လံုၿခဳံစိတ္ခ်မွဳ မရွိပါက ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ပို႔မည္ မဟုတ္

ျဖဴျဖဴကို

ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ျမန္မာ ဒုကၡသည္မ်ား ေနရပ္ ျပန္ပို႔သင့္ မသင့္ အေျခ အေနမ်ား ေလ့လာရန္ UNHCR အပါ၀င္ NGO မ်ားႏွင့္ ဒုကၡသည္မ်ားက ထိုင္းႏိုင္ငံ မဲေဆာက္ ခရိုင္ မယ္လ ဒုကၡသည္ စခန္း၌ စုေပါင္း ေဆြးေႏြး ေနၾက သည္ဟု အစည္းအေ၀းကို တက္ေရာက္ ခဲ့ေသာ ေျပာေရး ဆိုခြင့္ ရွိသူ ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရး အုပ္စု (KHRG) တဝန္႐ွိသူ တဦးက ဆိုပါသည္။

“ ေဆြးေႏြးပြဲ ကိုေတာ့ ေမလ ၁၄ ရက္ေန႔ ကေန (၁၆) ရက္ေန႔ အထိ က်င္းပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႔အစည္း (၂၀) ခုကေန ကိုယ္စားလွယ္ (၆၀) ေလာက္ တက္ပါတယ္။ ဒီေဆြးေႏြး ပြဲကို ဦးေဆာင္ တာက UNHCR နဲ႔ TBC အဖြဲ႔ေတြ ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ ကေတာ့ ဒုကၡသည္ ျပန္ပို႔ ေရးထက္ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားတဲ့ ေနရာမွာ တကယ္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေနၿပီးလား ဆိုတဲ့ လကၡဏာေတြ ရွိမရွိေပါ့ အဲဒါေတြ ေလ့လာဖို႔ ေဆြးေႏြး ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဆိုပါသည္။

ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ ဒုကၡသည္ မ်ားကို ေနရာ (၃) ခု၌ ေနရာ ခ်သြားရန္ ကရင္ အမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး (KNU) ႏွင့္ျမန္မာ အစိုးရတို႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲစဥ္ သေဘာတူ ထားပါသည္။ ၄င္းတို႔မွာ ကရင္ျပည္နယ္၊ လွဳိင္းဘြဲျမိဳ႔နယ္၊ ၿမ၀တီ ၿမိဳ႔နယ္ႏွင့္ ၾကာအင္းဆိပ္ႀကီး ၿမိဳ႔နယ္ အတြင္း၌ ျဖစ္ပါသည္။

ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ (၁) ဒုကၡသည္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ လူမွဳ အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရး ပါတီ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားႏွင့္ အျခား စီးပြားေရး လုပ္ငန္း႐ွင္မ်ား ပါ၀င္ေသာ ဖိုရမ္ တစ္ခု ဖြဲ႔စည္းရန္၊ (၂) ေနရပ္ ျပန္ပို႔ေရး အတြက္ ခိုင္လံုေသာ အခ်က္ အလက္မ်ား စုေဆာင္းရန္၊ (၃) ဒုကၡသည္ မ်ားအား ျပန္ပို႔သည့္ အခါ ႐ုပ္ပိုင္း ဆိုင္ရာ လိုအပ္ခ်က္မ်ား၊ ဥပေဒ အရ တရားဝင္ေရး အပုိင္းႏွင့္ လုံၿခဳံမွဳ အပိုင္း မ်ားအား နားလည္ရန္ ပညာေပးေရး၊ (၄) ရန္ကုန္ အေျခစိုက္လူမွဳ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား၊ကူညီမွဳ အသင္းမ်ားႏွင့္ နယ္စပ္ တေလ်ွာက္ အဖြဲ႔ အစည္းမ်ား ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ရန္ႏွင့္ (၅) ေနရပ္ ျပန္ပို႔ေရး ေကာ္မီတီ ဖြဲ႔စည္း သြားရန္ ေဆြးေႏြး ၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ျပည္တြင္း စစ္ေျပး ဒုုကၡသည္မ်ား မိမိတုုိ႔ ေနရပ္ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး အစီအစဥ္ အတြက္ အသိပညာမ်ား ျမင့္တင္ ေပးရန္ႏွင့္ ဤလုုပ္ငန္းစဥ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ျပည္တြင္း ဒုုကၡသည္မ်ား ကိုုယ္တုုိင္ ထိုုသတင္း အခ်က္အလက္မ်ား လက္ခံ ရရွိ ႏိုင္ရန္ အတြက္ လုုပ္ေဆာင္ ေပးရမည္ဟု ေဆြေႏြး ၾကပါသည္။

