ဘတ္ဂ်က္ပါ စီမံကိန္းမ်ားစြာ လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မႈ မရွိေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္

သစ္ေနမိုး

အစုိးရ ဘတ္ဂ်တ္ေရးဆြဲမႈတြင္ စီမံကိန္းမ်ား ပါဝင္ေနေသာ္လည္း ျပင္ပ၌ လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္ႏုိင္ျခင္း မရွိေသးသည့္ ေနရာမ်ား ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘတ္ဂ်က္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အစီရင္ခံစာတေစာင္က ေဖာ္ျပလုိက္သည္။

ယင္းအစီရင္ခံစာကုိ အစုိးရမဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားျဖစ္သည့္ Institute for Peace and Social Justice(IPSJ)၊ Capacity Development Centre(CDC) ႏွင့္ Renaissance Institute (RI) တုိ႔က ပူးေပါင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၁၀ ရွိစီမံကိန္း အေရအတြက္ေပါင္း ၁၂၉၉ ခုတုိ႔ကုိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

၎တုိ႔ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ခဲ့သည့္ စီမံကိန္းမ်ားမွာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ ရသုံးမွန္းေျခေငြစာရင္း ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ ၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာႏွစ္ ဘတ္ဂ်က္ပါ စီမံကိန္းမ်ား ျဖစ္ၿပီး တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၁၃ ခုရွိၿမိဳ႕နယ္မ်ား ပါ၀င္ေနသည္ကုိ အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပ ထားသည္။

ထုိသုိ႔ တုိင္းႏွင့္ ျပည္နယ္ ၁၃ ခုမွစီမံကိန္းေပါင္း ၁၂၉၉ ခုကုိ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္မႈမ်ား လုပ္ရာတြင္ လုံး၀ေဆာင္ရြက္ႏုိင္ျခင္း မရွိသည့္ စီမံကိန္းမ်ား ၂၂ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ဆဲ စီမံကိန္း ၅၆ ရာခုိင္ႏႈန္းအထိ ရွိေၾကာင္း၊ ၿပီးစီးရန္ ေဆာင္ရြက္ႏုိင္သည့္ လုပ္ငန္း ၂၂ ရာခုိင္ႏႈန္းသာရွိေၾကာင္း သိရသည္။

ယင္းအေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည့္ ကုိလြင္ကုိလတ္က “က်ေနာ္တုိ႔ အဓိက ေတြ႔ရတဲ့ျပႆနာက ဘတ္ဂ်က္ ေရးဆြဲမႈမွာ အခ်ိဳ႕ေသာ စီမံကိန္းေတြဟာ ေနရာကုိ အတိအက် ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိတာကုိေတြ႔ရပါတယ္။ စီမံကိန္းေတြေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ေဒတာေကာက္တဲ့ အလုပ္ေတြ၊ ဆာေဗးဆင္းတဲ့အလုပ္ေတြ လုပ္ၾကပါတယ္။ အခု က်ေနာ္တုိ႔ ေတြ႔ရတဲ့ အေျခအေနကေတာ့ စီမံကိန္္းေတြသာ ရွိၿပီး စီမံကိန္းေနရာကုိတိတိက်က် ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိဘူးဆုိတာဟာ စီမံကိန္းေတြကုိ လက္ေတြ႔က်က် ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ အဆင္ေျပသလုိပဲ လုပ္ထားတယ္ဆုိတဲ့ဟာကုိ ေတြ႔ရပါတယ္”ဟု ေျပာျပသည္။

ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး ျပဳလုပ္ရာတြင္ Internal Monitoring ဟုဆုိႏုိင္သည့္ ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အစုိးရ၀န္ထမ္းမ်ား၏ လုပ္ႏုိင္ကုိင္ႏုိင္ရည္ကုိ ဆန္းစစ္ျခင္း၊ အစုိးရ၏ ေငြစာရင္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ဆန္းစစ္ျခင္း၊ အစုိးရ စီမံကိန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ လုိအပ္္ေသာ ေဆာက္လုပ္ေရးပစၥည္းမ်ားကို အမွန္တကယ္ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ တင္ဒါေခၚၿပီး ေပးျခင္းဟုတ္မဟုတ္ စသည့္ ဆန္းစစ္ျခင္းမ်ားကုိ အစုိးရစာရင္းမ်ား မရ၍ မလုပ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ လက္ရွိ အဓိက ေလ့လာမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္မွာ External Monitoring ျဖစ္သည့္ ၀န္ႀကီးဌာနအလုိက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သည့္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးစီးျခင္း ရွိမရွိကုိသာ ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေလ့လာ ေတြ႔ရွိမႈမ်ားအရ အစုိးရဘတ္ဂ်က္ပါ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ ခန္႔မွန္းကုန္က်စရိတ္မ်ားသည္ လက္ေတြ႔ ေဒသေပါက္ေစ်းမ်ားႏွင့္ မ်ားစြာ ကြာဟသည္ကုိလည္း ေတြ႔ရွိရေၾကာင္း၊ ေဒသခံမ်ားသည္ ၎တုိ႔ေဒသစီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အစုိးရဘတ္ဂ်က္မည္မွ် ခ်ေပးသည္ကုိလည္း မသိၾကေၾကာင္း ကုိလြင္ကုိလတ္က ေျပာသည္။

