ဘန္ဒုံယန္း(သို႔မဟုတ္)ကြန္းခိုရာေလွာင္အိမ္

ေနာ္ခ်ိဳ

ထိုင္းျမန္မာနယ္စပ္ စံခလပူရီျမိဳ႔နဲ႔(၃ဝ)ကီလိုမီတာကြာေဝးတဲ့ေနရာမွာ ဘန္ဒုံယန္းဒုကၡသည္စခန္းတစ္ခုရွိ ပါတယ္။ ေတာရိပ္ ေတာင္ရိပ္ ေတြ အုပ္ဆိုင္း ေနျပီးေတာ့ အခ်မ္းဓါတ္ေတြလႊမ္းျခံဳထားတဲ့ေနရာေလးတစ္ခုေပါ့။ စံခလ ပူရီကေန ေမာ္ေတာ္ကားနဲ႔သြားရင္ ဝိဇၨာဓိုရ္၊ ေဝ့မလိုင္၊ အစရွိတဲ့မြန္၊ကရင္ရြာေတြကိုျဖတ္သန္းျပီး ခေလာက္ခနီ မြန္ဒုကၡသည္စခန္းရဲ႔အနီးမွာ တည္ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီဘန္ဒုံ ယန္း ဒုကၡ သည္စခန္းဟာဆိုရင္ စစ္ေဘးဒါဏ္ေၾကာင့္ တိမ္းေရွာင္လာတဲ့ဒုကၡသည္ေတြကို လက္ခံေစာင့္ ေရွာက္ထားတဲ့ စခမ္းေလးတခုပါ။


ကမၻာႀကီးကက်ယ္သေလာက္ ေနစရာေနရာကလည္းရွားပါေလရဲ့။ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာ ေနရတဲ့ သူေတြအတြက္ေတာ့ ပုိၿပီးေနရာရွားပါတယ္။ အာဏာရွင္ေတြကုိေၾကာက္ရတာကတစ္မ်ဳိး ႏုိင္ငံေရးကမတည္ၿငိမ္၊ စီးပြားေရး ကလည္းၾကပ္တည္း ဒီျပသာနာအမ်ဳိးမ်ဳိးအဖုံဖုံကုိ ရင္ဆုိင္ေနၾကရတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ ဒုကၡသည္စခန္းထဲကုိ ေရာက္လာၾကတဲ့ သူေတြတပုံတပင္ႀကီးပါ။ ေတာ္ရာမွာေနရ ေပ်ာ္ရာမွာမေနရ ဆုိတဲ့ဆုိရုိးစကားအတုိင္းပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္လည္း ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ တစ္ေန႔တစ္ျခားလူေတြ လာေရာက္ေနထုိင္ၾကတာ မ်ားလာခဲ့ရတာဟာ အေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ေၾကာင့္လုိ႔ ဆုိရမွာပါ။ လူေတြဟာေနစရာတစ္ခုရဖုိ႔အတြက္ အလြန္ခက္ခဲပါတယ္။ ဒုကၡသည္စခန္း ထဲကုိ ဝင္ေရာက္ေနထုိင္တာေတာင္မွ လြယ္လြယ္နဲ႔ဝင္ေရာက္ေနထုိင္လုိ႔ရတာမဟုတ္ပါဘူး။ ထုိင္းနယ္စပ္မွာရိွတဲ့ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းဟာ ကရင္ဒုကၡသည္စခန္းဆုိေပမဲ့ တျခားတုိင္းရင္းသားမ်ားျဖစ္တဲ့ မြန္၊ ရခုိင္၊ ဗမာ၊ ကုလား ေတြလည္း ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ သုိ႔ေသာ္လည္းအနည္းစုသာေနထုိင္ၾကပါတယ္။ အမ်ားစုကေတာ့ ကရင္လူမ်ိဳးေတြပါ။

ဘန္ဒုံယန္းျဖစ္ေပၚလာရတဲ့အေၾကာင္းကေတာ့ (၁၉၉၇) ခုႏွစ္တုန္းက နအဖ တပ္မ (၄၄)လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းေတြက KNUတပ္မဟာ(၆)နယ္ေျမအတြင္းထုိးစစ္ဆင္ဖုိ႔ စစ္ေၾကာင္းမ်ားျဖန္႔ႀကဲၿပီး ေက်းရြာေတြကုိ ဝင္ေရာက္ေမႊေႏွာက္မွဳ အပါအဝင္ ထီးထေဘာင္(ျပည္တြင္း ဒုကၡသည္စခန္း) ထဲကုိလည္း ဝင္ေရာက္လွဳပ္ရွားခဲ့ၿပီး ထီးထေဘာင္ကျပည္သူေတြက ေနမရဲေတာ့တဲ့အတြက္ ထုိင္းနယ္စပ္ျဖစ္တဲ့ ေသာပတ္(ကရင္အေခၚ) စခန္းထဲကုိ ထြက္ေျပးဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကပါတယ္။


အဲဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ တပ္မဟာ(၄)ဘိတ္.ထားဝယ္ခရုိင္မွာရွိတဲ့ သုခစန္းဟာဆုိရင္ ထုိင္းနယ္စပ္မွာရွိ ေနတဲ့အတြက္ စခန္းထဲကလူေတြဟာ စခန္းျပင္ထြက္ၿပီး သစ္ခုတ္ဝါးခုတ္လုပ္ေနခဲ့လုိ႔ ထုိင္းသစ္ေတာကုိ ထိခုိက္ ခဲ့တဲ့အတြက္ ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြက သုခစခန္းကလူေတြကုိ ေသာပတ္စခန္းထဲကုိအကုန္လုံးပုိ႔လုိက္ပါတယ္။ ထီးထေဘာင္အဖြဲ႔နဲ႔ သုခအဖြဲ႔ေၾကာင့္ ေသာပတ္စခန္းကမဆံ့ေတာ့တဲ့အတြက္ ၄င္းတုိ႔အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔ကုိ ေသာပတ္နဲ႔ မနီးမေဝးတစ္ေနရာမွာ စခန္းကုိေရႊ႔လုိက္ၿပီး (၁၉၉၇) ခုႏွစ္အတြင္းမွာပဲ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းျဖစ္ေပၚလာခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကဆုိရင္ ဒုကၡသည္တုိ႔ရဲ့အိမ္ေတြကုိ ပလပ္စတစ္နဲ ႔သာ မုိးထားရပါတယ္။ အခုလက္ရွိမွာေတာ့ အိမ္ေတြကုိ သင့္ေလ်ာ္သလုိ အင္ဖက္မုိးေတြနဲ႔မုိးထားၾကတာမ်ားလာပါတယ္။ အရင္ကထက္စာရင္ေတာ့အမ်ားႀကီးအဆင္ေျပ လာပါတယ္။

(၂ဝဝ၉) ခုႏွစ္အတြင္းမွာဆုိရင္ တုိးတက္ေသာကရင္ဗုဒဘာသာတပ္မေတာ္ (ေခၚ) (DKBA) လွဳပ္ရွားေသာင္း က်န္းမူေၾကာင့္ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းထဲကုိ ဒုကၡသည္ေတြ (၁ဝဝ)ေက်ာ္ဝင္ဝင္ေရာက္လာခဲ့ၾကတယ္။ ဝင္ေရာက္လာၾကတဲ့ သူေတြဟာ မိသားစုတခု လုံးလည္းရွိသလုိ တစ္ေယာက္ထဲ လည္းရွိပါတယ္။
အခုလက္ရွိစခန္းထဲမွာလူဦးေရ(၄ဝဝဝ) ေက်ာ္ေလာက္ရွိေနပါတယ္။ (၃ဝဝဝ)ေက်ာ္ေလာက္သာ အသိ အမွတ္ျပဳ မွတ္ပုံတင္ရွိေနပါတယ္။ အသိအမွတ္ျပဳမွတ္ပုံတင္မရွိတဲ့သူေတြအေနနဲ႔ေတာ့ စားနပ္ရိကၡာလုံးဝ မရရွိၾကပါဘူး။ စခန္းထဲကလူေတြဟာ စခန္းအျပင္မွာလည္း အလုပ္ထြက္လုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ စခန္းဟာထုိင္းနယ္စပ္မွာ ရွိတယ္ေတာ့ ထုိင္းအာဏာပုိင္ ေၾကာက္ရတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အလုပ္ထြက္မလုပ္ရဲၾကတာပါ။ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းဟာ ၿမဳိ႔နယ္နဲ႔ဆုိရင္ (၃၁) ကီလုိအကြာအ ေဝးရွိပါတယ္။