ေဆြးေႏြး ပြဲသို႔ တက္ေရာက္ ၾကသည့္ အဖြဲ႔အစည္း မ်ားမွာ UNHCR , ထိုင္းျမန္မာ နယ္စပ္ ေကာ္မီတီ (TBC)၊ ဒုကၡသည္ စခန္း ခုႏွစ္ခုမွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ကရင္ ဒုကၡသည္ ေကာ္မီတီ (KRC)၊ ကရင္ အမ်ဳိးသား အစည္းအရံုး (KNU)၊ ကရင္ အမ်ဳိးသမီး အဖြဲ႔ (KWO)၊ ကရင္လူငယ္ အစည္းအရံုး (KYO)၊ အျပင္ CIDKP, KHRG, KESAN, KORD, KED, KTWG, KDHW, BPHWT, KIC, KDN, KWAG, KAC, CCSDPT လူမွဳ အဖြဲ႔တို႔ တက္ေရာက္ ၾကပါသည္။

“ ျပန္ပို႕မယ္ ဆိုရင္ ဘာေတြ စိုးရိမ္မွု ရွိနိုင္မလဲေပါ့။ ျပန္ပို႔မယ့္ ေနရာ မွာလည္း ဘယ္လို အေနထားေတြ ရွိေနလဲ က်မတို႔ အဖြဲ႕ KHRG က ေလ့လာ ထားတာ ရွိတယ္။ အဲဒီ ေနရာမွာလည္း ဒီေကဘီေအ၊ BGFနဲ႔ ကရင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ေတြ ရွိေနတယ္။ အဖြဲ႕စံုတဲ႕အခါ က်ေတာ့ လုပ္အားေပး ေစခိုင္းမွဳ ေတြလည္း ရွိလာနိုင္သလို မရွင္းလင္း ရေသးတဲ့ ေျမျမဳပ္မိုင္း ေတြလည္း ရွိေနတယ္၊ ဆိုေတာ့ ျပန္ပို႕မယ့္ ဒုကၡသည္ အဖုိ ့ စိုးရိမ္ရပါတယ္” ဟု KHRG အဖြဲ႔၀င္ တဦးက ဆိုပါသည္။

ေဆြးေႏြး ပြဲတြင္ ဒုကၡသည္မ်ားကို ျပန္ပို႕သင့္ မသင့္ ႏွင့္ ျပန္ပို႕မည္ ဆိုလွ်င္လည္း ဒုကၡသည္အတြက္ ဘယ္ေလာက္ အာမခံခ်က္ ရွိမလဲ ၄င္းတို႔၏ ေနေရး ထိုင္ေရး ပညာေရးနွင့္ က်န္းမာေရး အတြက္ မည္သူ ေထာက္ပံ့ ေပးမလဲ ဆိုသည့္ အစီစဥ္မ်ားပါ ထည့္သြင္း ေဆြးေႏြးၾကမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ကရင္ ဒုကၡသည္ ေကာ္မီတီ (KRC) ကလည္း ဒုကၡသည္ ျပန္ပို႔ ႏိုင္ေရး အတြက္ ျပည္တြင္း၌ ရွိေနရမည့္ ေအာက္ပါ အေျခအေနမ်ားကို ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ျပီး ေတာင္းဆို ထားပါသည္။

(၁) ျပည္တြင္းစစ္ ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရမည္။
(၂) ျပည္တြင္းႏုိင္ငံေရး ျပႆနာမ်ားကုိ ေျဖရွင္းၿပီး စစ္မွန္ေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖာ္ေဆာင္ႏုိင္ရမည္။
(၃) ႏုိင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္ အေရးမ်ားကုိ အသိအမွတ္ ျပဳက်င့္ သံုးသြား ရမည္။
(၄) ျပည္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး ေဒသမ်ား လံုၿခံဳမွဳ ရွိရမည့္ အျပင္မုိင္းမ်ားႏွင့္ ကင္းလြတ္သည့္ ေနရာမ်ား ျဖစ္ရမည္။
(၅) အိမ္ေထာင္စု မ်ားအတြက္ လယ္ယာေျမမ်ား၊ အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္း လုပ္ငန္းမ်ား လံုေလာက္စြာ လုပ္
ေဆာင္ႏုိင္သည့္ ေဒသျဖစ္ရမည္။

