မိုးက်ေရႊကိုယ္ ေရနံကုမၸဏီမ်ား

၀ီလ်ံဘြတ္

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေရနံ ႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ လုပ္ကြက္ျပ ေျမပုံ (ဓာတ္ပုံ - စြမ္းအင္ ၀န္ႀကီးဌာန)

အေမရိကန္ ကုမၸဏီမဟုတ္ေသာ အေနာက္ႏိုင္ငံ ေရနံကုုမၸဏီမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ေရး မူကုိ ဆြဲကိုင္ထားဆဲျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ကုမၸဏီ မ်ားသည္လည္း ၀ါရွင္တန္၏ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆိုု႔မႈေၾကာင့္ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနရခ်ိန္တြင္ မည္သည့္ေနရာမွ ေပၚထြက္ လာမွန္း မသိေသာ ေရနံကုုမၸဏီမ်ား ျမန္မာႏုုိင္ငံတြင္ စတင္ ေျခခ်လာသည္ကိုု ေတြ႕ရသည္။

မၾကာေသးခင္က ျမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕တူးေဖာ္ခြင့္လိုုင္စင္ ရသြားေသာ ကုုမၸဏီမ်ားအနက္ ေကာ္ပိုုေရးရွင္း တာ၀န္ ခံမႈ အားနည္းေသာ တိုုင္းျပည္ မ်ားျဖစ္ သည့္ ပနားမား၊ ႏိုင္ဂ်ီး ရီး ယားႏွင့္ အဇာဘိုင္ဂ်န္ တိုုင္းျပည္မ်ားမွ လူမသိ သူမသိ စီးပြားေရး လုုပ္ ငန္း မ်ား ပါ၀င္ ေနသည္ ကိုု ေတြ႕ရသည္။

လုပ္ကိုင္ခြင့္ လုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္း ျမင္သာမႈ မရွိသကဲ့သို႔ လုပ္ကိုင္ခြင့္ရသူမ်ား၏ ေနာက္ခံသမိုင္းကိုလည္း ေသခ်ာစြာ မ သိရွိရေပ။

လုပ္ကိုင္ခြင့္ရသည့္ ကုမၸဏီမ်ားထဲမွ CIS ႏုုိဘဲလ္ ေရနံလုုပ္ငန္း ကုုမၸဏီ(CIS Nobel Oil Company)သည္ လန္ဒန္တြင္ အေျခစိုုက္ သည္ ဟု ဆိုုေသာ္လည္း စံုုစမ္းေတြ႕ရိွခ်က္အရ ကုုမၸဏီ၏ တခုုတည္း ေသာလိပ္စာကိုု အဇာဘိုင္ဂ်န္ၿမိဳ႕ေတာ္ ဘာကူး(Baku)ဟု ေတြ႕ ရသည္။ အဇာဘိုင္ဂ်န္ ဆိုုသည္မွာ ကက္စ္ပီယန္ ပင္လယ္ေဒသအတြင္းရိွ ဆိုုဗီယက္ ျပည္ေထာင္စုေဟာင္းမွ ခြဲထြက္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံ တခု ျဖစ္ သည္။

ျမန္မာႏိုုင္ငံ စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာနက CIS ႏုိဘဲလ္ ကုုမၸဏီအား အမည္မသိကုုန္းတြင္းလုပ္ကြက္ တေနရာတြင္ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕ ရွာေဖြခြင့္ ျပဳထားသည္။ CIS ႏိုုဘဲလ္ ကုုမၸဏီကို ကက္စ္ပီယန္ ပင္လယ္တြင္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ႏွင့္ ေရနံရွာေဖြမႈတခုု လုုပ္ေနသည္ႏွင့္ အ ဇာဘိုင္ဂ်န္ ႏိုုင္ငံပိုုင္ ေရနံကုုမၸဏီတခုုႏွင့္ ဆက္စပ္မႈရိွသည္မွလြဲ၍ စိုုးစဥ္းမွ် မသိရေပ။

စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဌာနက ကုုန္တြင္းလုုပ္ကြက္ ၁၈ ခုကိုု ယမန္ႏွစ္က လုုပ္ခြင့္ခ်ေပးေသာအခါ CIS ႏိုဘဲလ္ႏွင့္ တျခားလူသိနည္းေသာ လုပ္ ငန္း ကုုမၸဏီတခ်ိဳ႕ လုုပ္ပိုုင္ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသည္ကိုု ေတြ႕ခဲ့ရသည္။

အေမရိကတိုုက္ အလယ္ပိုုင္းေဒသ တိုုင္းျပည္တခုုျဖစ္ေသာ ပနားမားတြင္ မွတ္ပံုုတင္တားသည့္ Geopetrol International Holdings သည္ ျမန္မာ ေအ၀မ္း သတၱဳ တူးေဖာ္ေရး ကုုမၸဏီႏွင့္ ပူးတြဲ၍ လုုပ္ကြက္ တခုုအတြက္ လိုုင္စင္ရထားသည္။

ပနာမားႏိုုင္ငံသည္ ႏုုိင္ငံတကာလံုၿခံဳမႈစံ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ား၊ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို မလုုိက္နာေသာ၊ ေနာက္ခံသမုိင္း မရွင္းေသာ သေဘၤာ ကုု မၸဏီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ နာမည္ဆိုုးႏွင့္ေက်ာ္ၾကားေသာ ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဌာနသည္ Tianjin New Highland ဟုုေခၚေသာ ကုုမၺဏီတခုကိုလည္း လိုုင္စင္ခ်ေပးထားသည္။ Tianjin New Highland သည္ တ႐ုတ္အမည္ႏွင့္ ဆင္တူေသာ္လည္း တကယ္ တမ္း တြင္ ႏုုိင္ငံေရးအရ တည္ၿငိမ္မႈမရိွေသးေသာ အာဖရိက ႏုိင္ငံ တခုု ျဖစ္ သည့္ ႏိုုင္ဂ်ီး ရီးယား ႏိုုင္ငံႏွင့္ ခ်ိတ္ဆက္ ထားေသာ ကုုမၸဏီတခုုျဖစ္သည္။

ႏိုုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုုင္ငံကိုု ျပည္သူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ၏ဘ၀ ဆင္းရဲတြင္းနစ္သထက္နစ္ေနခ်ိန္တြင္ ေရနံၾကြယ္၀မႈအေပၚ ႏိုုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ျခစားမႈမ်ားႏွင့္ ပ်က္စီးေနေသာ “ေရႊမည္း က်ိန္စာ မိေနသည့္ တိုုင္းျပည္” အျဖစ္ လူသိမ်ားသည္။

Tianjin New Highland ကုုမၸဏီသည္ ေဟာင္ေကာင္တြင္ စတင္ သေႏၶတည္ခဲ့ေသာ္လည္း ကာေရဗီယန္ ေဒသအတြင္းရိွ ေငြမည္း ခ၀ါ ခ်ျခင္း လုုပ္ငန္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ လုပ္ကိုင္ေနေသာ ၿဗိတိန္ပိုုင္ ဗာဂ်င္ကြ်န္းတြင္လည္း မွတ္ပံုုတင္ထားသည္။ ယင္း ကုမၸဏီ သည္ Tianjin Energy Resources အမည္ျဖင့္လည္း လုပ္ကိုင္သည္။

“ဒီကုုမၸဏီေတြကိုု အဓိက ေရနံစီးပြားေရး လုုပ္ငန္းေတြထဲမွာလည္း မေတြ႕ရသလိုု တခ်ိဳ႕ဆိုုရင္ ပိုုင္ဆိုုင္သူအမည္နဲ႔ လိပ္စာကို မွတ္ ပံုုတင္ စာရင္းမွာေတာင္ မေတြ႕ရဘူး”ဟု အမည္မေဖာ္လိုုသူ ေဟာင္ ေကာင္ အေျခစိုုက္ စက္မႈလုုပ္ငန္း အကဲျဖတ္သူတဦးက ေျပာ ဆုုိသည္။

