ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ အေမွာင္ထဲမွာ

ၾကည္ေဝ

တလေက်ာ္ ၾကာေအာင္ ဖ်ားေနၿပီး ေခ်ာင္း တဟြတ္ဟြတ္ ဆိုးလ်က္ ရွိေသာ၊ ခႏၶာကိုယ္ အႏွံ႔အျပားတြင္ အေရျပား ေရာင္ရမ္းနာ မ်ားျဖင့္ ျပည့္ေနေေသာ အသက္ ၃၂ ႏွစ္အရြယ္ ကိုေမာင္ေအးကို ေဒးဒရဲေဆး႐ံုႀကီးမွ သူနာျပဳဆရာမေလးက ေသြးစစ္ၾကည့္ရန္အတြက္္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕သို႔ ေစလႊတ္လိုက္သည္။

ကိုေမာင္ေအးသည္ ထဘီအနီ၀တ္ သူနာျပဳဆရာမတဦး၏ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈကို ေခါင္းတြင္တြင္ ငံု႔ထားရင္း နားေထာင္လွ်က္ရွိသည္။ သူသည္ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ အိတ္ခ်္အုိင္ဗီ ဆိုသည္ကို လြန္ခဲ့ေသာ ၅ ႏွစ္ခန္႔က ၾကားဖူးခဲ့ေသာ္လည္း ဘာေရာဂါမွန္း၊ ဘာေၾကာင့္ ျဖစ္မွန္း မသိခဲ့ေခ်။

ကုန္စိမ္း ကုန္သည္တေယာက္ျဖစ္ေသာ သူသည္ အရက္ေသာက္ျခင္း၊ ကြမ္းစားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္းႏွင့္ တခါတရံ လိင္အေပ်ာ္အပါးလိုက္စားျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုသို႔ လိင္အေပ်ာ္အပါးလိုက္စားရာတြင္ ကြန္ဒံု သံုးစြဲဖူးျခင္းမရွိခဲ့ဟု သူက ေျပာဆိုသည္။

“ေဆးဆိုင္ေတြမွာ ပံုေတြကပ္ထားတာေတာ့ ျမင္ဖူးတယ္၊ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လိုသံုးရမယ္၊ ဘယ္ေနရာမွာ သံုးရမယ္ဆိုတာ မသိဘူး၊ အဲဒါနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ ရြာကိုလည္း ဘယ္သူကမွ လာၿပီး ေဟာေျပာပညာေပးတာလည္း မရွိဘူး” ဟု ဖ်ာပံုၿမိဳ႕နယ္ ေဒးဒရဲ ၿမိဳ႕သား ကိုေမာင္ေအးက ေျပာဆိုသည္။

ဧရာ၀တီတိုင္း ေဒးဒရဲၿမိဳ႕နယ္တြင္းရွိ က်ံဳဒတ္ေက်းရြာကဲ့သို႔ပင္ ရန္ကုန္တိုင္း တြံေတးၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ ေက်းရြာတခ်ိဳ႕တြင္လည္း ယေန႔ အခ်ိန္ထိ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္္စ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္သည့္ အဖြဲ႕အစည္းကမွ လာေရာက္ ပညာေပး ေဟာေျပာျခင္းမရွိခဲ့ေၾကာင္း အဆိုပါ ေက်းရြာမွ ကာလသား ေခါင္းေဆာင္တဦးက ေျပာဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းရွိ နယ္ေဒသအခ်ိဳ႕တြင္ အိတ္ခ်္အိုင္ဗီဆိုသည္ကို ၾကားဖူး႐ံုသာ ၾကားဖူးၿပီး မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသည္၊ ဘယ္အေျခအေနမွ ကူးစက္သည္ကိုပင္ မသိေသာ၊ မၾကားဘူးေသာ နယ္သားမ်ား အမ်ားအျပားရွိေနေသးသည့္အတြက္ အႏၱရာယ္ရွိေသာ အေနအထားျဖစ္ေနေၾကာင္း နယ္လွည့္ ေဆးကုအဖြဲ႕တခုမွ သူနာျပဳဆရာမ ေနာ္ဆယ္ဝါးက ေျပာျပသည္။

“ေဝးလံတဲ့နယ္ေတြ မေျပာနဲ႔ ရန္ကုန္တိုင္းထဲက ေကာ့မႉး၊ တြံေတးတို႔ ကြမ္းၿခံကုန္းတို႔လို ေန႔ခ်င္းျပန္ ခရီးသြားလို႔ ရေနတဲ့ ေနရာေတြမွာေတာင္ က်န္းမာေရးအသိ အထူးသျဖင့္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဗဟုသုတ ေတာ္ေတာ္နည္းေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီထက္ ပိုၿပီး လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲတဲ့ေနရာေဒသက လူေတြဆိုရင္ေတာ့ ပိုဆိုးမယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

