ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဦးေ႐ႊမန္းကဲ့သို႔ေသာ ထိပ္တန္း စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ားသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အက်ဳိးအတြက္ ဤကဲ့သို႔ေသာ စြန္႔စားမႈမ်ားကို အဘယ့္ေၾကာင့္ လုပ္ခဲ့ၾကပါသနည္း။ ဤေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သေဘာတရားမ်ား မ်ားစြာရွိပါသည္။ သို႔ရာတြင္ အေျပာင္းအလဲမ်ားက တခုၿပီးတခု ဆက္တိုက္ ျဖစ္ပြားေနသျဖင့္ အဆိုတခုခုအတြက္ ယံုၾကည္အားထားေလာက္စရာ အေထာက္အထားမ်ားကို တင္ျပရန္ ခက္သည္။
သမၼတ အပါအ၀င္ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက ႏိုင္ငံျခားႏွင့္ ျပည္တြင္း သတင္းေထာက္မ်ားကို ပြင့္ပြင္းလင္းလင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္၏ စီးပြားေရး ေခတ္ေနာက္က်မႈႏွင့္ ၂၁ ရာစုမွာ အင္အားေကာင္းလာေသာ အာရွတြင္ တိုင္းျပည္၏ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈစြမ္းရည္ ကင္းမဲ့ေနမႈတို႔ေၾကာင့္ တခုခုလုပ္ရန္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနၿပီဟု ထင္ျမင္ေၾကာင္း ေျပာျပခဲ့သည္။ အခ်ိန္ သိပ္မရွိေတာ့ေၾကာင္းကိုလည္း သူတို႔ ေကာင္းစြာ သိထားၾကသည္။ တိုင္းျပည္သည္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္တြင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပြဲ (ဆီးဂိမ္း) ကို အိမ္ရွင္ႏိုင္ငံအျဖစ္ က်င္းပေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္တြင္လည္း အာဆီယံ (ASEAN) အဖြဲ႔၏ ဥကၠဌအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေပးရဦးမည္ ျဖစ္သည္။
ပို၍ပင္ အေရးႀကီးေသာ အခ်က္ကား သမၼတ၊ အႀကံေပး အရာရွိမ်ား၊ မိတ္ဘက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားႏွင့္ ၀န္ႀကီးမ်ားက အာဆီယံ စီးပြားေရး အသိုက္အ၀န္း (ASEAN Economy Community – AEC) အသက္၀င္လာမည့္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အတြက္ ႀကီးစြာ သတိထားေနၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ေလာက္ေလာက္လားလား၊ ထိထိေရာက္ေရာက္ရွိေသာ ႏိုင္ငံ၏ စီးပြားေရးမူ၀ါဒဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ မရွိလွ်င္ AEC က ခ်မွတ္ေပးမည့္ တေပါင္းတည္းေသာ ေစ်းကြက္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အ႐ံႈးႀကီး ႐ံႈးေသာ တိုင္းျပည္တျပည္ ျဖစ္သြားေပလိမ့္မည္။
စစ္တပ္မွာ အက်ပ္အတည္းလည္း မရွိ၊ အက်ပ္အတည္းျဖစ္မည့္ အေျခအေနႏွင့္လည္း မနီးစပ္ေခ်။ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အမ်ားသူငါ နည္းတူပင္ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသစ္တြင္ မိမိ၏အဆင့္ေနရာကို သိရွိရန္ႏွင့္ သတ္မွတ္ရန္ ႀကိဳးစားေနဆဲပင္ ရွိသည္။
စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ အစိုးရေခါင္းေဆာင္ အခ်ဳိ႕အေနႏွင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို ကိုယ္က်ဳိးအတြက္ အသံုးခ်ရန္ ႀကိဳးစားႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည့္တိုင္ အခ်ဳိ႕က မိမိတို႔၏ ဂုဏ္ယူစရာ စြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ားကို အေမြအျဖစ္ ခ်န္ထားခဲ့လိုစိတ္ ရွိၾကသည္။ ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ားမွာ “စစ္မွန္မႈ” ရွိ၊ မရွိ မသိရေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေသာ လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ား၊ ၀န္ႀကီးမ်ား၊ တျခား အာဏာပိုင္မ်ားႏွင့္ စစ္သားမ်ားက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ မ်က္ႏွာပန္းလွေအာင္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ရန္ မ၀ံ့မရဲ ႀကိဳးစားၾကသည့္အျပင္ ဒီမိုကေရစီ ပံုဖမ္းေသာအားျဖင့္ အဖြဲ႔အစည္းသစ္မ်ားကို ဖြဲ႔ၾကသည္။ အစိုးရသည္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္း မက်ဟူေသာ ေ၀ဖန္သံမ်ားကို “အစိုးရေဟာင္း” လက္ထက္တြင္ အာဏာရွိခဲ့ဖူးသူမ်ား ဆီမွေန၍ ေပၚထြက္လာသည္ကိုလည္း မၾကားခ်င္အဆံုးျဖစ္သည္။
