ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ျပန္လည္ ေ၀စည္ေတာ့မလား

ႏွစ္ေပါင္း ၁၇ ႏွစ္ၾကာ ရပ္နားထားခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ရဲ႕ ၀ိဇၨာ-သိပၸံ ဘာသာရပ္ဆုိင္ရာ စာသင္တန္းေတြကုိ လာမယ့္ ဒီဇင္ဘာ လ (၂၀၁၃-၂၀၁၄) ပညာသင္ႏွစ္မွာ ျပန္လည္ဖြင့္လွစ္ေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လက က်င္းပတဲ့ “တကၠသုိလ္ ပညာေရးအဖြဲ႔မ်ား ေကာင္စီ” အစည္းအေ၀းကေန ႏုိင္ငံတကာ တကၠသုိလ္ေတြလို ပထမႏွစ္ က စတင္မယ့္ ၄ ႏွစ္ သင္ၾကားတဲ့ စာသင္တန္း စနစ္ျဖစ္ဖုိ႔ အတည္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

“အထူးျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရး အစီအစဥ္အရ ၀ိဇၨာသိပၸံ ဘာသာရပ္အလုိက္ ထူးခြ်န္ေက်ာင္းသား (သိပၸံခြ်န္၊ ၀ိဇၨာခြ်န္)မ်ားကုိ ဘာသာ ရပ္တခုစီမွာ ၁၅ ဦး လက္ခံၿပီး ႏုိင္ငံတကာအဆင့္မီ စာေတြ႔လက္ေတြမ်ားကုိ သင္ၾကားေပးရန္၊ သင္ေထာက္ကူပစၥည္းမ်ားလုံ ေလာက္စြာ ျဖည့္တင္းေပးရန္၊ ေက်ာင္းသားမ်ားေနထုိင္ရန္ အေဆာင္မ်ားလည္း စီစဥ္ရန္” စတဲ့ အခ်က္ေတြကုိ အဲဒီေကာင္စီက ခ်မွတ္ ခဲ့တယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သင္တန္ေရးရာ ဌာနမႉး ေဒါက္တာ လွေဆြကေတာ့ “ႏုိင္ငံတကာ အဆင့္မီ တကၠသုိလ္ေတြလုိ ဖြင့္လွစ္မွာ၊ ဒါေၾကာင့္ အထူးျပဳ ဘာသာရပ္မွာသာမက စုစုေပါင္း ရမွတ္ေတြလည္း ေကာင္းရမယ္၊ ေတာ္မွ ထူးခြ်န္မွ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ တက္ လုိ႔ ရမယ့္ သေဘာပါ”လို႔ ဆုိပါတယ္။

ေလာေလာဆယ္ အေျခအေနအရေတာ့ ဘာသာရပ္တခုစီကုိ ေက်ာင္းသား ၁၅ ဦးသာ လကၡံမွာျဖစ္ၿပီး ေနာင္ ဆက္လက္ တုိးခ်ဲ႕ သြားမယ့္ အစီအစဥ္ရွိတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

အဂၤလိပ္စာ ဘာသာရပ္ တက္ေရာက္လုိ သူမ်ားအတြက္ အဂၤလိပ္စာ ၇၅ မွတ္နဲ႔ စုစုေပါင္းအမွတ္ ၅၀၀၊ ႐ႈပေဗဒဘာ သာရပ္မွာ လည္း ဂုဏ္ထူး အမွတ္ ၉၀ ၊ စုစုေပါင္းအမွတ္ ၄၉၀ လုိအပ္တယ္၊ တျခားဘာသာရပ္ေတြမွာလည္း သတ္မွတ္ခ်က္အသီးသီး ရွိတယ္လုိ႔ ေဒါက္တာလွေဆြ က ရွင္းျပပါတယ္။

သင္ၾကားမယ့္ ဘာသာရပ္ေတြကေတာ့ ျမန္မာစာ၊ အဂၤလိပ္စာ၊ အေရွ႕တုိင္းပညာ၊ ေရွးေဟာင္း သုေတသန၊ သမုိင္း၊ ပထ၀ီ၊ စိတ္ပညာ၊ ဒႆနိက ေဗဒ၊ မႏုႆ ေဗဒ၊ ဥပေဒ၊ ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရး(IR)၊ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ၊ ရူပေဗဒ၊ ဓာတုေဗဒ၊ ကုန္ထုတ္ ဓာတု၊ သခ်ၤာ၊ သတၱေဗဒ၊ ႐ုကၡေဗဒ၊ ဘူမိေဗဒ တုိ႔ျဖစ္ပါတယ္။