ဘန္ဒုံယန္းစခန္းေကာ္မတီတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ ဆရာမေနာ္ပေစာ္ကေတာ့ (၁၉၉၉)ခုႏွစ္ကစၿပီး သူမရဲ့မိသားစု ေတြနဲ႔အတူ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းထဲမွာ လာေရာက္ေျပာင္းေရႊ႔ေနထုိင္ၾကပါတယ္။ သူမက ကရင္ျပည္နယ္ ဝင္းေရးၿမဳိ႔နယ္ရွိ ကမ္းနီေက်းရြာသူပါ။ သူမလည္းပဲ ႏုိင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မူေၾကာင့္ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းထဲကုိ ေရာက္လာခဲ့ရတာပါ။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ကစၿပီး ၂ဝဝ၉ခုႏွစ္အထိ လူမူေရးစခန္း ေကာ္မတီအေနနဲ႔ သူမတာဝန္ယူထားပါတယ္။ သူမကစခန္းထဲကုိ လူအသစ္ေတြဝင္ေရာက္လာတဲ့ စာရင္းေတြကို လည္းျပဳစုရပါတယ္။ စခန္းထဲကလူေတြရဲ့ စားဝတ္ေနေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ပတ္သက္တာေတြကုိလည္း သူမက အခုလုိမ်ဳိးရွင္းျပထားပါတယ္။

“Thailand Burma Border Consortium(TBBC) ကစခန္းမွာေနတဲ့သူေတြရဲ့ စားဝတ္ေနေရးေတြကုိ ၾကည့္ရူေစာင့္ေရွာက္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒုကၡသည္ေတြကုိ တစ္လစာစားနပ္ရိကၡာအတြက္(၅) ႏွစ္အထက္ လူႀကီးေတြကုိ ဆန္ (၁၅) ကီလုိ၊ (၆)လသားနဲ႔ (၅) ႏွစ္ၾကားကေလး ေတြဆုိရင္ ဆန္ (၇) ကီလုိခြဲ၊ စားသုံးဆီ တစ္ေယာက္ကုိ (၁)လစ္၊ ပဲ ကေလးတစ္ေယာက္ကုိ ၁ ကီလုိ လူႀကီးတစ္ေယာက္ ကီလုိဝက္၊ ငါးဆုိရင္ လူႀကီးေရာ ကေလးပါ တစ္ေယာက္ကုိတစ္ခစ္၊ ငါးပိ တစ္ေယာက္ကုိ ကီလုိဝက္၊ ဆား တစ္ေယာက္တစ္ထုပ္၊ ဂ်ဳံမုန္႔နဲ႔သၾကား ကေတာ့ကေလးအတြက္ ၁ ကီလုိနဲ႔ လူႀကီးက ကီလုိဝက္ရပါတယ္။ မိသားစုတစ္စုမွာ ၂ ေယာက္ရွိရင္ ခ်က္ျပဳတ္ဖုိ႔ အတြက္ မီးေသြး ၂ ေယာက္ကုိ ၁ထုတ္ ေပးပါတယ္။ တျခား အခ်ဳိမုန္႔၊ ၾကက္သြန္ေတြကုိ ဝယ္စားၾကရပါတယ္။”

ထုိ႔အျပင္ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြစုိက္ဖုိ႔အတြက္ (TBBC) ကေပးတဲ့ မ်ဳိးေစ့(၁၂) မ်ဳိးျဖစ္တဲ့ ပဲေထာက္ေစ့၊ မုန္ညွင္းေစ့၊ ဆတ္လပ္၊ မုန္ညွင္းခါး၊ မုန္လာ၊ ကစြန္ရြက္၊ နံနံပင္၊ ေျပာင္းဖူး၊ ရုံးပတီသီး၊ ဖရဲ၊ ေရႊဖရုံေစ့ေတြကုိ ရာသီအလုိက္စုိက္ၿပီးစားေသာက္ေနၾကရပါတယ္။ စခန္းထဲမွာသာစုိက္ခင္းေတြကုိစုိက္ရင္း အသက္ေမြးဝမ္းေၾကာင္း ျပဳလုပ္ေနၾကရပါတယ္။ အဝတ္အစားကုိေတာ့တစ္ႏွစ္တခါရရွိၾကပါတယ္။ အက်ီၤတစ္ေယာက္တစ္ထည္၊ ေစာင္လည္း တစ္ေယာက္တစ္ထည္ပါ။ စပ္ေစာင္ဆုိရင္သုံးႏွစ္တခါ၊ ၿပီးေတာ့တစ္ေယာက္တစ္ထည္ႏူန္းရတာမဟုတ္။၊ ႏွစ္ေယာက္ ကုိတစ္ထည္၊ သုံးေယာက္တစ္ထည္၊ ေလးေယာက္ (၂) ထည္က်ရၾကပါတယ္။ တျခားအသုံးအေဆာင္မ်ားျဖစ္တဲ့ ထီး၊ ဖိနပ္ေတြကုိက်ေတာ့ မိဘနဲ႔အေနေဝး တဲ့ကေလး၊ မုဆုိးမ၊ တစ္ေကာင္ၾကြက္ေတြကုိသာေပးပါတယ္။