တိုင္းျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၂၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား အေၾကာင္းကို အထူးအာ႐ံုစိုက္ ေဆြးေႏြးေလ့ရွိသည္။ ဤလာမည့္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားသည္ (အသက္ ၅၀ ႏွင့္ ၆၀ အ႐ြယ္ၾကား) စစ္သားလူထြက္ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအဖို႔ သူတို႔တေတြ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ သဟဇာတျဖစ္ပံုရေၾကာင္း ျပသေရးအတြက္ အေၾကာင္းအခ်က္တခု ျဖစ္သည္။ အကယ္၍ ေ႐ြးေကာက္ပြဲက်င္းပခ်ိန္ ေရာက္သည္အထိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအဖို႔ ဟုတၱိပတၱိ အက်ဳိးမရွိပါက ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ ၎တို႔၏ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီ (ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ) သည္ (ယခင္လုပ္ေနက်အတိုင္း အႏိုင္က်င့္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ကလိမ္ၿခံဳက်ျခင္း မရွိလွ်င္) မဲ႐ံႈးမည္ျဖစ္သည္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ အရိပ္လကၡဏာ အားလံုးကို ေပါင္းၿခံဳ၍ ၾကည့္လိုက္ပါက ဤကဲ့သို႔ေသာ ကလိမ္ၿခဳံ လုပ္ရပ္မ်ဳိးကို လက္ခံမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရးကို လြဲမွားစြာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လိုလားသူ ေပါင္းစံု (စစ္တပ္မွ လာသည္ျဖစ္ေစ၊ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံပါတီမ်ားမွ လာသည္ျဖစ္ေစ) အဖို႔ ပုဂၢိဳလ္ေရးႏွင့္ စည္း႐ံုးေရးဆိုင္ရာ အခက္အခဲမ်ားကို ႀကံဳေတြ႔ေနၾကရသည္။ အသက္ ၆၇ ႏွစ္အ႐ြယ္ရွိေနေသာ ဦးသိန္းစိန္သည္ ႏွလံုးေရာဂါရွိသူ ျဖစ္သည္။ သူသည္ မျပည့္စံုေသာ၊ ထို႔အျပင္ ယံုၾကည္အားထားေလာက္ဖြယ္ မရွိေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ား၊ ႏိုင္ငံျခား အက်ဳိးစီးပြားႏွင့္ ျပည္တြင္း အက်ဳိးစီးပြား တၿပံဳတမႀကီး၏ ဖိအားလာမႈမ်ား။ အနာဂတ္ အာဏာတိုက္ပြဲကို ရည္ေမွ်ာ္ျပင္ဆင္ထားေသာ စစ္တပ္ထဲမွ ၿပိဳင္ဘက္မ်ား စသည့္ စိန္ေခၚ မႈမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ေနရသည္။ ဦးသန္းေ႐ႊ အာဏာျပန္ယူမည့္ အလားအလာကား နည္းသြားပံုေပၚသည္။
သို႔ရာတြင္ သမၼတႏွင့္ သမၼတ၏ မဟာမိတ္မ်ားကို အတိအလင္း မေႏွာင့္ယွက္သည့္တိုင္ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈလည္း မလုပ္ေသာ၊ “သေဘာထား တင္းမာသူမ်ား” သည္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ၊ ကက္ဘိနက္ ၀န္ႀကီးမ်ားအဖြဲ႔၊ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ႏွင့္ ေဒသအဆင့္ အာဏာပိုင္မ်ားထဲမွာ ဒါဇင္၀က္ခန္႔ ရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ေၾကာက္စရာ အေကာင္းဆံုးသူကား ဒု သမၼတ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦး ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ ဦးတင္ေအာင္ျမင္ဦးသည္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လတြင္ က်န္းမာေရး အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ လြတ္လပ္ခြင့္ေပးျခင္းကို ႐ုပ္သိမ္းၿပီး စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာေအာင္ လုပ္ႏိုင္ပါက အက်ိဳးအျမတ္အမ်ားဆံုး ခံစားရမည့္သူဟု အားလံုးက ထင္ေၾကးေပးၾကသူျဖစ္သည္။ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ လိုက္ေလ်ာညီေထြ မရွိသူမ်ားဟု ယူဆရေသာ အျခားသူမ်ား ထဲတြင္ ယခင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ဆန္း (၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လက အေရးမပါေသာ ၀န္ႀကီးဌာနတခုသို႔ ေလွ်ာခ်ခံခဲ့ရ)၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ (ယခင္ စစ္တပ္ေထာက္လွမ္းေရးမွဴးခ်ဳပ္) ဦးျမင့္ေဆြ၊ ဦးသိန္းေဇာ္၊ ဦးေအာင္ေသာင္း၊ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးေဌးဦးတို႔ အပါအ၀င္ ျဖစ္သည္။
ျမန္မာစစ္တပ္သည္ အေရွ႕ေတာင္အာရွရွိ အျခားႏိုင္ငံမ်ား၏ စစ္တပ္မ်ားထက္စာလွ်င္ နားလည္ရ ပိုခက္သည္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွေန၍ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးသို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈအေပၚ စစ္တပ္က မည္သို႔ အတြင္းႀကိတ္ သေဘာထားေနသနည္း ဆိုသည္ကို ေျပာရခက္သည္။ စစ္တပ္ကို အရပ္သားမ်ား ေစာင့္ၾကည့္ထိန္းကြပ္မႈမွ ကင္းလြတ္ေအာင္ထားၿပီး ၎၏ အခန္းက႑ကို “အေျခခိုင္” ေနေအာင္ ဦးသန္းေ႐ႊႏွင့္ စစ္အစိုးရက အေျခခံဥပေဒကို ပံုစံခ်ေနလ်က္ရွိသည္ဟု ႏွစ္အေတာ္ၾကာၾကာ လူအမ်ား ေျပာဆိုေနခဲ့ၾကသည္။ သို႔ျဖစ္သည့္တိုင္ တကယ့္လက္ေတြ႔႔ စစ္တပ္အဖို႔ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာ ေလ်ာ့နည္းသြားသည္သာမက လုပ္ပိုင္ခြင့္ နယ္ပယ္ပါ က်ဥ္းလာေနလ်က္ရွိသည္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒ၏ ပုဒ္မ (၂၀) က စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အား တပ္တြင္းကိစၥမ်ားထက္ ေက်ာ္လြန္ေသာ နယ္ပယ္မ်ားအထိ အခြင့္အာဏာ ေပးထားေသာ္လည္း “အေရးေပၚအေျခအေန” ဆိုင္ရာ ပုဒ္မ ထုတ္ျပန္ထားျခင္း မရွိလွ်င္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္သည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတိုင္မီက အခြင့္အာဏာရွိခဲ့ေသာ မူ၀ါဒခ်မွတ္ေရး နယ္ပယ္မ်ားတြင္ အာဏာရွိခဲ့သလို ယခုအခါ၌ အခြင့္အာဏာ မရွိေတာ့ေခ် (ဗီတိုအာဏာပင္ မရွိေတာ့သည့္ အျဖစ္သို႔ ေရာက္ေကာင္း ေရာက္ေနႏိုင္သည္)။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ တက္လာခဲ့ေသာ အစိုးရက ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို တရား၀င္ခြင့္ျပဳလိုက္ရာ စစ္ဦးခ်ဳပ္က တိုင္းျပည္တြင္ အခြင့္အာဏာ အားလံုးကို သူသာလွ်င္ ပိုင္သည္ဟူေသာ သေဘာထားမ်ဳိး မျပသႏိုင္ေတာ့ေခ်။ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားသည္ ေန႔စဥ္ အုပ္ေရးနယ္ပယ္မွေန၍ ၂၀၁၁ ႏွင့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မ်ားတြင္ ေနာက္ဆုတ္သြားေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္၊ မတ္လတြင္ ဦးသန္းေ႐ႊက စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ၿပီးခ်ိန္မွစ၍ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္သည္ ခပ္လွ်ဳိလွ်ဳိေနခဲ့ၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ စစ္ေရးကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္မွသာလွ်င္ အမ်ားျပည္သူ ေရွ႕ေမွာက္သို႔ ေပၚထြက္လာတတ္သည္။ သူႏွင့္ အထင္ကရ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရး ပုဂၢိဳလ္ႀကီးမ်ား၏ ေတြ႔ဆံုခန္းမ်ားကို ဓာတ္ပံုမ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္းမရွိေခ်။ ထို႔အျပင္ သူ ႏိုင္ငံျခား တိုင္းျပည္မ်ားသို႔ သြားေရာက္ျခင္းႏွင့္ ႏိုင္ငံျခား ဧည့္သည္မ်ားကို လက္ခံေတြ႔ဆံုျခင္း တို႔သည္လည္း လံုၿခံဳေရးကိစၥႏွင့္သာ ပတ္သက္သည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ႏွင့္ အျခား ထိပ္တန္းဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔၏ အျမင္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ မၾကားသိရျခင္းကို ေထာက္ခ်င့္ၾကည့္လွ်င္ သူသည္ ႀကီးစြာသတိထား၍ ေနသည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။ မႀကံဳစဖူး အေျပာင္းအလဲမ်ားကို လုပ္ေနခ်ိန္မွာ စစ္တပ္ကို အုပ္စီးမပ်က္ရွိေနေအာင္ ထိန္းထားေရးသည္ပင္ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္၏ အဓိကတာ၀န္ ျဖစ္ပံုရသည္။ ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ ဦးသန္းေ႐ႊ၏ ေ႐ြးခ်ယ္ျခင္းခံခဲ့ရေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္သည္ သူ႔ထက္ စစ္ဦးစီးတကၠသိုလ္ အမွတ္စဥ္ (၄)၊ (၅) ပတ္ ေစာေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားကို ေက်ာ္၍ ရာထူးတိုးသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ (ေလ့လာသူ အမ်ားစုကမူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ၏ သာဝကတဦးျဖစ္သည့္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ျမင့္ေအာင္ကို ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ခန္႔အပ္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ကို ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ ထုတ္ပစ္လိုက္ၿပီး ထုတ္ပစ္ရသည့္ အေၾကာင္းကိုမူ ခန္႔မွန္းခ်က္ အမ်ားျဖင့္ ေျပာဆိုေနၾကဆဲျဖစ္သည္။) စစ္ဌာနခ်ဳပ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ကို သူႏွင့္ စစ္သက္ မတိမ္းမယိမ္းရွိေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားျဖင့္ ၀န္းရံထားသည္။ သူသည္ စစ္သက္ ၀ါႏုလြန္းသျဖင့္ သမၼတ သို႔မဟုတ္ လႊတ္ေတာ္ကို အာခံ၀ံ့ျခင္း မရွိဟု အမ်ားက ယူဆေနၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္သည္ သမၼတႏွင့္ စစ္တပ္တို႔ ႏွစ္ခုစလံုး၏ ဖိအားေပးေတာင္းဆိုမႈကို နာခံရသည့္ အျဖစ္သို႔ပင္ ေရာက္ေနပံုရသည္။ တပ္မေတာ္ကို တိုက္ခိုက္လာျခင္း မရွိလွ်င္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ တိုက္ေနေသာ တိုက္ပြဲမ်ားကို ရပ္ပစ္ရန္ သမၼတက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ထံ စာတစ္ေစာင္၊ ႏွစ္ေစာင္ ေရးပို႔ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ စာမ်ားထဲတြင္ အတိအက် ညြန္ၾကားထားျခင္း မရွိသကဲ့သို႔ တိုက္ပြဲမ်ားလည္း ရပ္သြားမသြားခဲ့ေပ။ သူပုန္နယ္ေျမထဲသို႔ ကၽြံေနမိေသာ ေရွ႕တန္းတပ္မ်ားက သူတို႔ ေခါင္းမေဖာ္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အတိုက္ခံေနရသျဖင့္ ဤအမိန္႔ကို နာခံ၍ မျဖစ္ဟု ယူဆျခင္းေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ အစိုးရႏွင့္ စစ္တပ္တို႔အၾကားမွာ ဆက္ဆံေရး မည္သို႔ရွိေနသည္ျဖစ္ေစ၊ ဦးသန္းေ႐ႊ၏ ေခါင္းေခါက္ေ႐ြးခံရသူ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္အဖို႔ တပ္တြင္းမွာ စိန္ေခၚမႈ ႀကီးႀကီးမားမားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ရဖြယ္ မရွိေခ်။ စစ္တပ္တြင္ အက်ပ္အတည္းလည္း မရွိ၊ အက်ပ္အတည္းျဖစ္မည့္ အေျခအေနႏွင့္လည္း မနီးစပ္ေခ်။ စစ္တပ္သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ အမ်ားသူငါနည္းတူပင္ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းသစ္တြင္ မိမိ၏အဆင့္ေနရာကို သိရွိရန္ႏွင့္ သတ္မွတ္ရန္ ႀကိဳးစားေနဆဲပင္ ရွိသည္။
စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ ပထမဦးဆံုး အစိုးရအဖြဲ႔ထဲသို႔ ဆင္းၿပီး ေနရာယူၾကေသာ သူ႔ရဲေဘာ္ေဟာင္းမ်ား နည္းတူပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က သူ႔ရာထူးႏွင့္ သူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေပၚ လူအမ်ား၏အျမင္ ေျပာင္းလဲသြားေအာင္ ႀကဳိးစားေနလ်က္ရွိသည္။ စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွတဆင့္ လက္နက္ကိုင္တပ္မ်ားကို တည့္မတ္ေပးလိုေသာ ဆႏၵ သူ႔မွာ ျပင္းျပင္းျပျပ ရွိေၾကာင္းကိုလည္း ေဖာ္ျပလိုသူျဖစ္သည္။ စစ္အရာရွိမ်ား အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုတြင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ ရေရးအတြက္လည္း သူႀကိဳးစားခဲ့သည္ဟု သိရသည္။
၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ အေမရိကန္အမ်ဳိးသား စစ္ေကာလိပ္မွ ႏိုင္ငံျခားေရးႏွင့္ ကာကြယ္ေရးဌာနတို႔မွ ပူးတြဲကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလအတြင္းတြင္ လက္ခံ ေတြ႔ဆံုခြင့္ ျပဳခဲ့သည္။ ထိုသို႔ လာေရာက္ လည္ပတ္မႈမ်ိဳး အရင္က မရွိခဲ့ဖူးေခ်။ (၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၁၆ ရက္ေန႔ အီးေမးလ္ျဖင့္ အေမရိကန္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔၏ ေခါင္းေဆာင္ ရစ္ခ်တ္ ႏိုလန္း [Richard Norland] က ေျပာရာ၌ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ စစ္တပ္၏ ကြ်မ္းက်င္မႈဆိုင္ရာ အရည္အခ်င္းအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ပံုႏွင့္ အရပ္သားမ်ားက စစ္တပ္ကို ထိန္းသိမ္းခ်ဳပ္ကိုင္ပံုတို႔ကို ျပသရန္ဟု ဆိုပါသည္။ ၎အုပ္စုက တပ္မေတာ္မွ ကိုယ္းစားလွယ္မ်ား၊ အစိုးရ အရာရွိမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အရပ္ဖက္လူမႈ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါသည္။ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၆ ရက္တြင္ သတင္းအနည္းအက်ဥ္းကိုသာ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။)
