ၾကပ္ေျပးသန္းေရႊနဲ႔ အဏုျမဴဂ်ဳံအီး

ဦးေအာင္ခင္ (ေ၀ဖန္သုံးသပ္ခ်က္)

၂၀၀၆ မွာ အဏုျမဴဗုံး စမ္းသပ္ေဖာက္ခြဲခဲ့တဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားက ကင္ဂ်ဳံအီးအစုိးရနဲ႔ ၾကပ္ေျပးနအဖဟာ အသြင္တူၾကတယ္။ အာဏာရွင္အစုိးရျဖစ္လုိ႔ အတုိက္အခံမွန္သမွ်ကုိ အျပတ္ရွင္းပစ္တယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတတဲ့ တုိင္းသူျပည္သားကုိ ဂ႐ုမစုိက္ဘဲ ကုိယ္လုပ္ခ်င္တာကုိ မရရေအာင္ အတင္းလုပ္တဲ့ေနရာမွာလည္း အသြင္တူၾကတယ္။

ငတ္ေသတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံသား (၃) သန္းေလာက္ရွိေနၿပီ။ လူဦးေရ (၂၂) သန္းမွာ (၆) သန္းဟာ ႏုိင္ငံျခားေထာက္ပံ့တဲ့ ရိကၡာကုိ မွီခုိေနရတယ္ဆုိပဲ။ ဆန္ေပါတဲ့ ျမန္မာျပည္မွာ ငတ္ေသတဲ့ သတင္းေတာ့ မၾကားရေသးဘူး။ နယ္စပ္ကုိျဖတ္ၿပီး တ႐ုတ္ျပည္မွာခုိလႈံတဲ့ ကိုရီးယားေတြ အမ်ားႀကီး ရွိေပမယ့္ ျမန္မာျပည္မွ ထြက္ေျပးသူက ပုိမ်ားတယ္။ လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားမရလုိ႔ စက္႐ုံေတြ မလည္ပတ္ႏုိင္သလုိ ေဆး႐ုံေတြမွာ ေဆးမရွိလုိ႔ မကုေပးႏုိင္တာလည္းတူတယ္။

ျမန္မာျပည္သားေတြ ဆင္းရဲမြဲေတေနေပမယ့္ နအဖစစ္အုပ္စုဟာ ပ်ဥ္းမနားၾကပ္ေျပးမွာ ၿမိဳ႕ေတာ္တည္ေဆာက္ၿပီး ရာသက္ပန္ စည္းစိမ္ခံဖုိ႔ နည္းမ်ဳိးစုံႀကိဳးပမ္းေနတယ္။ ျမန္မာ၊ ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပါကစၥတန္ဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ အမႈသည္ႏုိင္ငံေတြပဲ။ အမႈသည္ (၃) ဦးထဲမွာ (၂) ဦးဟာ အဏုျမဴလက္နက္ပုိက္ရွင္ ျဖစ္သြားပါၿပီ။ စစ္အာဏာရွင္ႀကီးစုိးတဲ့ ပါကစၥတန္ဟာ အဏုျမဴလက္နက္ရွိလုိ႔ ကမာၻမွာ သိကၡာတက္လာၿပီး အင္အားႀကီးႏုိင္ငံေတြက ေလးစားလာတာလုိ႔ ကင္ဂ်ဳံအီးအုပ္စုက ယူဆပုံရတယ္။ အပယ္ခံျဖစ္ေနတဲ့ ျမန္မာစစ္အုပ္စုကလည္း ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ ပါကစၥတန္ကုိ အားက်ႏုိင္တယ္။ စီးပြားပ်က္ေနတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားဟာ အဏုျမဴအတတ္ပညာကုိ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ေရာင္းစားႏုိင္တယ္။ ဒုံးပ်ံအတတ္ပညာ ေရာင္းစားရာမွာ နာမည္ႀကီးတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားဟာ ရွိသမွ်လက္နက္ပစၥည္းကုိ ေရာင္းစားဖုိ႔ ၀န္ေလးမွာမဟုတ္ပါ။ ႐ုရွ၊ တ႐ုတ္နဲ႔ ပုံစံတူတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားလက္နက္ကုိ ျမန္မာစစ္တပ္က သုံးေနတာၾကာပါၿပီ။

