ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းနဲ႕ ေနာက္ကြယ္က လက္မည္းၾကီး

ရဲနည္

ျပီးခဲ့တဲ့အပတ္ ျပည္တြင္းျပည္ပ သတင္းစာေတြမွာ အၾကီးအက်ယ္ ေဖာ္ျပခဲ့ၾကတဲ့ လန္ဒန္အေျခစိုက္ Global Witness အဖြဲ႕ရဲ့ “ေက်ာက္စိမ္း သို႕မဟုတ္ ျမန္မာျပည္က ၾကီးမားသည့္ ႏိုင္ငံေတာ္လွ်ိဳ႕ဝွက္ခ်က္” အစီရင္ခံစာ ထြက္ခ်ိန္မွာ အဖြဲ႕ရဲ့ အာရွေရးရာ ဒါ႐ိုက္တာ မိုက္ေဒးဗစ္က ” ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းဟာ ေခတ္ေပၚသမိုင္းမွာ အၾကီးဆုံး သယံဇာတ လုယက္မႈ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ေဒၚလာ ဘီလီယံ ဆယ္ခ်ီရွိတဲ့ ေငြေတြဟာ စစ္တပ္က ေခါင္းမာဂိုဏ္းသားေတြ၊ တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီေတြ၊ ၾကားခံလူ သူေဌးေတြ၊ အဓိက မူးယစ္ရာဇာေတြ စု႐ုံးဖြဲ႕စည္းမႈရဲ့ လက္ေတြထဲမွာပဲ ရွိေနတယ္။ ဒါဟာ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ ရာဇဝတ္မႈပါ။ ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိုလည္း တကယ့္ကို ျခိမ္းေျခာက္ေနပါတယ္” လို႕ ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စလို႕ ျမန္မာျပည္မွာ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါ လူေတြ ေျပာတတ္ၾကတဲ့ “ေနာက္ကြယ္မွာ ၾကိဳးကိုင္တဲ့ လက္မည္းၾကီး ရွိတယ္” ဆိုတဲ့ စကားကို ျပန္သတိရစရာအခ်က္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းဟာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ တႏွစ္တည္းေတာင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၃၁ ဘီလီယံတန္ဘိုး ထြက္တယ္လို႕ တြက္ခ်က္ထားတဲ့ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ စာမ်က္ႏွာ တမ်က္ႏွာတည္းသာ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္ ေနာက္ကြယ္က တ႐ုတ္ဝယ္လက္ေတြရဲ့ ေျခလွမ္းေတြကို အရိပ္အေယာင္သေဘာ လွစ္ဟသြားခဲ့ပါတယ္။

အမွန္တကယ္လည္း ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းရဲ့ အဓိကဝယ္လက္ဟာ တ႐ုတ္ေတြျဖစ္ျပီး ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကလည္း တ႐ုတ္ရဲ့ ဝယ္လိုအားေပၚ မူတည္ေနပါတယ္။

သမိုင္းနဲ႕ ယဥ္ေက်းမႈအရ တ႐ုတ္ေတြဟာ ေက်ာက္စိမ္းကို အေနာက္ကမ႓ာက ေရႊကို တန္ဘိုးထားသလို ေစ်းျဖတ္ တန္ဘိုးထား႐ံုသာမက တြက္ခ်က္မရတဲ့ အဇၩတၱပိုင္းတန္ဘိုးေတြပါ ပိုင္ဆိုင္တယ္လို႕ အယူရွိၾကတယ္။ သနားၾကင္နာမႈ၊ အမွန္ကို သိျမင္မႈ၊ ဉာဏ္ပညာ၊ ရဲရင့္မႈနဲ႕ သန္႕ရွင္းစင္ၾကယ္မႈေတြကို ကိုယ္စားျပဳျပီး ေကာင္းကင္ဘုံက ေက်ာက္တုံးလို႕ ခံယူၾကတယ္။ ဩဇာအာဏာနဲ႕ ႂကြယ္ဝမႈကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႕လည္း သတ္မွတ္တယ္။