ထူးျခားတာက ႏုိင္ငံေရးသိပၸံ(Political Science) ဘာသာရပ္ အသစ္တခု ပါ၀င္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မတုိင္ခင္ ျမန္မာ့ ဆုိရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ ေခတ္ကေတာ့ PS လုိ႔ေခၚတဲ့ ႏုိင္ငံေရးသိပၸံကုိ ပထမႏွစ္ စာသင္သားမ်ား မသင္မေနရဘာသာ အျဖစ္ ျပဌာန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေဘာဂေဗဒနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ စီးပြားေရးနဲ႔ စာရင္းအင္း ဘာသာရပ္ကေတာ့ အထူးျပဳဘာသာရပ္အျဖစ္ ထည့္သြင္းသင္ၾကားေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။

၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ကတည္းကစၿပီး ပင္မတကၠသုိလ္အျဖစ္ ရပ္တည္ခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္၀ိဇၨာသိပၸံ တကၠသုိလ္ဟာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကစၿပီး ဘြဲ႕သင္တန္း (Undergraduate)ေတြ ရပ္ဆုိင္းခဲ့ရကာ ဘြဲ႔လြန္နဲ႔ ျပင္ပဒီပလုိမာ သင္တန္းေတြကုိသာ ဖြင့္လွစ္ႏုိင္ေတာ့တဲ့အတြက္ ရွိသင့္တဲ့ တကၠသုိလ္ အဂၤါရပ္ေတြ၊ ဂုဏ္ပုဒ္ေတြ ကြယ္ေပ်ာက္ ခဲ့ရပါတယ္။

အေျခခံပညာ ညြန္ၾကားေရးမႉးခ်ဳပ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ၊ ပညာေရး သုေတသန ဥကၠဌေဟာင္း၊ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ ၀ိဇၨာနဲ႔ သိပၸံ ပညာရွင္မ်ားအဖြဲ႔ ဥကၠ႒ ဦးသန္းဦးကေတာ့ ရန္ကုန္၀ိဇၨာသိပၸံတကၠသုိလ္ ျပန္ဖြင့္တာကုိ ႀကိဳဆုိေပမယ့္၊ အရင္လုိ ပညာရွင္ေတြ စုေ၀းတဲ့ တကၠသုိလ္ျဖစ္လာဖုိ႔ကေတာ့ အမ်ားႀကီးႀကိဳးစားရမယ္လုိ႔ သုံးသပ္ပါတယ္။

“အရင္က ပညာသင္ႏွစ္ကုိ ၃ လတုိ႔ ၆ လတုိ႔ သတ္မွတ္တာ၊ ေက်ာင္းသားမဆူေအာင္ အကုန္အေအာင္ေပး ဆုိတာမ်ိဳးေတြ လုပ္ခဲ့ တဲ့ကာလေတြကုိ အခု ပါေမာကၡ ျဖစ္လာတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကုိယ္တုိင္ ျဖတ္သန္းခဲ့ရ၊ ေခတ္စနစ္ သားေကာင္ျဖစ္ခဲ့ရေတာ့ အတတ္ ပညာ ပုိင္းမွာ အရည္အေသြး ေလ်ာ့ပါးၿပီး၊ ကြ်မ္းကြ်မ္းက်င္က်င္ ေျပာင္ေျပာင္ေျမာက္ေျမာက္ မျဖစ္ၾကဘူး”လုိ႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးေန၀င္း ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ အစုိးရက စတင္ၿပီး စစ္အစုိးရလက္ထက္တုိင္ တကၠသုိလ္ ပညာေရးေလာက ကေန ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ့ Academic Atmosphere ဆုိတဲ့ တကၠသုိလ္ ၀န္းက်င္ေကာင္း၊ Academic Freedomဆုိတဲ့ ခ်ဳပ္ခ်ယ္ကန္႔သတ္မႈမရွိတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ျပန္လည္ရလာေတာ့မယ္လုိ႔ ယုံၾကည္ေၾကာင္း ဦးသန္းဦးက ဆုိပါတယ္။

