ထား​ဝယ္အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္ႏွင့္​ ျမန္မာ့​စီး​ပြား​ေရး​ အနာဂတ္ – အပိုင္း​ (၂)

ထက္​ေအာင္

ေမာင္း​မကန္ ကမ္း​ရိုး​ တန္း​က ထား​ဝယ္​ ေက်း​လက္​ ေဒသရဲ့​ လူမႈစီး​ပြား​ ဘဝ ပံုရိပ္လႊာ တနသၤာရီ ကမ္း​ရိုး​တန္း​က ​ေမာင္း​မကန ္ကမ္း​ေျခဟာ ​ေျဖာင့္​တန္း​ လွပျပီး​ လူသား​ ရဲ့​ျပုျပင္မႈ မခံရ ​ေသး​တဲ့​ ပကတိ သဘာဝ ကမ္း​ေျခ တခုပါ။ ဒါ​ေပမယ့္​ လမ္း​ပန္း ​ဆက္သြယ္​ေရး​ ခက္ခဲ တာ​ေၾကာင့္​ ရခိုင္ျပည ္နယ္က ငပလီ ကမ္း​ေျခ၊​ ဧရာဝတီ တိုင္း​က ​ေငြ​ေဆာင္နဲ့​ ​ေခ်ာင္း​သာ ကမ္း​ေျခ​ ေတြ​ေလာက္ ​ေမာင္း​မကန္ ကမ္း​ေျခဟာ ခရီး​သြား ​လုပ္ငန္း​ ဖြံ့​ျဖိုး​မႈ မရွိခဲ့​ပါဘူး​။

ေမာင္း​မကန္ကမ္း​ေျခရဲ့​ လက္ရွိအ​ေျခအ​ေနနဲ့​ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့​ ဖြံ့​ျဖိုး​မႈဟာ လြန္ခဲ့​တဲ့​ ႏွစ္​ေပါင္း​ ၅၀ က ထိုင္း​နိုင္ငံ နဲ့​ ဆင္တူျပီး​ အရိုင္း​လြင္ျပင္သာသာပဲ ရွိတယ္လို့​ အီတာလ်ွံ – ထိုင္း​ကုမၸဏီရဲ့​ ထား​ဝယ္စီမံကိန္း​ မန္​ေနဂ်ာ Surin Vichian က ​ေျပာဖူး​ပါတယ္။ ထိုင္း​နိုင္ငံက ကမ႓ာ​ေက်ာ္ ဖူး​ခက္ကမ္း​ေျခနဲ့​ ႏွိဳင္း​ယွဉ္ရင္ ​ေမာင္း​မကန္ဟာ ​ေတာ္​ေတာ္ ​ေခတ္​ေနာက္က် က်န္ရစ္တဲ့​ ကမ္း​ေျခတခု ျဖစ္​ေနပါတယ္။

ဒါ​ေပမယ့္​ ထား​ဝယ္​ ေဒသမွာ သူရဲ့​ ပင္ကိုယ္ မူလ တန္ဖိုး​ေတြ ရွိ​ေနပါတယ္။ ​ေရနက္ ဆိပ္ကမ္း​နဲ့​ အထူး​ စီး​ပြား​ေရး ​ဇုန္အတြက္ အခ်က္ အခ်ာ က်တဲ့​ ထား​ဝယ္ခရိုင္၊​ ​ေရျဖူျမို့​ နယ္ထဲက နဘုလယ္​ ေဒသမွာ ထား​ဝယ္သား​ အခ်င္း​ ခ်င္း​ေတာင္ နား​လည္ရ ခက္တဲ့​ ​ေရွး​ထား​ဝယ္ စကား​ အသံုး​အနႈန္း ​ေတြကို ယ​ေန့​တိုင္ ထိန္း​သိမ္း​ သံုး​စြဲ​ ေနတဲ့​ လူ့​အဖြဲ့​ အစည္း​တခု ရွိ​ေန ပါတယ္။ ​ေဒသခံ​ ေတြရဲ့​ အစဉ္အလာ ယံုၾကည္ မႈအရ သည္​ေနရာ ဟာ ထား​ဝယ္ လူမ်ိဳး​ေတြရဲ့​ ဇစ္ျမစ္​ ေနရာ ဌာန တခ ုဆိုတာ ကို​ေတာ့​ သိသူ ရွား​ပါ လိမ့္​မယ္။