ဆရာမ ေနာ္ဆယ္၀ါးသည္ နာဂစ္မုန္တို္င္းဒဏ္သင့္ခဲ့ေသာ ေဒသမ်ားသို႔ ေမလ ၁၀ ရက္ေန႔မွစၿပီး လိုက္လံေဆးကုသေပးခဲ့ရာ ရန္ကုန္တို္င္းအတြင္းရွိ သန္လ်င္၊ တြံေတး၊ ေကာ့မႉး၊ ကြမ္းၿခံကုန္း စသည့္ေဒသမ်ားႏွင့္ ဧရာ၀တီတို္င္းမွ ဘိုကေလး၊ ဖ်ာပံု၊ လပြတၱာ၊ ျပင္စလူ စသည့္ေဒသမ်ားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ထိုေဒသမ်ားအတြင္း ေနထို္င္ၾကသူမ်ားမွာ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ/ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ ပတ္သက္ ေသာ ဗဟုသုတ နည္းပါးၾကၿပီး ပိုးကူးစက္ခံရကာ ပုန္းေအာင္းေနေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား ရွိသည္ကို ေတြ႕ရသည္ဟု ဆိုသည္။

ထိုသူမ်ားကို ရန္ကုန္ရွိ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားထံသို႔ ေစလႊတ္ရာတြင္ ခရီးစရိတ္၊ ေနစရာ၊ စားစရိတ္ စသည့္ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ လူနာအမ်ားစုမွာ မသြားဘဲ ေနၾကေၾကာင္း အဆိုပါ သူနာျပဳဆရာမက ေျပာသည္။


ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ခုခံအားက်ဆင္းမႈေရာဂါႏွင့္ ပတ္သက္ၿပ္ီး ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ား ကို လုပ္ေဆာင္ရာတြင္လည္း နယ္ေဒသမ်ားထိ ႏွ႔ံႏွံ႔စပ္စပ္ ၀င္ေရာက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မႈ အပိုင္းမွာ လည္း အားနည္းလွ်က္ရွိၿပီး ကုသေရးပိုင္းတြင္လည္း ရန္ပံုေငြအခက္အခဲႏွင့္ ေဆး၀ါးရရွိေရး အခက္အခဲမ်ားႀကံဳေတြ႕ေနရေသာေၾကာင့္ ေသဆံုးမႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္း နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖြဲ႕ (MSF) မွ ဆရာ၀န္တဦးက ရွင္းျပသည္။

အန္ဂ်ီအိုမ်ားအေနႏွင့္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ/ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး အသိပညာေပး ေဟာေျပာပြဲ က်င္းပမည္ဆိုလွ်င္ အစိုးရထံသို႔ ခြင့္ျပဳခ်က္အဆင့္ဆင့္တင္ရျခင္း၊ လူဦးေရ ကန္႔သတ္ေပးျခင္း၊ ေနရာေဒသ ကန္႔သတ္မႈမ်ားရွိေနျခင္းတို႔ အျပင္ နယ္ေဒသမ်ားသို႔ သြားေရာက္ပညာေပးမည္ ဆိုလွ်င္လည္း သြားေရာက္ခြင့္ကို အဆင့္ဆင့္ ေတာင္း ခံရျခင္း တုိ႔ေၾကာင့္ အိုင္အန္ဂ်ီအို၊ အန္ဂ်ီအို အမ်ားစုတို႔မွာ အစိုးရႏွင့္သင့္ျမတ္ေစေရးကိုသာ အဓိက ထားလာၾကၿပီး ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ပါ အားနည္းလာၾကေၾကာင္း သူကဆိုသည္။

“ဥပမာ တခုအေနနဲ႔ ေျပာရရင္ အန္အယ္လ္ဒီ လူမႈ ေထာက္ကူအဖြဲ႕က မျဖဴျဖဴသင္းတို႔ လုပ္ေနတာေတြကလည္း လူနာေတြအတြက္ တေထာင့္တေနရာကေန အားျဖစ္ေစတယ္။ ဒါကို အစိုးရက အန္အယ္လ္ဒီက လူေတြ ျဖစ္လို႔ မလုပ္ရဘူးဆိုၿပီး ဖမ္းတာဆီးတာေတြ၊ ျဖစ္လာတာကလည္း ေတာ္ေတာ့္ကို ဆိုးတယ္။ ဒါမ်ိဳး အမွားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို အစိုးရက က်ဴးလြန္ခဲ့တာ” ဟု ၎အဖြဲ႕မွ တျခား ဆရာ၀န္တဦးက ဆိုသည္။

လက္ရွိျမန္မာႏုိင္ငံ၌ ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္သာ အားနည္းလွ်က္ ရွိသည္ မဟုတ္ဘဲ ကုသေရးပိုင္းတြင္လည္း စိန္ေခၚမႈႀကီး ျဖစ္ေနေပၿပီ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့ေသာ္လည္း ယေန႔ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ေက်ာ္လာသည့္တိုင္ လိုအပ္ခ်က္မ်ား ရွိေနျခင္းမွာ ရန္ပံုေငြ အခက္အခဲမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း က်န္းမာေရး ၀န္ႀကီးဌာန၊ အမ်ိဳးသားေရာဂါ ကာကြယ္တိုက္ဖ်က္ေရးဌာနမွ တာ၀န္ရွိသူ တဦးက ေျပာဆိုသည္။