“ဥပမာ Geopetrol International ကုမၸဏီ ဆိုရင္ တခါတေလ ဆြစ္ဇာလန္မွာလိုလုိ၊ ျပင္သစ္မွာလိုလို အေျခစိုုက္သလိုမ်ိဳး လုုပ္ျပ တဲ့အ ျပင္ အိႏၵိယမွာ စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းေတြ ရိွသလိုုမ်ိဳးလည္း လုုပ္တတ္ တယ္။ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ သူက ပနားမားမွာ မွတ္ပံုု တင္ ထားတဲ့ ကုုမၸဏီ” ဟုလည္း ၎က ဆုိသည္။

Geopetroကုမၸဏီသည္လည္း စင္ကာပူႏိုုင္ငံ ၏ Interra Resources ကုုမၸဏီႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနေသာ Goldpetrolကုုမၸဏီ ႏွင့္ လုုပ္ ငန္းတခ်ိဳ႕ ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ ထို ကုုမၸဏီသည္ အင္ဒိုုနီးရွား ႏိုုင္ငံ ႏွင့္ပါ ဆက္စပ္မႈရိွသည္။

အဆိုုပါ စီးပြားေရး ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မည္သူပိုင္ဆိုင္သည္ စသည္ျဖင့္ သတင္းအခ်က္အလက္ ရွာေဖြလိုသူမ်ားအတြက္ ႐ႈပ္ ေထြး ေစႏုိင္သည္။

ေနာက္ထပ္ လူသိနည္းေသာ အင္ဒိုုနီးရွား ကုုမၸဏီ တခုုျဖစ္သည့္ Istech Resources Asia ကိုုလည္း ျမန္မာ စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဌာန က ကုုန္တြင္းပိုုင္း လုုပ္ကြက္တခုု ခ်ေပးထားသည္။ ၎ႏွင့္လက္တြဲေဆာင္ရြက္မည့္ ျပည္တြင္းလုုပ္ငန္း ကုုမၺဏီကိုမူရွာေဖြေနဆဲ ျဖစ္ သည္။

စည္းမ်ဥ္းသစ္အရ ျမန္မာႏိုု္င္ငံတြင္ လုုပ္ငန္းအသစ္ စတင္မည့္ ႏိုုင္ငံျခား ေရနံႏွင့္သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုုပ္ငန္းမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုုင္ငံ သား ဖက္စပ္လုုပ္ငန္းရွင္ တဦးႏွင့္ တြဲဖက္ေဆာင္ရြက္ရမည္ ျဖစ္သည္။

အပတ္စဥ္ထုုတ္ Bloomberg စီးပြားေရး မဂၢဇင္း၏ ေရနံ လုုပ္ငန္း လမ္းညႊန္ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား အရIstech Resources Asia ကုုမၸဏီသည္ ဂ်ကာတာၿမိဳ႕ လိပ္စာျဖစ္သည္ဟုု ဆိုုသည္။ သိုု႔ေသာ္ အဆိုုပါ စီးပြားေရး ကုုမၸဏီတြင္ “တရား၀င္ဖြဲ႕စည္းထား ေသာ လုပ္ ငန္း စီမံေရးအဖြဲ႕ မွတ္တမ္း မရိွ”ဟုုလည္း Bloomberg ၏ အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကုုန္းတြင္းလုုပ္ကြက္ ၁၈ ခုအနက္ အစိုုးရက ၉ ခုုသာ ယမန္ႏွစ္က ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ၿပီးခဲ့သည့္အပတ္အထိ ကုုမၸဏီ ၄ ခုုသာ သေဘာ တူစာ ခ်ဳပ္မ်ားကို အၿပီးသတ္ႏိုုင္ခဲ့သည္။ ေဒသခံ ဖက္စပ္ ကုုမၸဏီ မ်ားမွာ ေအးျမင့္ခုုိင္ ကုုမၸဏီ၊ ေအ၀မ္း သတၱဳတြင္း ကုုမၸဏီ ႏွင့္ UNOG တိုု႔ ျဖစ္သည္။