ကေလးအေနနဲ႔ပညားေရးပုိင္းမွာကေတာ့ ေကာင္းတယ္ဆုိေပမဲ့ျပည့္စုံမူမရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဘာသာစုံ သင္ၾကား ၾကရပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာ၊ ထုိင္းစာ၊ ျမန္မာစာ၊ ကရင္စာ၊ သခ်ၤာ၊ ပထဝီ ေတြသင္ ၾကားရပါတယ္။ (၁၂) တန္းထိရွိ ေပမဲ့ (၁၂) တန္းေအာင္ၿပီးရင္ တကၠသုိလ္တက္ဖုိ႔ေက်ာင္းမရွိပါဘူး။ သုိ႔ေသာ္လည္း(၂ဝ၁ဝ)ခုႏွစ္အတြင္းမွာေတာ့ ကေလးအတြက္ တကၠသုိလ္ပုံစံေက်ာင္းတစ္လုံးဖြင့္ေပးဖုိ႔အစီအစဥ္ရွိေနတယ္လုိ႔ ဘန္ဒုံယန္းစခန္းက ေက်ာင္းအုပ္ ဆရာမႀကီး တစ္ဦးက အခုလိုမ်ဳိးေျပာပါတယ္။

“တကၠသုိလ္ေက်ာင္းပုံစံလုိမ်ဳိးဖြင့္ဖုိ႔ အစီစဥ္ရွိေနေပမဲ့ သင္ၾကားေပးမည့္ ဆရာ၊ဆရာမက မရွိေတာ့ခက္တယ္။ ဒုကၡသည္ေတြအေနနဲ႔ ဆရာ၊ ဆရာမ ေတြကုိငွားႏုိင္ဖုိ႔ကအလြန္ေဝးပါတယ္။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းဖြင့္ဖုိ႔ အစီအစဥ္ရွိေနေပမဲ့ သင္ၾကားေပမဲ့၊ ဆရာ၊ ဆရာမေတြမရွိသေရႊ႔ေတာ့ ဖြင့္ႏုိင္ဖုိ႔အလားလာက မျဖစ္ႏုိင္သေလာက္ပါပဲလို႔” ေက်ာင္းအုပ္ဆရာမႀကီး တစ္ဦးေျပာျပသြားတာျဖစ္ ပါတယ္။
စခန္းမွာရွိတဲ့ ေက်ာင္းသူေလးတစ္ဦးကေတာ့ အခုလုိမ်ဳိးေျပာျပပါတယ္။
“က်မက အခုဆုိ (၁ဝ)ပါ။ (၁၂) တန္းၿပီးရင္ေတာ့ က်မက ေဆးဘက္ဆုိင္ရာ အလုပ္လုပ္ခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ က်မက တကၠသုိလ္တက္ ခ်င္တယ္။ ဒါေပမဲ့ က်မတုိ႔စခန္းမွာက တကၠသုိလ္ေက်ာင္းမရွိေသးဘူး။ (၁၂) တန္းေအာင္ၿပီးတဲ့ သူတခ်ဳိ႔က်ေတာ့ တစ္ျခား ဒုကၡသည္စခန္း(မယ္လစခန္း) ေတြမွာ တကၠသုိလ္သြားေရာက္ တက္ၾကပါတယ္။ က်မက ငယ္ငယ္ေလးကတည္း ဒီစခန္းေလးထဲကုိ ေရာက္လာတာ။ ၁ဝ ေက်ာ္ ေလာက္ရွိၿပီေပါ့။ တကၠသုိလ္ေက်ာင္းမရွိေတာ့ က်မအေနနဲ႔ စခန္းထဲမွာရွိတဲ့ ေဆးရုံမွာပဲအလုပ္ ေလ်ွာက္ဖုိ႔ ရြည္ရြယ္ထားပါတယ္။”
ေႏြရာသီေက်ာင္း ပိတ္ရက္ေတြမွာေတာ့ ကေလးေတြ အဂၤလိပ္သင္တန္းတက္ရပါတယ္။ လူေတြကမ်ားေတာ့ တစ္သုတ္ ၿပီးတစ္သုတ္တက္ေနရပါတယ္။ ခရစ္ယာန္က်မ္းစာသင္ေက်ာင္းလည္းတစ္လုံးရွိပါတယ္။ အသက္ေမြးဝမ္း ေက်ာင္းသင္တန္းက်ေတာ့ မုန္႔လုပ္နည္းသင္တန္း၊ စက္ခ်ဳပ္သင္ တန္း၊ စက္ျပဳျပင္ေရး၊ အလွျပင္သင္တန္း၊ ငါးေမြးျမဴေရးသင္ တန္းေတြရွိပါတယ္။

