Saturday, November 17, 2012

ေရလယ္ေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံ

ေက်ာ္ခ

ျမန္မာႏိုင္ငံ တ၀န္း အနယ္နယ္ အရပ္ရပ္မွာရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္း အမ်ားစုမွာ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား ေတြ ေက်ာင္းသြားတက္တဲ့ အခါ ေျခက်င္၊ စက္ဘီး၊ ဆိုင္ကယ္၊ ကား တို႔နဲ႔ သြားလာၾကတာ မ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပဲခူးတိုင္း ကဝၿမိဳ႕နယ္ထဲက ေက်းရြာတခ်ဳိ႕မွာေတာ့ ဆန္႔က်င္ဘက္ပါ…။

“ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္ … ေဒါင္”
မနက္ ၉ နာရီ ေက်ာင္းတက္ေခါင္းေလာင္း ျမည္သံ ၾကားတယ္ဆိုရင္ပဲ ေက်ာင္း ဝရံတာမွာ ရပ္ၿပီး ကစား ေနၾကတဲ့ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူေလးေတြ အားလံုးက တၿပိဳင္တည္း “ေဟး”ခနဲ ဆိုၿပီး ထမင္းခ်ဳိင့္ ေလး ေတြ၊ စားစရာ မုန္႔ေလးေတြ၊ လြယ္အိပ္ေလးေတြကို ဆြဲၿပီး ကိုယ့္အတန္း ေက်ာင္းခန္းေတြဆီ ေျပးဝင္ကုန္ ၾကတယ္။

ဒီအခ်ိန္မွာပဲ ေက်ာင္းခ်ိန္အမီ လာေနတဲ့ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား ေလးေတြဟာ စက္ေလွကေလးေတြ၊ ကိုယ္ပိုင္ေလွ ကေလး ေတြ နဲ႔ ေက်ာင္းဝန္းထဲကို ဝင္ေရာက္ လာေနပါတယ္။

ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသား တခ်ဳိ႕ဟာ အစုလိုက္၊ အစုလိုက္ စက္ေလွေတြနဲ႔ ေက်ာင္းဝန္းထဲ ဝင္လာၾက၊ တခ်ဳိ႕ ကိုယ္ပိုင္ေလွေလး ေတြနဲ႔ ဝါးလံုးနဲ႔ထိုးၿပီး ေလွာ္ခတ္လာၾက နဲ႔ ေဘာလံုးကြင္း ၂ ကြင္းစာေလာက္ ရွိတဲ့ စာသင္ေက်ာင္းဝန္းႀကီးထဲမွာ စက္ေလွသံေတြ ဆူညံ ေနပါ ေတာ့တယ္။

အဲဒီ မေမာက္ ရြာသစ္ အေျခခံပညာ အလယ္တန္းေက်ာင္း(ခြဲ)မွာ စာသင္ေက်ာင္း အေဆာက္အအံုကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ ေက်ာင္းဝန္း တခု လံုးက ေရပတ္လည္ ဝိုင္းလို႔ ေနပါတယ္။ ေက်ာင္းေရွ႕က ေဘာလံုး ကြင္းႀကီးကလည္း ၾကာကန္ႀကီး ျဖစ္ေနၿပီး ၾကာျဖဴ၊ ၾကာနီ ေတြ ပြင့္လို႔ပါ။

မေမာက္ ရြာသစ္ ဟာ ကဝၿမိဳ႕နယ္မွာရွိတဲ့ ေက်းရြာေပါင္း ၉၆ ရြာထဲက ရြာေလး တရြာပါ။ အင္းေလးကန္လို အၿမဲတမ္း ေရျပည့္ေနတဲ့ အ တြက္ ေက်ာင္းသားေတြဟာ ေက်ာင္းကို စက္တပ္ေလွ၊ လက္ထိုးေလွေတြနဲ႔ လာတက္ ေနၾကရတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ေဘာလံုးကြင္းႀကီး ရွိေနေပမယ့္ ကန္ဖို႔ ေျမမရွိ၊ ထုပ္စည္းတိုး၊ ဖန္ခံု၊ ဒိုးပစ္ ကစားၾကဖို႔လည္း ေျမမရွိေတာ့၊ ဒီေက်ာင္းေလးမွာ တက္ေနတဲ့ ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေတြအတြက္ကေတာ့ မုန္႔စား ေက်ာင္းဆင္းခ်ိန္နဲ႔ ကစားခ်ိန္ေတြဟာ အသက္မဲ့လို႔ ေနပါတယ္။

