မတင္နီလာေအး အမႈ တရားမွ်တေရး အရွင္ဝီရသူ ေတာင္းဆို

ခင္ၾသ / ေက်ာ္ခ

မႏၱေလးၿမိဳ႕ မဟာေအာင္ေျမၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးက အိမ္အကူအလုပ္သမ မတင္နီလာေအး၏ တရားစြဲဆိုထားမႈတြင္ တရားလို ဘက္မွ ေရွ႕ေန ေခၚခြင့္မေပးဘဲ တဖက္သတ္ ၾကားနာျခင္းအား တရားမွ်တစြာ ျပန္လည္စစ္ေဆးေပးရန္ အရွင္ဝီရသူက မႏၱေလး တိုင္း တရားလႊတ္ ေတာ္ ခ်ဳပ္ ႐ုံးသို႔ စာပို႔ေတာင္းဆိုလိုက္သည္။

အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္ရွိ မတင္နီလာေအးက ၎အား ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈျဖင့္ အိမ္ရွင္ ေဒၚခင္နီလာဝင္းကို ဇူလိုင္လထဲတြင္ တရား စြဲဆို ထား ၿပီး ထိုအမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ၿမိဳ႕နယ္တရား႐ုံးက ႀကဳိတင္ အေၾကာင္းၾကားျခင္း၊ တရားလို ေရွ႕ေန ေခၚယူခြင့္ေပးျခင္းမရွိဘဲ ယခုလ ၁၃ ရက ္ေန႔က ႐ုတ္တရက္ ေခၚယူ ၾကားနာခဲ့ျခင္းကို ျပန္လည္စစ္ေဆးေပးရန္ ေတာင္းဆိုစာ ပို႔ခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းသိရ သည္။

“အမႈက ၾကာေနၿပီ၊ ဦးပဥၥင္းတို႔လည္း ေစာင့္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ႐ုံးခ်ိန္းကို ကပ္ေခၚတယ္။ ေရွ႕ေနေခၚဖို႔ အခ်ိန္မရဘူး။ ေရွ႕ေနငွားမလား ဆိုတာ လည္း မေမးဘဲ ကေလးမေလးကို တဖက္သတ္ စစ္သြားတယ္။ တရားသူႀကီးနဲ႔ တရားခံေရွ႕ေနတို႔ရဲ႕ အျပဳအမူ ေတြဟာ မ႐ိုးသားဘူး၊ တရား မွ် တမႈ မရွိဘူးထင္လို႔ ျပန္စစ္ခြင့္ေတာင္းတာပဲ”ဟု အရွင္ဝီရသူ က မိန္႔ၾကားသည္။

မႏၱေလးၿမိဳ႕ မစိုးရိမ္ တိုက္သစ္ ဆရာေတာ္ အရွင္ဝီရသူသည္ အိမ္အကူအလုပ္သမ မတင္နီလာေအး၏ အမႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရားဥပ ေဒအ ရ အေရးယူေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္ေရးအတြက္ ၿမိဳ႕ခံ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(NLD) အဖြဲ႔ဝင္မ်ားႏွင့္အတူ ကူညီေဆာင္ရြက္ ေပးေန သူျဖစ္ ေၾကာင္း သိရသည္။

ၾသဂုတ္လ ၁၃ ရက္ေန႔က မဟာေအာင္ေျမၿမိဳ႕နယ္ တရား႐ုံးတြင္ တရားလိုဘက္မွ ကာယကံရွင္ မတင္နီလာေအး တဦးမွ လြဲ၍ မိခင္အ ပါအ ဝင္ အျခားသူမ်ား ဝင္ေရာက္ ၾကားနာခြင့္ မရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္ ေဒၚခင္နီလာဝင္း အပါအဝင္ ၎ငွားရမ္းထားေသာ ေရွ႕ေနမ်ား၊ ၾကားနာ လိုသူ မ်ား တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိခဲ့ေၾကာင္း အရွင္၀ီရသူက မိန္႔ဆိုသည္။

တရားခြင္တြင္ ေဒၚခင္နီလာ၀င္း ဘက္မွ တဖက္သတ္ ၾကားနာ သြားသကဲ့သို႔ ၎ဘက္မွ ေရွ႕ေနသည္ တရားလိုျဖစ္သူ မတင္နီလာေအးအား အမႈႏွင့္သက္ဆိုင္သည့္ ေမးခြန္းကို ေမးျခင္းမျပဳဘဲ အက်ပ္ေတြ႔ေစေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးျမန္း ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