ေနာက္ၿပီးေတာ့ (၁၀) မီဂါ၀ပ္ရွိတဲ့ အဏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖုိ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုက ႀကိဳးပမ္းေနတယ္။ ဒီကိစၥမွာ ႐ုရွအကူအညီသာမကဘဲ ေျမာက္ကုိရီးယားအကူအညီကုိလည္း ရယူေနတယ္လုိ႔ သတင္းထြက္ေနတာ ၾကာၿပီ။ (၁၀) မီဂါ၀ပ္ ဓာတ္ေပါင္းဖုိဟာ အဏုျမဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ရာမွာ လုိအပ္တဲ့ plutonium ကုိ ထုတ္လုပ္ႏုိင္တာမုိ႔ ေရရွည္မွာ အဏုျမဴလက္နက္ ထုတ္လုပ္ႏုိင္လိမ့္မယ္လုိ႔ ခန္႔မွန္းၾကတယ္။ ဒီအေတာအတြင္း ၾကည္း၊ ေရ၊ ေလ ညႇိႏႈိင္းကြပ္ကဲေရးမႉး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သူရေရႊမန္းနဲ႔ အရာရွိ (၁၆) ဦး ပါ၀င္တဲ့ အဆင့္ျမင့္ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားစစ္ဦးစီးခ်ဳပ္ရဲ႕ ဖိတ္ၾကားခ်က္အရ ၂၀၀၈ ႏုိ၀င္ဘာ (၂၂) ရက္က (၂၉) ရက္အထိ ၿပံဳယမ္းမွာ ေလ့လာခဲ့တယ္။

အဲဒီေနာက္ပုိင္းမွာ တူးထားတဲ့ လႈိဏ္ေခါင္းဓာတ္ပုံေတြ၊ ၿဂိဳဟ္တုက ႐ုိက္ထားတဲ့ ေျမပုံေတြ ထြက္လာလုိ႔ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုမွာ အဏုျမဴပစၥည္းရွိတယ္လုိ႔ သကၤာမကင္းျဖစ္လာၾကတယ္။ ကင္ဂ်ဳံအီးအုပ္စုကုိ ဆရာတင္မလုိ႔ ဟန္ျပင္ေနတုန္း ေျမာက္ကုိရီးယားနဲ႔ စစ္လက္နက္ပစၥည္း၊ အဏုျမဴပစၥည္းေတြ အေရာင္းအ၀ယ္မလုပ္ဖုိ႔ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔၀င္ ႏုိင္ငံအားလုံးကုိ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီက ၫႊန္ၾကားတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ အမွတ္ (၁၈၇၄) ကုိ ၂၀၀၉ မွာ ခ်မွတ္လုိက္ေတာ့ ၾကပ္ေျပးအုပ္စု အခက္ေတြ႔သြားတာေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ လက္နက္ပစၥည္းတင္ထားတယ္လုိ႔ ယူဆရတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား ကုန္သေဘၤာတစီး ျမန္မာျပည္ဘက္ ဦးတည္သြားၿပီးကာမွ အေမရိကန္ဖ်က္သေဘၤာက ေစာင့္ၾကည့္ေနလုိ႔ ေျမာက္ကုိရီးယားကုိ ျပန္သြားရတယ္။

အခုေတာ့ မီဒီယာေတြမွာေဖာ္ျပတဲ့ ၾကပ္ေျပးအဏုျမဴသတင္းေတြဟာ မခုိင္လုံဘူးလုိ႔ ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ သိပၸံနဲ႔ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ လုံၿခံဳမႈေလ့လာေရးဌာန (ISIS-Institute of Science and International Security) ဇန္န၀ါရီ (၂၈) ရက္ထုတ္ စာတမ္းမွာ ကၽြမ္းက်င္သူ (၄) ဦးက ေရးသားေဖာ္ျပတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၾကပ္ေျပးအုပ္စု ၀ယ္ယူေနတဲ့ အဆင့္ျမင့္ အတတ္ပညာသုံး ပစၥည္းေတြကုိၾကည့္ရင္ သကၤာမကင္းျဖစ္တာ မဆန္းဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။ အဏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖုိ မတည္ေဆာက္ရေသးဘူးလို႔ ဗီယင္နာၿမိဳ႕ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ အဏုျမဴစြမ္းအားေအဂ်င္စီ (IAEA) ညီလာခံတက္တဲ့ ၾကပ္ေျပးကုိယ္စားလွယ္ ဦးတင္၀င္းက ၂၀၀၉ စက္တင္ဘာက ေျပာသြားတယ္။ အေမရိကန္ဆီးနိတ္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ Jim Webb ၂၀၀၉ ၾသဂုတ္လ ျမန္မာျပည္သြားတုန္းကလည္း အဏုျမဴလက္နက္ထုတ္လုပ္ဖုိ႔ မရည္ရြယ္ေၾကာင္း ျမန္မာစစ္အစုိးရက ေျပာတယ္တဲ့။