(၆) ဒုကၡသည္ စခန္း အတြင္းရွိ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္း အတြက္ ေထာက္ခံသည့္ စာရြက္ စာတမ္းမ်ား၊ မွတ္တမ္းမ်ားကုိ အသိအမွတ္ ျပဳရမည္။

(၇) အတင္း အဓၶမ ျပန္လည္ ပုိ႔ေဆာင္ေရးကုိ ကန္႔ကြက္သည္၊ မိမိ ဆႏၵျဖင့္သာ ျပန္လည္ ပုိ႔ေဆာင္ေရးကုိ ေကာက္ခံသည္။

(၈) ျပင္ဆင္မွဳအတြက္ လံုေလာက္ေသာ အခ်ိန္ကာလ ရွိရမည္။

(၉) ျပန္လည္ေနရာ ခ်ထားေရး ေကာ္မတီ မ်ားအား ေနရာ ေဒသ ၾကည့္ရႈ စီစစ္ေရး၊ ကုိယ္တုိင္ သတင္း အခ်က္အလက္ ရယူေရးကုိ ခြင့္ျပဳ အားေပး ရမည္။

(၁၀) ကရင္ ဒုကၡသည္ ေကာ္မတီ ( KRC ), UNHCR, ထုိင္းအစုိးရ၊ ျမန္မာ အစုိးရ၊ ႏုိင္ငံတကာ လူ႔မႈ အဖြဲ႔အစည္း (INGOs ) ၊ အစုိးရ မဟုတ္ေသာ အဖြဲ႔အစည္း ( NGOs ) ၊ အေျခခံ လူမွဳေရး အဖြဲ႔အစည္း (CBOs ) ၊ အေျခခံ ေဒသ လူမွဳ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ားမွ ျမန္မာ ႏိုင္ငံတြင္ အေျခအေန ေကာင္းမြန္ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း အသိအမွတ္ ျပဳသည့္ အခ်ိန္မွ စၿပီး ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားေရး အစီအစဥ္ကုိ စတင္ ရမည္ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ အစိုးရ ကမူ အစမ္း သေဘာ အရ မိသားစု (၅၀) ခန္႔ ျပန္ပို႔ ေပးသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳ ထားပါသည္။ သို႔ေသာ္ ဤေတာင္းဆို မွဳသည္ ဒုကၡသည္အား တကယ္ ျပဳစု ေစာင့္ေရွာက္ ျခင္းထက္ ထိုင္းႏိုင္ငံ အတြင္း အေျခခ် ေနမွဳကို အေျခ ပ်က္ယြင္း သြားေအာင္ တမင္ ရည္ရြယ္ ဖ်က္ဆီး လိုျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ဒုကၡသည္ ေကာ္မီတီ မ်ားက သံုးသပ္ ၾကပါသည္။

ဤသို႔ေၾကာင့္ လက္ေတြ႔၌ ျဖစ္ရွိ ေနေသာ အလားလာမွာ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားရန္ မျဖစ္ႏိုင္ ေသးေၾကာင္း ဆိုပါသည္။ ထိုင္းႏိုင္ငံတြင္ ျမန္မာ ဒုကၡသည္ တသိန္းေက်ာ္ ရွိေန သည္ဟု NGO အဖြဲ႔မ်ားက ဆိုေသာ္လည္း ျပည္ပ ထြက္ခြာျခင္း၊ ထိုင္းႏိုင္ငံသို႔ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္ျခင္းႏွင့္ ကိုယ္နည္း ကိုယ္ဟန္ျဖင့္ မိမိ အရပ္ေဒသသို႔ ျပန္ၾက ျခင္းေၾကာင့္ အနည္းငယ္ ေလွ်ာ့နည္း လာခဲ့ပါသည္။