UNOG Pte Ltd သည္ စင္ကာပူတြင္ မွတ္ပံုတင္ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံတြင္လုပ္ငန္းလည္ပတ္ေသာ ကုုမၸဏီျဖစ္သည္။ ဦး၀င္းႀကိဳင္ ဆို သူ အား မန္ေနဂ်င္း ဒါ႐ိုက္တာအျဖစ္ ခန္႔အပ္ထားသည္။ ဦး၀င္းႀကိဳင္ သည္ IGE ဟုေခၚေသာ စီးပြားေရး ကုမၸဏီ တခုႏွင့္လည္း ဆက္ စပ္မႈ ရိွသည္။

အလားတူ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မသိႏုုိင္ေသာ ႏိုုင္ငံျခား ကုုမၸဏီမ်ားသည္လည္း ျမန္မာႏိုုင္ငံ ကုုန္းတြင္းပိုုင္း လုုပ္ကြက္မ်ားတြင္ လုပ္ ကိုင္ ေန ၾကသည္။ Silver Wave Sputnik Petroleum ႏွင့္ ZarubezhetItera ကုမၸဏီမ်ားမွာမူ ႐ုရွား ႏုိင္ငံႏွင့္ ဆက္စပ္မႈ ရွိေၾကာင္း သိရ သည္။

Spuntnik Petroleum သည္ စင္ကာပူတြင္ မွတ္ပံုုတင္ထားေသာ္လည္း ၎၏ ဆင့္ပြား ကုမၸဏီျဖစ္ေသာ Silver Wave Energy ကေတာ့ ကက္စ္ပီယန္ ပင္လယ္ ေဒသအတြင္းရိွ ႐ုရွား ခြဲထြက္ ႏိုုင္ငံေဟာင္းတခုုျဖစ္ေသာ Kalmykia ႏိုုင္ငံႏွင့္ ဆက္စပ္ေနျပန္ သည္။

ေနာက္ဆံုုးအသုုတ္ လိုုင္စင္ခ်ေပးရာတြင္ ႏိုုင္ငံတကာ ေရနံကုုမၺဏီႀကီး ႏွစ္ခုသာ လုုပ္ကြက္မ်ား ရခဲ့သည္။ ထိုကုမၸဏီမ်ားမွာမေလးရွား ႏိုု္င္ငံပိုုင္ Petronas ကုမၸဏီ ႏွင့္ ထုုိင္း ႏိုင္ငံ PTTEP ကုမၸဏီတို႔ ျဖစ္သည္။ ထိုု ကုမၸဏီ ႏွစ္ခု စလံုုးသည္ ျမန္မာႏိုုင္ငံ ၏ ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႕လုုပ္ငန္းတြင္ ယခင္ကတည္းက ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုုင္ေနေသာ ကုုမၸဏီမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

“မႏွစ္က လုုပ္ကိုင္ခြင့္ေတြ ခ်ေပးတုုန္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုုၾကည္က ပါလီမန္ထဲ ၀င္ေတာ့မွာတိုု႔ ၊ ဥေရာပသမဂၢက ပိတ္ဆိုု႔ ဒဏ္ ခတ္မႈ ေတြ ယာယီရပ္ဆိုုင္းမွာတိုု႔ စတဲ့ ႀကီး ႀကီးမားမားျဖစ္ထြန္းမႈေတြ မရိွ ေသးဘူး၊ အဓိက စီးပြားေရးလုုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြကလည္း အံအား သင့္စရာေကာင္းေအာင္ စိတ္၀င္စားမႈ နည္းေနတဲ့ပံုုကိုု ေတြ႕ရတယ္” ဟု ထိုင္းႏုိင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုုက္ စီးပြားေရး အကဲ ခတ္ Collin Reynolds က ဧရာ၀တီသို႔ ေမလ ၈ ရက္က ေျပာဆို ခဲ့ဖူး သည္။