အရင္က သမိုင္းမွာ တ႐ုတ္နန္းတြင္းမွာသာ အဆင္တန္ဆာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္စိမ္းဟာ အခုေခတ္မွာ စီးပြားေရးေကာင္းလို႕ ခ်မ္းသာလာတဲ့ တ႐ုတ္ျပည္ေစ်းကြက္မွာ အထူးသျဖင့္ သူႂကြယ္အသိုင္းအဝိုင္းေတြရဲ့ ဧည့္ခန္းမေဆာင္ေတြ၊ ဝတ္စားဆင္ယင္မႈေတြမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ ေနရာယူလာၾကတယ္။ မႏွစ္က ေဟာင္ေကာင္မွာ နာမည္ၾကီး Sotheby ရဲ့ ေလလံပြဲမွာ ေက်ာက္စိမ္းလည္ဆြဲတခုဟာ ေဒၚလာ ၂၇ ဒသမ ၄ သန္းနဲ႕ ေရာင္းထြက္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ျမင့္တက္သြားတဲ့ ေစ်းကြက္ရဲ့ ဝယ္လိုအားက ေက်ာက္စိမ္းေစ်းကို တြန္းတင္သြားျပီး ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ျပည္နယ္က ေက်ာက္စိမ္းေျမ ဖားကန္႕ကိုလည္း တ႐ုတ္ေတြ မ်က္ေစ့က်လာေစခဲ့တယ္။

တ႐ုတ္ ေက်ာက္စိမ္းကုန္သည္ေတြဟာ ေက်ာက္စိမ္းကို ဝယ္ယူေနၾက႐ံုမက မိုင္းတြင္းတူးေဖာ္ေရးမွာပါ ပါဝင္ပတ္သက္လာေနခဲ့ၾကျပီး အေကာင္းဆုံး ေနရာေတြမွာ တူးေဖာ္ခြင့္ရေရး ေငြေၾကးေထာက္ပံ့တာ၊ မိုင္းတြင္းမွာ သုံးစြဲဖို႕ အၾကီးစားစက္ယႏၲရားေတြကို တ႐ုတ္ျပည္က သယ္လာတာေတြအထိပဲလို႕ Global Witness က ေရးပါတယ္။

“Global Witness အဖြဲ႕ဟာ ၾကိမ္ဖန္မ်ားစြာ ၾကားခဲ့ရတယ္။ တ႐ုတ္ေတြက ေနာက္မွာေန ေရွ႕မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားကို ဗန္းျပထားတာျဖစ္ေစ၊ ကုမၹဏီကို တိုက္႐ိုက္ခ်ဳပ္ကိုင္လို႕ ရေအာင္ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးက ျမန္မာမွတ္ပံုတင္ ယူၾကတာျဖစ္ေစ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ ဥပေဒနဲ႕ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြကို ေရွာင္လႊဲႏိုင္ဖို႕ ရွဲဒိုးကုမၸဏီ အမ်ိဳးမ်ိဳးအေၾကာင္းေတြကို ၾကားခဲ့ရတယ္” လို႕ ျမန္မာျပည္ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းကို တႏွစ္ေက်ာ္ၾကာ စံုစမ္းသုေတသနလုပ္ တြက္ခ်က္ထားတဲ့ အစီရင္စာမွာ ေရးပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ စက္ယႏၲရားၾကီးေတြကို အရစ္က်ဝယ္ႏိုင္တာ သို႕မဟုတ္ ငွားရမ္းႏိုင္တာေတြကို ျမန္မာေတြ လက္လွမ္းမမီႏိုင္တာမို႕ လက္တံရွည္တဲ့ တ႐ုတ္ေတြရဲ့ ေနာက္ခံနဲ႕ အက်ိဳးတူ ပူးေပါင္းလုပ္ၾကျပီး အျပန္အလွန္အေနနဲ႕ နယ္စပ္ထိ ေက်ာက္စိမ္းေတြ ေရာက္လာေအာင္ သယ္ယူပို႕ေဆာင္ေရးနဲ႕ ထိပ္တန္း အာဏာပိုင္ေတြဆီ ဆက္ဆံေရးလမ္းေၾကာင္းေတြကို ျမန္မာဘက္က ပါတနာေတြက တာဝန္ယူရတယ္လို႕ ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းထဲမွာ က်င္လည္က်က္စားေနသူေတြကို ကိုးကားျပီး Global Witness က အစီရင္ခံပါတယ္။ အစီရင္ခံစာရဲ့ စံုစမ္းေလ့လာခ်က္က ေနျပည္ေတာ္မွာ လုပ္တဲ့ ေက်ာက္မ်က္အေရာင္းျပပြဲဟာ ဟန္ျပသာျဖစ္ျပီး တကယ့္ ေကာင္းေပ့ဆိုတဲ့ ေရၫႇိေရာင္ ေက်ာက္စိမ္းေတြဟာ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ကို တရားမဝင္ ခိုးထုတ္ၾကတယ္လို႕ ေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားပါတယ္။