“သားတို႔က ေဘာလံုးကန္ခ်င္တာေပါ့၊ ေဘာလံုးကြင္းက အၿမဲတမ္းေရေတြျပည့္ေနတာေလ၊ ေရ လြတ္တဲ့ေနရာမွမရွိတာ၊ တျခား ရြာေတြမွာေတာ့ သြားကန္လို႔ရတယ္၊ ေဝးတယ္ေလ၊ အဲဒီက ကြင္းေတြကလည္း ဗြက္ေတြခ်ည္းပါပဲ၊ သူတို႔က တျခားရြာသားဆို ေပး မကန္ခ်င္ဘူးေလ၊ ေဘာလံုးပြဲေတာ့ ေစ်းဆိုင္မွာ သြားၾကည့္တယ္၊ သားက မန္ယူပရိသတ္ေလ”လို႔ ဆိုၿပီး အသက္ ၈ ႏွစ္ အရြယ္ ေက်ာင္းသားေလး ေမာင္စိုးသူၿငိမ္း က ေျပာပါတယ္။

သူကေဘာလံုးကို အရမ္းဝါသနာပါတဲ့ အေၾကာင္း၊ ပရီးမီးယားလိဂ္က မန္ခ်က္စတာ ယူႏိုက္တက္ တိုက္စစ္မႉး ဝိန္းရႈနီကို သူႀကိဳက္ တဲ့ အေၾကာင္း၊ ဝိန္းရႈနီလိုပဲ ေဘာလံုးကို လိမ္ေခါက္ ကစားခ်င္ေၾကာင္းလည္း အားပါးတရ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူနဲ႔ သူ႔သူငယ္ခ်င္း ေတြ ေဘာလံုး ကစားဖို႔ သူတို႔ရြာမွာ ေျမမရွိပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ ဝိန္းရႈနီလို လိမ္ေခါက္ေျပးလႊား ကစားဖို႔အတြက္ သူ တကၠသိုလ္ တက္တဲ့ အခါၾကရင္ေတာ့ ေျခာက္ေသြ႔တဲ့ ၿမိဳ႕ေပၚက ေက်ာင္း ႀကီး ေတြရဲ႕ ေဘာလံုးကြင္းႀကီးေတြမွာ အၿမဲတမ္း ကန္ခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ ေမာင္စိုးသူၿငိမ္း တေယာက္ ေမွ်ာ္လင့္ၿပီး စိတ္ကူး ေတြ ႀကိတ္ ယဥ္ ေနပါတယ္။

စိုးသူၿငိမ္းနဲ႔ ရြယ္တူျဖစ္တဲ့ တရြာတည္းသား ေအာင္ေက်ာ္ဦး ကေတာ့ ေရအနက္ ၄ ေပေလာက္ရွိတဲ့ ရြာလယ္လမ္းမႀကီးမွာ ၈ ေပ ေလာက္ရွိတဲ့ ေလွတစီးကို ေရေအာက္ၾကမ္းျပင္ထိ ထိုးခ်လိုက္၊ ေရေပၚကို ေဖာ္လိုက္နဲ႔ သူေလွႀကီးကို ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ ကစားၿပီး ေဆးေနပံုကေတာ့ ၿပိဳင္ပြဲတခုအတြက္ ေလ့က်င့္ေနသလား ထင္ရေလာက္တယ္၊ ဒါဟာ သူ႔အတြက္ေတာ့ ပံုမွန္ အေနအထား ပါပဲ။

