ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ စစ္ပြဲေတြ ထပ္ျဖစ္လာႏိုင္လား

ေက်ာ္ခ

ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္အၾကား တိုက္ပြဲေတြ ေန႔စဥ္ရက္ဆက္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အဲဒီေဒသေတြမွာ လတ္တေလာႏွစ္ဖက္တပ္ေတြအၾကား စစ္ျပင္မႈ အရွိန္ျမင့္လာေနတာေၾကာင့္ ဒီအေျခအေနေတြဟာ ေဒသခံျပည္သူေတြအတြက္ စိုးရိမ္ထိတ္လန္႔စရာ ျဖစ္ေနပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းက မန္တံု၊ ကြတ္ခိုင္၊ နမ့္ခမ္း၊ မူဆယ္၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုးကုတ္၊ နမ့္ဆန္၊ မိုးမိတ္စတဲ့ေဒသေတြရဲ႕ ေရွ႕တန္းေနရာေတြမွာ အစိုးရစစ္တပ္က လက္နက္ခဲယမ္းနဲ႔ စစ္သည္အင္အားေတြ ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ျဖန္႔ခ်ၿပီး စစ္ျပင္ဆင္မႈေတြလုပ္လာတဲ့အတြက္ မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕ေတြ ဘက္ကလည္း ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဒသခံေတြက ေျပာပါတယ္။

တိုက္ပြဲေတြ လက္ရွိအေျခအေနထက္ အရွိန္ပိုျမင့္လာရင္ေဒသခံေတြအတြက္ စစ္ပြဲရဲ႕႐ိုက္ခတ္မႈ ဒဏ္ေတြပိုၿပီး အရွိန္ျမင့္တက္လာႏိုင္ပါတယ္။ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြၾကားထဲမွာ ေဒသခံ ေက်းရြာေတြထဲကို လက္နက္ႀကီးက်မွန္ ေပါက္ကြဲတာ၊ ေက်းရြာသားေတြ ေဘးလြတ္ရာကို ထြက္ေျပး ပုန္းေရွာင္ေနရတာ၊ ရြာထဲဝင္ၿပီး သူပုန္ လက္ခံထားလားဆိုၿပီး ညႇဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ခံေနရတာေတြလည္း ရွိေနတဲ့အတြက္ စစ္ပြဲေတြ အရွိန္ျမင့္လာရင္ ဒီ႐ိုက္ခတ္မႈေတြကို ေဒသခံေတြပိုၿပီးခံရႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

TNLA ရဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး မိုင္းဘုန္းေက်ာ္က “အစိုးရ စစ္တပ္ေတြအေနနဲ႔ လက္ရွိအေန အထားအတိုင္း စစ္အင္အားေတြျဖည့္တင္းၿပီး တိုက္ဖို႔ ဖိအားေပးေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တိုက္ပြဲေတြက ပိုၿပီးျပင္းထန္လာမယ့္ သေဘာရွိပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔လည္း တိုက္ပြဲက မျဖစ္လို႔မရႏိုင္တဲ့ အေနအထား ရွိပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရွိတဲ့ ေတာထဲစခန္းေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို သူတို႔က ဝန္းရံပိတ္ဆို႔ထားေတာ့ တိုက္ပြဲကမရွိလို႔ကိုမရႏိုင္တဲ့အေနအထား ျဖစ္ေနတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား ေဆြးေႏြးမႈေတြ ရွိေနေပမယ့္ႏွစ္ဖက္အၾကား ရပ္တည္ခ်က္ကြဲလြဲမႈေတြ ရွိေနတဲ့အေပၚ အစိုးရ စစ္တပ္ဘက္က လိုက္ေလ်ာေဆြးေႏြးလိုတဲ့ ဆႏၵမရွိဘဲ အစိုးရဘက္က ခ်မွတ္ထားတဲ့ ေဘာင္အတြင္းမွာ သေဘာတူေရးရဖို႔ စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးေနတာျဖစ္တယ္လို႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕က ျမင္ၾကပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရစစ္တပ္က ပေလာင္(တေအာင္း) အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) နဲ႔ ေန႔စဥ္တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားေနတဲ့အေပၚ မိုင္းဘုန္းေက်ာ္က “က်ေနာ္တို႔ကို စစ္ေရးအရ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ဖိအားေပးတယ္လို႔ပဲ ေယဘုယ် သံုးသပ္လို႔ရပါတယ္။ အခုျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးမႈ တိုးတက္ဖို႔ အေျခအေနက တဖက္နဲ႔တဖက္ ေရွ႕တိုးဖို႔ အေတာ္ေလးကို ခက္ေနတဲ့သေဘာျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါကို စစ္ေရးအရ ဖိအားေပးတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္တယ္ေလ” လို႔ သူ႔အျမင္ကို ရွင္းျပပါတယ္။

မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔ေတြ ပူးေပါင္းလႈပ္ရွားေနတဲ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း မန္တံု၊ ကြတ္ခိုင္၊ နမ့္ခမ္း၊ မူဆယ္၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုးကုတ္၊ နမ့္ဆန္၊ မိုးမိတ္စတဲ့ ေနရာေတြမွာ အစိုးရစစ္တပ္ တပ္မ ၇၇၊ တပ္မ ၈၈ တို႔ရဲ႕ လက္ေအာက္ခံ တပ္ရင္းေတြအပါအဝင္အျခား တပ္မေတြေအာက္က တပ္ရင္းေပါင္း ၆၀ ေလာက္ဟာ အလံုးအရင္းလိုက္ သိသိသာသာ ဝင္ၿပီးေနရာယူထားၾကၿပီလို႔ သူကေျပာပါတယ္။

ဒီၿမိဳ႕နယ္ေတြမွာ အဓိကလႈပ္ရွားေနတာက TNLA တပ္ဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး သူတို႔နဲ႔အတူ မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႕ေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္ (KIA)၊ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ ေျမာက္ပိုင္း (SSPP/SSA)၊ ျမန္မာအမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ မဟာမိတ္တပ္မေတာ္ (MNDAA) တပ္ဖြဲ႕ေတြ ပူးေပါင္းလႈပ္ရွား ေနၾကတာျဖစ္ၿပီး လက္ရွိအခ်ိန္မွာ ဒီပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္အၾကားမွာ ေန႔စဥ္လိုလို တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း အေျခအေန

ကခ်င္ျပည္နယ္ KIO ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာ ရွိတဲ့ လိုင္ဇာေဒသအပါအဝင္ ကခ်စ္စစ္တပ္ေတြ လႈပ္ရွားရာ ေဒသတိုင္းမွာလို အစိုးရစစ္တပ္က စစ္သည္အင္အား၊ လက္နက္နဲ႔ ရိကၡာအင္အားျဖည့္တင္းမႈေတြ အဆက္မျပတ္လုပ္ေနသလို KIA ကလည္း လူစုေဆာင္းတာ ေရွ႕တန္းစစ္ေျမျပင္ေတြမွာ စစ္ေရး ျပင္ဆင္တာေတြ ရွိေနတယ္လို႔ ေဒသခံ လူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႔ မ်က္ျမင္ေတြက ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့လေတြနဲ႔မတူဘူး အခုဒီမွာ အစိုးရစစ္တပ္ကလည္း လက္နက္ႀကီးေတြ သယ္ေနတာေတြ၊ စစ္ကားေတြ တက္လာတာေတြ မ်ားလာတယ္။ KIA ကလည္း လူသစ္ေတြ စုေဆာင္းတာေတြ ခုရက္ပိုင္း လုပ္ေနတယ္။ ဒီဘက္က လူေတြကေတာ့ တိုက္ပြဲေတြထပ္ျဖစ္ေတာ့မလားဆိုၿပီး စိုးရိမ္ေနၾကတယ္” လို႔ မိုင္ဂ်ာယန္ ေဒသခံတဦးက ေျပာပါတယ္။