ထား​ဝယ္​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​နဲ့​ အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္က​ေန တိုင္း​ျပည္အတြက္ ရရွိလာမယ့္​ အက်ိဳး​ေက်း​ဇူး​က ​ေနာင္ ၁၀ ႏွစ္ ခန့္​ၾကာမွ ျမင္​ေတြ႕​နိုင္မွာ ျဖစ္​ေပမယ့္​ ​ေဒသခံ​ေတြက​ေတာ့​ ျပႆနာ​ေပါင္း​စံုနဲ့​ ရင္ဆိုင္​ေနရပါျပီ။ ဘာသာ​ေရး​နဲ့​ ယဉ္​ေက်း​မႈ အမွတ္လကၡဏာ​ေတြနဲ့​ ပင္ကိုယ္သဘာဝအတိုင္း​ ရွိ​ေန​ေသး​တဲ့​ ​ေမာင္း​မကန္ ကမ္း​ရိုး​တန္း​မွာ ​ေဆာက္လုပ္မယ့္​ စက္မႈဇုန္ စီမံကိန္း​ၾကီး​ဟာ ​ေဒသခံျပည္သူ​ေတြရဲ့​ လူ​ေနမႈပံုသ႑ာန္နဲ့​ အသက္​ေမြး​ဝမ္း​ေၾကာင္း​ လုပ္ငန္း​ေတြကို လံုး​ဝ​ေျပာင္း​လဲပစ္ လိုက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘိုး​ဘြား​စဉ္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့​တဲ့​ ​ေျမယာ​ေတြကိုလည္း​ စက္မႈဇုန္ အတြင္း​ စ​ေတး​ပစ္တာ ခံၾကရပါ​ေတာ့​မယ္။ ဘာသာ​ေရး​နဲ့​ယဉ္​ေက်း​မႈအ​ေမြအႏွစ္မ်ား​ ကိန္း​ဝပ္တဲ့​ အ​ေဆာက္အဦး​ေတြလည္း​ အဖ်က္ဆီး​ခံၾကရပါ​ေတာ့​မယ္။

နဘုလယ္​ေက်း​ရြာအုပ္စုျဖစ္တဲ့​ လဲ​ေရွာင္၊​ ပရဒတ္၊​ ထိန္ၾကီး​၊​ မယင္း​ၾကီး​၊​ မူး​ဒူး​ေက်း​ရြာတို့​ကို မၾကာခင္မွာ စတင္ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ရမယ္လို့​ ​ေဒသအာဏာပိုင္​ေတြက ရြာသား​ေတြကို အ​ေၾကာင္း​ၾကား​ထား​ပါတယ္။ ​ေဒသခံ​ေတြရဲ့​ ခန့္​မွန္း​ေျခအရ ရြာ ၅ ရြာ ​ေပါင္း​ လူဦး​ေရ ၁၀,၀၀၀ ​ေက်ာ္တယ္လို့​ ဆိုပါတယ္။ နဘုလယ္​ေဒသဟာ ပင္လယ္ကမ္း​ေျခနဲ့​ နီး​ေပမယ့္​ ရာဘာနဲ့​ သီဟိုဠ္ျခံစိုက္ပ်ိဳး​ေရး​လုပ္ငန္း​ေတြကို အဓိကလုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။