တကယ္ေတာ့ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္း အရွိန္အဟုန္နဲ႕ ခ်ဲ႕ထြင္လာခဲ့မႈဟာ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္နဲ႕ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ေတြ က်ဆုံးအျပီး ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္မ်ားအတြင္းက စခဲ့ပါတယ္။ တ႐ုတ္နယ္စပ္တေၾကာက ကခ်င္၊ ကိုးကန္႕နဲ႕ ဝ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ အာဏာသိမ္း ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးစာခ်ဳပ္ေတြ ခ်ဳပ္ျပီး နယ္ေျမေအးခ်မ္း သြားတာေၾကာင့္တေၾကာင္း၊ ၁၉၉၅ ေက်ာက္မ်က္ဥပေဒအရ မိုင္းတြင္းေတြကို “ပုဂၢလိက ပိုင္ဆိုင္ခြင့္” ေပးလိုက္တာရယ္ေၾကာင့္ ေက်ာက္စိမ္းေဒသ ဖားကန္႕ကို ေလာပန္ေလာင္းေတြ အျပိဳင္အဆိုင္ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္အသိုင္းအဝုိင္းနဲ႔ နီးစပ္ေအာင္ လမ္းေၾကာင္း ေဖာက္ျပီး အရည္အေသြးေကာင္း ေက်ာက္စိမ္းမ်ားစြာ ထုတ္ယူေနခဲ့တဲ့ ဒီေက်ာက္စိမ္းတြင္း သူေဌးေတြ အမ်ားစုရဲ့ ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ ဘယ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေငြနဲ႕ ဘယ္ေနရာ ဘယ္ေဒသမွာ ဘယ္ေလာက္တန္ဘိုးကို ထုတ္ျပီး ဘယ္ေလာက္ေရာင္းကာ ဘယ္ေလာက္ ႏိုင္ငံေတာ္ဘ႑ာအတြက္ အခြန္အခေပးေဆာင္တယ္ဆိုတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိသေလာက္ပါ။

Global Witness နဲ႕ အင္တာဗ်ဴးသူ တေယာက္က သူနဲ႕ စီးပြားေရးပါတနာ လုပ္ဖို႕ စိတ္ဝင္စားျပီး ေက်ာက္စိမ္းမိုင္းေတြမွာ အသုံးျပဳဖို႕ ထရပ္ကားၾကီးေတြ တ႐ုတ္ျပည္က တင္သြင္းေထာက္ပံ့မယ့္အေၾကာင္း ကမ္းလွမ္းတဲ့ တ႐ုတ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္တဦးက ခ်ည္းကပ္ပံုကို ျပန္ေျပာျပခဲ့ျပီး သူကပဲ ထိပ္သီး ေက်ာက္စိမ္းသူေဌးေတြရဲ့ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ တ႐ုတ္က ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈနဲ႕ မကင္းလို႕ ဆိုထားပါတယ္။