“ေက်ာင္းတက္ခ်င္တာေပါ့၊ အေဖတို႔အေမတို႔က ပိုက္ဆံမရွိဘူး၊ မင္းကို ေက်ာင္းမထားႏိုင္ဘူးတဲ့၊ အလုပ္ဝိုင္းကူမယ့္လူ မရွိဘူးတဲ့၊ မင္းညီမကိုေတာ့ ေက်ာင္းထားေပးမယ္တဲ့၊ အခုေတာ့ အေဖနဲ႔ ငါးလိုက္ေထာင္ (ငါးဖမ္း) တယ္” လို႔ သူ႔ေလွကို ေရ ေဆးေနရင္း က ေန ေျပာပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ အနာဂတ္ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ သူအသက္ႀကီးလာရင္ သူ႔အေဖ၊ အေမနဲ႔ ညီမေလးကို ငါးဖမ္းရင္းနဲ႔ ပိုက္ဆံရွာေကြ်း မယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။ ေက်ာင္းတက္၊ ေက်ာင္းဆင္း ေခါင္းေလာင္းသံေတြကေတာ့ သူ႔အတြက္ ထမင္းစားခ်ိန္ အလုပ္သြား၊ အလုပ္ျပန္ခ်ိန္ လို႔ပဲ မွတ္ယူထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ေအာင္ေက်ာ္ဦးလိုပဲ ရြာသူရြာသား အမ်ားစုက ေက်ာင္းတက္၊ ေက်ာင္းဆင္းေခါင္းေလာင္းသံကို ေတာထဲသြားခ်ိန္၊ ထမင္းစားခ်ိန္၊ အ လုပ္ျပန္ခ်ိန္အျဖစ္ ခ်ိန္ဆလုပ္ကိုင္ၾကတယ္လို႔ မေမာက္ ရြာခံ တခ်ဳိ႕က ေျပာပါတယ္။

ဒီရြာေလးမွာ ႏွစ္စဥ္ နယုန္လ က စၿပီး ၇-၈ လ ေလာက္အထိ ေရမက်ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေစ်းဝယ္သြား၊ ေတာထဲျမက္ရိပ္၊ ေကာက္ စိုက္၊ တံငါလုပ္၊ ဟိုနားဒီနား အိမ္လည္ သြားတာကအစ ေလွေတြကိုပဲ အသံုးျပဳၿပီး သြားလာၾကရတာပါ။

ၿခံဝန္းေတြက ဆက္ေနတာေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေရလံုအိမ္သာေတြကို အသံုးျပဳဖို႔ ေက်းရြာတာဝန္ရွိသူေတြက ညႊန္ၾကား ထား ေပမယ့္လည္း အိမ္တိုင္း မလုပ္ႏိုင္ၾကပါဘူး။

ကဝၿမိဳ႕နယ္ထဲမွာ ဒီလိုမ်ဳိးရွိတာ မေမာက္ ရြာတစ္ရြာ တည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ရြာခ်င္းကပ္လ်က္ရွိတဲ့ ေအာင္ေကာင္းညႊန္႔ ရြာ အပါအ ဝင္ ကန္ညီေနာင္၊ ေအာင္မဂၤလာ၊ ေအာင္သစၥာ၊ သံုးခြ၊ ဘိုတဲ၊ ႏွမ္းေတာင္း၊ မီးေလာက္ စတဲ့ ရြာေတြကလည္း ေရထဲက ရြာ ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီရြာေလးေတြဟာ ေျမနိမ့္ပိုင္းထဲမွာ ရွိေနတဲ့အတြက္ ႏွစ္တႏွစ္ရဲ႕ သံုးပံု ႏွစ္ပံုေလာက္ ေရထဲမွာပဲ ေနၾကရတာပါ၊ စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးကို အဓိက လုပ္ကိုင္ၾကတာျဖစ္ၿပီး တံငါ အလုပ္ကိုလည္း လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။

ငါး၊ ဖားေတြ ေပါမ်ားတဲ့ ေဒသျဖစ္တဲ့ အတြက္ ပုစြန္ထုပ္၊ ငါးမ်ဳိးစံုနဲ႔ ဖားေစ်းေတြဟာ ၿမိဳ႕ေပၚေစ်းေတြမွာ ထက္ ထက္ဝက္မက ေစ်းခ်ဳိလွပါတယ္။ အဲဒီ ပုစြန္၊ ဖား၊ ငါးသည္၊ ဘိန္းမုန္႔သည္၊ ေကာင္းညွင္းေပါင္းသည္၊ ပဲျပဳတ္သည္ေတြဟာလည္း ရြာထဲလမ္း ေတြ မွာ ေလွေတြနဲ႔ လွည့္လည္ ေရာင္းခ်ရပါတယ္။

ေငြေၾကးေျပလည္သူ တခ်ဳိ႕အိမ္ေတြကေတာ့ စက္တပ္ေလွအပါအဝင္ တအိမ္ကို ေလွ ၃-၄ စီးရွိၾကေပမယ့္ ေငြေၾကးခ်ဳိ႕တဲ့သူ မ်ားကေတာ့ ႐ိုး႐ိုး ေလွငယ္ ၁ စီး ၂ စီးနဲ႔သာ လွည့္လည္သံုးစြဲၾကပါတယ္။