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အခန္းက႑တြင္ ယခင္က ပါ၀င္ခဲ့ေသာ စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္နက္ နယ္ေျမကို ကာကြယ္ေပးေသာ “စစ္ေရးသက္သက္” တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေသာ စစ္တပ္အျဖစ္သို႔ လမ္းေၾကာင္း တည့္မတ္ေပးလိုေၾကာင္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က သူႏွင့္ေတြ႔ဆံုခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္အခ်ဳိ႕ကို ေျပာျပခဲ့ဖူးသည္။ ဦးသိန္းစိန္က ေနာက္ သမၼတသက္တမ္းတြင္ သမၼတလုပ္မည္ မဟုတ္ေတာ့ဟု ဆိုခဲ့သျဖင့္ အခ်ဳိ႕က ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္ တေယာက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ သမၼတသစ္ ေနရာအတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ၀င္လိမ့္မည္ဟု ထင္ေၾကးေပးၾကသည္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္မွာ မည္သို႔ေသာ ရည္႐ြယ္ခ်က္ရွိသည္ျဖစ္ေစ သူသည္ သူ၏ စစ္သားအျဖစ္ တာ၀န္ႏွင့္ “မူ၀ါဒ” (ေ႐ြးေကာက္ခံ အစိုးရ၏ လုပ္ငန္းနယ္ပယ္ဟု သူျမင္သည္) ဆိုုသည္တို႔ကို စိတ္ထဲတြင္ ခြဲခြဲျခားျခား သတ္မွတ္ထားပံုရသည္။ လႊတ္ေတာ္ အင္အားေကာင္းလာသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ထဲတြင္ ရာထူးအဆင့္ ပိုျမင့္ေသာ စစ္အရာရွိမ်ားကို ထားရွိရန္အတြက္ ခြဲတမ္းရ စစ္သားအမတ္ေနရာမ်ား၌ လူေျပာင္းလဲ ခန္႔ထားမႈမ်ား လုပ္ခဲ့သည္။
သို႔ျဖစ္သည့္တိုင္ သူသည္ မဲေပးေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍ ထို စစ္ဗိုလ္ အမတ္မ်ားအား အေသးစိတ္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ား မေပးခဲ့ေခ်။ သာဓကအေနႏွင့္ ေဖာ္ျပရမည္ဆိုလွ်င္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားအတြက္ အေထြေထြ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ေပးေရး အဆိုကို စစ္ဗိုလ္အမတ္မ်ားက (ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ား အံ့ၾသေလာက္စရာ အျဖစ္) မၾကာေသးမီကပင္ ေထာက္ခံမဲ ေပးခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။ တပ္တြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္သည္ အႀကီးစား ျပန္လည္ဖြဲ႔စည္းမႈ မလုပ္ခဲ့ေသာ္ျငားလည္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္မ်ား၏ တပ္မႉးမ်ားကို ရာထူးျဖဳတ္ျခင္း၊ ေနရာေ႐ႊ႕ေျပာင္းျခင္းမ်ား လုပ္ခဲ့ၿပီး တခ်ိန္က အာဏာႀကီးခဲ့ေသာ စစ္တိုင္းမႉးမ်ား၏ ရာထူးအဆင့္မ်ားကို မ်ားစြာ အဆင့္ႏွိမ့္၍ သတ္မွတ္ခဲ့သည့္အျပင္ ထို စစ္တိုင္းမႉးမ်ားအား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကိစၥႏွင့္ ပို၍ေ၀းေစခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္ အသစ္ျဖစ္ေပၚလာေသာ ႏိုင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ လိုက္္ေလ်ာညီေထြ ျဖစ္ေစမည့္ လက္္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ လမ္းညႊန္မူ၀ါဒကို ေရးဆဲြေနၿပီဟုလည္း ဆိုပါသည္။
စစ္တပ္တြင္ တာ၀န္ခံစိတ္ ရွိလာေအာင္ လုပ္ေပးေသာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းတခုကား အမ်ဳိးသား ဘတ္ဂ်က္ကို လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳေပးရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတိုင္မီကမူ (စစ္အသံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်က္ကို စစ္ေဆးၾကည့္ဖို႔ ေနေနသာသာ) စစ္အသံုးစားရိတ္ ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ ပတ္သက္၍ ယံုၾကည္အားထားေလာက္ေသာ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားကို မရရွိႏိုင္ခဲ့ေခ်။ (အင္ဒ႐ူး ဆဲ့လ္ [Andrew Selth] က ေရးသားရာ၌ “ျမန္မာျဖစ္ေစ၊ ျပင္ပမွ ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေစ မည္သူတဦးကမွ် ေနျပည္ေတာ္က ကာကြယ္ေရးအတြက္ မည္မွ် အသံုးျပဳေနေၾကာင္း သိရွိသူ မရွိႏိုင္ပါ” ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။)