ေဒသခံ​ေတြ​ေျပာျပခ်က္အရ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ခ်ထား​မယ့္​ေနရာက နဘုလယ္ရဲ့​ ​ေျမာက္ဘက္ သိပ္မ​ေဝး​လွတဲ့​ ဘဝါကမ္း​ေျချဖစ္ပါတယ္။ ​ေနရာသစ္ဟာ ငါး​ဖမ္း​ လုပ္ငန္း​ လုပ္ကိုင္ရာ​ေဒသျဖစ္ျပီး​ ​ေျမျပန့္​ နည္း​ပါး​ ​ေတာင္ကုန္း​ေတြမ်ား​တဲ့​ အတြက္ ဥယ်ာဉ္ျခံလုပ္ငန္း​နဲ့​ အသက္​ေမြး​ဝမ္း​ေၾကာင္း​တဲ့​ နဘုလယ္သား​ေတြအတြက္ အသက္​ေမြး​ဝမ္း​ေၾကာင္း​ လုပ္ငန္း​ အခက္အခဲ ​ေတြ႕​နိုင္တယ္လို့​ ဆိုပါတယ္။ ဘဝါကမ္း​ေျခဟာ ​ေျမလြတ္​ေျမရိုင္း​မ်ား​သာျဖစ္တဲ့​အတြက္ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ခံရသူ​ေတြ အတြက္ ျခံစိုက္ပ်ိဳး​ေရး​လုပ္ငန္း​ကို လုပ္မယ္ဆိုရင္ အစက​ေန ျပန္လည္ထူ​ေထာင္ရမယ့္​ အ​ေျခအ​ေနျဖစ္ပါတယ္။

ေမြး​ရပ္​ေျမကို စြန့္​ခြာလာရတဲ့​ ​ေဒသခံ​ေတြဟာ လူမႈဘဝနဲ့​ ယဉ္​ေက်း​မႈ တန္ဖိုး​ေတြကို လည္း​ လက္လႊတ္ဆံုး​ရွံဳး​မွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆံုး​ရွံဳး​သြား​တဲ့​ အိုး​အိမ္​ေျမယာ​ေတြအတြက္ မ်ွတသင့္​ေလ်ာ္တဲ့​ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ရရွိတဲ့​တိုင္​ေအာင္ ​ေနရာသစ္မွာ ဘဝကို ျပန္စရမွာ ျဖစ္တဲ့​အတြက္ လူမႈဝန္ထုပ္ဝန္ပိုး​ၾကီး​ေတြက မိသား​စုမ်ား​စြာရဲ့​ပခံုး​ေပၚ က်​ေရာက္ဖိစီး​ လာ​ေတာ့​မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ​ေခတ္သစ္ စက္မႈ​ေတာ္လွန္​ေရး​တရပ္ကို ကိုယ္​ေတြ႕​ ခံစား​ယံုက လြဲျပီး​ တျခား​ေရြး​ခ်ယ္စရာလမ္း​ မရွိပါဘူး​။

ျမန္မာနိုင္ငံရဲ့​ေက်း​ရြာတိုင္း​လိုလိုမွာ ဘုန္း​ေတာ္ၾကီး​ေက်ာင္း​မ်ား​နဲ့​ ​ေစတီပုထိုး​မ်ား​ ရွိၾကပါတယ္။ ဘာသာ​ေရး​ အ​ေဆာက္အအံု​ေတြဟာ ​ေက်း​ရြာလူမႈဘဝတခုလံုး​ကို ဟန္ခ်က္ညီ​ေအာင္ စုစည္း​ထိန္း​ေက်ာင္း​ထား​နိုင္တဲ့​ လူမႈအ​ေျခခံ အ​ေဆာက္အအံု ​ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ​ေက်း​ရြာ​ေတြကို ​ေရႊ့​ေျပာင္း​ခိုင္း​ ​ေပမယ့္​ ဒီလို ဘာသာ​ေရး​ဆိုင္ရာ ဘုန္း​ေတာ္ၾကီး​ေက်ာင္း​ေတြနဲ့​ ​ေစတီပုထိုး​ေတြကို မဖ်က္ဆီး​ဘဲ နဂိုအတိုင္း​ ထား​ရွိခြင့္​ျပုမယ္လို့​ ထိုင္း​ကုမၸဏီနဲ့​ ျမန္မာအာဏာပိုင္​ေတြက ​ေျပာဆို​ေနပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ “ဘုန္း​ၾကီး​ေက်ာင္း​ေတြကို ခ်န္ထား​ခဲ့​ျပီး​ ရြာ​ေတြ အကုန္လံုး​ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ခိုင္း​ေတာ့​ ဘုန္း​ၾကီး​ေတြ ဘယ္က ဆြမ္း​၊​ ကြမ္း​နဲ့​ အသက္ဆက္ရမွာလဲ၊​ ဘုန္း​ၾကီး​ဆိုတာ ဒကာမရွိတဲ့​ေနရာမွာ မရွင္သန္နိုင္ဘူး​လို့​ ​ေဝဖန္​ေနၾကပါတယ္။