ေငြေၾကးေျပလည္သူ တခ်ဳိ႕ဟာ သူတို႔အိမ္ထဲမွာ ဆိုင္ကယ္တို႔ စက္ဘီးတို႔လည္း ဝယ္ထားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေျခာက္ေသြ႔ ကာလ ၄-၅ လေလာက္မွာ စီးလို႔ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဆိုင္ကယ္၊ စက္ဘီးေတြ ရွိတဲ့လူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ ၾကားကာလမွာ သံေခ်း မကိုက္ ေအာင္ ေရနံေခ်းနဲ႔ အမဲဆီေတြ သုပ္လိမ္းၾကတာကို ျမင္ရပါတယ္။

ဒီရြာေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီလိုပဲေနလာခဲ့ၾကေပမယ့္ ရြာထဲကလူႀကီးတခ်ဳိ႕က သူတို႔ေရထဲမွာ လေပါင္းမ်ားစြာ ေနထိုင္ ရတဲ့ အေရးကို အဆံုးသတ္ ေျဖရွင္းဖို႔ ေတြးေတာလာၾကၿပီး အစိုးရ တာဝန္ရွိသူေတြကိုလည္း တိုက္တြန္းဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။

“အခုဟာက စက္မႈေခတ္ေရာက္ၿပီ၊ ေျမာင္းေတြတူးေနတဲ့ စက္ကရိန္းႀကီးေတြနဲ႔ ဒီရြာေဘးေတြကေနၿပီး ေရႏုတ္ေျမာင္းႀကီးေတြ ေဖာက္ၿပီး ပဲခူးျမစ္ထဲကိုစီးတဲ့ တူးေျမာင္းေခ်ာင္းေတြထဲကို ေဖာက္ခ်လိုက္မယ္ဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က ေရထဲမွာ ဒီေလာက္ေနစရာ မလို ေတာ့ဘူးေလ၊ အခုဟာက ေရထြက္ေပါက္ ေကာင္းေကာင္းမရွိတာ”လို႔ အသက္ ၆၈ ႏွစ္အရြယ္ မေမာက္ ရြာခံ လူႀကီး တဦးက သူ႔စိတ္ကူး ကို ထုတ္ေျပာလာပါတယ္။

တူးေျမာင္းႀကီးေတြ ေဖာက္လိုက္ရင္ ရြာထဲနဲ႔ ရြာအနီးတဝိုက္မွာ လေပါင္းမ်ားစြာဝပ္ေနတဲ့ ေရေတြဟာ ထြက္သြားမွာျဖစ္တဲ့ အတြက္ ႏွစ္တိုင္း မိုးရာသီတခုတည္းသာ ေရထဲမွာေနရၿပီး က်န္တဲ့ ႏွစ္ရာသီမွာ ေျမလမ္းေတြကို အသံုးျပဳခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ ရပ္ရြာ လူႀကီး ေတြက ေျပာဆိုၾကပါတယ္။

ေရစီးဆင္းမႈ အားနည္းတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္း မိုးႀကီးလာတဲ့အခါ စပါးပင္ေတြေရနစ္ၿပီး ဧက ရာေပါင္းမ်ားစြာ ဆံုးရႈံးခဲ့ရတာ က လည္း တႏွစ္ တႀကိမ္ေလာက္ ရွိပါတယ္။

ဒီအျဖစ္ေတြကေန လြတ္ေျမာက္ေအာင္ တူးေျမာင္းႀကီးေတြတူးဖို႔ကလည္း ကုန္က်ေငြမ်ားျပားမွာျဖစ္တဲ့အတြက္ မေမာက္ ရြာခံေတြအေနနဲ႔ အင္အား မရွိၾကပါဘူး။ အစိုးရက အကုန္က်ခံၿပီး တူးေပးလိုက္ရင္ ႏွစ္စဥ္ ေရထဲမွာေနရတဲ့ အခ်ိန္ေတြ တိုေတာင္းသြားၿပီး လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရးေတြလည္း ပြင့္လန္းသြားဖို႔ ရွိပါတယ္။

ေရလယ္ေက်ာင္းက ေခါင္းေလာင္းသံဟာလည္း အသက္ဝင္လာၿပီး ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားေလးေတြ ကစားဖုိ႔အတြက္ ေက်ာင္း ဝန္းထဲက ေျမျပင္ႀကီးကလည္း အသက္ဝင္လာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ။

No comments: