မုိင္းအႏၱရာယ္ၾကားက ကရင္ ဒုကၡသည္မ်ား

နန္းဆိုင္ႏြမ္

တုိက္ပြဲေတြ ရပ္ဆုိင္းေနတဲ့ ကရင္ျပည္နယ္ ၿမိဳင္ႀကီးငူ မွ မယ္သေဝါ ေဒသသို႔ သြားရာ လမ္းေၾကာင္း တေလွ်ာက္ရွိ ရြာေတြမွာ ေဒသခံေတြကို မေတြ႔ရဘဲ လံုၿခံဳေရး တာဝန္ယူေနတဲ့ တပ္သားေတြကို သာ ျမင္ရသလို အနီေရာင္ ဆုိင္းဘုတ္ေပၚ အရိုးေခါင္းပံု ႏွင့္ “ အႏၱရာယ္ မုိင္း” ဆိုတဲ့ ဆိုင္းဘုတ္ စုိက္ထူထားတာ ေတြ႔ရတယ္။

တပ္သားတခ်ိဳ႕က ရြာသားေတြရဲ့ အိမ္ေတြေပၚမွာ စခန္းခ်ေနၾကၿပီး တခ်ိဳ႕ တပ္သားေတြကေတာ့ လမ္းမေပၚမွာ တဲငယ္ေတြ ေဆာက္ေနၾကတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ ေစတီျဖဴ ေဘးမွာ တဲေတြ ေဆာက္ကာ ေနၾကတာ ေတြ႕ရတယ္။

မယ္သေဝါ ေဒသကုိ သြားရာလမ္းတေလွ်ာက္မွာ ရွိတဲ့ ေတာင္ေတြေပၚမွာ ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဆရာေတာ္တည္ ထားတဲ့ ေစတီျဖဴေပါင္း မ်ားစြာကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ရပါတယ္။

အဲဒီေနရာကေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္၊ ဘားအံခရုိင္၊ ဖာပြန္ခရိုင္နဲ႔ ထိစပ္ ေနတဲ့ နယ္ေျမ မယ္သေဝါေဒသ ျဖစ္ၿပီး တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ ကရင္အမ်ဳိးသားတပ္မေတာ္ (DKBA) နဲ႔ တပ္မေတာ္၊ ကရင္နယ္ျခားေစာင့္တပ္ (BGF) တို႔ ပူးေပါင္း စစ္ဆင္းေရး ေတြ စက္တင္ဘာလ ပထမအပတ္ကစၿပီး တုိက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာတေလွ်ာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

လက္တေလာမွာေတာ့ တုိက္ပြဲေတြ တည္ၿငိမ္ၿပီး BGF နဲ႔ တပ္မေတာ္က ၿမိဳင္ႀကီးငူ ေဒသ ႏွင့္ မယ္သေဝါ ေဒသ လမ္းပိုင္း တေလွ်ာက္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္ခဲ့ၿပီလို႔ BGF အဖြ႔ဲက ဆိုပါတယ္။

တပ္မေတာ္နဲ႔ BGF တပ္ဖြဲ႔တို႔ နယ္ေျမ ထိန္းခ်ဳပ္ႏုိင္တဲ့ မယ္သေဝါေဒသနဲ႔ ၿမိဳင္ႀကီးငူ ေဒသ ကားလမ္းတေလွ်ာက္က ယခင္ DKBA အဖြဲ႔ စခန္းခ်ခဲ့တဲ့ေနရာတခု ျဖစ္ပါတယ္လို႔လည္း BGF တပ္ဖြဲ႔က ဆုိပါတယ္။

အဲဒီလမ္းပိုင္းမွာ ထိန္းခ်ဳပ္ေနတဲ့ တပ္မ ၂၂ နဲ႔ တပ္မ ၄၄ က တပ္မမႉးေတြ၊ ဗ်ဴဟာမႉးေတြက ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ ေနထိုင္တဲ့ စစ္ေဘးေရွာင္ေတြကို ေနရပ္ျပန္ပို႔ဖို႔ စီစဥ္ေနၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တုိက္ပြဲမွာ အသံုးျပဳတဲ့ ေျမျမဳပ္မုိင္းေတြ ကို ေလာေလာဆယ္မွာ ရွင္းလင္းမႈ မၿပီးေသးဘူးလို႔ BGF ရဲ႕ စစ္ဆင္ေရး တပ္ဖြဲ႔ ဗိုလ္မႉး ႏိုင္ေမာင္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။

