ကခ်င္ အမ်ိဳးသမီး ေပ်ာက္ဆုံးမႈ စုံစမ္း အေရးယူေပးရန္ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ၁၂၀ ေက်ာ္ေတာင္းဆို

နန္းဆိုင္ႏြမ္

အစိုးရ စစ္တပ္က ဖမ္းဆီးသြားၿပီးေနာက္ သံုးႏွစ္ၾကာ ေပ်ာက္ဆုံးေနသည့္ ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး ဆြမ္လြတ္ရြယ္ဂ်ာ အမႈအား ေသခ်ာစြာစံုစမ္း၍ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူကို ဖမ္းဆီးအေရးယူေပးရန္ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ၁၂၀ ေက်ာ္က အစိုးရထံသို႔ လက္မွတ္ ထုိး ေတာင္းဆုိလိုက္သည္။

လက္မွတ္ထုိးေသာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ ပြင့္လင္း လူ႔ အဖြဲ႔အစည္း၊ ပဲခူး လူငယ္အဖြဲ႔အစည္း၊ ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကြန္ရက္၊ Equality Myanmar ၊ ခ်င္းလူငယ္ အဖြဲ႕အစည္း၊ Burma Campaign UK ၊ Burma Partmership ၊ အမ်ိဳးသမီး အသံ၊ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႔အစည္း ကြန္ရက္ (ျမန္မာ) အပါအ၀င္ လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းေပါင္း ၁၂၄ ဖြဲ႕ျဖစ္သည္။

၂၀၁၁ ခုနစ္ ေအာက္တိုဘာ ၂၈ ရက္တြင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ မိုးေကာင္းၿမိဳ႕နယ္ ခိုင္ဘန္ ေက်းရြာ ေတာထဲ၌ ေတာင္ယာခုတ္ေနသည့္ အသက္ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္ရွိ ဆြမ္လြတ္ရြယ္ဂ်ာႏွင့္ ခင္ပြန္း၊ ေယာကၡမ သံုးဦးတို႔ကို ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္(KIA)ႏွင့္ အဆက္ အသြယ္ရွိသည္ဟု စြပ္စြဲၿပီး အစိုးရ ေျခလ်င္ တပ္ရင္း အမွတ္ ၃၂၁ မွ တပ္သားမ်ားက အဓမၼ ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္ရာ၌ ခင္ပြန္းႏွင့္ ေယာကၡမက ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ဆြမ္လြတ္ရြယ္ဂ်ာ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရျခင္း ျဖစ္သည္။

“သူ႔ခင္ပြန္းကိုယ္တုိင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဆီကို စာပို႔ခဲ့ပါတယ္။ သက္ဆုိင္ရာ အာဏာပိုင္ေတြက ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတယ္ ဆိုတာ မမွန္ ကန္ေၾကာင္း ေျပာခဲ့တယ္။ အစပိုင္းကေတာ့ မ်က္ျမင္သက္ေသ ရြာသားေတြက ေတာင္ေပၚမွာ ေတြ႕ေသးတယ္။ တလ ႏွစ္လ ေနာက္ပိုင္းမွာက်ေတာ့ မေတြ႕ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ကေတာ့ အသက္ဆံုး႐ႈံးၿပီလို႔ ခံယူထားပါတယ္”ဟု ကခ်င္ ၿငိမ္းခ်မ္း ေရး ကြန္ရက္မွ တာဝန္ခံ ဦးမရန္ေဂ်ာ္ဂြန္း( Maran Jaw Gun) က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ထိုအမႈႏွင့္ပတ္သက္၍ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္အတြက္ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တသည့္ လႊတ္ေတာ္ ေကာ္မရွင္ တရပ္ဖြဲ႕ေပးရန္၊ ျပစ္မႈက်ဴးလြန္သူမ်ားကို ရွာေဖြၿပီး ရာထူး၊ အဆင့္အတန္း မေရြးဘဲ တရားဥပေဒအရ ရင္ဆုိင္ေျဖရွင္းရန္၊ လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အပစ္ ရပ္ေဒသမ်ားရွိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အၾကမ္းဖက္ျခင္း အပါအဝင္ တုိင္းရင္းသား လူနည္းစုမ်ားအေပၚ လူသားခ်င္းဆုိင္ရာ စာနာမႈကင္း မဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားကို ခ်က္ခ်င္းရပ္တန္႔ရန္တို႔ကို လူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ယေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ထည့္သြင္း ေရးသားထားသည္။

“ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းနဲ႔အတူ သံ႐ုံးကေနဆင့္ ဒီကိစၥကို အျမန္ဆံုး လက္ရွိ အစိုးရအေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈကို ဖိအားေပးႏုိင္ဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားမွာပါ။ လက္ရွိေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပထားၿပီး သြားပါၿပီ”ဟု ဦးမရန္ေဂ်ာ္ဂြန္း က ေျပာသည္။

