ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ နဲ႕ အေရွ႕ေတာင္အာရွ

ကရင္မ္ ရတ္စ္လာမ္

ႀကိဳတင္ ေမွ်ာ္လင့္ထားျခင္း မရွိသည့္ အျဖစ္မ်ား ျဖစ္လာသည့္အခါ က်ေနာ္တို႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွ အေနျဖင့္ မည္သို႔ ေမွ်ာ္လင့္နိုင္ပါသနည္း။

စီးပြားေရးသမားအျဖစ္မွ နိုင္ငံေရးသမား အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲလာခဲ့သူ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ (Donald Trump) က မေမွ်ာ္လင့္ထားသည့္ အရာတခုကို ျဖစ္ေအာင္လုပ္နိုင္ခဲ့သည္။ ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hillary Clinton) ကို အနိုင္ယူ၍ ၄၅ ဦးေျမာက္ အေမရိကန္ သမၼတ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ယခု ေဆာင္းပါးကိုေရးသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္က ေ႐ြးခ်ယ္ တင္ျမႇောက္ေရးအဖြဲ႕ (Electoral College) မဲ ၂၇၆ မဲ ျဖင့္ ရရွိနိုင္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္ၿပီး ဖေလာ္ရီဒါ၊ ေျမာက္ ကာရိုလိုင္းနား၊ အိုဟိုင္းအိုးႏွင့္ ပင္ဆယ္လ္ေဗးနီးယားတို႔ ကဲ့သို႔ေသာ စစ္မ်က္ႏွာမ်ားတြင္ အံ့အားသင့္ဖြယ္ရာ အနိုင္ရရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ေအာင္နိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္ေသာ ၂၇၀ မဲထက္ ေက်ာ္လြန္သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္၏ အဖြဲ႕အစည္း အသီးသီးအေပၚ ေျပာခဲ့သည့္ အမုန္းစကားမ်ား၊ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ အီးေမးလ္ အရႈပ္ေတာ္ပုံ ႏွင့္ သူ႕ခင္ပြန္း၏ ေဖာင္ေဒးရွင္း ကိစၥမ်ားၾကားတြင္ ရိုလာကိုစတာ ႏွင့္ တူေသာ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ၏ အံ့အားသင့္စရာ အဆုံးသတ္လည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။

အေမရိကန္ နိုင္ငံအေနျဖင့္ “Duterte ေခတ္” ကိုေရာက္ရွိခဲ့ၿပီဟု ေျပာရပါေတာ့မည္။ ၾသဇာ လႊမ္းမိုးနိုင္ေသာ္လည္း ႀကိဳတင္ ခန့္မွန္း၍ မရနိုင္သည့္ နိုင္ငံေရးသမားတေယာက္ မထင္မွတ္ဘဲ ႐ုတ္တရက္ ေအာင္ျမင္မႈ ရလာျခင္းက သူ၏ မိခင္တိုင္းျပည္မွ နိုင္ငံေရးသမားမ်ား အတြက္သာ မဟုတ္ဘဲ က်ေနာ္တို႔ သိထားသည့္ နိုင္ငံေရးသိပၸံႏွင့္ နိုင္ငံတကာ ေရးရာမ်ားကိုလည္း ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္ေစခဲ့ပါသည္။

ယခုႏွစ္ အေစာပိုင္းက “Brexit (ဥေရာပသမဂၢမွ ၿဗိတိန္ ခြဲထြက္ေရး)” အတြက္ မဲေပးဆုံးျဖတ္ခဲ့သည္ကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ခဲ့ရသည့္ အေနာက္တိုင္း၏ အသည္းႏွလုံးေနရာမွ ထႂကြလႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးက ယခုအခါတြင္ အေမရိကန္တြင္ စတင္ အျမစ္တြယ္ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

