အေျခခံဥပေဒ၊ အလံေတာ္သစ္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ

လင္းသန္႔

သတင္းေတြထဲမွာ အခုရက္ပိုင္း အံ့အားသင့္ေစခ့ဲတ့ဲ သတင္းတပုဒ္ကေတာ့ သံုးေရာင္ျခယ္၊ ၾကယ္ျဖဴတလံုးပါ ႏိုင္ငံေတာ္ အလံေတာ္သစ္ႀကီး လႊင့္ထူတယ္ ဆိုတ့ဲသတင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား ကိုလည္း အံ့အားတသင့္ ျဖစ္ေစခ့ဲတာပါ။

ဒီႏိုင္ငံေတာ္ အလံသစ္ကေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတ့ဲ အလံေတာ္သစ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ အနီေရာင္ေအာက္ခံ၊ အျပာေရာင္မွာ အလယ္က အျဖဴေရာင္ ၾကယ္ျဖဴႀကီးတလုံးနဲ႔ အရံၾကယ္ ငါးလံုးပါ ႏိုင္ငံေတာ္အလံကိုလည္း အမွတ္ရေနမယ္ထင္ပါတယ္။ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီေခတ္မွာ ၁၂ နွစ္ေက်ာ္ လႊင့္ထူခ့ဲတာပါ။

အဲဒီေနာက္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီကေန ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ) အတြက္ ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒနဲ႔အတူ ၃၆ ႏွစ္နီးပါး အသံုးျပဳခ့ဲတ့ဲ လယ္သမားကိုယ္စားျပဳ စပါးႏွံ၊ အလုပ္သမားကိုယ္စားျပဳ ေခြးသြားစိတ္နဲ႔၊ တိုင္းနဲ႔ ျပည္နယ္ ကိုယ္စားျပဳ ၾကယ္ျဖဴ ၁၄ လံုးပါ ဆိုရွယ္လစ္ အလံကို စစ္အစိုးရက ေအာက္တိုဘာလ ၂၁ ရက္၊ ညေန ၃ နာရီမွာ ျဖဳတ္ခ်လိုက္တာဟာ ထူးဆန္းေနပါတယ္။

အခု အလံေတာ္သစ္ကို ျပန္ၾကည့္လိုက္ရင္ ၂၀၀၈ ခုနွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကေန ျပဌာန္းထားတ့ဲအလံလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ ျမန္မာျပည္သူလူထုကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက သေဘာတူ ေရးဆြဲထားတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ ကမာၻ႔အရွည္ၾကာဆံုး အမ်ိဳးသား ညီလာခံကေန တဖက္သတ္ ေရးဆြဲ အတည္ျပဳထားတာပါ။

ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲတယ္ဆိုတာ တမ်ိဳးသားလံုး သင့္ျမတ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မ်ိဳးမွာသာ ေရးဆြဲသင့္ၾကတာပါ။ အေျခခံဥပေဒကို ႏိုင္ငံသားတိုင္း လိုက္နာရမယ့္ တာဝန္ရွိပါတယ္။ အခု စစ္အာဏာရွင္ေတြ တဖက္သတ္ ေရးဆြဲ အတည္ျပဳထားတဲ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ဆိုတာကလည္း ပထမဆံုး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ေခၚၿပီးမွသာ အသက္ဝင္မွာလို႔ အေျခခံဥပေဒမွာ ဆိုထားပါတယ္။ အလံသစ္ကို လႊတ္ေတာ္ မေခၚခင္ကတည္းက စတင္အသံုးျပဳတာဟာ သူတို႔ေရးဆြဲထားတဲ့ အေျခခံဥပေဒကိုေတာင္ သူတို႔ မေလးစား၊ မလိုက္နာဘဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္မယ္ဆိုတာ ျပသလိုက္တာ ျဖစ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္မွာလည္း ဒီလိုပဲ လာမယ္ဆိုတာကို ကနဦး ျပသလိုက္သလိုပါပဲ။

အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ေနသူရိန္ အစည္းအေဝးႀကီးကေန ျဖစ္ထြန္းလာတဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ မဆလရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုၿပီး ၃ မ်ိဳးေတာင္ ရွိသြားပါၿပီ။ ရာစုဝက္ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ၃ မ်ိဳးေျပာင္းလဲတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလို႔ ဆိုရမွာပါ။

ေလ့လာဆန္းစစ္ၾကည့္ရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခခံဥပေဒေတြကို ကိုယ္တိုင္ ပူးေပါင္း ပါဝင္ေရးဆြဲၿပီး အသက္နဲ႔ကာကြယ္ပါမယ္လို႔ ကတိသစၥာျပဳသူေတြ ကိုယ္တိုင္က အေျခခံဥပေဒကို နင္းေျခဖ်က္ဆီးခဲ့ၾကတာပါပဲ။ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းၿပီးေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ လက္ထက္မွာ တခ်ိန္က ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒကို အသက္နဲ႔ ကာကြယ္ၾကပါမည္ဆိုတဲ့သူေတြက ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒကို သူတို႔ကိုယ္တိုင္ နင္းေခ်ေက်ာခိုင္းၿပီး ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီရဲ႕ ၃၃ ဦး အႀကံေပးအဖြဲ႔ဝင္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဦးေနဝင္းနဲ႔ သူ႔အေဖာ္ေတြဟာလည္း ၁၉၈၈ အေရးေပၚညီလာခံကေန ၁၉၇၄ အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ခ်နင္းေခ်ၿပီး စစ္တပ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို တိုက္႐ိုက္အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ဖန္တီးခဲ့တာပါ။

အခုက်ေတာ့ နအဖစစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြဟာ သူတို႔ အေျခခံဥပေဒကို အသက္ေတာင္ မဝင္ေသးခင္ ေစာေစာစီးစီး နင္းေခ်ျပေနပါၿပီ။

ႏိုင္ငံတႏိုင္မွာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံု အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္အလံရဲ႕ အခန္းက႑က အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အလံေတာ္ဆိုတာ တိုင္းျပည္ရဲ႕ သေကၤတနဲ႔ အေျခခံဥပေဒကို ႏိုင္ငံသားတိုင္း ေလးစားလိုက္နာၾကရမယ္ဆိုတာ အားလံုး အသိျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္အလံသစ္ကို စစ္အစိုးရက တရားဝင္ လႊင့္ထူတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား အၿမဲယံုၾကည္ အားထား လုပ္ကိုင္ေလ့ရွိၾကတဲ့အတိုင္း ေဗဒင္သေဘာ၊ ယၾတာသေဘာေတြနဲ႔ လုပ္ေဆာင္တာလို႔ ေျပာသူေတြ၊ ေကာလာဟလေတြလည္း အစီအရီ ေပၚထြက္လာပါတယ္။ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားဟာ သူတို႔ရဲ႕ ကိုယ္ရည္ကိုယ္ေသြး ညံ့ဖ်င္းမႈ၊ မတရားလုပ္ရပ္ေတြကို ကိုယ္တိုင္လုပ္ေဆာင္ေနၾကေလေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကုိယ္ ယံုၾကည္မႈ အားနည္းၿပီး ေဗဒင္ ယၾတာေတြကို ယံုစားလိုက္နာလာၾကတာပါ။

အြန္လိုင္းမွာ ျပန္႔ေနတဲ့ အလံသစ္ အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုခ်က္တခုကို ဒီေနရာမွာ ေဖာ္ျပပါရေစ။ ဖြင့္ဆိုခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအနက္ ဒီတခုက စိတ္ဝင္စားစရာ ေကာင္းလို႔ပါ။

အ၀ါ = သံဃာေတာ္မ်ား
အစိမ္းေရာင္ = ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ား
အနီေရာင္က = ေသြးစြန္းျခင္း (သို႔) ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား
ၾကယ္ျဖဴႀကီး = စစ္တပ္ကိုယ္စားျပဳ၊ ငါးေထာင့္ခြ်ွန္နဲ႔ ဖိႏွိပ္ထားျခင္းတဲ့။

ဆိုလိုတာက စစ္တပ္ကပဲ အားလံုးကို အၿမဲဖိနိွပ္ အုပ္ခ်ဳပ္ထားေတာ့မယ္ဆိုတ့ဲ သေဘာ။

ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပံုဆိုတာ ပညာရွင္မ်ားအဆိုအရ အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူအၾကား စာခ်ဳပ္ (Contract between the government and it’s people) သေဘာ သက္ေရာက္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒကေတာ့ ဒီသေဘာမ်ိဳး လံုးဝ မေတြ႔ရပါဘူး။ အလားတူ ေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳကာလမွာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲႀကီးတုန္းက သူတို႔ မွန္းခ်က္နဲ႔ ႏွမ္းထြက္ မကိုက္ခဲ့တဲ့ သင္ခန္းစာေတြကို နမူနာယူၿပီး အဲဒီလို ထပ္မျဖစ္ေအာင္ အပိုင္အႏိုင္လုပ္ေနတာ ေတြ႔ေနၾကတာပါ။

ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားျဖစ္တဲ့ ဦးသုေဝ၊ ေဒါက္တာ သန္းၿငိမ္း၊ ဦးခင္ေမာင္ေဆြ စသူမ်ား၊ တိုင္းရင္းသားပါတီတခ်ိဳ႕ စတဲ့ အလြန္အားနည္းတဲ့ အင္အားစုမ်ားအေနနဲ႔ ၁၉၉၀ တုန္းက ရလဒ္လိုမ်ိဳး ေမွ်ာ္လင့္ဖို႔ မလြယ္ပါဘူး။ စစ္အစိုးရ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ျပဳထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီ) ကေတာ့ အားလံုးကို ေသခ်ာအကြက္ခ်ထားၿပီးသားဆိုတာ ေတြ႔ျမင္ေနၾကရတာပါ။

ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီနဲ႔ မိတ္ေဆြလို႔ အမ်ားစုထင္ျမင္ေနတဲ့ မဆလပါတီ တျဖစ္လဲ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (တစည) ဟာ အခုဆိုရင္ တခ်ိဳ႕ မဲဆႏၵနယ္ေတြမွာ ႀကံ့ဖြံ႔ကို မယွဥ္ႏိုင္ေအာင္ ဖိအားေပးခံေနရတယ္လို႔ တစညနဲ႔ နီးစပ္သူေတြကေန ၾကားရပါတယ္။

ေရြးေကာက္ပြဲအခင္းအက်င္းကို ေသခ်ာၾကည့္ေလ ထင္ထင္ရွားရွား သဲသဲကြဲကြဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလကို ျမင္ေနရတာပါ။ ညြန္႔ေပါင္း အစိုးရတရပ္အျဖစ္နဲ႔ေတာင္ ႀကံ့ဖြံ႔ပါတီက မလိုလားပါဘူး။ အာဏာအားလံုး သူတို႔လက္ထဲမွာသာ ရွိေနေအာင္ အခုကတည္းက ေသခ်ာ အကြက္ခ် စီစဥ္ေနၾကတာပါ။ ေရြးေကာက္ပြဲ လြန္ကာလအတြက္ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုမ်ားရဲ႕ ရပ္တည္ေရး အာမခံခ်က္ကေတာ့ ထံုးစံအတိုင္း ဘုရာၿပီး ျငမ္းဖ်က္ဆိုသလို အေၾကာင္းျပခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ဖယ္ရွားျခင္း ခံၾကရေတာ့မွာပါ။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊဟာ သူ႔လူအရင္းပါဆိုတဲ့ ဗိုလ္ခင္ညြန္႔တို႔လို သူေတြကိုေတာင္ မယံုၾကည္ဘဲ အခ်ိန္တန္ေတာ့ ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ၾကတာကို ၾကည့္ရင္ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုမ်ားအတြက္ အာဏာ အစိတ္အပိုင္းနဲ႔ ယံုၾကည္မႈရဖို႔ဆိုတာ ေဝးပါေသးတယ္လို႔ ေျပာရမွာပါ။

ေရြးေကာက္ပြဲ နီးလာတာနဲ႔အမွ် ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး လိပ္ခဲတည္းလည္းျဖစ္ေနတဲ့ အေျခအေနရဲ႕ ထြက္ေပါက္လို႔ ထင္မွတ္မွားေနမႈေတြ အဆံုးသတ္သြားေတာ့မွာပါ။ ဒီေရြးေကာက္ပြဲဟာ ႏိုင္ငံသားေတြ လိုခ်င္ေနတဲ့ တကယ့္ အေျပာင္းအလဲကိုလည္း ေပၚေပါက္ေစမွာ မဟုတ္သလို ႏိုင္ငံတကာက ျမင္ခ်င္သလို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့၊ အားလံုးပူးေပါင္းပါဝင္ႏိုင္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလည္း ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ပါဘူး။

အခု ရက္ပိုင္းသာလိုေတာ့တဲ့ အခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို မလႊတ္ေပးေသးဘူး။ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲ မဲဆြယ္မႈ အခြင့္အလမ္းေတြ မရွိဘူး။ သူတို႔လုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ စတိသေဘာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုေတြ ပါဝင္တယ္ဆိုတာကို ျပသခ်င္တာပါပဲ။

ႏိုင္ငံတကာ အျမင္မွာ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ တရားဝင္ ရပ္တည္ခြင့္ေပးတယ္၊ လြတ္လပ္စြာ မဲဆြယ္ခြင့္ေပးတယ္ စသည္ျဖင့္ ဟန္ျပသေဘာ လုပ္ျပဖို႔အတြက္ ဒီမိုကေရစီ အင္အားစုတခ်ိဳ႕ကို အသံုးခ်ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ တရားဝင္ ရပ္တည္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အသက္ဆက္ဖို႔လုပ္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေရြးေကာက္ပြဲကို အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) က မဲမေပးေရး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ေဆာင္လာေနခ်ိန္မွာ တဖက္ကလည္း စစ္အစိုးရကိုယ္ပြား ျမန္မာ NGO အဖြဲ႔ေတြက i Vote လႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔ တန္ျပန္ လုပ္ရွားေဆာင္ရြက္လာတာ ေတြ႔ေနၾကရတာပါ။

ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အားလံုး ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ေတြကေတာ့ ေဝလာေဝး အရိပ္ေတာင္ မျမင္ရပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားနဲ႔ ေရႊဝါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးမွာ လႈပ္ရွားခဲ့တဲ့ သံဃာေတာ္ေတြကို အခုထိ အက်ဥ္းေထာင္ထဲက ျပန္မလႊတ္ေသးပါဘူး။

လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သငၿ့္မတ္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးတို႔ အတြက္ ဘာမွ အေျဖ တစုံတရာ ထြက္လာစရာ မရိွတာေၾကာင့္ NLD၊ တိုင္းရင္းသား ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားနဲ႔ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ား စတဲ့အင္အားစုမ်ားက ကေလးၿမိဳ႕ ေၾကညာစာတမး္ကေန ဒုတိယ ပင္လံုညီလာခံတခု ေခၚယူဖို႔ တိုက္တြန္း ႏိုးေဆာ္လာတာ ေတြ႔ရပါတယ္။

၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ဖို႔ ေတာင္းဆိုမႈေတြကို စစ္အစိုးရက မ်က္ကြယ္ျပဳခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္ အလံသစ္ကို လႊင့္ထူျခင္းျဖင့္ သူတို႔ရဲ႕ အေျခခံဥေပဒကို မေလးမစားမႈမ်ား ျပသေနပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ အလံသစ္ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာခံမလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပၾကေတာ့မွာပါ။ စစ္အာဏာရွင္ေတြက အသက္မဝင္ေသးတဲ့ အေျခခံဥပေဒပါ အလံသစ္ကို ထူေနပါၿပီ။ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ၊ ဒီအလံသစ္၊ ဒီေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဆယ္စုႏွစ္နဲ႔ခ်ီ ၾကာျမင့္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား ျပႆနာေတြ၊ လူ႔အခြင့္အေရး ျပႆနာေတြ၊ ဒီမိုကေရစီအေရး စတာေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ အေနအထား လံုးဝ မရွိတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ အတိုက္အခံေတြကေတာ့ ဘယ္လို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္ၾကမယ္ဆိုတာကိုေတာ့ ပိတ္ကားေပၚမွာ ဆက္လက္ ေစာင့္စားၾကည့္႐ႈၾက႐ံုသာ ျဖစ္ပါတယ္။