စီမံကိန္း​ေဒသဟာ သတင္း​မီဒီယာ​ေလာကနဲ့​ အလွမ္း​ေဝး​ေနတာရယ္၊​ လြတ္လပ္တဲ့​ ျပည္တြင္း​ျပည္ပက ဖြံ့​ျဖိုး​ေရး​ သု​ေတသီ​ေတြ၊​ စီး​ပြား​ေရး​ပညာရွင္​ေတြနဲ့​ သဘာဝပတ္ ဝန္း​က်င္ဆိုင္ရာပညာရွင္​ေတြ သြား​ေရာက္​ေလ့​လာခြင့္​မရတဲ့​အတြက္ ထား​ဝယ္ ​ေဒသခံ​ေတြရဲ့​ လူသား​လံုျခံုမႈ (Human Security) ဟာ လူမသိသူမသိ ျခိမ္း​ေျခာက္ခံ​ေနရပါတယ္။
စီမံကိန္း​ေဒသက ​ေက်း​ရြာ​ေတြ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ေရး​နဲ့​ ရြာသား​ေတြ ဆံုး​ရွံဳး​ခဲ့​ရမႈမ်ား​အ​ေပၚ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ေပး​ေရး​ကိစၥ​ေတြက အီတာလ်ံ- ထိုင္း​ကုမၸဏီ ရင္ဆိုင္​ေျဖရွင္း​ရမယ့္​ လတ္တ​ေလာျပႆနာ​ေတြပါ။ ျမန္မာစစ္အစိုး​ရက အရပ္သား​ အစိုး​ရကို အာဏာမလႊဲမီ ဇန္နဝါရီမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့​တဲ့​ “ထား​ဝယ္အထူး​ စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္ဥပ​ေဒ” ထဲမွာ စီမံကိန္း​ေၾကာင့္​ နစ္နာဆံုး​ရွံဳး​မႈအတြက္ ​ေဒသခံ ရြာသား​ေတြကို ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ေပး​ရန္ ရင္း​ႏွီး​ျမႈပ္ႏွံသည့္​ကုမၸဏီမ်ား​က တာဝန္ယူရမယ္ လို့​ ဥပ​ေဒရဲ့​ ပုဒ္မ ၃၄ မွာ ​ေအာက္ပါ အတိုင္း​ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။