တ႐ုတ္က ဒီလို ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ိဳးအျပင္ တ႐ုတ္နဲ႕ နီးစပ္တဲ့ လက္နက္ကိုင္ေတြ၊ မူးယစ္ရာဇာေတြနဲ႕ ျမန္မာ့ေက်ာက္စိမ္းဟာ လုံးေထြးေနပါေသးတယ္။ ဝျပည္ေသြးစည္းညီညြတ္ေရးတပ္နဲ႕ ညီညြတ္ေသာ ဝျပည္ ပါတီ (UWSA/UWSP) ဆို အပစ္ရပ္အျပီး ၁၉၉၀ အေစာပိုင္း ႏွစ္မ်ားကတည္းက ေက်ာက္စိမ္းတူးေဖာ္ေရးမွာ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္း ပါဝင္ေနခဲ့တာပါ။ ရထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြက ဝေတြနဲ႕ ပတ္သက္သမွ် ဖားကန္႕က ေက်ာက္စိမ္းကုမၸဏီေတြရဲ့ ေဂါ့ဒ္ဖားသားဟာ UWSA/UWSP ရဲ့ ဘ႑ာေရးမႉးေဟာင္း မူးယစ္ရာဇာ ေဝေရွာက္ခန္း ျဖစ္တယ္ဆိုတာ ျပေနတယ္လို႕ Global Witness က ဆိုပါတယ္။

ေဝေရွာက္ခန္းဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက သူ႕ကို ဖမ္းမိဖို႕ သတင္းေပးႏိုင္သူကို ေဒၚလာ ၂ သန္းေပးမယ္လို႕ ဆုေငြထုတ္ခံထားရတဲ့ မူးယစ္ရာဇာပါ။ ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္အစိုးရရဲ့ ပိတ္ဆို႕မႈနဲ႕ ဖိအားေတြကို ေရွာင္လႊဲေျခရာေဖ်ာက္ႏိုင္ဖို႕ ထင္ေပၚတဲ့ သူ႕ရဲ့ ဟုန္ပန္းကုမၸဏီမွာ အလုပ္လုပ္ေနသူေတြကို ျမန္မာတေကာင္း၊ ဧရာရတနာ၊ ရာဇဌာနီ၊ ေသာ္တာဝင္း၊ အဖိုးတန္စံခ်ိန္မီ အမည္ရွိ ကုမၸဏီ ၅ ခုကို ခြဲဖြင့္ျပီး ေက်ာက္စိမ္းတူးေစပါတယ္။ အဲဒီအထဲမွာ လူသိမ်ားသူက အိုက္ေဟာ္ဆိုသူျဖစ္ပါတယ္။ သူက ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တုန္းက ရန္ကုန္က ထြက္လာတဲ့ Kota Tegap သေဘၤာေပၚမွာ ဘိန္းျဖဴေတြ ခိုးထုတ္မႈႏွင့္ တာဝန္ရွိသူပါ။

ဒီကုမၸဏီေတြဟာ ဖားကန္႕မွာ ေက်ာက္စိမ္းမိုင္း ၄၉ တြင္း ပိုင္တယ္လို႕ တရားဝင္စာရင္းရွိျပီး တြင္းေတြကို မာဖီးယားစတိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္လို႕ နာမည္ၾကီးပါတယ္။ Global Witness ရဲ့ အစီရင္ခံစာအရ ၂ ထပ္အိမ္တလုံးစာ အျမင့္ရွိတဲ့ Komatsu PC2000 ေျမတူးစက္ၾကီး ၄၀ သုံးျပီး တူးႏိုင္တာ ဝေတြနဲ႕ (ဦး)အိုက္ေထြးရဲ့ Ever Winner ကုမၸဏီပဲ ရွိတယ္လို႕ သိရပါတယ္။

တ႐ုတ္နာမည္ က်န္ရင္ရႊန္းလို႕ ေခၚတဲ့ (ဦး)အိုက္ေထြးရဲ့ Ever Winner ကုမၸဏီကလည္း ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ငန္းမွာ အင္အားအၾကီးဆုံးျဖစ္ျပီး တ႐ုတ္မီဒီယာေတြနဲ႕ တ႐ုတ္အစိုးရစာေစာင္ေတြမွာ (ဦး)အိုက္ေထြးကို တ႐ုတ္ ေက်ာက္မ်က္ရတနာနဲ႕ ေက်ာက္စိမ္းအသင္းရဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဒု-ဥကၠ႒၊ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ယူနန္ကုန္သည္ၾကီးမ်ားအသင္း ဥကၠ႒အျဖစ္ ေရးသားေဖာ္ျပၾကပါတယ္။