သက္တမ္း တုိးစရာမလုိတဲ့ မွတ္ပုံတင္စနစ္နဲ႔ သြားေနၿပီ။ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ ျပန္ ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက သတင္းလြတ္ လပ္ ခြင့္ကို ဆက္ၿပီးထိန္းတာပဲ” ဟု ၎က ဆုိသည္။

Messenger သတင္းဂ်ာနယ္၏ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ကုိေအာင္ေပၚထြန္းကမူ သတင္းစာထုတ္ေ၀ခြင့္ ျပဳျခင္းအေပၚႀကိဳဆုိေသာ္လည္း သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ရွိမရွိ ဆက္လက္ ေစာင့္ၾကည့္သြားရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ Messenger ဂ်ာနယ္အေနျဖင့္ ေန႔စဥ္ထုတ္သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ သြားရန္ရွိေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္။

“သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ရမယ္ဆုိတဲ့ သတင္းၾကားကတည္းက ႀကိဳျပင္ထားတယ္။ သတင္းစာ ထုတ္ခြင့္ျပဳတာေတာ့ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပ မယ့္လည္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္ရမယ္ဆုိတာကေတာ့ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာပါ။ အခုေျပာလုိ႔ မျဖစ္ဘူးထင္ပါတယ္” ဟု သူက ေျပာ သည္။

ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေဖျမင့္ကလည္း ၎တို႔အေနျဖင့္ သတင္းစာထုတ္ေ၀ရန္ လတ္တေလာ အစီအစဥ္ မရွိေသး ေၾကာင္း၊ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ ရရွိမႈ၊ မရရွိမႈသည္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာန၏ သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ လုိင္စင္ ခ်ထားေပး သည့္ ပုံစံေပၚ တြင္ မူတည္ေနေၾကာင္း သုံးသပ္သည္။

“သတင္းစာ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ခ်ေပးတဲ့ေနရာမွာ ခြဲျခားမႈမရွိဘဲ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသူတုိင္းကုိ ခြင့္ျပဳတယ္ ဆုိရင္ေတာ့သတင္း လြတ္လပ္ ခြင့္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရၿပီလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရတယ္” ဟု ဦးေဖျမင့္က ရွင္းျပသည္။

ေန႔စဥ္ထုတ္ ပုဂၢလိက သတင္းစာ ထုတ္ေ၀လုိသူမ်ား အေနျဖင့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ စတင္ ေလွ်ာက္ထားရမည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ တရား၀င္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရွိရသည္။