“ကာကြယ္တားဆီးေရး လုပ္ငန္းေတြအတြက္ ရန္ပံုေငြက ထုိက္သင့္သေလာက္ရွိေပမယ့္ ေအအာဗီေဆး လိုအပ္ေနတဲ့သူေတြအတြက္ကေတာ့ ရန္ပံုေငြေတြ လိုေနတာ အမွန္ပဲ။ အဲဒါက က်ေနာ္တို႔အတြက္ အႀကီးစား စိန္ေခၚမႈႀကီးျဖစ္ေနတယ္” ဟု အဆိုပါ တာ၀န္ရွိသူက ေျပာသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသူေပါင္း ၂၅၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ထိုသူမ်ားမွာ ေအအာဗီေဆး လိုအပ္သူမ်ား ျဖစ္ကာ ေဆး၀ါးရရွိမႈ ခက္ခဲေသာေၾကာင့္ ေသဆံုးရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။

လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေအအာဗီေဆး လိုအပ္ေနေသာ ေ၀ဒနာသည္ေပါင္း ၇၆၀၀၀ ခန္႔ရွိၿပီး ေဆးရရွိေနေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ားမွာ ရရွိရန္ လိုအပ္လ်က္ရွိေသာ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား၏ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔သာ ရွိသည္ဟု MSF ၏ စာရင္းမ်ားအရ သိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေအအာဗီေဆးကို အမ်ားဆံုးေပးလွဴေနေသာ အဖြဲ႕အစည္းမွာ MSF ျဖစ္ၿပီး ေ၀ဒနာရွင္ေပါင္း ၁၁၀၀၀ ကို အခမဲ့ေပးလွဴကုသလ်က္ရွိၿပီး ၄၀၀၀ ခန္႔ကို ကုလသမဂၢႏွင့္ လူမႈကူညီေရး အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အစိုးရထံမွတဆင့္ ကူညီ လွဴဒါန္းလ်က္ ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၀၆ ခုႏွစ္တြင္ ေအအာဗီ ရရွိေသာ ေ၀ဒနာရွင္ေပါင္း ၆၅၇၇ ဦးသာရွိၿပီး ယေန႔လက္ရွိ ရရွိသူေပါင္းမွာ ၁၅၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒိအက္စ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အစိုးရ၏ ရန္ပံုေငြ ထည့္၀င္မႈမွာ မရွိသေလာက္ပင္ နည္းပါးလ်က္ရွိေၾကာင္းႏွင့္ ကာကြယ္ တားဆီးေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါ၀င္မႈမွာ မရွိသေလာက္ပင္ နည္းပါးလ်က္ရွိေၾကာင္း အို္င္အန္ဂ်ီအို အဖြဲ႔အစည္းတခုမွ ဆရာ၀န္ႀကီးတဦးက ေ၀ဖန္သည္။

၎လုပ္ငန္းမ်ားကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ျပည္တြင္းျပည္ပ လူမႈကူညီေရး အဖြဲ႕အစည္း မ်ားႏွင့္ အားတက္သေရာ လုပ္လာၾကေသာ္လည္း အစိုးရ၏ အကူအညီမရရွိသည့္အျပင္ လုပ္ငန္းတြင္း ေႏွာင့္ေႏွးမႈမ်ားျဖစ္ေစရန္ ကန္႔သတ္မႈမ်ားရွိလာေေသာေၾကာင့္ တခ်ိဳ႕မွာ လုပ္ငန္းျပေကာင္း႐ံုသာ ေဆာင္ရြက္လာၾကျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ၎က ဆိုသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ၊ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ေဆး၀ါးကုသမႈ ေပးႏိုင္ေသာ ေဆး႐ံုႀကီးမွာ ၂ ခုသာရွိၿပီး တခုမွာ ကုတင္ ၁၀၀ ဆန္႔ ေျမာက္ဥကၠလာပ ေ၀ဘာဂိီ ေဆ႐ံုုႀကီးႏွင့္ ကုတင္ ၅၀ ဆန္႔ မဂၤလာဒံု ေဆး႐ံုႀကီးတို႔ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အိတ္ခ်္အို္င္ဗီ ဗိုင္းရစ္ပို္းႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကူးစက္ခံရသူကို ၁၉၈၈ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး ေအအိုင္ဒီအက္စ္ ျဖစ္ပြားေနသူကို ၁၉၉၁ ခုႏွစ္တြင္စေတြ႕ခဲ့ရေၾကာင္းႏွင့္ ကာကြယ္ တားဆီးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ကတည္းက စတင္ခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရွိ ရသည္။