ထိုျဖစ္ရပ္သည္ ျမန္မာ့ တပ္မေတာ္မွ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိျဖင့္ က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း၊ ယင္းအမႈတြင္ မ်က္ျမင္သက္ေသအျဖစ္ ခင္ပြန္းႏွင့္ ေယာကၡမ ရွိေနေၾကာင္းလည္း ဦးမရန္ေဂ်ာ္ဂြန္းက ဆက္လက္ ေျပာဆိုသည္။

ကခ်င္အမ်ိဳးသမီး ေဖ်ာက္ဖ်က္ခံရသည့္ အမႈႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး မိသားစုဝင္မ်ားက စံုစမ္းေပးရန္ႏွင့္ အဓမၼ ေခၚေဆာင္သြားခဲ့သည့္ စစ္ သားမ်ားကို အမႈဖြင့္ အေရးယူေပးရန္ အာဏာပိုင္မ်ားကို အႀကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိုင္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရတပ္မေတာ္ အပါအဝင္ ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားက စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ျငင္းဆိုခဲ့သည္ဟု ဆုိသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ မတ္လတြင္မူ ဆြမ္လြတ္ရြယ္ဂ်ာ၏ ခင္ပြန္းက ၂ လ ခန္႔ ႀကိဳ၍ တင္သြင္းထားသည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးရန္ ဆင့္ေခၚစာကို တရား႐ုံးက ပယ္ခ်ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

“လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ကို တင္ျပၿပီးတင္မကဘူး၊ သူတုိ႔အေနနဲ႔ တိက်တဲ့ ေသခ်ာတဲ့ သူကိုေရာ အျပစ္ေပးမႈေတြရွိလား။ ဒီလုိျဖစ္ရျခင္းက တရားဥပေဒ စိုးမိုးမႈ မရွိတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္”ဟု လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ သင္တန္းမ်ားေပးေနသည့္ Equality Myanmar ေျပာေရးဆုိခြင့္ရွိသူ ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္း က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ဦးေအာင္မ်ိဳးမင္း က ဆက္လက္၍ ထိုအမႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး သက္ဆုိင္ရာကို အႀကိမ္ႀကိမ္တိုင္ၾကားခဲ့ေသာ္လည္း အေျဖတစံုတရာ မရရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ တရားဥပေဒအရ အမွန္တရား ေဖာ္ထုတ္ေရးအတြက္ လုပ္ေဆာင္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေျပာဆိုသည္။

ထို႔ျပင္ ယခုႏွစ္ စက္တင္ဘာ လကုန္ပိုင္းတြင္လည္း အလြတ္သတင္းေထာက္ ကိုပါႀကီး(ခ) ကိုေအာင္ေက်ာ္ႏုိင္သည္ မြန္ျပည္နယ္ က်ိဳက္မေရာၿမိဳ႕သို႔ သတင္းယူရန္ သြားေရာက္စဥ္ အစိုးရ စစ္တပ္က ဒီမုိကေရစီ အက်ိဳးျပဳ ကရင္ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္(DKBA) မွဟု ထင္မွတ္ၿပီး ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္းထားရာမွ ပစ္ခတ္ သတ္ျဖတ္မႈ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးသည္။

၂၀၁၁ ဇြန္လမွ စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမ်ားအတြင္း ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းရွိ အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ကေလးသူငယ္ေပါင္း ၇၀ ေက်ာ္ကို အစိုးရ စစ္တပ္က လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ က်ဴးလြန္မႈမ်ားျပဳလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အနည္းဆံုး လူ ၂၀ ခန္႔သတ္ျဖတ္ခံခဲ့ၾကရေၾကာင္း လူမႈအဖြဲ႕အစည္း ၁၂၀ ေက်ာ္၏ ယေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ အာဆီယံ အလွည့္က် ဥကၠဌ တာ၀န္ ယူထားျခင္း ျဖစ္သည္။

အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းတြင္ လူတိုင္းသည္ အသက္ရွင္ခြင့္၊ အခ်ဳပ္အေႏွာင္ ကင္းလြတ္ခြင့္၊ အကာအကြယ္ရွိခြင့္ ရွိရမည္ဟု ေဖာ္ျပထားသည္။

လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရပါက အေျခခံဥပေဒ သို႔မဟုတ္ ဥပေဒ အရ ထိထိေရာက္ေရာက္ အေျဖရွာေပးႏိုင္ရန္ လူတိုင္းတြင္ အခြင့္အေရး ရွိေၾကာင္းလည္း အာဆီယံ လူ႔အခြင့္အေရး ေၾကညာစာတမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ယေန႔ ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ပါရွိ သည္။