ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အရွိန္အဝါ က်ဆင္းၿပီလား

ဘာေတးလင့္တနာ

လြန္ခဲ့ေသာ တႏွစ္က ျမန္မာနိုင္ငံ၏ အဓိကၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ ရန္ကုန္တြင္ ျပည္သူမ်ား လမ္းမေပၚထြက္ ကခုန္ခဲ့ၾကသည္။ နိုဝင္ဘာ ၈ ရက္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွ မဲမ်ားကို ေရတြက္ေနၿပီး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က အျပတ္အသတ္နိုင္မည္မွာ ထင္ရွားေနသည္။

အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကပင္ အျပတ္အသတ္ အနိုင္ရရွိေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စစ္ဘက္က ရလဒ္ကို လ်စ္လ်ဴ ရႈခဲ့ေသာ ၁၉၉၀ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ေခတ္ေျပာင္းလာခဲ့သည္။ ယခုတႀကိမ္တြင္ ျပည္ပမွ ေ႐ြးေကာက္ပြဲေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ သူမ်ားလည္း လာေရာက္ၾကၿပီး နိုင္ငံမွာ အသိအမွတ္ျပဳခံရေရးအတြက္ ျပင္ပကမာၻ အထူးသျဖင့္ အေနာက္နိုင္ငံမ်ားႏွင့္ထိေတြ႕ေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ကလိမ္ကက်စ္လုပ္ရန္ အခြင့္မသာေတာ့ေပ။

စစ္တပ္၏ႀကီးၾကပ္မႈျဖင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေရးဆြဲၿပီး ပုံစံမမွန္ေသာ ဆႏၵခံယူပြဲျဖင့္ ျပဌာန္းခဲ့ေသာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒက နိုင္ငံျခားသားႏွင့္ အိမ္ေထာင္က်သဴ၊ ျမန္မာနိုင္ငံသားမဟုတ္ေသာ သားသမီးရွိသူ မည့္သူကိုမဆို နိုင္ငံ့အႀကီးအကဲျဖစ္ခြင့္ ပိတ္ပင္ထားသျဖင့္ NLD ၏ ေခါင္းေဆာင္နိုဗယ္ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ သမၼတသစ္ျဖစ္လာမည္မဟုတ္သည္ကို လူတိုင္းသိၾကသည္။ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကြယ္လြန္သူ ခင္ပြန္း မိုက္ကယ္အဲရစ္သည္ ၿဗိတိန္နိုင္ငံသားျဖစ္ၿပီး ၎တို႔၏သားႏွစ္ဦးမွာ ၿဗိတိန္ႏွင့္အေမရိကန္နိုင္ငံသားမ်ားျဖစ္ၾကသည္)

သို႔ေသာ္ နိုင္ငံေတာ္အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ဟူေသာ ရာထူးတခုကို သူ႕အတြက္ ဖန္တီးၿပီး ယခုႏွစ္ဧၿပီလတြင္ အာဏာရလာေသာ အစိုးရသစ္၏ ဥပေဒအရ အသိအမွတ္ျပဳမခံရေသာ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္လာေစခဲ့သည္။ ယေန႕တြင္မူ စိတ္ပ်က္စရာမ်ား အထူးသျဖင့္ တိုင္းျပည္လူဦးေရ၏ ၃၀ မွ ၄၀ ရာခိုင္ႏႈန္း အထိရွိေသာ မ်ားျပားလွစြာေသာ လူမ်ိဳးစုလူနည္းစုမ်ားအၾကား စတင္လာခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္လည္း NLD ကို မဲေပးခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္သည္။

ထိုပါတီ သို႔မဟုတ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံျခင္းသက္သက္ေၾကာင့္သာမက ၎တို႔အတြက္ ျမန္မာနိုင္ငံသား အမ်ားစုအတြက္၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲသည္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲထက္ ျပည္လုံးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲသဖြယ္ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