KIA နဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္တို႔ဟာ ၁၇ ႏွစ္ၾကာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားရာက ၂၀၁၁ ဇြန္လ ၉ ရက္ကစၿပီး ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေျမာက္ပိုင္းတို႔မွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က တိုက္ပြဲေတြရပ္ဖို႔ ေျပာခဲ့ေပမယ့္ အစိုးရကို စစ္တပ္က ဂ႐ုမစိုက္ဘဲ ေျမျပင္ထိုးစစ္ေတြတင္မကဘဲ တိုက္ေလယာဥ္ေတြကိုပါ အသံုးျပဳၿပီး တိုက္ခိုက္ခဲ့လို႔ ထိုးစစ္တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ပါတယ္။

အဲဒီတိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေဒသခံ ခုနစ္ေသာင္းေက်ာ္ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ခိုလံႈေနၾကရပါတယ္။ လက္ရွိအခ်ိန္မွာလည္း အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ မရရွိေသးဘဲ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနဆဲျဖစ္သလို ဒုကၡသည္ေတြလည္း ေနရပ္ရင္း မျပန္ႏိုင္ေသးပါဘူး။ အကယ္၍ ေနာက္ထပ္စစ္ပြဲႀကီးေတြသာ ဆက္ျဖစ္လာဦးမယ္ဆိုရင္ ေနာက္ထပ္ ဒုကၡသည္ေတြ ထပ္တိုးလာဖြယ္ ရွိေနပါတယ္။

ျပည္ပခရီးစဥ္ ေရာက္ရွိေနတဲ့ KIA ဒုတိယစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြန္ေမာ္က ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ လက္ရွိေနာက္ဆံုးအေျခအေနေတြ မသိရွိေသးေပမယ့္ အစိုးရစစ္တပ္နဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈရထားတာ မဟုတ္ေသးတဲ့ KIA အေနနဲ႔ တဖက္က စစ္ျပင္လို႔ ျပင္ဆင္တယ္ ဆိုတာက စစ္တပ္ရဲ႕ သေဘာသဘာဝသာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ ထဲႏွစ္ဖက္တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ေဒသခံ ေတြဆီကတဆင့္ ၾကားသိေနရတယ္လို႔ စည္းလံုးညီၫြတ္ေရးႏွင့္ ဒီမိုကေရစီပါတီ ကခ်င္ျပည္နယ္ (UDPKS) နဲ႔ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးခက္ထိန္နန္က ေျပာပါတယ္။

ဦးခက္ထိန္နန္က “က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ျပည္သူေတြဆီကေန ၾကားရတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေနရာေတြဟာ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားတပ္ေတြအၾကား ေနရာသတ္မွတ္ထားတဲ့ေနရာေတြ ဟုတ္သလား မဟုတ္ဘူးလားေတာ့ မသိဘူး။ အဲဒီမွာ စစ္ေၾကာင္းေတြ သြားလာတယ္။ ေနရာယူတယ္ဆိုတဲ့ အသံေတြ ၾကားေနရတာေပါ့” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ အစိုးရစစ္တပ္ေတြရဲ႕ စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈေတြက ဆက္တိုက္ရွိေနၿပီး လက္ရွိ အေျခအေနအရ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတာမို႔ တိုင္းရင္းသား တပ္ေတြဘက္က သတိနဲ႔ေနရတဲ့အေျခအေန ျဖစ္တယ္လို႔ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (KIO) တို႔ အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား ညႇိႏိႈင္းအေျဖရွာေရး အလုပ္အဖြဲ႕ Technical Advisory Team နဲ႔ KIA မဟာဗ်ဴဟာ ေလ့လာေရးဌာန တာဝန္ရွိသူတဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေဒါင္ခါးက ေျပာပါတယ္။

“ဒီကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာ သူတို႔ (အစိုးရစစ္တပ္) တပ္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြက မဆုတ္တမ္း ခံစစ္အေန အထားမ်ိဳးကို ျပင္ေနၾကတယ္။ တပ္သားစုေဆာင္းေရးကိုလည္း ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး၊ မံုရြာ၊ စသျဖင့္ေပါ့ သူတို႔လည္း တီဗီမွာ ေၾကာ္ညာတဲ့အဆင့္ကို လုပ္ေနတာပဲ။ အဲဒါကို ၾကည့္ရင္ေတာ့သူတို႔လည္း တပ္အင္အားေတြ အမ်ားႀကီး ထပ္စုေဆာင္းေနတဲ့ပံုစံပဲ။ က်ေနာ္တို႔ဘက္ကလည္း NCCT ရဲ႕ သေဘာတူညီ ခ်က္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ မက်သေရြ႕ေတာ့ KIO တင္ မဟုတ္ဘူး။ အားလံုးက သူ႔ဟာနဲ႔သူ သတိနဲ႔ ေနရမွာကိုး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ ၁၄ ဖြဲ႕ေနရာေတြမွာလည္း ပဋိပကၡေတြက ဆက္ရွိ ေနဆဲပဲေလ” လို႔ ဦးေဒါင္ခါးက ဆိုပါတယ္။

KIA၊ ပေလာင္ (တအာင္း) အမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ (TNLA) ပူးေပါင္းတပ္ေတြနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္ေတြအၾကား ေန႔စဥ္လိုလို တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ပြားေနၿပီး အဲဒီအေျခအေနေတြက အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး မလုပ္ႏိုင္ေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္လို႔ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ (MPC) ရဲ႕ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈဌာနက ဌာနမွဴး ေဒါက္တာ မင္းေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္းကေတာ့ အဓိကကေတာ့ Ceasefire (အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး) မရွိတဲ့ ျပႆနာ၊ Ceasefire မရွိဘူးဗ်ာ၊ ရွမ္းျပည္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ အထူးသျဖင့္ TNLA ရွိတယ္၊ KIA တခ်ိဳ႕တပ္ေတြ လႈပ္ရွားတာ ရွိတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ Ceasefire မရွိတဲ့အေပၚမွာ တိုက္ပြဲေတြက ဆက္ျဖစ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ” လို႔ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ရွင္းျပပါတယ္။

ရွမ္းျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္း အေျခအေန

အစိုးရနဲ႔ ပဏာမ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားၿပီးျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္တပ္မေတာ္ေျမာက္ပိုင္း (SSPP/SSA) နဲ႔ အစိုးရတပ္ ေတြၾကားမွာလည္း သေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ျဖစ္ခဲ့သလို SSPP/SSA ရဲ႕ ဝမ့္ဟိုင္းဌာနခ်ဳပ္ တဝိုက္က အေရးပါတဲ့ တပ္စခန္း ၄၀ ေက်ာ္ကို အစိုးရစစ္တပ္က အင္အားသံုးၿပီး တိုက္ခိုက္သိမ္းယူထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြ အၾကားမွာလည္း ထိစပ္နယ္ေျမေတြမွာ ႀကိဳၾကားတိုက္ပြဲေတြ မၾကာခဏျဖစ္ပြားေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

လတ္တေလာ SSPP/SSA ထိန္းခ်ဳပ္ရာ ေဒသအတြင္းမွာ အစိုးရစစ္တပ္ေတြ အလံုးအရင္းနဲ႔ တိုးခ်ဲ႕လာေၾကာင္း၊ လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျပင္းထန္တဲ့တိုက္ပြဲႀကီးေတြ မရွိေသးေပမယ့္ အစိုးရစစ္တပ္က ရန္စတိုက္ခိုက္မႈေတြ မ်ားေနတဲ့အတြက္ က်ီးလန္႔စာစား အေျခအေနျဖစ္ေနၿပီး အကယ္လို႔ အင္အားသံုး တိုက္ခိုက္လာရင္ ျပန္လည္ခုခံတိုက္ခိုက္မယ္လို႔ SSPP/SSA အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး စဝ္ခြန္ဆိုင္က ဆိုပါတယ္။

အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴး စဝ္ခြန္ဆိုင္က “က်ေနာ္တို႔ နယ္ေျမထဲကို ဇြန္တလတည္းမွာပဲ တပ္ရင္းေတြ ၇ ခုေလာက္ တိုးခ်လာတယ္၊ ၁၂၀ မမလိုမ်ိဳး လက္နက္ႀကီးေတြတပ္ဆင္လာတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ဆိုတာ စဥ္းစားမရဘူး၊ ဒီလိုမလုပ္ဖို႔ တားဆီးေပးပါလို႔ ဦးေအာင္မင္းဆီစာေရးအေၾကာင္းၾကားရင္လည္း သမၼတဆီတင္ျပေပးမယ္ပဲ ေျပာေနတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။

အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲသြားႏိုင္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတဲ့ ၾကားကာလမွာ အစိုးရ တပ္မေတာ္က SSPP/SSA အေပၚ အေၾကာင္းမရွိ အေၾကာင္းရွာၿပီး အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ေနမႈေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္အၾကာ တဦးနဲ႔တဦး မယံုၾကည္မႈေတြကို မေျပၿငိမ္းေစတဲ့ အျပင္သံသယေတြ ပိုတိုးပြားလာၿပီး ယံုၾကည္မႈတည္ ေဆာက္ေရးကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ဇြန္လ ၂၄ ရက္ မွ ဇူလိုင္ ၄ ရက္ အထိ ဝမ့္ဟိုင္းဗဟိုဌာနခ်ဳပ္မွ SSPP/SSA နာယကႀကီး စဝ္ေဆထင္ ဦးစီးက်င္းပခဲ့တဲ့ ၆ လပတ္ အစည္းအေဝးအၿပီး ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ သေဘာထားေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးကာလမွာ အစိုးရစစ္တပ္အေနနဲ႔ အတိတ္က ခါးသီးတဲ့သင္ခန္းစာေတြကို ယူၿပီး တဦးနဲ႔တဦး ျပႆနာရွာေရးကို ထိပ္တန္းမတင္ဘဲ ေကာင္းမြန္တဲ့ရလဒ္ေတြ ထြက္ေပၚလာေရးကို ပူးေပါင္းႀကိဳးစားသြားသင့္ၿပီး SSPP/SSA အေနနဲ႔လည္း အတတ္ႏိုင္ဆံုး လိုက္ပါေဆာင္ရြက္သြားမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။

ရွမ္းျပည္ ေတာင္ပိုင္းမွာ အစိုးရနဲ႔ ပဏာမ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ ရရွိၿပီးသား ျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္ ေတာင္ပိုင္းတပ္မေတာ္ (ြ်ဃွ။ွဗ) နဲ႔ အစိုးရ စစ္တပ္ေတြအၾကား သေဘာတူညီ မႈ လက္မွတ္ထိုးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္ဖက္ထိစပ္ နယ္ေျမေတြမွာ တိုက္ပြဲေပါင္း ၁၀ဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြား ခဲ့တဲ့အတြက္ ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေနဆဲကာလမွာ အစိုးရစစ္တပ္ လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြက သံသယ ျဖစ္ေစတယ္ဆိုၿပီး RCSS/SSA ေခါင္းေဆာင္ေတြက မၾကာခဏ ထုတ္ေဖာ္ေျပာေနၾကပါတယ္။

အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တခ်ိဳ႕တို႔ဟာ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီမႈ ရရွိထားၿပီး ျဖစ္ေပမယ့္ ႏွစ္ဖက္တပ္ေတြအၾကား နယ္ေျမသတ္မွတ္ေရးအဆင့္ကို မလုပ္ႏိုင္ေသးတာ ေၾကာင့္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ေနရတာျဖစ္ၿပီး နယ္ေျမသတ္မွတ္ေရး ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ၿပီးသြားရင္ေတာ့ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ ေလ်ာ့က်သြားလိမ့္မယ္လို႔ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။

“ရွမ္းေတာင္ပိုင္းမွာ တပ္ေနရာခ်မွတ္ေရးကိစၥေတြ ကြဲကြဲျပားျပား အခုခ်ိန္အထိ မလုပ္ႏိုင္ေသးေတာ့ တဖက္နဲ႔တဖက္ စြပ္စြဲတာေတြေတာ့ ရွိတာေပါ့။ တဘက္ကလည္း ေနရာနယ္ေျမခ်ဲ႕တယ္ ဆိုၿပီး စြပ္စြဲတာေတြ ရွိတယ္။ အဲဒီအေပၚမွာအေျခခံၿပီး တခ်ိဳ႕ ျပႆနာျဖစ္တာေတြ ရွိတာေပါ့။ ေနာက္ပိုင္း တပ္ေနရာသတ္မွတ္တဲ့ကိစၥေတြကို ပီပီျပင္ျပင္လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုရင္ေတာ့ Ceasefire လက္မွတ္ထိုးထား ၿပီးသား အဖြဲ႕ေတြ ၾကားထဲမွာေတာ့ ဒီျပႆနာေတြကေတာ့ ေျပလည္သြားမယ္ထင္တာပဲေလ” လို႔ ေဒါက္တာ မင္းေဇာ္ဦးက ဆိုပါတယ္။

ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ အေျခအေန

အစိုးရနဲ႔ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္စဲထားတဲ့ အဖြဲ႕ ၁၄ ဖြဲ႕ အနက္ ကရင္အမ်ဳိးသားအစည္းအ႐ံုး (KNU) ဟာ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူညီမႈရရွိၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုက္ပြဲေတြ မရွိသေလာက္ နည္းသြားခဲ့ေပမယ့္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းမွာ ႏွစ္ဖက္ထိစပ္နယ္ေျမတခ်ိဳ႕အတြင္း တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္ခဲ့ပါေသးတယ္။ ဒါ့အျပင္ မြန္ျပည္သစ္ပါတီ (NMSP) နဲ႔ အစိုးရ စစ္တပ္အၾကား ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားခဲ့ပါေသးတယ္။

ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ႕ အေျခအေန

ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားလို႔ အမႊမ္းတင္ ေျပာဆိုေနၾကတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြအၾကား တႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာအပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးသေဘာတူညီခ်က္ရရွိဖို႔ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးေနၾက ၿပီး ဒီေဆြးေႏြးပြဲေတြကေန လက္ဆုပ္လက္ကိုင္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ႏိုင္မယ့္ ရလဒ္တခုမွ ေရေရရာရာမရွိေသးသလို တိုက္ပြဲေတြလည္း ရပ္တန္႔ႏိုင္ျခင္း မရွိပါဘူး။

ၿမိဳ႕ျပေတြမွာအစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက စားပြဲဝိုင္းေပၚမွာ လက္ဆြဲႏႈတ္ဆက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ေနခ်ိန္မွာပဲ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ လက္ရွိႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚ စစ္ျဖစ္ပြား ေနတဲ့ေနရာေတြက ေဒသခံေတြနဲ႔ စစ္ေျပးခိုလံႈေနရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကေတာ့ သံသယဝင္ေနၾကဆဲပါပဲ။

တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ဆိုင္တဲ့ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေပါင္းစံုက ထိပ္သီး ေခါင္းေဆာင္ေတြ ပါဝင္တဲ့ ညီလာခံတရပ္ ဇူလိုင္လကုန္ပိုင္းမွာ က်င္းပဖို႔ရွိပါတယ္။ အဲဒီညီလာခံ က်င္းပမယ့္ေနရာကိုေတာ့ ေလာေလာဆယ္ KIO ထိန္းခ်ဳပ္နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ လိုင္ဇာၿမိဳ႕မွာ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

အဲဒီညီလာခံမွာ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ အၾကား သေဘာတူညီခ်က္မရေသးဘဲကြဲ လြဲေနတဲ့ အခ်က္ေတြကို တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ညီလာခံႀကီး ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