“ဗဟိုအဖြဲ့​က ခြင့္​ျပုထား​သည့္​ ထား​ဝယ္အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္အတြင္း​ရွိ ​ေျမ​ေပၚတြင္၊​ လူ​ေနအိမ္​ေျခမ်ား​၊​ အ​ေဆာက္အအံုမ်ား​၊​ လယ္ယာဥယ်ာဉ္ျခံ​ေျမမ်ား​၊​ သီး​ပင္စား​ပင္မ်ား​၊​ စိုက္ခင္း​မ်ား​ စသည္တို့​ကို ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ရွင္း​လင္း​ေပး​ရန္ရွိပါက ယင္း​တို့​အား​ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ေနရာခ်ထား​ျခင္း​ႏွင့္​ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ေပး​ျခင္း​တို့​အတြက္ ကုန္က်စရိတ္မ်ား​ကို ရင္း​ႏွီး​တည္​ေဆာက္သူ သို့​မဟုတ္ ရင္း​ႏွီး​ျမႈပ္ႏွံသူက က်ခံရမည္။ ထို့​အျပင္ ​ေျပာင္း​ေရႊ့​ရသူမ်ား​အတြက္ မူလအဆင့္​အတန္း​ထက္ မနိမ့္​က်​ေစရန္ႏွင့္​ ယင္း​တို့​၏ အ​ေျခခံလိုအပ္ခ်က္မ်ား​ ျပည့္​စံု​ေစရန္ ​ေဆာင္ရြက္​ေပး​ရမည္။ ထား​ဝယ္အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္ စီမံခန့္​ခြဲမႈ ​ေကာ္မတီသည္ အဆိုပါလုပ္ငန္း​မ်ား​ အဆင္​ေျပ​ေခ်ာ​ေမြ႕​ေစ​ေရး​အတြက္ လိုအပ္သလို ညွိႏွိဳင္း​ေဆာင္ရြက္​ေပး​မည္” လို့​ ​ေဖာ္ျပထား​ပါတယ္။

ဥပ​ေဒပါစကား​ရပ္​ေတြက ​ေဒသခံ​ေတြရဲ့​နစ္နာမႈ​ေတြကို ကာကြယ္​ေပး​ထား​တာ ​ေတြ႕​ရ​ေပမယ့္​ ​ေျမျပင္​ေပၚမွာ လက္​ေတြ႕​အ​ေကာင္အထည္​ေဖာ္​ေနတဲ့​ အ​ေျခအ​ေန ​ေတြနဲ့​ ကင္း​ကြာ​ေနတာ​ေတြရွိပါတယ္။ ​ေရနက္ဆိပ္ကမ္း​ တည္​ေဆာက္မယ့္​ ကမ္း​ေျခအနား​က သူ့​ရဲ့​ေနအိမ္ တဲကျပင္​ေပၚမွာ ထိုင္ရင္း​ အသက္ ၆၀ ခန့္​ရွိ ထား​ဝယ္သား​ အဖိုး​အိုက “က်ုပ္ရဲ့​ သီဟိုျခံထဲက​ေန လမ္း​ ​ေဖာက္​ေနတာ ျပီး​သြား​ျပီ။ ရြာလူၾကီး​က​ေတာ့​ ​ေလ်ာ​ေၾကး​ရမယ္ ​ေျပာတာပဲ၊​ တကယ္က လမ္း​မ​ေဖာက္ခင္ကထဲက ​ေပး​သင့္​ တာ​ေပါ့​” လို့​ အီတာလ်ံ – ထိုင္း​ကုမၸဏီရဲ့​နည္း​လမ္း​မက်ပံုကို ရွင္း​ျပပါတယ္။ အာဏာပိုင္​ေတြအ​ေရး​ယူမွာ စိုး​ရိမ္တဲ့​အတြက္ အဖိုး​အိုက သူ့​ရဲ့​နာမည္ကို မထုတ္​ေဖာ္​ေစခ်င္ပါဘူး​။

စီမံကိန္း​ေဒသက ထား​ဝယ္​ေဒသခံ​ေတြဟာ ​ေက်း​လက္​ေနလူတန္း​စား​ အလႊာျဖစ္ျပီး​ အတန္း​ပညာတတ္​ေျမာက္မႈ နည္း​ပါး​ေပမယ့္​ ထိုင္း​နိုင္ငံက အထင္ကရ နိုင္ငံတကာကုမၸဏီၾကီး​တခုရဲ့​လုပ္ရပ္ဟာ တရား​နည္း​လမ္း​မက်ဘူး​ဆိုတာကို​ေတာ့​ သူတို့​ သိ​ေနၾကပါတယ္။ ဒါ​ေပမယ့္​ ​ေဒသအာဏာပိုင္​ေတြရဲ့​ ဖိအား​ေပး​မႈ​ေအာက္မွာ ဘယ္လိုမွ ျငင္း​ဆန္လို့​မရတဲ့​ အ​ေျခအ​ေနနဲ့​ ၾကံု​ေတြ႕​ေနရပါတယ္။

မၾကာခင္က ျပုလုပ္ခဲ့​တဲ့​ ​ေဒသခံဥယ်ာဉ္ျခံ​ေျမပိုင္ရွင္​ေတြနဲ့​ ​ေတြ႕​ဆံုတဲ့​ အစည္း​အ​ေဝး​တခုမွာ အီတာလ်ံ – ထိုင္း​ကုမၸဏီက ခန့္​အပ္ထား​တဲ့​ ျပန္လည္​ေနရာ ခ်ထား​မႈ ညွိႏွိဳင္း​ေရး​အရာရွိ ျမန္မာလူမ်ိဳး​ ဦး​ေအာင္​ေဇာ္ဝင္း​ (​ေခၚ) Aubrey G. Winbaw က လမ္း​ေဖာက္လုပ္ရာမွာ ခုတ္လွဲခဲ့​တဲ့​ ရာဘာပင္၊​ သီဟိုပင္၊​ ကြမ္း​သီး​ပင္ စတဲ့​ ​ေဒသခံ​ေတြအတြက္ ဝင္​ေငြရရွိတဲ့​ သစ္ပင္အမ်ိဳး​အစား​တိုင္း​ကို ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ ​ေပး​မယ္လို့​ အာမခံ ​ေျပာဆိုခဲ့​ပါတယ္။ ရြာသား​ေတြက သစ္ပင္တပင္ရဲ့​ တန္ဖိုး​နဲ့​ ဘယ္အခ်ိန္မွာ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​ေပး​မလဲလို့​ ​ေမး​တဲ့​အခါ ဦး​ေအာင္​ေဇာ္ဝင္း​က ကုမၸဏီအ​ေနနဲ့​ မသတ္မွတ္ရ​ေသး​ေၾကာင္း​၊​ အစည္း​အ​ေဝး​ မထိုင္ရ​ေသး​ေၾကာင္း​ ျပန္​ေျပာခဲ့​ပါတယ္။

ဒါ​ေပမယ့္​ အထက္က​ေဖာ္ျပထား​တဲ့​ ဇယား​ကြက္ပံုစံကို အီတာလ်ံ – ထိုင္း​ကုမၸဏီနဲ့​ ​ေဒသခံအာဏာပိုင္​ေတြက ​ေက်း​ရြာ​ေတြကို တရြာဝင္တရြာထြက္ ဥယ်ာဉ္ျခံပိုင္ရွင္ ​ေတြနဲ့​ ​ေတြ႕​ဆံုျပီး​ သူတို့​ျခံ​ေျမထဲက ခုတ္လွဲမယ့္​သစ္ပင္​ေတြကို စာရင္း​ျပုစုျပီး​ သ​ေဘာတူ​ေၾကာင္း​လက္မွတ္ထိုး​ခိုင္း​ခဲ့​တယ္။

ထိုပံုစံမွာ လက္မွတ္​ေရး​ထိုး​မယ့္​သူဟာ ဥယ်ာဉ္ျခံပိုင္ရွင္အျပင္ အီတာလ်ံ-ထိုင္း​ ကုမၸဏီက အရာရွိတဦး​၊​ ျမန္မာ​ေဘာလံုး​အဖြဲ့​ခ်ုပ္ဥကၠဌ ပိုင္ဆိုင္တဲ့​ Max Myanmar ကုမၸဏီက အရာရွိတဦး​၊​ ​ေက်း​ရြာအုပ္ခ်ုပ္​ေရး​မႉး​၊​ ျမို့​နယ္ႏွစ္ရွည္သီး​ႏွံအရာရွိနဲ့​ ျမို့​နယ္​ေျမစာရင္း​အရာရွိတို့​ ပါဝင္တယ္။ Max Myanmar ကုမၸဏီဟာ ထား​ဝယ္ အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္ ​ေဆာက္လုပ္​ေရး​လုပ္ငန္း​ေတြမွာ အီတာလ်ံ-ထိုင္း​ ကုမၸဏီနဲ့​ ပူး​ေပါင္း​တည္​ေဆာက္မယ့္​ ျပည္တြင္း​ကုမၸဏီတခု ျဖစ္ပါတယ္။

အီတာလ်ံ-ထိုင္း​ကုမၸဏီက လမ္း​ေဖာက္လုပ္ရာမွာ ခုတ္လွဲရမယ့္​ ရာဘာပင္၊​ သီဟိုပင္၊​ ကြမ္း​သီး​ပင္​ေတြအတြက္ ဥယ်ာဉ္ျခံ ပိုင္ရွင္ရြာသား​ေတြနဲ့​ ​ေလ်ာ္​ေၾကး​တန္ဖိုး​ သတ္မွတ္ျခင္း​ကိစၥကို အရင္ဦး​ဆံုး​ ႏွစ္ဦး​သ​ေဘာတူညွိႏွိဳင္း​မႈရယူခဲ့​ျခင္း​မရွိဘဲ သစ္ပင္​ေတြခုတ္လွဲျပီး​ လမ္း​ေဖာက္လုပ္တာကို သ​ေဘာတူညီ​ေၾကာင္း​ ​ေဒသအာဏာပိုင္​ေတြရဲ့​အကူအညီနဲ့​ ဖိအား​ေပး​ လက္မွတ္ထိုး​ခိုင္း​ခဲ့​ပါတယ္။ အဲ့​ဒီအတြက္​ေၾကာင့္​ ရြာသား​ေတြမွာ သူတို့​ဆံုး​ရွံဳး​နစ္နာမႈ​ေတြအတြက္ တန္ရာတန္​ေၾကး​ရရွိဖို့​ ကုမၸဏီနဲ့​ အ​ေပး​အယူလုပ္နိုင္တဲ့​ အင္အား​ (Bargaining Power) ဆံုး​ရွံဳး​ခဲ့​ရပါတယ္။

အီတာလ်ံ-ထိုင္း​ကုမၸဏီအ​ေနနဲ့​ တဖက္မွာ ​ေဒသခံအာဏာပိုင္​ေတြရဲ့​အကူအညီနဲ့​ စီမံကိန္း​ေဒသက ထား​ဝယ္​ေက်း​လက္ လူထုအ​ေပၚ တဖက္သတ္ ျပုမူ​ေဆာင္ရြက္​ေနသလို အျခား​တဖက္မွာ​ေတာ့​ ရင္း​ႏွီး​ျမႈပ္ႏွံသူ​ေတြကို ဆြဲ​ေဆာင္​ေျပာဆို​ေနပါတယ္။ ျပီး​ခဲ့​တဲ့​ ဇြန္လဆန္း​က ဘန္​ေကာက္ျမို့​မွာက်င္း​ပတဲ့​ ထား​ဝယ္စီမံကိန္း​အ​ေပၚ ရင္း​ႏွီး​ျမုပ္ႏွံမယ့္​သူမ်ား​ကို ရွာ​ေဖြဆြဲ​ေဆာင္တဲ့​ ရွင္း​လင္း​ပြဲတခုမွာ ထား​ဝယ္အထူး​စီး​ပြား​ေရး​ဇုန္မွာ စက္ရံု​ေတြ ​ေဆာက္လုပ္ဖို့​ ​ေျမကြက္​ေတြ စတင္ စရံသတ္ထား​နိုင္ပါျပီလို့​ ​ေၾကညာခဲ့​ပါတယ္။