ေဝဖန္ ဆန္းစစ္မႈမ်ားလည္း အေျမာက္အမ်ား ရွိလာမည္မွာလည္း ထင္ရွားပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း က်ေနာ္က ေဒသအတြင္းတြင္ လက္ငင္း သက္ေရာက္မႈ ရွိလာနိုင္သည္မ်ားကို အေလးေပးၾကည့္ခ်င္ပါသည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ သမၼတ ျဖစ္လာျခင္းမွ က်ေနာ္တို႔ မည္သည့္အရာကို ေမွ်ာ္လင့္နိုင္ပါသနည္း။ မသိပါဟုသာ အမ်ားဆုံး ေျဖၾကပါလိမ့္မည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္က ခန့္မွန္း၍ မလြယ္သူ ျဖစ္သည္။ အမ်ားႏွင့္ မတူသူ ျဖစ္သည္။ လူျဖဴမ်ား၊ အလုပ္သမား လူတန္းစားမ်ားႏွင့္ ေက်းလက္ေန အေမရိကန္မ်ား၏ စိတ္ကို ဆြဲေဆာင္နိုင္ခဲ့သည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ ဆယ္စုႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း အေမရိကန္ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ားေၾကာင့္ ေဘးေရာက္ခဲ့ရသည္ဟု ခံစားခဲ့ရသူမ်ား ရွိပါသည္။ လြတ္လပ္ေသာ ကုန္သြယ္ေရးႏွင့္ နည္းပညာ အေျပာင္းအလဲမ်ားက သူတို႔၏ အသိုင္း အဝိုင္းမ်ားႏွင့္ ဘဝရပ္တည္မႈအား ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္ကို ေဘးကေန ထိုင္ၾကည့္ေနရသူ အမ်ားအျပား ရွိခဲ့သည္။

မၾကာမီ သက္တမ္း ကုန္ဆုံးေတာ့မည့္ သမၼတ အိုဘားမား၏ လူနည္းစုမ်ားအတြက္ သက္တံ့ေရာင္ လႈပ္ရွားမႈက ေရွးရိုးစြဲ ဆန္သူတို႔အတြက္ တုန္လႈပ္ဖြယ္ရာ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ လူမႈေရး ထုံးတမ္းဓေလ့မ်ား ေျပာင္းေ႐ႊ႕ခဲ့သည္။

ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ ႏွင့္ သူ႕ကို ေထာက္ခံသူမ်ားက ၿမိဳ႕ႀကီးသား လူ႕မလိုင္တို႔၏ ႏွိမ့္ခ်မႈ၊ New York Times ၏ ကမာၻ၊ ဘီယြန္ေဆး (Beyonce) ႏွင့္ ေဂ်း ဇက္ (Jay-Z) တို႔၏ ကမာၻ၊ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ အသစ္ကို လိုအပ္ျခင္းတို႔ကို သူတို႔ေတြ႕ျမင္သလို ခံစားခဲ့ၾကသည္။ လူအမ်ားအျပား အထူးသျဖင့္ နည္းပညာ အသိုင္းအဝိုင္းမွ လူမ်ားအေနျဖင့္ေတာ့ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ ႏွင့္ ဘယ္လို ဆက္ဆံရမည္ကို ျပန္ေတြးဖို႔ လိုလာပါလိမ့္မည္။

လြတ္လပ္လြန္းသည္၊ လူနည္းစုမ်ားအေပၚ သည္းခံလြန္းသည္ဟု သူတို႔ထင္သည္မ်ားကို ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ ႏွင့္ သူ၏ စိတ္တူကိုယ္တူ အေပါင္းပါမ်ားက ဖယ္ရွား၍ သူတို႔ ယုံၾကည္ေသာ အေမရိကန္၏ တန္ဖိုး (ခရစ္ယန္ ဘာသာဝင္ လူျဖဴ ေယာက်ာ္းမ်ားက လႊမ္းမိုးျခင္း) ဆီသို႔ ျပန္သြားရန္ ႀကိဳးစားေနၾကသည္။

ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ က လူျဖဴအသိုင္းအဝိုင္း၏ စိတ္ရႈပ္ေထြးေနမႈႏွင့္ ေဒါသမွ အျမတ္ထုတ္နိုင္ခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားပါသည္။ သန္းႏွင့္ခ်ီေသာ သာမန္အေမရိကန္ လူျဖဴမ်ားၾကားတြင္ သူတို႔ယုံၾကည္သည့္ အေမရိကန္၏ တန္ဖိုးအေပၚ ခံစားမႈႏွင့္ အားငယ္မႈမ်ားကို ဖန္တီးေပးနိုင္ခဲ့သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီက ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ ႀကိဳးစားမႈမ်ားကို ရပ္တန့္နိုင္ခဲ့သည္။

မစ္ခ်ီဂန္ျပည္နယ္ Grand Rapids မွ မဲဆြယ္လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို က်ေနာ္ ရက္အနည္းငယ္မွ် ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့စဥ္အတြင္း အဆိုပါ အခ်က္ကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရပါသည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္၏ မဲဆြယ္ပြဲတြင္ လူထုႀကီးက ႀကီးမားမ်ားျပားလြန္းသျဖင့္ က်ေနာ္ ဝင္ေရာက္ရန္ပင္ မတတ္နိုင္ခဲ့ပါ။

Donald Trump က အိမ္ၿခံေျမ လုပ္ငန္းရွင္ဘဝမွ မီဒီယာလုပ္ငန္းရွင္ အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ယခုအခါ အေမရိကန္ နိုင္ငံ၏ ထင္ရွားေသာ နိုင္ငံေရးသမားမ်ားထဲမွ တေယာက္ ျဖစ္လာျပန္သည္။ သူျဖတ္သန္းခဲ့ရာ လမ္းတေလွ်ာက္ကို ၾကည့္လွ်င္ ထူးခြၽန္ ထက္ျမက္မႈမ်ားကိုေရာ အညွာအတာ ကင္းမဲ့မႈမ်ားကိုပါ ညီတူမွ်တူ ေတြ႕ရမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ထပ္ေျပာရလွ်င္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွ က်ေနာ္တို႔အတြက္ မည္သို႔ ျဖစ္နိုင္ပါသနည္း။

အေရွ႕ေတာင္ အာရွနိုင္ငံမ်ားသည္ အေမရိကန္၏ စစ္ေရးႏွင့္ နိုင္ငံေရးအရ တည္ရွိမႈကို အသားက်ေနခဲ့သည္မွာ ဆယ္စု ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ ကမာၻ႔အႀကီးဆုံး ကုန္ပစၥည္းတင္သြင္းသူ အျဖစ္ကိုလည္း ထိုနည္းတူ ပင္ျဖစ္သည္။ ထို အခ်က္က ေျပာင္းလဲ သြားပါလိမ့္မည္။

အေမရိကန္မ်ား ယူေဆာင္လာမည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွ က်ေနာ္တို႔ ေဝစုအတြက္ က်ေနာ္တို႔ အေရွ႕ေတာင္ အာရွက ေကာင္းေကာင္း ေပးမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ျခင္း ခံရနိုင္ပါသည္။ ေသခ်ာသည္ကေတာ့ အိုဘားမား ၏ ရည္မွန္းခ်က္ ဆႏၵျဖစ္ေသာ အာရွ-ပစိဖိတ္ကို မ႑ိဳင္ျပဳေရးကိုလည္း က်ေနာ္တို႔ ေမ့ပစ္လိုက္နိုင္ပါသည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္၏ အမ်ိဳးသားေရးစိတ္ ျပင္းထန္မႈႏွင့္ သြင္းကုန္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္လိုေသာ သေဘာထားတို႔ေၾကာင့္ အာရွႏွင့္ ပစိဖိတ္ ေဒသနိုင္ငံမ်ား လြတ္လပ္စြာ ကုန္သြယ္ေရး သေဘာတူညီခ်က္ (Trans-Pacific Partnership) သည္လည္း သမိုင္း ျဖစ္သြားပါလိမ့္မည္။