“စာဖတ္တတ္လို႔လား၊ ကႀကီး၊ ခေကြးဆိုျပစမ္း၊ A-B-C-D ဆိုျပစမ္း ဆိုတာေတြေရာ၊ ေလ်ာ္ေၾကးေငြ (က်ပ္)သိန္းတစ္ရာေတာင္း တယ္မလား၊ ဘယ္သူ႔အားကိုးနဲ႔ အဲဒီလုိ လုပ္တာလဲ” စသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို ေမးျမန္းေၾကာင္း အရွင္ဝီရသူက ေျပာသည္။

ၾသဂုတ္ ၂၂ ရက္ ႐ုံးခ်ိန္းတြင္ တရားလိုဘက္မွ အထက္တန္း ေရွ႕ေန ဦးေဇာ္ဟိန္းေအာင္ အပါအဝင္ တရားလိုျပ ေရွ႕ေနမ်ား၊ သက္ေသ မ်ား လိုက္ပါေဆာင္ ရြက္ေပးႏိုင္ရန္ ျပင္ဆင္ေနေၾကာင္း သိရသည္။

မတင္နီလာေအးဘက္မွ လိုက္ပါ ေဆာင္ရြက္ေပးမည့္ ေရွ႕ေန ဦးေဇာ္ဟိန္းေအာင္က“သူတို႔က ရဲ အေရးပိုင္ျဖစ္ေနေတာ့ ကေလး မေလးကို ေရွ႕ေနမေခၚဘဲ စစ္လိုက္တာကို က်ေနာ္တို႔အေနန႔ဲ ဘာမွမတတ္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္သြားတယ္။ က ေလးကို အက်ပ္ကိုင္ေမးခြန္းေတြ၊ ကေလးနားမလည္ တဲ့ ေမးခြန္းေတြ ေမးထားတာဆိုေတာ့ ေနာက္ပိုင္း ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးရင္ အား နည္းခ်က္ရွိသြားတာေပါ့” ဟု ေျပာသည္။

၎ကို ႏွိပ္စက္မႈမ်ားႏွင့္ ဒဏ္ရာမ်ားကို ေဖာ္ျပ ေျပာဆိုရာတြင္ ေဒၚခင္နီလာဝင္း၏ ေရွ႕ေန ဦးညႊန္႔လိႈင္က ယင္းကိစၥမ်ား မလိုအပ္ေၾကာင္း ဟန္႔တားေျပာဆိုခဲ့ၿပီး အမႈႏွင့္မသက္ဆိုင္ေသာ ေမးခြန္းမ်ားကိုသာ ၄ နာရီၾကာ ေမးျမန္းခဲ့သည္ဟု မတင္နီလာေအး က ေျပာ သည္။

“သူက သမီးကို ျပန္ေမးေစခ်င္တယ္၊ သမီးက ျပန္မေမးတတ္ဘူး၊ ၿပီးေတာ့ မဆိုင္တာေတြ ေလွ်ာက္ေမး တယ္။ အၾကာႀကီးေမးေနေတာ့ သ မီးက စိတ္တိုလာတယ္။ ၀မ္းလည္းနည္းတယ္”ဟု မတင္နီလာေအး က ေျပာသည္။

တရား႐ုံးသို႔ ေဒၚခင္နီလာဝင္း ေရာက္ရွိလာခဲ့ၿပီး ၎အားဓာတ္ပံု႐ိုက္သူမ်ားကို တရားစြဲမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ မ်က္ႏွာကိုလည္း ယပ္ေတာင္ ျဖင့္ ကာ ထားၿပီး မ်က္မွန္တပ္၍ ဦးထုပ္ အခ်ိန္ျပည့္ ေဆာင္းထားေၾကာင္း မ်က္ျမင္မ်ားက ေျပာသည္။

အမႈျဖစ္စဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမွတ္ (၇) ရဲစခန္းမွ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ၿပီး တရား႐ုံးအဆင့္ဆင့္သို႔ အမႈတင္ေနစဥ္ေဒၚခင္နီလာ၀င္း ဘက္ မွနစ္ နာေၾကးေပး၍ အမႈေၾကေအးရန္ လာေရာက္ညွိႏႈိင္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ မတင္နီလာေအး၏ ဒဏ္ရာေဆးစစ္ခ်က္ဓာတ္မွန္ မ်ားကို တဖက္ လွည့္ျဖင့္ ေတာင္းယူသြားေၾကာင္း အရွင္ ဝီရသူက မိန္႔သည္။

ဇူလိုင္လ ၅ ရက္ေန႔ နံနက္က မတင္နီလာေအးကို အိမ္ရွင္ ေဒၚခင္နီလာ၀င္းက ေဒါက္ဖိနပ္ျဖင့္႐ိုက္ျခင္း၊ကုလားထိုင္ျဖင့္႐ိုက္ျခင္း၊ပါး႐ိုက္ ျခင္း၊ မီးပူျဖင့္ ကပ္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ ဦးေခါင္း ေပါက္ၿပဲဒဏ္ရာ၊ ဘယ္ဘက္ လက္ အ႐ိုးက်ဳိးဒဏ္ရာ၊ ႏႈတ္ခမ္း ေပါက္ၿပဲ ဒဏ္ရာႏွင့္ ခႏၶာ ကိုယ္အႏွ႔ံ အပူေလာင္ဒဏ္ရာမ်ား ရရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