American Refugee Committee(ARC) ကေတာ့ စခန္းကလူေတြအတြက္ က်န္းမာေရး ကုိေစာင့္ေရွာက္ေပးတာျဖစ္ပါတယ္။ စခန္းထဲမွာေဆးရုံတစ္လုံးရွိပါတယ္။ လုိအပ္တဲ့ေဆးဝါးေတြအျပည့္အစုံရွိေပမဲ့ ဓာတ္မွန္ေတြ ရုိက္ဖုိ႔ေတာ့မရွိပါဘူး။ ခြဲစိတ္ခန္းလည္းမရွိပါဘူး။ လူနာ ေတြအေရးေပၚလုိအပ္လာရင္ ေတာ့ Sangkhlaburi ၿမဳိ႔နယ္မွာရွိတဲ့ ေခ်ာင္းလုိ႔ေက်းရြာေဆးရုံမွာ လာေရာက္ကုသရပါတယ္။ ကုန္က်တဲ့စရိတ္ေတြ ကုိေတာ့ စခန္းေကာ္မတီက ကရင္ဒုကၡသည္ေကာ္ မတီ Karen Refugee Committee (KRC) ကုိတင္ျပရပါတယ္။ (KRC) မွတဆင့္ သက္ဆုိင္ရာကုိတင္ျပၿပီးမွ ကူညီေထာက္ပံ့ မူေတြရရွိပါတယ္။

ဒုကၡသည္အတြက္ကူညီေထာက္ပံ့မူက အထူးသျဖင့္လုံေလာက္တယ္လုိ႔ဆုိၾကပါတယ္။ စခန္းမွာေနတဲ့ အမ်ဳိးသား တစ္ဦး ကေတာ့ အခုလုိမ်ဳိးေျပာျပပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ကုိ ေထာက္ပံ့ ေပးတဲ့ စားနပ္ရိကၡာေတြက်ေတာ့ မေလာက္ဘူးဆုိတာေတာ့ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေထာက္ပံ့ေပးသမွ်ပဲ စားေနရတဲ့ဘဝပါ။ အျပင္မွာ အလုပ္ထြက္လုပ္ခ်င္ေပမဲ့ ထြက္လုပ္္ခြင့္မရွိပါဘူး။ ထုိင္းအာဏာပုိင္ေတြ ကုိေၾကာက္ေနရပါတယ္။ ကုိယ့္စုိက္ခင္းထဲမွာ စုိက္ခင္းေတြစုိက္ၿပီး ဝင္ေငြရွာစားေသာက္ေနရ တာေပါ့။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္အေနနဲ႔ေတာ့ ေနထုိင္လာတာၾကာေတာ့လည္း ေနသားတက်ျဖစ္သြားပါၿပီ။”

တခ်ဳိ႔အပ်ဳိေလးေပါက္စေလးေတြအေနနဲ႔ေတာ့ တစ္လစားနပ္ရိကၡာလာေဝေပးတဲ့အခါမွာ သြားေရာက္စုရုံးၿပီး တန္းစီေနရပါတယ္။ သူတုိ႔ေလးေတြအတြက္ေတာ့ ရွက္စရာျဖစ္ေနတယ္လုိ႔ေျပာရွာၾကပါတယ္။ လူေတြလည္း တစ္ေန႔တစ္ျခား ဒုကၡသည္စခန္းထဲကုိေရာက္လာၾကတာမ်ားလာသလုိ စခန္းကလူေတြကလည္း တတိယနိုင္ငံကို ထြက္ၾကတာပုိမ်ားလာတယ္။ စခန္းကေပးတဲ့ပညာေတြကုိတတ္ေျမာက္မယ္ဆုိရင္လည္း စခန္းထဲမွာ မရွိတဲ့သူ အခ်င္းခ်င္းၾကားက သူတုိ႔အေနနဲ႔ အသုံးခ်လုိ႔မရရွာဘူး။ ဒါေၾကာင့္လည္း ႏုိင္ငံျခားထြက္တဲ့လူကထြက္ၾကတာေပါ့။ သူတုိ႔ရဲ့အနာဂတ္ကေတာ့မွဳန္ဝါးစြာနဲ႔ ေလွာင္အိမ္ ထဲကငွက္ကေလးသဖြယ္ပါပဲ။