ဒါေပမယ့္ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားက စစ္လက္နက္ပစၥည္းေတြ ၀ယ္ယူေနတဲ့အတြက္ ဒီအထဲမွာ အဏုျမဴစြမ္းအား ထုတ္လုပ္မႈနဲ႔ပတ္သက္ေနတဲ့ပစၥည္းမ်ား ပါေနသလားဆုိၿပီး သံသယျဖစ္ၾကတယ္။ လုံၿခံဳေရးေကာင္စီက မဆက္ဆံဖုိ႔ ပိတ္ပင္ ထားတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယား နမ္ခ်ဳံဂုိဏ္းကုမၸဏီ (Namchongang) နဲ႔ ၾကပ္ေျပးေတြ အဆက္အသြယ္ရွိေနတာဟာလည္း မသကၤာစရာပါပဲ။ ဆီးရီးယားရဲ႕ အဏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖုိ လွ်ဳိ႕၀ွက္တည္ေဆာက္ရာမွာ နမ္ခ်ဳံဂုိဏ္းကုမၸဏီဟာ အဓိကအခန္းက ပါ၀င္ခဲ့တာမုိ႔ ေနရာတကာမွာ လွ်ဳိ႕၀ွက္တတ္တဲ့ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုကို မသကၤာၾကတာပါပဲ။

အဏုျမဴလက္နက္ေဆာင္ထားဖုိ႔ မရည္ရြယ္ဘူးလုိ႔ ေျပာတဲ့ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုဟာ ေခတ္မီအဆင့္ျမင့္ သိပၸနဲ႔ အင္ဂ်င္နီယာဆုိင္ရာ ပစၥည္းေတြကုိ ၀ယ္ယူစုေဆာင္းေနတာ ေတြ႔ရတယ္တဲ့။ ဒါေပမယ့္ ၾကပ္ေျပးအစုိးရဟာ တဦးတည္း အဏုျမဴစီမံကိန္းကုိ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏုိင္ပါဘူး။ လုိအပ္တဲ့ အဏုျမဴအတတ္ပညာ၊ ပစၥည္းကိရိယာနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအုံအားလုံး ႏုိင္ငံျခားကုိ မီွခုိေနရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အဆင့္ျမင့္ပစၥည္းေတြ ၀ယ္ယူတာဟာ ေျမာက္ကုိရီးယားအတြက္လည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သုံးသပ္ၾကတယ္။ ဥပမာ ဂ်ပန္အစုိးရခြင့္ျပဳခ်က္ရယူဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ Magnetometer ကုိ ခြင့္ျပဳခ်က္မယူဘဲ ျမန္မာျပည္ကုိ တင္ပုိ႔ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ဂ်ပန္ (၂) ဦးနဲ႔ ေျမာက္ကုိရီးယား (၁) ဦး ၂၀၀၉ ဇြန္လ ဂ်ပန္မွာ အဖမ္းခံရတယ္။ ဒီစက္ပစၥည္းဟာ ေရွးေဟာင္းသုေတသနလုပ္ငန္းနဲ႔ ဘူမိ႐ူပလုပ္ငန္းေတြမွာ အသုံးျပဳႏုိင္သလုိ ဒုံးလက္နက္ ပစ္ခတ္တဲ့ေနရာမွာလည္း အသုံးျပဳႏုိင္ေၾကာင္း သိရတယ္။ အျပစ္ရွိတယ္လုိ႔ တရား႐ုံးက ဆုံးျဖတ္ၿပီး ေျမာက္ကုိရီးယားႏုိင္ငံသားကုိ ဆုိင္းငံ့ေထာင္ဒဏ္ (၂) ႏွစ္နဲ႔ ေဒၚလာ (၆၇,၀၀၀) ဒဏ္႐ုိက္တယ္။ အဏုျမဴလက္နက္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ပစၥည္းေတြ တင္ပုိ႔ဖုိ႔ ႀကိဳးပမ္းတာပဲလုိ႔ တရားသူႀကီးက စီရင္ခ်က္ခ်တယ္။