ထိုအခ်ိန္တြင္ ရွီ က်င့္ဖ်င္ (Xi Jinping) ႏွင့္ တ႐ုတ္နိုင္ငံက ေဒသတြင္းတြင္ေရာ နိုင္ငံတကာတြင္ပါ ထိုေနရာကို ဝင္ေရာက္ၿပီး အင္အား စုစည္းလာနိုင္မည္ ျဖစ္သည္။ လတ္တေလာတြင္ ဖိလစ္ပိုင္ သမၼတ ဒူတာေတး (Duterte) က တ႐ုတ္နိုင္ငံကို အားျပဳေနသည္ကို သက္ေသအျဖစ္ ျမင္နိုင္ပါသည္။

သို႔မဟုတ္ အေျခအေနက ဤမွ်ေလာက္အထိ ဆိုးခ်င္မွ ဆိုးပါလိမ့္မည္။ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္က တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွားကို ဆက္သြယ္မႈ ျဖတ္ေတာက္ရန္ ႀကိဳးစားမည့္အစား တင္းမာမႈေလ်ာ့ပါးမည့္ ေနာက္ထပ္ပုံစံ အသစ္တခု ဆီသို႔လည္း သြားေကာင္း သြားနိုင္ပါသည္။

ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္၏ အျမင္ျဖစ္ေသာ အင္အားေကာင္းသည့္ အေမရိကန္နိုင္ငံ ျဖစ္လာေရးက အေမရိကန္နိုင္ငံက ကိုယ့္ဖာသာ ခန့္အပ္ထားသည့္ ေနရာျဖစ္ေသာ ကမာၻ႔ပုလိပ္ သို႔မဟုတ္ ဒီမိုကေရစီကို ျဖန့္ျဖဴးသူအျဖစ္မွ ေရွာင္ခြာ သြားေစခဲ့လွ်င္ ကမာၻ႔အခင္းအက်င္း ေျပာင္းလဲသြားပါလိမ့္မည္။

ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္၏ အေမရိကန္က တ႐ုတ္နိုင္ငံမွ အမ်ားစုက ကမာၻေပၚတြင္ သူ႕တို႔အတြက္ေနရာမွဟု ျမင္ထားသည့္ ေနရာကို ယူခြင့္ေပးၿပီး တခ်ိဳ႕ေနရာမ်ားတြင္ လက္ရွိအဆင့္ကို ထိန္းထားျခင္းျဖင့္ ပိုမို၍ လက္ေတြ႕က်နိဳင္ပါသည္။

သို႔မဟုတ္ ကမာၻပ်က္ကိန္းကို ေဟာေျပာသူမ်ား (၁၉၃၀ ႏွစ္မ်ားကအတိုင္း) ႀကိဳတင္ ခန့္မွန္းၾကသလို ျပည္သူမ်ားက ေဖာက္ျပန္ေသာ မညီမွ်ေသာ ကမာၻတခုဟု ျမင္လာၿပီး ၾကမ္းတမ္း ဆိုး႐ြားေသာ သေဘာတရားမ်ား လႊမ္းမိုး သြားနိုင္ ပါသလား။

ထိုသို႔ ျဖစ္လာခဲ့လွ်င္ ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္က ထိန္းခ်ဳပ္နိုင္ပါမည္လား။

က်ေနာ္တို႔ အလြယ္တကူ မသိနိုင္သည့္ ျပႆနာတခုသာ ျဖစ္ပါသည္။

တ႐ုတ္ႏွင့္ ႐ုရွား တို႔က ေဒၚနယ္ ထရမ့္ပ္ သမၼတ ျဖစ္လာသည္ကို ဝမ္းေျမာက္ဝမ္းသာ ႀကိဳဆိုေနၾကခ်ိန္တြင္ ေရရွည္ အတြက္ သံသယရွိေနသူမ်ား အေနျဖင့္ သူ႕ကို ႀကိဳတင္ခန့္မွန္းရန္ မလြယ္ကူမႈေၾကာင့္ အလြန္ခက္ခဲေစပါလိမ့္မည္။

အေမရိကန္နိုင္ငံ၏ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက ၿပီးဆုံးခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။ အေမရိကန္နိုင္ငံအတြက္၊ က်ေနာ္တို႔ ေဒသအတြက္ ၊ ကမာၻႀကီးအတြက္ မေသခ်ာ မေရရာမႈမ်ားကေတာ့ ယခုမွ စတင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္။