ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စစ္ေၾကာင့္အရပ္သားေသဆံုးမႈႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈမ်ား ဆက္ရွိေန

ေနာ္ႏိုရင္း

၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ အနည္းငယ္ ေလ်ာ့နည္းလာမယ့္ စစ္ပဋိပကၡေၾကာင့္ အရပ္သားေတြေသဆုံးတာ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရတာေတြ ဆက္ရွိေနဆဲျဖစ္ပဲလုိ႔ နယ္စပ္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးမွတ္တမ္း ကြန္ရက္-ျမန္မာႏိုုင္ငံ (ND-Burma)က ထုတ္ေဖာ္လုိက္ပါတယ္။

၂၀၁၅ ဇန္န၀ါရီကေန ဒီဇင္ဘာအထိ ျမန္မာႏိုုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၈၄ ခုုကိုုမွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ အစီရင္ခံစာကို ND-Burma က ယေန႔ ထုုတ္ျပန္လုိက္တာျဖစ္ၿပီး အျဖစ္အမ်ားဆံုုး လူ႔ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈဟာ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ျဖစ္တဲ့အေၾကာင္းနဲ႔၊ အစိုုးရတပ္နဲ႔ တိုုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔ (EAOs) အခ်ိဳ႕ အရပ္သားေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား က်ဴးလြန္တာကိုေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ND-Burma ရဲ့ ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေရးမႉး ဟန္ႀကီးက “အဓိကအားျဖင့္ တုိက္ပြဲေတြ ျဖစ္တဲ့ေနရာေပါ့။ အထူးသျဖင့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပုိင္းနဲ႔ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ အမ်ားအျပား ေတြ႔ရတယ္။ စစ္ပြဲေတြျဖစ္တဲ့အခါမွာ ရြာသားေတြအေပၚ စစ္တပ္ကေနၿပီး တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ပတ္သက္သူလုိ႔ ဒါေပမယ့္မဟုတ္ အဖြဲ႔၀င္ေတြလုိ႔ သံသယျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီးတာ၊ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာ အမ်ားဆံုးေတြ႔ရတယ္။ အဲဒါနဲ႔ တၿပိဳင္နက္မွာ တခ်ဳိ႕ ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ရင္းနဲ႔ အသက္ေသဆုံးတဲ့အထိ ျဖစ္သြား တာေတြရွိတယ္။ တုိက္ပြဲေတြျဖစ္တဲ့အခါမွာ အရပ္သားေတြ ေနတဲ့ေနရာမွန္းသိသိနဲ႔ ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္တဲ့အတြက္ ရြာသားေတြ အသက္ေသဆုံး ရတာေတြရွိတယ္။ ေနာက္တ အမ်ဳိးသမီးေတြေပၚ လိမ္ပုိင္းဆုိင္ရာ အၾကမ္းဖက္တာ အဓမၼျပဳက်င့္တာ အဲဒီကိစၥေတြ က်ေနာ္တုိ႔ေတြ႕ရတယ္” လုိ႔ေျပာပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ေအာက္တုိဘာလ တႏုိင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္မႈရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ ေရးထုိးၿပီး ေနာက္ပုိင္းမွာလည္း ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေတာင္ပုိင္းနဲ႔ တေအာင္းပေလာင္ တပ္တုိ႔ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ လက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းေတြကလည္း အရပ္သားေတြေပၚက်ဴးလြန္တာေတြရွိေနတယ္လုိ႔လည္း ေျပာပါတယ္။

ND-Burma အဖြဲ႔က စည္းရံုုးလႈံ႔ေဆာ္ေရး အရာရွိလိုုည္းပိုုးငယ္ကေတာ့ “ျမန္မာ့တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုုင္အဖြဲ႔ေတြ အေနနဲ႔ ဂ်ီနီဗာကြန္ဗန္းရွင္း အပါအ၀င္ ႏိုုင္ငံတကာ ဥပေဒေတြကိုု ေလးစားလိုုက္နာၿပီးေတာ့၊ အရပ္သားေတြအေပၚ ပစ္မွတ္ထား တုုိက္ခုုိက္တာ ကိုု ခ်က္ျခင္းရပ္စဲပါ။ အရပ္သားေတြရဲ႕ အသက္၊ အိုုးအိမ္နဲ႔ ပိုုင္ဆိုုင္မႈ ေတြကိုု အေလးထား ေစလိုုပါတယ္” လို႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေျပာပါတယ္။

ဒီကေန႔ ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ျမန္မာလူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ႏိုု၀င္ဘာလကက်င္းပခဲ့တဲ့ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ သက္ဆိုုင္တဲ့ လြတ္လပ္စြာ ထုုတ္ေဖာ္ခြင့္နဲ႔ အသင္းအပင္း ဖြဲ႔စည္းခြင့္ေတြကိုု ပိတ္ပင္တဲ့ ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ၁၇ ခုုနဲ႔ သတ္ျဖတ္မႈ ၁၁ ခုုကိုု လည္းေဖာ္ျပထားပါတယ္။