ဒီလုိအရပ္ဘက္ေရာ စစ္ဘက္ပါသံုးလုိ႔ရတဲ့ အဆင့္ျမင့္စက္ပစၥည္းေတြကုိ ျမန္မာအစုိးရ သိပၸံနဲ႔ အတတ္ပညာ၀န္ႀကီးဌာနရဲ႕ လက္ေအာက္ခံဌာနတခုက ဂ်ာမဏီနဲ႔ ဆြစ္ဇာလန္မွာ ၀ယ္ယူေနတယ္။ ဒီဌာနကုိ ေခါင္းေဆာင္သူဟာ နအဖအဏုျမဴ စြမ္းအင္ဌာနရဲ႕ အႀကီးအကဲ ေဒါက္တာ ကုိကုိဦးဆုိသူျဖစ္တယ္။ ဒီဌာန (၂) ခုစလုံး ၾကပ္ေျပးကုိ ေျပာင္းသြားၿပီ။ ျမန္မာျပည္လုိ အဆင့္နိမ့္လြန္းတဲ့ ႏုိင္ငံတခုက အဆင့္ျမင့္အတတ္ပညာသုံး အဖုိးတန္ပစၥည္းေတြကုိ ေစ်းႀကီးေပးၿပီး ၀ယ္ယူေနတာ ဘာသေဘာလဲလုိ႔ ေမးစရာရွိလာတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကင္ဂ်ဳံအီးတုိ႔လုိခ်င္တဲ့ အဆင့္ျမင့္အတတ္ပညာ ပစၥည္းေတြကုိ ၾကပ္ေျပးအုပ္စုက ဥေရာပမွာ ၀ယ္ယူေနတာလည္း ျဖစ္ႏုိင္တယ္လုိ႔ သကၤာမကင္းျဖစ္လာၾကတာပါပဲ။

ISIS ေလ့လာေရးဌာနက ၀ါရင့္သုေတသီ (၄) ဦးရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ အဏုျမဴဓာတ္ေပါင္းဖုိ တည္ေဆာက္တဲ့အဆင့္ကုိ ေရာက္ေနၿပီဆုိတဲ့ အေထာက္အထား မေတြ႔ရေသးဘူးလုိ႔ဆုိတယ္။ ၀ယ္ယူထားတဲ့ ပစၥည္းေတြဟာ အမ်ဳိးမ်ဳိးသုံးလုိ႔ရတဲ့အတြက္ အဏုျမဴစီမံကိန္းအတြက္လား လွ်ဳိ႕၀ွက္ဒုံးလက္နက္စနစ္အတြက္လားဆုိတာ ကံေသကံမ မေျပာႏုိင္ေသးဘူးလုိ႔ ဆုိတယ္။ ၾကပ္ေျပးသန္းေရႊက အဏုျမဴဂ်ဳံအီးကုိ ကူညီေနတာလား ဒါမွမဟုတ္လည္း ဂ်ဳံအီးက သန္းေရႊကုိ ကူညီေနတာလား ဆုိတာကုိလည္း မသိႏုိင္ဘူးလုိ႔ဆုိတယ္။

ဒါေၾကာင့္မုိ႔ တ႐ုတ္ေရာ ႐ုရွပါ ေထာက္ခံသေဘာတူထားတဲ့ ေျမာက္ကုိရီးယားဆုိင္ရာ ကုလသမဂၢလုံၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္အမွတ္ (၁၈၇၄) ကုိ က်ပ္က်ပ္တင္းတင္း အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့နည္းနဲ႔သာ ၾကပ္ေျပးသန္းေရႊနဲ႔ အဏုျမဴဂ်ဳံအီးတုိ႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးကုိ ေစာင့္ၾကည့္ဖုိ႔လုိအပ္ေၾကာင္း ၀ါရွင္တန္အေျခစုိက္ ISIS ေလ့လာေရးဌာနက အဏုျမဴေရးရာ ၀ါရင့္သုေတသီ (၄) ဦးရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ နိဂုံးကမၸတ္ အဆုံးသတ္ထားပါတယ္။