ျမန္မာစစ္တပ္သည္ ဘတ္ဂ်က္ႏွင့္ မဆိုင္ေသာ ၀င္ေငြရေပါက္ရ လမ္းေပါင္းမ်ားကို ရယူခံစားေနခဲ့သည္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ တရား၀င္လုပ္ငန္းမ်ား (စက္မႈလုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီမ်ား) သာမက တရားမ၀င္ လုပ္ငန္းမ်ားပါ (ေမွာင္ခို အေရာင္းအ၀ယ္လုပ္ငန္းမ်ား) ရွိခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၃ ရက္ေန႔တြင္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီး (ယခင္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး လွမင္း) က စစ္တပ္ႏွင့္ ကာကြယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနတို႔ ႏွစ္ခုစလံုးအတြက္ ဘတ္ဂ်က္ မူၾကမ္းတေစာင္ကို လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္။ ဘတ္ဂ်က္သည္ ျပည္ေထာင္စု ဘတ္ဂ်က္တခုလံုး၏ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းခန္႔ ရွိသည္။ ဤသတင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ စာ႐ြက္စာတမ္း အေထာက္အထား တစံုတရာ မရရွိႏိုင္ခဲ့ေသာ္ျငားလည္း အမတ္အခ်ဳိ႕က ဤဘတ္ဂ်က္ ပမာဏသည္ မ်ားလြန္းသည္ဟု ေ၀ဖန္ေၾကာင္း သတင္းေပါက္ၾကားခဲ့သည္။ (ဘန္ေကာက္ပို႔စ္ သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပခ်က္အရ အတိုက္အခံ အမတ္တဦးက သတင္းေထာက္ကို ေျပာၾကားရာ၌ “သူတို႔ေတာင္းတာကို က်ေနာ္တို႔က သေဘာမတူႏိုင္ဘူး” ဟု ဆိုသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဤကိစၥကို ျပင္ပတြင္ ေဆြးေႏြးခြင့္မရွိ၊ အကဲဆတ္သည့္ ကိစၥျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။)
ဘတ္ဂ်က္ကိစၥကို ေဆြးေႏြးစဥ္က စစ္တပ္၏ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား (ထိုအခ်ိန္၌ လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တစံုတရာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျဖစ္ေနသည္) ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေမးခြန္းတခု ထြက္လာခဲ့သည္။ န၀တ အာဏာသိမ္းကာ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ားအတြက္ ဖြင့္ေပးေတာ့မည္ဟု ကတိေပးၿပီး မၾကာမီမွာပင္ စစ္တပ္က ဧရာမ ဦးပိုင္ကုမၸဏီႀကီးႏွစ္ခုကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဤကုမၸဏီမ်ားကို္ ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနက ပိုင္ၿပီး စစ္တပ္ ပင္စင္အတြက္ ရန္ပံုေငြရွာေသာ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔မ်ား ျဖစ္သည္ဆိုေသာ္လည္း ၎တို႔၏ စာရင္းအင္းမ်ားကို လူထုထံသို႔ ခ်ျပျခင္း မရွိခဲ့ဖူးေခ်။
၎တို႔၏ ႏိုင္ငံေရးေနာက္ခံ အင္အားကိုသံုးလ်က္ ဤကုမၸဏီမ်ားသည္ ၿပိဳင္ဖက္ျဖစ္လာႏိုင္ဖြယ္ရွိေသာ ကုမၸဏီမ်ားကို ေခ်မႈန္းပစ္ကာ ေၾကးနန္းဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းအျပင္ တျခား အေရးပါဆံုးေသာ လုပ္ငန္းက႑မ်ားတြင္ အႀကီးစား လုပ္ငန္းႀကီးမ်ားကို လုပ္ကိုင္သည္။ ဤစစ္တပ္ပိုင္ ကုမၸဏီမ်ားက ေမာ္ေတာ္ကားတင္သြင္းမႈကို လက္၀ါးႀကီး အုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေမာ္ေတာ္ကားေစ်းကြက္သည္ ကမာၻတြင္ ကေမာက္ကမ အျဖစ္ဆံုး ေစ်းကြက္အျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရပ္တည္ေနခဲ့သည္။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလတြင္ မီးရထား၀န္ႀကီးက ဤလက္၀ါးႀကီးအုပ္မႈကို အဆံုးသတ္လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာၿပီး သြင္းကုန္လိုင္စင္မ်ားကို စတင္၍ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ထုတ္ေပးခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ေႏွာင္းပိုင္္းကစ၍ ဤ ဦးပိုင္ကုမၸဏီမ်ားသည္ တရားစြဲဆိုခံရျခင္း၊ ၎တို႔ပိုင္ ခရီးသည္တင္ ဘတ္စကားလိုင္းမ်ားကို ပိတ္လိုက္ရျခင္း၊ စားသံုးဆီႏွင့္ ဘီယာလိုင္စင္ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ခြင့္မ်ား ဆံုး႐ံႈးသြားျခင္း သို႔မဟုတ္ ဆံုး႐ံႈးလုဆဲဆဲ ျဖစ္ေနျခင္းတို႔ အပါအ၀င္ ဧရာမ အခက္အခဲႀကီးမ်ားႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့သည္။