NLD သည္ စနစ္သစ္ကို ကိုယ္စားျပဳခဲ့ၿပီး စစ္တပ္ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီသည္ နိုင္ငံေရးရႈခင္းကို ဖြင့္ၿပီး အျခားျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေစကာမူ စနစ္ေဟာင္းကို ကိုယ္စားျပဳခဲ့သည္။ ဤပြဲမွာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲျဖစ္သည္။ အေျပာင္းအလဲမွာ အစိုးရသစ္ထံမွ ျပည္သူတို႔ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ အရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ယခု အမ်ားျမင္ေတြ႕ေနရေသာအရာမွာ ယခင္အေျခအေနမ်ား ထပ္မံျဖစ္ေပၚေနျခင္းသာျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဘက္တြင္ ကခ်င္၊ ရွမ္းႏွင့္ အျခားလူမ်ိဳးစုမ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲမွာ ေလ်ာ့က်သြားျခင္းမရွိေပ။ တပ္က ပစ္ခတ္ေရး ရဟတ္ယာဥ္မ်ား၊ ဂ်က္ေလယာဥ္မ်ား၊ အေျမာက္ႀကီးမ်ား အကူျဖင့္ ခ်ီတက္လာေသာေၾကာင့္ လူတသိန္းခန႔္မွာ ေနရပ္စြန႔္ခြာထြက္ေျပးေနၾက ရသည္။ (ယခု တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားဘက္မွ မူဆယ္ႏွင့္ ကြတ္ခိုင္ကို စစ္ထိုးၿပီး စစ္မ်က္ႏွာသစ္ ဖြင့္တိုက္ခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္သည္။ အရပ္သားမ်ားလည္း ထိခိုက္ေသေၾကမႈမ်ား ရွိၿပီး ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းလည္း ျပတ္ေတာက္ေနသည္။)

ၾသဂုတ္လကုန္တြင္ ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ေနျပည္ေတာ္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွာလည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုမ်ားအေနျဖင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ထိုးရမည္ဟူေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေထာက္ခံေသာ အစိုးရ၏ေတာင္းဆိုခ်က္ထက္ အနည္းငယ္သာ ပိုမိုေသာ ရလဒ္ ျဖစ္လာခဲ့သည္။

ထိုအပစ္အခပ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္လက္မွတ္ထိုးျခင္းသည္ အစိုးရက ေျပာသကဲ့သို႔ တိုင္းျပည္၏အနာဂတ္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ၏လမ္းစအျဖစ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အမ်ားစုက မျမင္ဘဲ လက္နက္ခ်ျခင္းႏွင့္သာ တူညီသည္ဟု ၎တို႔က သတ္မွတ္ထားသည္။

အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ အစၥလာမ္မစ္စစ္ေသြးႂကြမ်ားၾကား ေသြးထြက္သံယိုပဋိပကၡမ်ားႀကဳံေတြ႕ေနရေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္လည္း တင္းမာမႈျမင့္မားေနသည္။

အလြန္ေမွ်ာ္လင့္ထားေသာ စီးပြားေရးတိုးတက္မႈလည္း ထူးထူးျခားျခား အေကာင္အထည္ေပၚလာျခင္းမရွိေပ။

စက္တင္ဘာလက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဝါရွင္တန္ခရီးစဥ္အတြင္း အေမရိကန္အေရးယူပိတ္ဆို႔မႈမ်ားကို ႐ုပ္သိမ္းခဲ့ၿပီး ယခုလ ဂ်ပန္သို႔သြားေရာက္ေသာအခါ ဂ်ပန္အစိုးရက သူ႕ကို ၅ ႏွစ္တာကာလအတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇.၇၃ ဘီလီယံ ေထာက္ပံ့ရန္ ကတိျပဳသည္။ သို႔ေသာ္ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇုပ္ႏွံရန္ အ႐ူးအမူးမျဖစ္ၾကဘဲ အေၾကာင္းရင္းမ်ားမွာလည္း ထင္ရွားလွပါသည္။

နိုင္ငံတကာဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို အထူးျပဳေသာ ဂ်ာမန္ကုမၸဏီတခုျဖစ္သည့္ Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit က ၎၏ ၂၀၁၅ ေဖေဖာ္ဝါရီလ အစီရင္ခံစာတခုတြင္ အခ်ိဳ႕ေသာဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳေသာ္လည္း “လတ္တေလာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ရွိေစကာမူ ဥပေဒေရးရာ မူေဘာင္ႏွင့္ ဘဏ္လုပ္ငန္း၏ ဘ႑ာေရးအေျခခံအေဆာက္အအုံမွာ နိုင္ငံတကာအဆင့္မမီဘဲ ထိုစနစ္မွာ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၏ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ အနည္းဆုံးတြင္ ဆက္ရွိေနကာ ၎၏ဘ႑ာေရးၾကားခံတာဝန္ကို ျဖည့္ဆည္းနိုင္ျခင္းမရွိ”ဟု ဆိုသည္။

မၾကာခဏ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားျပတ္ေတာက္ျခင္း၊ သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးညံ့ဖ်င္းမႈႏွင့္ အိမ္ၿခံေျမေဈးလြန္စြာျမင့္မားျခင္းတို႔သည္ လြန္စြာလိုအပ္ေနေသာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို အဟန႔္အတားျဖစ္ေစသည္။

NLD ၏၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္မ်ားမွာ မျဖစ္နိုင္ေလာက္ေအာင္ ျမင့္မားေနသည္ဟု ခုခံေဆြးေႏြးနိုင္ေသးသည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္သစ္တခုကို စတင္ေရးအတြက္ ေရးဆြဲထားေသာ ဖြဲ႕ စည္းပုံမဟုတ္ဘဲ စနစ္ေဟာင္း သက္ဆိုးရွည္ရန္ေရးအတြက္ ျဖစ္ေနသည္။

ထိုဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ တပ္သည္ အမ်ိဳးသားနိုင္ငံေရးတြင္ ဦးေဆာင္အခန္းက႑ကို ရယူထားသည္။ တပ္က အေရးအပါဆုံး ဝန္ႀကီး ၃ဦးျဖစ္သည့္ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာဝန္ႀကီးမ်ားကို ခန႔္အပ္သည့္အျပင္ နိုင္ငံႏွင့္ေဒသဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္မ်ား၏ ၄ ပုံ တပုံကိုလည္း ခန႔္အပ္သည္။

ဖြဲ႕စည္းပုံမွ အေရးပါေသာျပဌာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေလးပုံသုံးပုံေက်ာ္၏ေထာက္ခံမဲ လိုအပ္ၿပီး လက္ရွိစနစ္ကို ဒီမိုကေရစီက်ေအာင္ ျပင္ဆင္ရန္ မည္သည့္အားထုတ္မႈကိုမဆို တပ္က ဗီတို အာဏာျဖင့္ ပယ္ခ်နိဳင္သည္။

အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္မွာ တပ္သည္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေနၿပီး အစိုးရ သို႔မဟုတ္ မည္သည့္ေ႐ြးေကာက္ခံအဖြဲ႕ အစည္း၏အမိန႔္ကိုမွ် မနာခံဘဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၏ အမိန႔္ကိုသာ နာခံျခင္းျဖစ္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွာ သူ႕ကို ေ႐ြးခ်ယ္လိုက္ေသာ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္အၾကား ႀကိဳးတန္းေပၚလမ္းေလွ်ာက္ေနရကာ သူ႕ဖခင္၏ တပ္ကို မည္မွ်ခ်စ္ေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ား ေက်နပ္ေစရန္ ေျပာျပေနရသည္။

သူ႕ဖခင္လြတ္လပ္ေရးသူရဲေကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျမန္မာနိုင္ငံ၏ပထမဆုံးလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ေသာ္လည္း ထိုတပ္ဖြဲ႕သည္ ယေန႕ျမန္မာ့တပ္မေတာ္ႏွင့္ တူညီသည့္အခ်က္ မရွိသေလာက္ပင္ျဖစ္သည္။ လုံးဝကြဲျပား ျခားနားေသာအေျခအေနတရပ္မွာ ယေန႕ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္ ျပည္တြင္းစစ္မွ ေပါက္ဖြားလာျခင္းျဖစ္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွ ေမြးဖြားေပးေသာ တပ္မေတာ္ မဟုတ္ေတာ့ေပ။

ထို႔အျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ တပ္ကို အလြန္အကြၽံ ေခ်ာ့ေမာ့ေနရသည္ဟူေသာ ခံစားခ်က္မ်ာကို လူမ်ိဳးစု မ်ား ခံစားေနရသည္။ “က်မ သူ႕ကို ေဝဖန္ရတာ စိတ္ကုန္လာၿပီ” ဟု ဗုဒၶဘာသာလႊမ္းမိုးေသာ ျမန္မာနိုင္ငံမွ ခရစ္ယာန္ဘာသာဝင္လူငယ္တဦးျဖစ္သည့္ မစတယ္လာေနာ္ က ေျပာသည္။

“သူ႕ကို စစ္တပ္ႀကိဳးကိုင္ထားတာ၊ သူအရင္က ရခဲ့တဲ့လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႕ နိုင္ငံေရးအရ တိုးတက္တဲ့ျမန္မာေတြရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ဆုံးရႈံးေနၿပီ”ဟု သူက ေျပာသည္။

တိုးတက္ေသာျမန္မာမ်ားက သူ႕ကို ေက်ာ္ၾကားလွေသာ “ဗိုလ္ေအာင္ဒင္” ႐ုပ္ရွင္မွ မျမဝင္းႏွင့္ ႏွိုင္းယွဥ္ၾကသည္။ မျမဝင္းမွာ ဓားျပဗိုလ္တဦးက ျပန္ေပးဆြဲခံထားရၿပီး သူ႕ကိုကယ္တင္ေနေသာ ရဲမ်ားဘက္မွ မရပ္တည္ဘဲ ထိုဓားျပဗိုလ္ဘက္မွ ရပ္တည္ေသာ အမ်ိဳးသမီးတဦးျဖစ္သည္။ တနည္းဆိုရပါက ျမန္မာပုံစံ စေတာ့ဟုမ္းေရာဂါ (Stockholm syndrome) ဟု ဆိုနိုင္သည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သည္ စစ္တပ္လႊမ္းမိုးေသာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို အဆုံးသတ္လိုေသာ လူထုထက္ သူ႕ကို ၁၅ ႏွစ္မွ် ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ခ်ထားခဲ့ေသာ တပ္ႏွင့္ ပိုမိုနီးကပ္ေနပုံရသည္။

ဤသည္မွာ ျပင္းထန္ေသာ ေဝဖန္မႈမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အရွိန္အဝါမွာ က်ဆင္းေနသည္။ “က်မတို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ကင္းလြတ္တဲ့ အသစ္ကေန ျပန္စရမယ္” ဟု စတယ္လာေနာ္က ေျပာသည္။

NLD ပါတီ၏ ေအာင္ပြဲသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၏ လမ္းမ်ားႏွင့္ ေနရာတကာသို႔ ေရာက္ခဲ့ၿပီး ေနာက္တႏွစ္အၾကာတြင္ ခါးသီးေသာအမွန္တရားမွာ စတင္ေပၚေပါက္လာၿပီျဖစ္သည္။ ဒီမိုကေရစီသူရဲေကာင္းလုပ္ရသည္မွာ ျပည္တြင္းစစ္၊ လူမ်ိဳးစုႏွင့္ နိုင္ငံေရး ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ တစစီျဖစ္ေနေသာနိုင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ရသည္ထက္ မ်ားစြာပိုမိုလြယ္ကူလွပါသည္။

ျမန္မာနိုင္ငံသည္ ၁၉၆၀ ခုႏွစ္မ်ားအေစာပိုင္းမွစ၍ ပထမဆုံးအႀကိမ္ အရပ္သားအစိုးရတရပ္ရလာခဲ့ေသာ္လည္း စစ္တပ္သည္ ေမာင္းႏွင္သူေနရာတြင္ ရွိေနဆဲပင္ျဖစ္သည္။

(South China Morning Post ပါ Bertil Lintner ၏ One year on in Myanmar, Is Suu Kyi’s halo slipping? ကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)