၎က“က်ေနာ္တုိ႔ တခ်ိဳ႕ေသာ ကန္ထ႐ုိက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ၾကပါတယ္။ ဒီေစ်းေတြဟာ ေဒသေပါက္ေစ်းထက္ မ်ားတယ္လုိ႔ ေျပာၾကပါတယ္”ဟုလည္း ေျပာဆိုသည္။

အစုိးရ ေရးဆြဲေသာ ဘတ္ဂ်က္သည္ ထုိသုိ႔ ကုန္က်စရိတ္ ခန္႔မွန္းမႈမ်ား ကြာဟေလ့ရွိတတ္သည့္အျပင္ ႏွစ္စဥ္ ထပ္တုိးေတာင္းေလ့ ရွိသည့္ ေနာက္ဆက္တြဲဘတ္ဂ်က္တြင္လည္း ကုန္က်စရိတ္ပုိမုိ တုိးေတာင္းသည့္ ဌာနမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ မူလခန္႔မွန္းဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ ကြာဟမႈပုိမုိ မ်ားျပားသည္ထက္ မ်ားျပားလာေၾကာင္း ေလ့လာသုံးသပ္သူမ်ား ေျပာဆုိၾကသည္။

ယခု အစီရင္ခံစာတြင္ အစုိးရက မူလခန္႔မွန္းေရးဆြဲထားသည့္ ကုန္က်စရိတ္ေငြပမာဏအထက္ ၁၀ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ပုိမုိေတာင္း ခံေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားစြာ ရွိေနေၾကာင္းေဖာ္ျပထားၿပီး ဘတ္ဂ်က္ခန္႔မွန္းပမာဏႏွင့္ အထက္ေအာက္ ကြာလွ်င္လည္း အမ်ားဆုံး ၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသာ ကြာသင့္ေၾကာင္း အႀကံျပဳထားသည္။

ထုိသုိ႔ မူလဘတ္ဂ်က္ခန္႔မွန္းတြက္ဆမႈႏွင့္ အမွန္တကယ္ကုန္က်မႈ ကြာဟျခင္းအေပၚ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ေအာင္ကုိကုိ က “ဒါက သဘာ၀ ေဘးဒုကၡအႏၱရာယ္ မျဖစ္ရင္တုိ႔၊ စက္သုံး ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္း ႐ုတ္ခ်ည္းျမင့္တက္တာတုိ႔၊ ေငြလဲႏႈန္း ႐ုတ္ခ်ည္း ေျပာင္းလဲသြားတာမ်ိဳးတုိ႔ မရွိဘူးဆုိရင္ မကြာသင့္ပါဘူး။ ဒီလုပ္ငန္းတခုဟာ ဘယ္ေလာက္ကုန္မယ္ ဆုိတာေတာ့ ခန္႔မွန္းလုိ႔ ရတာ ေပါ့။ သာမန္အခ်ိန္မွာေတာ့ ကြာမသြားသင့္ပါဘူး”ဟု ေျပာသည္။

အစုိးရအေနျဖင့္ ယခုအခ်ိန္၌ ႏုိင္ငံတြင္ အဓိကအေရးေပၚ ျမႇင့္တင္ေပးရန္လုိအပ္လာေသာ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး အသုံးစရိတ္ မ်ားကုိ ျမႇင့္တင္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သုိ႔ေသာ္ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္ကုိလည္း ေလွ်ာ့ခ်သုံးစြဲျခင္း မရွိသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။

၂၀၁၄-၂၀၁၅ ဘ႑ာႏွစ္ ပညာေရးအသုံးစရိတ္သည္ စုစုေပါင္းအသုံးစရိတ္ ၏ ၅.၉၆ ရာခုိင္ႏႈန္းႏွင့္ က်န္းမာေရးမွာ ၃.၆၂ ရာခုိင္ ႏႈန္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ ကာကြယ္ေရး အသုံးစရိတ္သည္ စုစုေပါင္းအသုံးစရိတ္၏ ၁၂ ရာခုိင္ႏႈန္းေက်ာ္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။