“ေနာက္တေခါက္ လုုပ္ကိုင္ခြင့္ေတြ ခ်ေပးတဲ့အခါ အေနာက္တိုင္း ကုုမၸဏီႀကီးေတြကို ဆြဲေဆာင္ႏိုုင္မႈ ရိွမရိွကေတာ့ စိတ္၀င္စား စရာပဲ၊ ဒါ ေပမယ့္ က်ေနာ့္အထင္ေတာ့ အမ်ားစုုက အခုုသြားေနတဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ အဆင္ေျပေခ်ာေမြ႕မလဲ၊ ဒီအ ေျပာင္း အလဲေတြဟာ ထာ၀ရ ရပ္ တည္သြားမွာလား ဆိုုတာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကတယ္။ အေမရိကန္ ေရနံကုုမၸဏီေတြကေတာ့ ပါခြင ့္မရ ေသးပါ ဘူး” ဟုလည္း ၎က ဆုိသည္။

စြမ္းအင္၀န္ႀကီးဌာန စီမံကိန္း ညႊန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ ဦးထင္ေအာင္ကမူ ၾသဂုုတ္လတြင္ ေနာက္ထပ္ကုုန္းတြင္း လုုပ္ကြက္မ်ား ေရာင္းခ်မည္ ဟု လြန္ခဲ့သည့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္းက ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ကမ္း လြန္လုုပ္ကြက္ လိုင္စင္မ်ားကိုုလည္း ယခုႏွစ္ကုုန္တြင္ ခ်ေပး မည္ ဟု ေျပာဆိုသည္။

Chevro၊ Total၊ Shell၊ Nippon၊ CNOOC ႏွင့္ Mitsubishi အစရိွေသာ အႀကီးစား စက္မႈလုုပ္ငန္း ကုုမၸဏီႀကီးမ်ား၏ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ကို မတ္လ အတြင္းက ရန္ကုုန္ၿမိဳ႕တြင္က်င္းပေသာ စြမ္းအင္၀န္ႀကီး ဌာန၏ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈျမွင့္တင္ေရး ျပပြဲသို႔ ေစလႊတ္ခဲ့ေသးသည္။

ျမန္မာႏိုုင္ငံတြင္ အရန္ ေရနံ စုုစုုေပါင္း ပီပါ သန္း ၁၄၀ နီးပါးႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ ဘီလီယံ ၃၂၂ ကုဗေပ ရိွေသးေၾကာင္း သက္ ေသျပ ႏုုိင္သည္ဟုု ျပပြဲတက္ေရာက္လာသူမ်ားကိုု ဦးထင္ေအာင္က ေျပာ ဆိုုခဲ့သည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံ ေျမေအာက္ ႏွင့္ ပင္လယ္ေအာက္မွ ဟိုုက္ဒ႐ုိ ကာဗြန္ဓာတ္ အေျမာက္အျမား ထုုတ္ယူရန္အတြက္ Silver Wave Sputnik Petroleum၊ Nobel Oil ႏွင့္ GeoPetrolတိုု႔ ကဲ့သို႔ ကုုမၸဏီမ်ား လုုပ္ႏိုုင္သည္ထက္ မ်ားစြာ ပိုုမိုႀကီးမားၿပီး ကာလရွည္ၾကာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ား လုုိအပ္ေနပါသည္။ ။

Burma’s Frontier Appeal Lures Shadowy Oil Firms By WILLIAM BOOT ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပပါသည္။