မတင္နီလာေအး တံျမက္စီးလွည္းရာတြင္ ေျပာင္စင္ေအာင္မလွည္းႏိုင္ဟုဆိုကာ ေဒၚခင္နီလာဝင္းက ေဒါက္ဖိနပ္ျဖင့္ ဦးေခါင္းကို ႐ိုက္ခဲ့ သျဖင့္ ၇ ခ်က္ ခ်ဳပ္ခဲ့ရေၾကာင္း တရပ္ကြက္တည္းေန ေစ်းသည္တဦးက Burma VJ ႐ုပ္သံ၏ ေတြ႔ဆံု ေမးျမန္းမႈတြင္ ေျဖဆို ထားသည္။

ထို႔အတူ မတင္နီလာေအးကလည္း“မီးပူတိုက္တာ မျပန္႔လို႔ဆိုၿပီး ျပန္႔ေအာင္ ဒီလိုတိုက္ရတယ္ဆို ၿပီး သမီးေျခေထာက္ကို ဆန္႔ခိုင္းၿပီး မီးေၾကြ အိုးနဲ႔ တိုက္လိုက္တယ္၊ သူ႔အမ်ဳိးသား ဝတ္တဲ့ အက်ႌ အျဖဴ၊ သူက ကားေအာက္ထဲ ဝင္ႏႈိက္ ေတာ့ အမည္းေတြ ေပလာတယ္၊ အဲဒါ ေလွ်ာ္တာ မေျပာင္လို႔ သံဘရပ္ႀကီး ယူၿပီးေတာ့ ဒီလိုတိုက္ရတယ္ဆိုၿပီး သမီးလက္ေမာင္းကို တိုက္ပစ္လိုက္တယ္”ဟု ေျပာျပသည္။

ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္လာသူ မတင္နီလာေအးက ေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ညွဥ္းပန္းႏွိပ္ စက္သူ အိမ္ရွင္ ေဒၚခင္နီ လာ ၀င္း(ခ) ေဒၚနီနီကို ျပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ ပုဒ္မ ၂၉၄/၃၂၅ ျဖင့္ အမွတ္ (၇) ရဲစခန္း က အမႈဖြင့္ အေရးယူခဲ့သည္။

မတင္နီလာေအး ၏ ညီမငယ္တဦးမွာလည္း ေဒၚခင္နီလာ၀င္း၏ သူငယ္ခ်င္းတဦးေနအိမ္တြင္ တလလွ်င္ က်ပ္ တေသာင္းခြဲ ျဖင့္ အိမ္အ ကူ လုပ္ေနရၿပီး ႏွိပ္စက္ညွဥ္းပန္းခံေနရသည္ဟု သိရသည္။ မတင္နီလာေအး၏ မိဘမ်ားက ညီမငယ္ အလုပ္လုပ္ရာ အိမ္ရွင္ ထံမွ ၂ လ စာ က်ပ္ သံုးေသာင္းကို ႀကိဳတင္ ထုတ္ယူထားမိသျဖင့္ ျပန္ေခၚရန္ ခက္ခဲေနဟု ဆိုသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လအတြင္းကလည္း ပဲခူးၿမိဳ႕တြင္ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အရြယ္ အိမ္အကူအမ်ိဳးသမီးငယ္ မေအးယုေအာင္ကို အိမ္ရွင္ ပဲခူးၿမိဳ႕ ဒုတိ ယ တရားသူႀကီး၏ ဇနီးက မီးပူ၊ ပုလင္းႏွင့္ ဓားတို႔ျဖင့္ ကိုယ္ထိ လက္ေရာက္ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး သက္ ဆိုင္ရာသို႔ အမႈ ဖြင့္တရား စြဲဆို ထားသည္။ သို႔ေသာ္ လည္း တရားခံမွာ ထြက္ေျပးေနဆဲျဖစ္သည္။

ကေလးသူငယ္မ်ား အခြင့္အေရးဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢ သေဘာတူစာခ်ဳပ္(CRC) ကုိ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလ ၂၀ ရက္တြင္ကုလသမဂၢ အ ေထြ ေထြညီလာခံ၌ အတည္ျပဳခဲ့ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ CRC တြင္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံအျဖစ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က လက္မွတ္ ေရးထုိး ခဲ့သည္။ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၏ က ေလးသူငယ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒကုိ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ျပ႒ာန္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္ေဆာင္ရြက္မႈ မရွိေသးေပ။