ေရွ႕သို႔ ေမွ်ာ္ၾကည့္ျခင္း
စစ္တပ္အဖြဲ႔အစည္းသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေန႔စဥ္ဘ၀ႏိုင္ငံေရးကို ႀကီးစိုးေနျခင္း မရွိေတာ့ေခ်။ စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒအရ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အစိုးရက ယခင္ “အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး” ဆိုင္ရာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ား၏ ျပင္ပ၌ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရရန္ အလားအလားရွိေသာ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္တခုကို ဖန္တီးထားသည္။ ထိုသို႔ ဖန္တီးႏိုင္မည္ဟု မည္သူမွ် မေမွ်ာ္လင့္ထားခဲ့ၾကေခ်။ သို႔ရာတြင္ ထိုသို႔ဖန္တီးႏိုင္မႈက စစ္တပ္၏ စီးပြားေရး အက်ဳိးစီးပြားကို (အနည္းဆံုး ေရတိုတြင္) ၿခိမ္းေျခာက္ႏိုင္ဖြယ္ မရွိေခ်။ က်ဴးလြန္ေသာ ျပစ္မႈမ်ားအတြက္ ျပစ္ဒဏ္ကင္းလြတ္ခြင့္ရေအာင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ ေပးထားမႈမ်ား၊ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို အေျခအျမစ္က်က် မေျပာင္းလဲႏိုင္္ေအာင္ အစြမ္းထက္ေသာ ဗီတိုအာဏာရွိေနျခင္း၊ အၿငိမ္းစား စစ္အရာရွိမ်ားက စစ္တပ္အဖြဲ႔အစည္း၏ အက်ဳိးစီးပြားကို အေထာက္အပ့ံ ေပးႏိုင္ေအာင္ ႀကံဆေနလ်က္ရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကာကြယ္ေရးဌာနအဖို႔ လက္ရွိ အခင္းအက်င္းသည္ မႈေလာက္စရာ ဟုတ္ဟန္မတူေခ်။
ေရရွည္၌ တိုင္းျပည္မွာ အက်ပ္အတည္းေပါင္းစံု ႀကံဳေတြ႔လာလွ်င္ အက်ပ္ကိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ေသာ ႏိုင္ငံေရး အတိုက္အခံမ်ားကို ေနရာေပးမႈ၊ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးမႈတို႔အတြက္ နယ္က်ဥ္းသြားေပလိမ့္မည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပါ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားအျပင္ ႐ႈပ္ေထြးေပြလီၿပီး ေျဖရွင္းမရေသာ လူမ်ဳိးစု ပဋိပကၡမ်ား၊ ဆိုးသည္ထက္ ဆိုးလာေနလ်က္ရွိေသာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈႏွင့္ ေႂကြးတင္မႈ၊ ကေမာက္ကမျဖစ္ေနေသာ ပုဂၢလိက စီးပြားေရးဆိုင္ရာႏွင့္ ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးဆိုင္ရာ မူ၀ါဒမ်ား၊ ဆယ္စုႏွစ္ ႏွစ္စုမွ် သက္တမ္းရွိခဲ့ေသာ အေပါင္းသဟာ ေကာင္းစားေရး အရင္းရွင္စနစ္၏ ဆိုးက်ဳိးမ်ား၊ အရင္းအျမစ္မ်ား အလ်င္အျမန္ ခမ္းေျခာက္သြားမႈ၊ မယံုႏိုင္ေလာက္ေအာင္ ျပင္းထန္ဆိုးရြားေသာ သဘာ၀ကပ္ေဘးမ်ား၊ အလြန္႔အလြန္ စိတ္ပ်က္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ ပညာေရးစနစ္၊ လူမႈေရး၀န္ေဆာင္မႈမ်ား မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနျခင္း စသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားကုိ ေနာင္တက္လာမည့္ မည္သည့္အစိုးရကမွ် ေရွာင္၍ ရမည္မဟုတ္ေခ်။
အကယ္၍ ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သား အတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားက ၂၀၁၅ သို႔မဟုတ္ ၂၀၂၀ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရအာဏာ ရလာလွ်င္ ဤအင္အားစုမ်ားက ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒပါ စစ္တပ္၏ အခြင့္ထူးမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ စစ္တပ္ႏွင့္ နားလည္မႈရယူမည္ေလာ၊ စစ္တပ္ႏွင့္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မည္ေလာ ဆိုသည္မွာလည္း ေမးစရာျဖစ္သည္။ စစ္တပ္ႏွင့္ ေျပေအးေရးကို အလြန္အကၽြံလုပ္မိလွ်င္ ဒီမိုကေရစီ ဘက္ေတာ္သား အရပ္သားအစိုးရသည္ ပါကစၥတန္၏ ကြယ္လြန္သူ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဘနာဇီယာ ဘူတို (Benazir Bhutto) ကဲ့သို႔ ဇာတ္သိမ္းသြားႏိုင္သည္။ ဘနာဇီယာ ဘူတို (၁၉၅၃-၂၀၀၇) သည္ ႏိုင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မ်ား၏ ရန္မွ ကာကြယ္သည့္အေနျဖင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားႏွင့္ အေပးအယူလုပ္ ဆက္ဆံခဲ့သည္။ ထိုသို႔လုပ္ျခင္းေၾကာင့္ စစ္တပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ႏိုင္ငံေရးသမား တေယာက္၏ အခြင့္အာဏာကို စြန္႔လႊတ္ပစ္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ေရးကို အလြန္အကၽြံ လုပ္မိပါကလည္း စစ္တပ္တြင္ ေၾကာက္ရြံ႕စိတ္မ်ား၀င္လာၿပီး (၂၀၀၆ ခုႏွစ္က ထိုင္းဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ား အာဏာသိမ္းသည့္ နည္းတူ) အာဏာသိမ္းလိုက္ျခင္း (အေျခခံဥပေဒအရ ျဖစ္ေစ၊ အေျခခံဥပေဒအရ မဟုတ္ဘဲျဖစ္ေစ) အားျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ နည္းအရ ေ႐ြးေကာက္ တင္ေျမွာက္ခံထားရေသာ အစိုးရတရပ္ ျပဳတ္က်သြားႏိုင္သည္။
ေနာက္ဆံုးအေနႏွင့္ ဆိုရပါလွ်င္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈကင္းၿပီး တစံုတရာ လြတ္လပ္မႈေပးထားေသာ ႏိုင္ငံေရး နယ္ပယ္သည္ “အစိုးရ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ” ေအာက္တြင္ ရွိေနေသာ နယ္ေျမတြင္မ်ားတြင္သာ ထြန္းကားလာႏိုင္စရာရွိသည္။ တနည္းဆိုရေသာ္ ဦးသိန္းစိန္ကဲ့သို႔ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမားမ်ဳိးမ်ား၏ “ႏိုင္ငံေရး”ကို ဗမာတို႔ အမ်ားဆံုးေနထိုင္ၾကေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းေဒသ နယ္ေျမမ်ားက သည္းခံေကာင္း သည္းခံမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း သူပုန္လႈပ္ရွားမႈရွိေသာ နယ္ေျမမ်ား၌ (အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရထားသည့္တိုင္) သည္းခံမည္ဟု မဆိုႏိုင္ေခ်။ ဤကဲ့သို႔ေသာ နယ္ေျမမ်ား၌ စစ္အစိုးရေခတ္လြန္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒပါ လြတ္လပ္မႈတစံုတရာကို “အမ်ဳိးသားလံုၿခံဳေရး”က အႏိုင္ယူ လႊမ္းမိုးသြားႏိုင္ဖြယ္ ရွိသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံေျမာက္ပိုင္းတြင္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာ စစ္ပြဲမ်ားႏွင့္ အေနာက္ပိုင္းမွာ ျဖစ္ပြားေနေသာ ရခိုင္ႏွင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ပဋိပကၡ တို႔ေၾကာင့္ ခပ္လွ်ဳိလွ်ဳိ ေနတတ္ေသာ စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ႏွင့္ အျခားတပ္မႉးႀကီးမ်ားအဖို႔ (အနည္းဆံုးေတာ့ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေနေသာ နယ္ေျမမ်ားတြင္) စစ္တပ္ကို ႏိုင္ငံေရးထဲ သြတ္သြင္းေစလိုေသာ အေျခအေနမ်ဳိး ျဖစ္ပြားလာႏိုင္ပါသည္။
လူမ်ဳိးစုမ်ား၏ ဆိုးဆိုး႐ြား႐ြားႏွင့္ ကာလတာရွည္ နစ္နာမႈမ်ားေၾကာင့္ မၾကာမီ အခ်ိန္တခ်ိန္ခ်ိန္တြင္ စစ္မွန္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ ရမည့္ပံု မေပၚေခ်။ ဤအတြက္ေၾကာင့္ပင္ စစ္တပ္အဖြဲ႔အစည္းသည္ နယ္စပ္ေဒသမ်ားတြင္ အေရးပါေသာ ႏိုင္ငံေရး အခန္းက႑မွ ဆက္လက္ ပါ၀င္ရစရာရွိသည္။ ျပည္တြင္းစစ္၊ ယင္းျပည္တြင္းစစ္ႏွင့္ ဆက္ႏႊယ္ေနေသာ စစ္စီးပြားေရး၊ စစ္သားမ်ား က်ဆံုးမႈတို႔ ဆက္လက္ရွိေနသေ႐ြ႕ ကာလပတ္လံုး၌ အမ်ဳိးသားအဆင့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားသည္ မည္မွ် တိုးတက္သည့္သေဘာ ေဆာင္ေနသည္ျဖစ္ေစ လံုေလာက္သည့္ အတိုင္းအတာအထိ ေရာက္မည္ မဟုတ္ေခ်။ ဤမွ်အထိ ေပးထားေသာ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္မ်ား မည္မွ် တာရွည္ခံမည္ဆိုေသာ အခ်က္သည္ ဆယ္စုႏွစ္မ်ားႏွင့္ခ်ီ၍ ၾကာခဲ့ၿပီးခါမွ ပ်က္သြားခဲ့ေသာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈမ်ားႏွင့္ (ဘက္ေပါင္းစံု၏) စိတ္ကူဉာဏ္နည္းပါးေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္မႈတို႔၏ အေမြဆိုးမ်ားကို အစိုးရတပ္ႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ သူပုန္တပ္မ်ားက မည္သို႔ ျပဳျပင္ၾကသနည္းဆိုေသာ အခ်က္ေပၚမွာ တည္ေပသည္။
No comments:
Post a Comment