တကၠသုိလ္ ၀န္းက်င္ေကာင္းျဖစ္လာဖုိ႔ ရန္ကုန္ ၀ိဇၨာ-သိပၸံ တကၠသုိလ္ရဲ႕ အဓိကေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ဘြဲ႔ႏွင္းသဘင္၊ အဓိပတိလမ္း၊ အပန္းေျဖ နားေနခန္း(RC) အျပင္ မႏၲေလး၊ ေတာင္ငူ၊ ရာမည၊ အမရ၊ ေ၀သာလီ(အေဆာင္သစ္)၊ ဌာနတခ်ိဳ႕နဲ႔ လာေရာက္ သင္ၾကားမယ့္ ႏုိင္ငံျခားပညာရွင္ေတြ ေနထုိင္ဖုိ႔အတြက္လည္း အႀကီးစား ျပင္ဆင္ေနၿပီလုိ႔ အစုိးရသတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ သမဂၢ ဖြဲ႔စည္းေရးနဲ႔ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေန၀င္း(ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ)က ၿဖိဳဖ်က္ခဲ့တဲ့ သမုိင္း၀င္ ေက်ာင္းသားသမဂၢ အေဆာက္အအုံ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး အစီစဥ္ ရွိမရွိေတာ့ မသိရေသးပါဘူး။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားေဟာင္း သမၼတအႀကံေပး စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာဦးျမင့္ကလည္း တကၠ သုိလ္ သမဂၢနဲ႔ သမဂၢ အေဆာက္အအုံ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး အိတ္ဖြင့္ေပးစာတေစာင္ ေရးသားတုိက္တြန္းခဲ့ဖူးပါတယ္။

အေမရိကန္သမၼတ အုိဘားမား သမုိင္း၀င္ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွာ မိန္႔ခြန္းေျပာၿပီးတဲ့ေနာက္ပုိင္းမွာ အေမရိကန္က ဂြ်န္ ေဟာ့ပ္ကင္း ၊ ဂ်ာမနီႏုိင္ငံက ကုိလုံး၊ ေတာင္ကုိရီးယားက ေခ်ာင္အန္း(Chung Ang) ၊ ဟန္ယန္း စတဲ့ ႏုိင္ငံျခား တကၠသုိလ္ႀကီးေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ ဆက္ၿပီး ႏုိင္ငံတကာဆက္ဆံေရး (IR)၊ မႏုႆေဗဒ ပညာရပ္ေတြမွာ က်မ္းျပဳအဆင့္ ဘြဲ႔လြန္ေက်ာင္းသားေတြကုိ သင္ၾကားဖုိ႔ စီစဥ္ေနၿပီလုိ႔ တကၠသုိလ္အာဏာပုိင္ အသုိင္းအ၀ိုင္းကေတာ့ ဆုိပါတယ္။

အိႏၵိယက ကာလကတၱားနဲ႔ ဘုံေဘတကၠသုိလ္ၿပီးရင္ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၌ အေကာင္းဆုံးလုိ႔ ဆုိႏုိင္တဲ့ ရန္ကုန္တကၠသုိလ္ကုိ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္မွာ ေကာလိပ္အဆင့္ကေန တကၠသုိလ္အဆင့္ကို တုိးျမႇင့္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၈၈ ခုႏွစ္က တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြ စတင္ခဲ့တဲ့ ဒီမုိကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေတာင္းဆုိဆႏၵျပပြဲေတြနဲ႔ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသား ဆႏၵျပပြဲေတြေၾကာင့္ စစ္အစုိးရက ေက်ာင္းသားေတြ လူမစုမိေစဖို႔ ရည္ရြယ္ၿပီး ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ျပင္မွာ တကၠသိုလ္သစ္ေတြ ေဆာက္ လုပ္ ခြဲထုတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ပညာေရးစနစ္ အဆင့္အတန္းပါ တရွိန္ထိုး က်ဆင္းလာခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ့ ႏုိင္ငံေရး၊ လူမႈေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားစြာကုိ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ေမြးထုတ္ေပးခဲ့ရာမွာ သခင္ဘေသာင္း၊ သခင္ ေအာင္ ဆန္း၊ ဗုိလ္လက်ာ္၊ သခင္ႏု၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးဗေဆြ၊ ကုိဗဟိန္း၊ မစၥတာ ရာရွစ္၊ ဦးသိန္းေဖျမင့္ စတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ေတြ အျပင္ ေဒါက္တာ လွျမင့္၊ ေဒါက္တာ ထင္ေအာင္၊ ေဒါက္တာ သန္းထြန္း၊ မင္းသု၀ဏ္၊ ေဇာ္ဂ်ီ၊ ေမာင္ထင္၊ ဒဂုန္တာရာ စသူတုိ႔ ဟာ ထင္ရွားသူမ်ားျဖစ္ပါတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ကုန္ ဒီဇင္ဘာလကလည္း ၁၆ ႏွစ္ၾကာ ရပ္နားထားခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ ကို ျပန္လည္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ပါတယ္။ ရန္ကုန္ စက္မႈ တကၠသိုလ္ဟာ ၈၈ အေရးအခင္းရဲ႕ အဓိက အခန္းက႑က ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ တကၠသိုလ္ တခု ျဖစ္ပါတယ္။