လက္ရွိအေျခအေနမွာ အစိုးရ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီနဲ႔ တႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ညႇိႏိႈင္းေရးအဖြဲ႕ (NCCT) တို႔ တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲႏိုင္ေရးအတြက္ ပထမမူၾကမ္း အဆင့္ေဆြးေႏြးၿပီးလို႔ ဒုတိယမူၾကမ္းအဆင့္ေဆြးေႏြး ေနၾကတဲ့အဆင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို သေဘာတူညီခ်က္ေတြရၿပီဆိုရင္ေတာ့ တႏိုင္ငံလံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအဆင့္ကို သြားႏိုင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။

သို႔ေသာ္လည္း တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ေတြအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ အမ်ိဳးသားတန္းတူေရးနဲ႔ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္၊ ဖက္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ အနာဂတ္မွာ တိုင္းရင္းသားေတြပါဝင္တဲ့ ျပည္ေထာင္စုတပ္မေတာ္ ဖြဲ႕စည္းေရး စတဲ့အခ်က္ေတြအပါအဝင္ တခ်ိဳ႕အခ်က္ေတြမွာ အစိုးရစစ္တပ္ ဘက္က သေဘာမတူတာေၾကာင့္ ေရွ႕ဆက္ဖို႔ ခက္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

NCCT ေခါင္းေဆာင္တဦးျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ဟံသာက “က်ေနာ္တို႔ဘက္က ဖက္ဒရယ္ဆိုတာကိုေရွာင္ၿပီး တင္ေပမယ့္လည္း သူတို႔ဘက္က တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ လက္မခံႏိုင္ေသးဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ လက္ရွိ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ တပ္မေတာ္ကို ဒီပံုစံအေဟာင္းအတိုင္းပဲ ရွိမေနေစခ်င္ေတာ့ဘူး။ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု ဆန္ဆန္ေပါ့ဗ်ာ၊ ဖက္ဒရယ္ပံုစံနဲ႔ ႏိုင္ငံနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ပံုစံမ်ိဳးကို က်ေနာ္တို႔က ျပင္ခ်င္တယ္။ အစိုးရဘက္က ဒါကိုမျပင္ခ်င္ဘူး” လို႔ ေျပာပါတယ္။

သူကဆက္လက္ၿပီး “သူတို႔ဘက္က တင္တာကေတာ့ လက္ရွိတပ္မေတာ္ထဲမွာ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ပါဝင္ေနတယ္။ ဒီလို ပါဝင္ေနျခင္းအားျဖင့္ ဒါဟာလည္း ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ပါပဲဆိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ကေတာ့ တင္းခံတဲ့သေဘာ။ ဒါတင္ မကေသးဘူး။ သူတို႔က က်ေနာ္တို႔ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႕ေတြ အားလံုးကို ႏိုင္ငံတခုရဲ႕ တခုတည္းေသာတပ္မေတာ္ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္မွာသူတို႔က ထားခ်င္တယ္။ ဒါသူတို႔ရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ေပါ့ဗ်ာ။ ဒါဟာ က်ေနာ္တို႔နဲ႔ အျမင္ေတြ မတူဘူး။ ေတာ္ေတာ္ေလး ခဲယဥ္းေနတဲ့ကိစၥ” လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီလကုန္မွာ ေဆြးေႏြးၾကမယ့္ ညီလာခံကေန သေဘာတူညီႏိုင္မယ့္ ရလဒ္ေတြ ထြက္ေပၚမလာ ဘူးဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အစိုးရစစ္တပ္အၾကားမွာ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္လာႏိုင္သလား ဆိုၿပီး စိုးရိမ္ပူပန္ေနၾကသလို အထူးသျဖင့္ အစိုးရနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ မရေသးတဲ့ KIA နဲ႔ TNLA တို႔ လႈပ္ရွားေနၾကတဲ့ ကခ်င္ျပည္နယ္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္ေတြမွာ စစ္ေရးျပင္ဆင္မႈေတြ အရွိန္ျမွင့္ လုပ္ေဆာင္ေနတာဟာ စိုးရိမ္ ဖြယ္ရာ အေျခအေနလို႔ ဆိုရမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။