အဲ့ဒီ လမ္းေတြကို လံုၿခံဳေရး ယူေနတဲ့ တပ္သားေတြ ကိုယ္တိုင္ လည္း မိုင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေသးတဲ့အတြက္ အေပါ့၊ အေလးကုိ လမ္းမေပၚမွာ လုပ္ေနရတယ္။ တခ်ိဳ႕ က်ည္ေတြ မေဖာက္တာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိေနေသးတယ္လို႔ နယ္ေျမ စိုးမိုးေရး အတြက္ လံုၿခံဳေရး ယူထားတဲ့ တပ္သား ေတြက ေျပာပါတယ္။

“မိုင္းကေတာ့ ေတာင္ယာသမားေတြအတြက္ ရြာအလုိက္ နယ္ေျမအလုိက္ ရွင္းရမယ့္အေနအထားမ်ိဳး ေတြပါ။ မိုင္းကေတာ့ မႈိလို ေပါက္ေအာင္ ျမဳပ္ထားပါတယ္။ သူတို႔ အသံုးျပဳတာ အမ်ားဆံုးက ပိုက္ေတြနဲ႔ လုပ္ထားတာေတြ၊ ၿပီးေတာ့ M150 အခ်ိဳရည္ ပုလင္းေတြနဲ႔ ုလုပ္ထားတဲ့ လက္လုပ္မိုင္းေတြပါ” လို႔ ဗိုလ္မႉး ႏုိင္ေမာင္ေဇာ္ က ေျပာပါတယ္။

ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း မွာ လာေရာက္တည္းခိုေနတဲ့စစ္ေဘးဒုကၡသည္ ေတြကေတာ့ မိမိေနရပ္ကို မျပန္ရဲေသးေၾကာင္း၊ ေျမျမဳပ္မိုင္း ေတြက ရြာအနီးအနားတဝွိက္မွာ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ ရြာျပန္ရင္ ေျမျမဳပ္မိုင္း နင္းမိမွာကို စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနၾကတယ္လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္။

က်ံဳေထာ္ေက်းရြာ က ရြာသူႀကီး တဦး ေျမျမဳပ္မုိင္း နင္းမိၿပီး စက္တင္ဘာ ၁၆ ရက္ေန႔က ေသဆံုးခဲ့တယ္။ အသက္ ၂၀ ေက်ာ္ အရြယ္ အမ်ိဳးသား တဦးက ေတာ့ ႏွားထင္မွာ ေျမျမဳပ္မုိင္းစ ဒဏ္ရာ ရခဲ့တယ္လို႔ ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ စစ္ေဘးေရွာင္ ေတြကို က်န္းမာေရး ေစာင့္ေရွာက္ေပးတဲ့ က်န္းမာေရးမႉး တဦးက ေျပာပါတယ္။

“ က်ံဳေထာ္ ရြာသူႀကီးကေတာ့ မုိင္းနင္းမိရာ ေသြးလြန္လို႔ လမ္းမွာဘဲ ဆံုးသြားတယ္။ မုိင္းစမွန္တဲ့ ေကာင္ေလးက ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း ေရာက္လာတာ မဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တုိ႔ ဆီကို ေရာက္လာတာ ေနာက္က်တယ္။ အခု သူ ေၾကာက္ေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ေဆးကုေပးရင္ေတာင္ လက္မခံခ်င္ဘူး” လို႔ က်န္းမာေရးမႉး က ဆုိပါတယ္။

မုိင္းစထိမွန္တဲ့ က်ံဳေထာ္ေက်းရြာက အမ်ိဳးသား ဘယ္ဝါးက “ က်ေနာ္တုိ႔ ေသနတ္သံ ေတြၾကားလို႔ ရြာကေန ထြက္ေျပးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ ရြာသူႀကီးက ေျမျမဳပ္မိုင္း နင္းမိတယ္။ အဲ့မွာ ေျမျမဳပ္မိုင္းစက က်ေနာ္ထိ တာပဲ။ ၅ ရက္ေလာက္ရွိၿပီ ထင္တယ္” လို႔ သူႀကံဳေတြ႔ရတာ ေတြကို ေျပာျပပါတယ္။

ခရီးသြား ဧည့္သည္အမ်ားစု စိတ္ဝင္စားေနတဲ့ ၿမိဳင္ႀကီးငူ က်ံဳေထာ္ေရတံခြန္ အနီးတဝွိက္တြင္ မုိင္းမ်ား ရွိေနတယ္။ က်ံဳေထာ္ေဒသ ရြာသူႀကီးတဦးမုိင္းနင္းမိေသဆံုးသလို ရြာသားတဦးကလည္း မိုင္းစ ထိမိတဲ့အတြက္ က်ံဳေထာ္ရြာကို ျပန္ဖို႔ ေဒသခံေတြ စိုးရိမ္မကင္းျဖစ္ေနၾကပါတယ္။

“မယ္သေဝါ သြားလမ္းတေလွ်ာက္ေတာ့ မုိင္းေတြ က်ေနာ္တုိ႔ ရွင္းၿပီးသြားၿပီ။ အရင္ သူတုိ႔(DKBA) ေတြစခန္းခ်တဲ့ေနရာ ဆက္ေၾကးေကာက္တဲ့ေနရာေတြမွာေတာ့ မိုင္းေတြရွင္းၿပီးပါၿပီ။ အခုဆိုရင္ တုိက္ပြဲမျဖစ္တာ ၃ ရက္ရွိပါၿပီ” လို႔ တပ္မ ၄၄ မွ ဗိုလ္ႀကီး တဦးက ရွင္းျပပါတယ္။

BGF နဲ႔ DKBA က လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၅ ဇူလိုင္အေစာပိုင္းေတြမွာ တပ္ဖြဲ႔တခုတည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ DKBA ကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ အတြင္းက BGF ၊ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုက္ပြဲ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ အေပၚ တပ္တြင္း မေက်လည္မႈေတြ ျဖစ္ၿပီးေနာက္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေစာေက်ာ္သက္ ဦးစီးသည့္ တပ္ရင္း နဲ႔ ကလို႔ထူးေဘာ စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွ ဗိုလ္မႉးႀကီး ေစာဆန္းေအာင္ တို႔ကို DKBA ဗဟိုက ထုတ္ပယ္ခဲ့တာပါ။

ထုတ္ပယ္ခံရၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ DKBA ဗဟို က ၎တို႔ တပ္ဖြဲ႔မ်ားအေပၚ တာဝန္ယူမႈ မရွိတာေၾကာင့္ ခြဲထြက္္မယ္လို႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္ၿပီး တိုးတက္ေသာ ဗုဒၶ ဘာသာ ကရင္ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္ (DKBA) အမည္နဲ႔ အဖြ႔ဲသစ္ ထူေထာင္ခဲ့လုိက္ပါတယ္။

အဖဲြ႔သစ္ထူေထာင္ၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ DKBA ခြဲထြက္အဖြဲ႔ နဲ႔ တပ္မေတာ္၊ BGF တပ္ဖြဲ႔ တို႔က မၾကာခဏ ဆုိသလို တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

တိုက္ပြဲမ်ားျပင္းထန္မႈေၾကာင့္ ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းအတြင္း စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ ၄၀၀၀ ခန္႔ စစ္ေဘးေရွာင္ေနရတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအတြက္ စခန္း ၂ ခု ျဖစ္တဲ့ ေအးလင္းသာယာ ေက်ာက္စာကြင္း ႏွင့္ ျမစ္ပန္းဝတ္မႈံ ခန္းမေဆာင္ ေနရာ ထားထားပါတယ္။

တခ်ိဳ႕ ေဒသခံေတြက ထိုင္းနယ္စပ္ ဘက္မွာ သြားေရာက္ ခိုလံုေနၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြ အတြက္ အခ်ိန္တို စားနိပ္ရိကၡာ လံုေလာက္မႈ ရွိတယ္။ က်န္းမာေရး ကို ၿမိဳ႕နယ္ သူနာျပဳမ်ား ဆရာမေတြက လာေရာက္ၾကည့္ရႈ႕ေပးတယ္၊ စစ္ေရွာင္ ကေလးငယ္ေတြရဲ႕ ပညာေရး မျပတ္ေအာင္ စခန္းေတြမွာ ေက်ာင္းဖြင့္ၿပီး သင္ၾကားေပးေနပ၏တယ္ လုိ႔ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ စခန္း ကြပ္ကဲေရး အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္ ကိုေနလင္းထက္ က ေျပာပါတယ္။

“ အခက္အခဲ မရွိရေအာင္ ဆိုၿပီး စတင္ေရာက္ရွိလာတဲ့ ရက္ကေန ဆရာေတာ္ႀကီးေတြက ေနရာ ခ်ထားေပး ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးေတြရဲ့ လမ္းညြန္မႈေတြနဲ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတယ္။ စားေရး ေသာက္ေရး ၾကေတာ့ ပရဟိတ အဖြဲ႔ေတြ ကရင္ျပည္နယ္ အစိုးရ လမ္းညြန္ခ်က္နဲ႔အတူ ကာလတုိကိုေတာ့ အေကာင္းဆံုး ေဆာင္ရြက္ထားပါတယ္” လို႔ သူက ရွင္းျပတယ္။

ၿမိဳင္ႀကီးငူ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းကို ေရာက္လာတဲ့ ေက်းရြာ ၂၂ ရြာက ေဒသခံေတြဟာ စစ္ေဘးက ထြက္ေျပးလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ အဝတ္အစား ပါမလာေၾကာင္း၊ တုိက္ပြဲ ႀကီးမားမယ္လို႔ မထင္သလို ဆရာေတာ္က ကားနဲ႔လာႀကိဳတာေၾကာင့္ ထြက္ေျပးလာၾကတယ္လို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းမွာေနတဲ့သူေတြက ေျပာပါတယ္။

“ဆရာေတာ္ကားလာတဲ့အခ်ိန္ မွာ က်မနဲ႔ ကေလးေတြက ထမင္းစားေနတာပါ။ ကားေပၚ တက္တက္ စစ္ျဖစ္ေတာ့မယ္ ဆိုလို႔ လုိက္တက္လာတာ။ က်မ ရဲ့ ခႏၵာကိုယ္မွာ ဝတ္ထားတဲ့ အဝတ္ပဲ ပါတယ္” လို႔ အသက္ ၄၅ႏွစ္ အရြယ္ ဂူးေသာင္းဘူေက်းရြာ ေနထိုင္တဲ့ ေဒၚေနာ္မု က ထြက္ေျပးလာတဲ့အျဖစ္အပ်က္ကို ေျပာျပပါတယ္။

တပ္ပိုင္းဆုိင္ရာေတြက စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္ေတြထဲက ေနရပ္ျပန္ခ်င္တဲ့ ျပည္သူေတြကို ျပန္ပို႔မယ္လို႔ စီစဥ္ၾကေပမယ့္ ဆရာေတာ္ရဲ့ အမိန္႔ အာဏာ မရရင္ ေဒသခံေတြက မိမိေနရပ္ကို မျပန္ဘူး လို႔ ေျပာတာေတြရွိပါတယ္။

“ တပ္ေတြက ဘယ္ေလာက္ပဲ ျပန္ပို႔ ဖို႔ လုပ္လုပ္ က်ေနာ္တို႔ မယ္သေဝါ ေက်းရြာက လူေတြကေတာ့ မျပန္ဘူး။ ဆရာေတာ္ က ျပန္ဖုိ႔ လာေခၚမွ ျပန္မယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ဆရာေတာ္ က အုပ္ခ်ဳပ္တာ။ ဆရာေတာ္ စကားပဲ နားေထာင္ပါမယ္” လို႔ မယ္သေဝါ ေက်းရြာ က ေမာင္ဝင္း က ေျပာပါတယ္။

စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းမွာ ၁၂ ႏွစ္ေအာက္ ကေလးငယ္ ၁၅၀၃ ဦး ရွိၿပီး ေက်ာင္းသား ေတြ အတြက္ စာသင္ေက်ာင္းေတြ လည္း ဖြင့္လွစ္ေပးထားပါတယ္။

“ အရင္က တုိက္ပြဲေတြ က ဒီလုိ ရက္မၾကာဘူး။ တရက္ ႏွစ္ရက္ ျဖစ္ၿပီး၊ ရပ္သြားတယ္။ ဒီတခါက တုိက္ပြဲျဖစ္တာ ရက္ရွည္တယ္။ က်မတုိ႔ ဘယ္ေတာ့မွ ျပန္ရမယ္ဆုိတာကေတာ့ မသိေသးဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခု ကေလးေတြ အတြက္ စခန္းမွာ ေက်ာင္းဖြင့္ထားေပးပါတယ္။ က်မ ကေတာ့ အစိုးရစစ္ ျဖစ္တဲ့ ၄ တန္း ကေလးေတြ အတြက္ အရမ္းစုိးရိမ္ရတယ္” ဟု မယ္သေဝါ ေက်းရြာမွ မူလြန္ ေက်ာင္းဆရာမ ေဒၚလင္းပပေအာင္ က ဆုိပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြ ရပ္တန္႔ဖို႔အတြက္ ကေတာ့ မေသခ်ာေသးေၾကာင္း၊ လက္ရွိမွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ BGF တပ္ဖြဲ႔က မယ္သေဝါ လမ္းပိုင္းကုိ နယ္ေျမစိုးမုိးထားႏုိင္ေပမယ့္ တျခား ေတာေတာင္ေတြကို မစိုးမုိးႏုိင္ေသးဘူးလို႔ မယ္သေဝါေဒသ ရွိ ရိကၡာကုန္းမွာ တာဝန္က်ေနတဲ့ BGF တပ္သားတဦးက ေျပာပါတယ္။

မယ္သေဝါ သြားရာလမ္းတေလွ်ာက္ တပ္သားေတြ ကလည္း လက္နက္အျပည့္အစံု၊ အေျမာက္ႀကီးမ်ား နဲ႔ ေရွ႕ေနာက္ လံုၿခံဳေရး ယူေဆာင္ေနၾကတာေတြ ကို ျမင္ေတြ႔ခဲ့ရၿပီး လံုၿခံဳေရး အျပည့္ ယူေနၾကပါတယ္။

ကရင္ျပည္နယ္ မွာ ေျမျမဳပ္မုိင္းေၾကာင့္ ကရင္လူမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ကုိယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းေတြ ဆုံးရႈံးခဲ့ရတယ္။ အသက္အႏၱရာယ္ေတြ ဆံုးရႈံးမႈမ်ားစြာႀကံဳခဲ့ရတယ္။ အရင္က ျမဳပ္ထားခဲ့တဲ့ ေျမျမဳပ္မိုင္းေတြလည္း ယခုထိ မေဖာ္ႏုိင္ေသးတာေတြ ရွိပါတယ္။ အခုလုိ ထပ္ၿပီး ေျမျမဳပ္မိုင္းသံုးရင္ ကရင္လူမ်ိဳးေတြကုိ လူမ်ိဳးတုန္းေအာင္ လုပ္ေနသလုိပါပဲ လို႔ စစ္ေဘးေရွာင္ စခန္းတြင္ ဒုကၡသည္ က်န္းမာေရးကို ၾကည့္ရႈေပးေနတဲ့ သူနာျပဳ ဆရာမ တဦးက ေျပာပါတယ္။

လက္ရွိမွာ တုိက္ပြဲေတြ ရပ္ဆုိင္းေပမယ့္ ဆုိင္းဘုတ္အနီေရာင္ေပၚက အရိုးေခါင္းပံု ႏွင့္ “ အႏၱရာယ္ မိုင္း” ေတြ ဆိုတဲ့ ဆုိင္းဘုတ္က ျပည္သူေတြ အိမ္ျပန္ဖုိ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အရာတခု ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ။