ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ – ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္ခင္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၄ ခု (၁)

ဘ႐ိုင္ယန္ ဂ်ဳိးဇက္ဖ္

သေဘာထားကြဲျပားမႈ အားလံုးနီးပါးေလာက္ကုိ ခြင့္မျပဳဘဲ အထီးက်န္ဆန္ဆန္ ေနတတ္ၿပီး ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္တဲ့ စစ္အာဏာရွင္ အုပ္စိုးမႈ ႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အားေပးခ်ီးေျမွာက္္မႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ခံယူရရွိထားပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီ နည္းအရ တရား၀င္မႈကို အေပၚယံဟန္ျပ ရရွိထားၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစိုးရ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ကို ျမန္မာက တႏွစ္နီးပါး အခ်ိန္အတြင္းမွာ ကူးေျပာင္း ေရာက္ရွိသြားပါၿပီ။

ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို ၀ါရင့္ အတိုက္အခံ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအ၀င္ စစ္ဖက္ပုဂၢိဳလ္ေတြကပါ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေထာက္ခံမႈ ေပးခဲ့ၾကၿပီး ႏုိင္ငံတကာ မိသားစုကလည္း အကူအညီ အေထာက္အပံ့ေတြေပးဖို႔ ကမ္းလွမ္းထားၾကပါၿပီ။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ပါပဲ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ပို္င္း ပထမဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ တိုင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းျမင္မႈနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ထားမႈေတြကို ျပန္လည္ ေမြးဖြားေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ အတုိက္အခံ ႏွစ္ဖက္လံုးက အခ်ိန္ယူညွိႏိုင္းၿပီး ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို လုပ္ေဆာင္ျခင္းသည္သာ ေအာင္ျမင္ဖို႔ အနီးစပ္ဆံုး ျဖစ္ႏိုင္သလို ပိုလိုလား ႏွစ္သက္စရာလည္း ေကာင္းတယ္ဆိုတာ အားလံုးက တျဖည္းျဖည္း သေဘာတူ လက္ခံလာေပမယ့္ ျဖစ္လာဖို႔ဆိုတာေတာ့ မေသခ်ာေသးပါ။

ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ ၾကာေအာင္ စစ္တပ္ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္္မႈ၊ လြဲမွားတဲ့ စီးပြားေရး စီမံခန္႔ခြဲမႈ၊ ျပည္တြင္းစစ္ကို တိုက္ေနမႈ၊ ပညာေရး က်န္းမာေရးနဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြမွာ လံုေလာက္ေအာင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ လုပ္မထားတာေတြေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေျခခံအုတ္ျမစ္ေတြက ယိုင္နဲ႔ယိုယြင္းေနပါၿပီ။ ႐ႈပ္ေထြးခက္ခဲလွတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို စီမံခန္႔ခြဲဲ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက ေကာင္းေကာင္း အဆင့္သင့္ မျဖစ္ေသးပါ။

လြန္ခဲ့တဲ့အႏွစ္ ၂၀ အတြင္း ပညာရွင္ အသိုက္အ၀န္းနဲ႔ မူ၀ါဒ ခ်မွတ္သူေတြၾကား ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေျပာၾကၿပီဆိုရင္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား သေဘာတူထားတဲ့ ဇာတ္လမ္းတပုဒ္ ရွိပါတယ္။ တိုင္းျပည္မွာ ေျခကုပ္အခိုင္အမာ ယူထားတဲ့စစ္တပ္နဲ႔ မူ၀ါဒေတြကို မခ်မွတ္ႏိုင္ အေကာင္အထည္ မေဖာ္ႏိုင္တဲ့ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲရားႀကီးတို႔က တုိုင္းျပည္္ကံၾကမၼာကို တဖက္မွာ ပံုေဖာ္ေနၾကပါတယ္။ တဖက္မွာေတာ့ သတၱိရွိေပမယ့္ အင္အားခ်ည့္နဲ႔ေအာင္ ခ်ဳိးႏွိမ္ခံထားရၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယႏၲရားအျပင္ကို ေရာက္ေနတဲ့ အတိုက္အခံေတြက တဖက္မွာ ပံုေဖာ္ေနၾကတယ္ဆိုတဲ့ ဇာတ္လမ္းပါ။ ဒါေပမဲ့ လြန္ခဲတဲ့ ၁၈ လအတြင္း ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြက ဒီလို ေလ့လာသံုးသပ္မႈေတြ (စီးပြာေးရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြက ႏိုင္ငံေရးတိုးတက္မႈကို ေႏွာင့္ေႏွးသြားေစမယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ အပါအ၀င္) မွာ မျပည့္စံုဘူး၊ အားနည္္းခ်က္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာကို ျပသေနပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြင္း အေျပာင္းအလဲေတြရဲ႕ အခ်ိန္အခါနဲ႔ သေဘာသဘာ၀ကို ခန႔္မွန္းရာမွာ အခက္အခဲေတြ ရွိတယ္ဆုိတာကို ျပသေနပါတယ္။ အသိအျမင္ ဗဟုသုတ အႏွံ႔စပ္ဆံုး ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြေတာင္မွ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ျခင္း ျဖစ္စဥ္ကို ေသခ်ာ နားမလည္ၾကေသးဘူး ဆိုတာ ျပသေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ခ်တာေတြနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး မသိမျဖစ္ အေရးႀကီးတဲ့ အေျခခံ အခ်က္အလက္ေတြကို မသိႏိုင္္ၾကေသးဘူးဆိုတာ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ကာ့တ္ကမ္းဘဲလ္က ၂၀၁၁ ႏို၀င္ဘာလမွာ မွတ္ခ်က္ေပးသြားပါတယ္။ “ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဘယ္လိုခ်မွတ္သလဲ ဆိုတာထက္စာရင္ ေျမာက္ကိုရီးယားမွာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြကို ဘယ္လို ခ်မွတ္ၾကတယ္ဆိုတာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ပိုသိပါတယ္” လို႔ သူက ေျပာသြားတာပါ။

စစ္တပ္အတြင္း ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ ဘယ္လို ခ်မွတ္ေနၾကတယ္ ဆိုတာကို ေလ့လာသူေတြ မသိ႐ံုတင္မကဘဲ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး လူမႈေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရွ႕အလားအလာ အေျခအေနေတြကို ခန႔္မွန္း သံုးသပ္ရာမွာလည္း အခက္အခဲ ေတြ႔ေနၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးသံုးသပ္ခ်က္ေတြ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ လိုအပ္တဲ့ အခ်က္အလက္ ေကာက္ယူမႈကို မလုပ္ႏိုင္ျခင္း၊ နမူနာ လူအုပ္စုမ်ားကို မစုစည္းႏိုင္ျခင္း၊ ေရြးေကာက္ပြဲ၊ လြတ္လပ္တဲ့ စာနယ္ဇင္း၊ တက္ႂကြအားေကာင္းတဲ့ အရပ္ဖက္ လူမႈအဖြဲ႔အစည္းေတြ မရွိျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ခန႔္မွန္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ အခက္ေတြ႔ေနၾကတာပါ။ ဒါ့အျပင္ မိုက္ကယ္ အုိပင္ဟိန္းမား မွတ္ခ်က္ ေပးထားသလိုပါပဲ တည္ၿငိမ္သေယာင္ ထင္ရတဲ့ အာဏာရွင္ ႏုိင္ငံေတြရဲ႕ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးမွာ ေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ အတုိင္အဆကို ႏိုင္ငံျခားေရးမူ၀ါဒ ကၽြမ္္းက်င္သူေတြက ေလွ်ာ့တြက္ၾကပါတယ္။ တိုင္းျပည္အတြင္းက လတ္တေလာ တင္းမာမႈေတြကို အေလးမထားတတ္၊ အတုိုက္အခံေတြရဲ႕ စြမ္းရည္နဲ႔ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေလွ်ာ့တြက္တတ္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ စြမ္းရည္ကိုက်ေတာ့ အဆိုပါ ႏိုင္ငံျခားေရး ကၽြမ္းက်င္သူေတြက ပိုပိုသာသာ တြက္တတ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေရးမွာလည္း ဒီလိုပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ အတုိက္အခံေတြရဲ႕ အင္အားနဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ေလ့လာအကဲခတ္သူေတြက ေလွ်ာ့တြက္တတ္ၾကပါတယ္။

ႏိုင္ငံတကာ အက်ပ္အတည္းမ်ား ေလ့လာေရးအဖြဲ႔ (International Crisis Group) မွာ ျမန္မာျပည္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏွစ္ရွည္လမ်ား ေလ့လာသံုးသပ္ခဲ့သူ ေမာ္တင္ ပယ္ဒါဆင္ (Morten Pedersen) ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးခဲ့တာက “အတိုက္အခံ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြသူေတြက ၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ အားေကာင္းခဲ့ေပမယ့္ လူထုၾကား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး မေက်နပ္ခ်က္ကို ေရရွည္ ႏိုင္ငံေရးတိုက္ပြဲအျဖစ္ မေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ပါ။ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္က လူအမ်ားရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ၊ စိတ္အားထက္သန္မႈေတြ စုေ၀းရာေနရာ ျဖစ္ေနေပမယ့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈရဲ႕ ေရွ႕တန္းမွာ ေနရာအခိုင္အမာရေနဖို႔ ႀကိဳးစားေနရပါတယ္” ဆိုၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

အစိုးရရဲ႕ အင္အားကို ပိုပိုသာသာ တြက္ခ်က္ၿပီး အတိုက္အခံေတြ ရေနတဲ့ လူထုေထာက္ခံမႈကို ေလွ်ာ့ေပါ့ တြက္ထားတာေၾကာင့္ “စစ္အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံေတြၾကား အင္အားခ်ိန္ခြင္လွ်ာက အရမ္းကို တဖက္ေစာင္းနင္း ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ ေပၚထြန္းလာဖို႔ဆိုတာ ေလာေလာဆယ္ အခ်ိန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပါပဲ။ ႏွစ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြ အခ်င္းအခ်င္းၾကား ညွိႏိႈင္းၿပီး ျဖစ္လာတဲ့ ႏိုင္ငံေရး တိုးတက္မႈျဖစ္ေစ၊ ေအာက္ေျခလူတန္းစားေတြက ဆင္ႏႊဲဲတဲ့ ေတာ္လွန္ေရး ေအာင္ျမင္လို႔ျဖစ္ေစ ဒီမိုကေရစီ ရလာဖို႔ဆိုတာ အလွမ္းေ၀းပါတယ္” လို႔ သူက ဆက္လက္ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္ သံဃာေတာ္ေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း သိန္းနဲ႔ခ်ီတဲ့ ျပည္သူေတြ လမ္းေတြေပၚထြက္ ဆႏၵျပၾကတဲ့အခါ အစိုးရကို ျပည္သူေတြက တိုက္႐ိုက္ စိန္ေခၚလိုက္သလို ျဖစ္္သြားပါတယ္။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ မေက်နပ္မႈ အတိုင္းအတာနဲ႔ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ စည္း႐ံုးလႈပ္ရွားမႈ စြမ္းရည္ကို ႐ုတ္တရက္ ျမင္လိုက္ရလို႔ အားလံုး မွင္သက္အံ့ၾသသြားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေနာက္ ၃ ႏွစ္ အၾကာမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အစိုးရကိုယ္တိုင္က စတင္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေအာင္ျမင္ဖို႔ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ ေထာက္ခံမႈကို အခုတာ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ျဖစ္ေနသူ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္က ျပတ္ျပတ္သားသား ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေပးအပ္ခဲ့ပါတယ္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခန္းက႑ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို မသိၾကေသးဘူးဆိုတာ မွန္ေပမယ့္ ေနာက္ ၃ ႏွစ္ကေန ၅ ႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေနအထားေတြကို ေလ့လာသံုးသပ္ထိုက္ပါတယ္။ အဆိုပါ အခ်ိန္ကာလအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံက အာဆီယံရဲ႕ အခမ္းအနားေတြကို အိမ္ရွင္အျဖစ္ လက္ခံက်င္းပ ေပးပါမယ္။ ႏိုင္ငံအဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ က်င္းပေပးပါမယ္။ တိုင္းျပည္ကုိ ကမာၻ႔စီးပြားေရးေလာကနဲ႔ ေနာက္ထပ္ နီးစပ္္ေအာင္ ေပါင္းစည္းေပးပါမယ္။ လက္ရွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ရာထူးသက္တမ္းကုန္လို႔ အၿငိမ္းစားယူသြားရင္ တုိင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြကို ေမြးထုတ္ေပးပါလိမ့္မယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အလားအလာေတြကို မွန္းဆၾကည့္တာက ႏိုင္ငံေရးအနာဂတ္ကုိ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္တာ မဟုတ္ဘဲ တိုင္းျပည္ အနာဂတ္အတြက္ အေရးပါတဲ့ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ (အဆိုပါ လူပုဂၢိဳလ္ေတြရဲ႕ အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေရးေတြ) အခ်က္အလက္ေတြကို ျမင္သာေအာင္ မီးေမာင္းထိုးျပလိုျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ တုိင္းျပည္ေလွ်ာက္လွမ္းမယ့္ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းက ဘယ္လိုပဲဲ ရွိပါေစ၊ အဆိုပါ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ အခ်က္အလက္ေတြကေတာ့ အေရးပါေနဦးမွာပါ။

ထည့္သြင္းစဥ္စားရမယ့္ အဓိက အေရးအႀကီးဆံုး အေၾကာင္းအရာနဲ႔ လူပုဂၢိဳလ္ေတြကေတာ့ အစိုးရသစ္္နဲ႔ စစ္တပ္ရဲဲ႕ ဆက္ဆံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက႑နဲ႔ ဥပေဒျပဳေရးက႑ရဲ႕ ဆက္ဆံေရး၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD အပါအ၀င္ ဒီမိုကရက္တစ္ အတိုက္အခံအုပ္စု၊ ဒီမိုကေရစီလိုလားတဲ့ တုိင္းရင္းသား အတိုက္အခံ ပါတီေတြနဲ႔ တျခားဒီမိုကေရစီ လိုလားသူေတြ၊ မေက်နပ္တဲ့ စီမံကိန္းေတြအေပၚ လူထု တံု႔ျပန္မႈေတြ၊ ဆင္းရဲမဲြေတြမႈ၊ စာမတတ္ေျမာက္္မႈ၊ ႏိုင္ငံေရး အၾကမ္းဖက္မႈ၊ အေျခခံအေဆာက္အဦ ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ ဆိုတဲ့ ေရရွည္ကိုင္တြယ္ ေျဖရွင္းရမယ့္ ျပႆနာေတြပါပဲ။

အခုအက္ေဆးမွာ ေအာက္ပါ ေမးခြန္းေတြကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္ စဥ္းစားေပးပါမယ္။

အခု ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈက ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ႏိုင္ပါသလား။ အခုလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အဓိက ေမာင္းႏွင္ ေဖာ္ေဆာင္ေနသူေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား တခုခ်င္းစီမွာ ဘယ္သူေတြ ႐ံႈးနိမ့္ၿပီး ဘယ္သူေတြ ေအာင္ပြဲဲခံႏိုင္မလဲ။ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ ပါ၀င္ လုပ္ေဆာင္ေနသူေတြ အတြက္ အႏၲရာယ္ေတြက ဘာေတြျဖစ္ႏိုင္မလဲ။ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္း တခုလံုးကို ဘယ္လို အျဖစ္အပ်က္ေတြ လုပ္ေဆာင္မႈေတြက တိမ္းေစာင္းသြားေအာင္ လုပ္ပစ္ႏိုင္သလဲ ဆိုတာေတြပါ။

ျမန္မာႏိုင္ငံ ေလွ်ာက္လွမ္းမယ့္ ဒီမိုကေရစီလမ္းေၾကာင္းက ခက္ခဲၾကမ္းတမ္းမွာျဖစ္ၿပီး ေတာင္ကိုရီးယား၊ ထိုင္၀မ္၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံေတြရဲ႕ အသြင္းကူးေျပာင္းမႈနဲ႔ တူမယ္မဟုတ္ပါ။ အဆိုပါ ႏိုင္ငံေတြက ျပည္္ပပို႔ကုန္ ဦးစားေပးစီးပြားေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးကိုေတာ့ အစိုးရးက တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရးမွာ အဲဲဒီလို မူ၀ါဒခ် လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေၾကာင့္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြ တသီတသန္းႀကီးကို သူတို႔ေတြက မႀကံဳေတြ႕ခဲ့ၾကပါ။

အခုအေျခအေနနဲ႔ ပက္သက္ၿပီး လာရီ ဒုိင္းမြန္း (Larry Diamond) ေရးသားထားတာကေတာ့ “က႑ေပါင္းစံံုမွာ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံက တၿပိဳင္နက္ ရင္ဆိုင္လုပ္ေဆာင္ေနရပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္ကေန ဒီမိုကေရစီစနစ္ဆီကို ကူးေျပာင္းေနရပါတယ္။ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကေန အရပ္သား အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆီကို ကူးေျပာင္္းေနရပါတယ္။ လက္၀ါးႀကီးအုပ္ တံခါးပိတ္စနစ္ကေန အၿပိဳင္အဆိုင္ရွိတဲ့ တံခါးဖြင့္စနစ္ဆီကို ကူးေျပာင္းေနပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြၾကား စိတ္၀မ္းကြဲျပားၿပီး ၿပိဳကြဲႏိုင္ေျခရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအျဖစ္ကေန တည္ၿငိမ္ၿပီး ေအာင္ျမင္တဲ့ႏိုင္ငံအျဖစ္ဆီ ေရာက္ေအာင္ ကူးေျပာင္းေနရပါတယ္” လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္းကာလအတြင္း ျဖစ္ႏုိင္ေျခရွိတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အေနအထား အခင္းအက်င္း ၄ ခုကို အခုအက္ေဆးမွာ ေလ့လာၾကည့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခင္းအက်င္း နံပါတ္ (၁) မွာ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြ (စစ္တပ္၊ အရပ္သားအစိုးရသစ္၊ NLD နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြ) က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ျပင္ဆင္ေနၾကတုန္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆက္လက္ ေဖာ္ေဆာင္မယ္လို႔ ယူဆထားပါတယ္။

အခင္းအက်င္း နံပါတ္ (၂) မွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက မထိန္းႏိုင္မသိမ္းႏိုင္ ျဖစ္လာၿပီး သူ႔ရဲ႕အသာစီး အေနအထားကို လက္လြတ္ ဆံုး႐ႈံးရေတာ့မယ္လို႔ စစ္တပ္က စိုးရိမ္းပူပန္လာတဲ့အခါ အာဏာျပန္သိမ္းမယ္လို႔ ယူဆထားပါတယ္။ အခင္းအက်င္း နံပါတ္ (၃) မွာ NLD ပါတီက အင္အားနည္းေနၿပီး ႏိုင္ငံေရးအရ လစ္ဟာေနတဲ့ ေနရာမွာ တိုင္းျပည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးတဲ့ အာဏာရွင္ႏိုင္ငံ ေပၚထြက္လာမယ္လို႔ ယူဆထားပါတယ္။ အခင္းအက်င္း နံပါတ္ (၄) မွာ အရပ္သားအစိုးရသစ္၊ NLD နဲ႔ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြ ၾကားမွာ ဆက္ဆံေရးေတြ ၿပိဳကြဲဲကုန္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးအရ၊ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးအရ သေဘာတူညီမႈေတြ အစည္းေျပလို႔ ပဋိပကၡျဖစ္ပြားတဲ့ ကာလထဲ တုိင္းျပည္ က်ေရာက္သြားမယ္လို႔ ယူဆထားပါတယ္။

ေအာက္ပါ ေလ့လာသံုးသပ္ခ်က္ေတြ၊ ယူဆခ်က္ေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး ျဖစ္ႏို္င္ေျခ အခင္းအက်င္း ၄ ခုကို တည္ေဆာက္ထားတာပါ။

၁) တိုင္းျပည္မွာ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ က႑ေပါင္းစံု ျပဳျပင္္ေျပာင္းလဲမႈေတြက ႏိုင္ငံေရးအာဏာ က်င့္သံုးပံုက်င့္သံုးနည္းကို အႀကီးအက်ယ္ ေျပာင္းလဲလိုက္ေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက စစ္အာဏာရွင္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းႀကီးေတြက တုိင္းျပည္မွာ အေရးပါတဲ့ ဒီမုိုကေရစီ အင္စတီက်ဳးရွင္း မွန္သမွ်ကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားၿပီး စစ္တပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး အထူးအခြင့္အေရးေတြကို ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ထည့္သြင္း အကာအကြယ္ ေပးထားပါတယ္။

၂) အတိုက္အခံေလာကမွာ NLD ပါတီက အဓိကအင္အားႀကီးပါတီ ဆက္ျဖစ္ေနၿပီး သူရဲ႕ လူႀကိဳက္မ်ား ေထာက္ခံမႈနဲ႔ ၾသဇာတိကၠမတို႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လူႀကိဳက္မ်ားေထာက္ခံမႈ ၾသဇာတိကၠမ ႀကီးမားမႈတို႔နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္သြယ္ေနဦးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူမ်ဳိးအေပၚ အေျခမခံတဲ့ တျခား ဒီမိုကေရစီပါတီေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြက အေရးႀကီးတဲ့ အင္အားစုေတြျဖစ္ေပမယ့္ NLD ပါတီကို စိန္ေခၚေလာက္ေအာင္ အင္အားႀကီးမားတဲ့ အေနအထား မရွိၾကပါ။ ပါတီေခါင္းေဆာင္ပိုင္းမွာ အေျပာင္းအလဲ ႀကီးႀကီးမားမား ရွိမယ္လို႔ မယူဆထားတာေၾကာင့္ သူတို႔က ၂၀၁၅ ခုႏွစ္အထိ NLD ပါတီကို ဆက္လက္ ေထာက္ခံၾကပါလိမ့္မယ္။

၃) တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးအေရး ျပႆနာက တုိုင္းျပည္မွာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သက္တမ္းၾကာရွည္မႈနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ဆက္သြယ္ေနပါတယ္။ ျပည္နယ္-ျပည္မၾကား ဆက္ဆံေရးမွာ ရွိေနတဲ့ အဖုအထစ္ေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ျခင္းက ဒီမိုကေရစီ ထူေထာင္ေရးမွာ မရွိမျဖစ္ လိုအပ္တဲ့ အစိတ္အပိုင္း ဆက္ျဖစ္ေနပါဦးမယ္။ အခုလက္ရွိ ခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မတိ္ုင္ခင္မွာ ပ်က္ျပယ္သြားဖို႔ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒါေပမယ့္ အစိုးရ သေဘာထားအမွန္ကို သိႏိုင္ဖို႔က ခ်င္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ တိုက္ပြဲေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးပြဲေတြမွာ အစိုးရရဲ႕ စီမံေဆာင္္ရြက္ပံုေတြကို သူတို႔က မ်က္ေျခမျပတ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။

၄) တိုင္းျပည္္ရဲ႕က႑ေပါင္းစံုမွာ စစ္တပ္ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈကို ေလွ်ာ့ခ်သြားဖို႔က ႏိုင္ငံေရးပါတီ အုပ္စုအားလံုးရဲ႕ ဆႏၵျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ ဒီမိုကေရစီ လိုလားတဲ့ တိုင္းရင္းသား ပါတီေတြနဲဲ႔ NLD ပါတီတို႔က ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဲ မတိုင္ခင္အထိ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရးအရ ေဆြးေႏြးျငင္းခံုမႈေတြက ဗမာနဲ႔ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြၾကား အာဏာခြဲေ၀ေရးဆိုတဲဲ့ ျပႆနာဆီကို ေရာက္သြားရင္ေတာ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္လြန္ၿပီး သိပ္္မၾကာခင္နဲ႔ လြန္ၿပီး ၾကာျမင့္တဲ့ ကာလေတြမွာ ႀကီးမားျပင္းထန္တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မယ္။

၅) က်န္းမာေရး ၊ ပညာေရး ၊ အလုပ္လက္မဲ့ျဖစ္မႈနဲ႔ အေျခခံ အေဆာက္အဦခ်ိဳ႕တဲ့မႈ (တျခား ျပႆနာေတြလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါေသးတယ္) ဆိုတဲ့ တုိင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို စိန္ေခၚေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြက ဘယ္အစုိးရပဲ တက္လာတက္လာ အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးေနဦးမွာ ျဖစ္္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဆိုပါ ျပႆနာေတြကို အစိုးရသစ္က ေရတုိကာလအတြင္္းမွာ မေျဖရွင္းႏိုင္ေသးရင္လည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္္ငန္းစဥ္ေတြကို ထိခိုက္ႏိုင္္ေစမွာေတာ့ မဟုတ္ပါ။

ႏိုင္ငံေရးပါတီနဲ႔ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ အပါအ၀င္္ ဒီမိုကေရစီ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းမွာ တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြ အမ်ားအျပား အတြက္ကေတာ့ “ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္း အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း” ျခင္းသည္သာ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အရွိဆံုး ဒီမိုကေရစီ ေဖာ္ေဆာင္ေရးလမ္းေၾကာင္း ျဖစ္႐ံုသာမက တျခား လမ္းေၾကာင္းေတြထက္လည္း ပိုႏွစ္သက္ သေဘာက်စရာ ေကာင္းပါတယ္။ မၾကာေသးခင္ အတိတ္ကာလတုန္းမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ အမ်ားအျပားက ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲဲ၊ လူထုအံုႂကြမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔သာ စိတ္၀င္စားခဲ့တာေၾကာင့္ အခု ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းက ျပတ္ျပတ္သားသား ေျပာင္းလဲသြားၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္ ဦးမင္းကိုႏိုင္ ကေတာ့ “လူငယ္ဘ၀တုန္းကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေတာ္လွန္ေရးကို ယံုၾကည္ခဲ့တာပါ။ ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြလိုပဲ ေနထိုင္လုပ္ကိုင္ခဲ့တယ္ေလ။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈထဲမွာ ပါ၀င္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ လိုတယ္ဆိုတာ ဒီေန႔အခ်ိန္မွာ က်ေနာ္တို႔ နားလည္ပါၿပီ” လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။

အစိုးရခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ပါ၀င္တဲ့ “ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္း အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း” ျခင္းကို ပညာရွင္ေတြကလည္း လက္ခံၾကပါတယ္။ အစိုးရကေန ေဖာ္ေဆာင္ေပးတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ Top-driven မွာ အစိုးရ (စစ္တပ္) ရဲ႕ အင္အားနဲ႔ ဒူေပနာေပ ခံႏိုင္မႈ (အားနည္းမႈ မဟုတ္) ကို ေဖာ္ထုတ္ျပသေနတယ္လို႔ အဆိုပါ ပညာရွင္ေတြက ေျပာပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အစုိးရ အားနည္းေနၿပီဆိုတာကို ျပသတဲ့ အခ်က္္အလက္ေတြ မရွိရင္ေတာင္ တျခား ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္းေတြကို စဥ္းစားၾကည့္ဖို႔ ဆိုတာလည္း အလြန္အေရးႀကီးပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပုိင္းေဒသက အာရပ္ေႏြဦး ေတာ္လွန္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး (ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လည္း ထပ္တူထပ္မွ် သက္ဆိုင္ပါတယ္) ဂရီဂိုရီ ေဂါက္စ္ ကေတာ့ “အာဏာရွင္အုပ္စိုးမႈေတြ ကာလၾကာျမင့္ ေနတာေၾကာင့္ အာဏာရွင္အစိုးရေတြ သက္ဆိုးရွည္ေနရတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြကိုပဲ ပညာရွင္ေတြကလည္း အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုရွင္းျပေနေတာ့တာပါ။ အစိုးရ အားနည္းမႈကိုက်ေတာ့ မေျပာေတာ့ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အေရွ႕အလယ္ပုိင္း ေဒသတခုလံုးကို ႐ိုက္ခတ္သြားတဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေတြကို နားမလည္ၾကေတာ့ဘူး” လို႔ ရွင္းျပပါတယ္။

လႈပ္ခတ္ေစေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ား (Disruptive Events)

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အခင္းအက်င္္းေတြက လက္ေတြ႔က်တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားထားတာျဖစ္ၿပီး သူတို႔တခုခ်င္းစီက နားလည္ဖို႔ လြယ္ကူတဲ့၊ အဓိပၸာယ္သတ္မွတ္ဖို႔ လြယ္ကူတဲ့၊ ေၾကာင္းက်ိဳးဆီေလ်ာ္တဲ့၊ ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္လို႔ ရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကေန ေပၚထြက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ခန႔္မွန္းတြက္ခ်က္ဖို႔ မလြယ္ကူတဲ့ အေျခအေနေတြ၊ ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္သြားေစမယ့္ တျခားျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈေတြကိုလည္း စဥ္းစားတြက္ခ်က္ဖို႔ မျဖစ္မေန အေရးႀကီးပါတယ္။

အဆိုပါ အျဖစ္အပ်က္ေတြထဲမွာ အေျခအေနကို ႐ုတ္ခ်ည္း ေျပာင္္းလဲေစတဲ့ မေတာ္တဆမႈမ်ား (၂၀၀၄ ခုႏွစ္ ခရစၥမတ္ ဆူနာမီနဲ႔ နာဂစ္ ဆိုက္ကလုန္းမုန္တိုင္း ကဲ့သို႔ သဘာ၀ကပ္ေဘးမ်ား) ပါ၀င္ပါတယ္။ ေမွ်ာ္မွန္းမထားေပမယ့္ ဆိုး၀ါးျပင္းထန္တဲ့ စီးပြားေရး အက်ပ္႐ိုက္မႈမ်ား၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကြယ္လြန္ျခင္းလို အျဖစ္အပ်က္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ထြန္းတိုးတက္မႈ လမ္းေၾကာင္းကို လံုး၀ ေျပာင္းလဲသြားေစႏုိင္တဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုလည္း အနည္းအက်ဥ္း စဥ္းစားေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

ေမွ်ာ္လင့္မထားေသာ ေခါင္းေဆာင္မႈ အေျပာင္းအလဲ

တိိုင္းျပည္ကို မတည္မၿငိမ္ေစတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြထဲမွာ လက္ရွိ ႏုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ေသဆံုးျခင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ မသန္မစြမ္း ျဖစ္သြားျခင္းတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေရးအႀကီးဆံုး ေခါင္ေဆာင္ေတြထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ ပါ၀င္ၿပီး သူတို႔အထဲမွာ အငယ္ဆံုးက အသက္ ၆၅ ႏွစ္ရွိပါၿပီ။ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ အဓိက ခ်ိတ္ဆက္ထားၿပီး သူရဦးေရႊမန္းနဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ သူရဦးေရႊမန္းတို႔က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ သူတို႔က စစ္တပ္အတြင္းမွာ ၾသဇာအာဏာနဲ႔ လႊမ္းမိုးမႈေတြ ရွိေနပါေသးတယ္။ အဲဒီလို ၾသဇာအာဏာ ရွိတာေၾကာင့္္ သေဘာထား တင္းမာသူေတြကို ေဘးဖယ္ထုတ္ဖို႔ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ကို ျပင္ဆင္ဖြဲ႕စည္းတာ အပါအ၀င္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ၊ မူ၀ါဒ အသစ္ေတြကို သူတို႔က စတင္ လုပ္ေဆာင္လာႏိုင္ပါတယ္။ အဆိုပါ ျပဳျပင္္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ စစ္တပ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို စတင္ ေလွ်ာ့ခ်လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ၀ါရင့္ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ ေခါင္းေခါက္ ေရြးခ်ယ္ထားသူေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ စစ္တပ္ကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ အာဏာကို သူတို႔က တစံုတခုေသာ အတိုင္းအတာအထိ ရယူထားႏိုင္ပါေသးတယ္။

တဖက္မွာေတာ့ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အတိုင္အခံ အင္အားစုရဲ႕ မရွိမျဖစ္၊ အစားမထိုးႏိုင္တ့ဲ ေခါင္းေဆာင္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈသာ မရွိရင္ NLD အပါအ၀င္္ ဒီ့ထက္ ပိုက်ယ္ျပန္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ တပ္ေပါင္းစုႀကီးက အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ တင္းမာမႈေတြ ရွိလာၿပီး ၿပိဳကြဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား အုပ္စုေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ အတြက္လည္း သူ႔ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္မႈက မရွိမျဖစ္ အေရးႀကီးပါေသးတယ္။

သမၼတ ဦးသိန္စိန္ ဒါမွမဟုတ္ သူရဦးေရႊမန္းသာ ေသဆံုးသြားရင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြအေပၚ ဘယ္လို အက်ိဳးသက္ေရာက္လာမလဲ ဆိုတာ မသိႏိုင္ေသးပါ။ ဒါေပမယ့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လအတြင္း လုပ္ေဆာင္ထားတဲ့ ၀န္ႀကီးအဖြဲ႔ အေျပာင္းအလဲကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သူတို႔မရွိလည္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္္ငန္းစဥ္ေတြ လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းမသြားႏိုင္ဘူးဆုိတာ တျဖညး္ျဖည္း ထင္ရွားလာပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ေနရာကို ၀င္ေရာက္လာမယ့္ ေခါင္းေဆာင္သစ္က သူတို႔ႏွစ္ေယာက္လိုမ်ိဳး အာဏာရ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီန႔ဲ စစ္တပ္ရဲ႕ေထာက္ခံမႈကို ဆက္လက္ရရွိရင္ အတိုက္အခံေတြရဲ႕ ယံုၾကည္မႈကို ဆက္လက္ရရွိရင္ေတာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို မားမားမတ္မတ္ ရပ္တည္ၿပီး ဆက္လက္ ေဖာ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုတာ ခက္ခဲပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို စစ္တပ္က ဆက္လက္ ေထာက္ခံေနသေရြ႕ေတာ့ အဆိုပါ ေခါင္းေဆာင္သစ္က အခ်ိန္ အတိုင္းအတာတခုအထိ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ဆက္ရေနဦးမွာပါ။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အနည္းဆံုး ဆိုေပမယ့္ တကယ္ျဖစ္လာရင္ ဆိုးက်ိဳးေတြ အႀကီးမားဆံုး ရွိလာႏိုင္တာကေတာ့ အင္အားႀကီးမားတဲ့ တိုင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြမွာ ရယူခ်ဳပ္ဆိုထားတဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပ်က္စီးသြားတာ ျဖစ္္ပါလိမ့္မယ္။ သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပ်က္ျပယ္ဖို႔ဆိုတာ ျဖစ္ေတာ့မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါ။ ပထမဦးဆံုး အခ်က္အေနနဲ႔ “၀” ျပည္ ေသြးစည္းညီညြတ္ေရး တပ္မေတာ္ (UWSA) ကလြဲဲၿပီး က်န္တဲ့ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြထဲမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ တို္က္ခိုက္မႈေတြကို ရင္ဆိုင္အန္တုဖို႔၊ စိန္ေခၚဖို႔ ဘယ္အဖြဲ႔ကမွ အင္အားမေတာင့္တင္းၾကပါ။ ႏွစ္ေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ လက္နက္ကိုင္ တိုက္ပြဲ ဝင္ေနတဲ့ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအ႐ံုး (KNU) အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႔ေတြ အမ်ားစုက “ေစ့စပ္ညွိႏႈိင္းထားတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး” သည္သာ အေကာင္းဆံုး ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ ေျဖရွင္းေရး နည္းလမ္း ျဖစ္တယ္လို႔ သေဘာေပါက္ထားၾကပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးအခ်က္ကေတာ့ သေဘာထား တင္းမာ ရန္လိုမႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျပန္ျဖစ္လာရင္ စစ္တပ္အတြက္လည္း အက်ဳိးမရွိဘူး ဆိုတဲ့အခ်က္ပါ။ စစ္တပ္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာေတြက ယုတ္ေလ်ာ့က်ဆင္းထားပါၿပီ။

အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ပ်က္္စီးသြားရင္ ဆိုးက်ဳိးေတြ ႀကီးမားမယ္ဆိုတာ အေထြအထူး ေျပာေနဖို႔ေတာ့ မလိုပါ။ တျခား အျဖစ္အပ်က္ေတြထက္စာရင္ ဒီအျဖစ္အပ်က္ေၾကာင့္ စစ္တပ္ဆီက ျပန္လာမယ့္ လက္တုံ႔ျပန္မႈက ပိုဆိုးႏိုင္ပါတယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ “ႏိုင္ငံေတာ္ ၿပိဳကြဲေတာ့မယ္” ဆိုတဲ့ စစ္တပ္ရဲ႕ အေၾကာက္တရားကို ပိုႀကီးမားေအာင္ လုပ္ေပးလိုက္ႏိုင္တာေၾကာင့္ပါ။ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္လာရင္ NLD အေပၚလည္း ျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားေတြ က်ေရာက္္လာပါလိမ့္မယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနေပမယ့္ အစိုးရရဲ႕ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကို NLD က ဒီေန႔အခ်ိန္အထိ ေထာက္ခံမႈ ေပးထားပါတယ္။ တိုက္ပြဲေတြ ျပန္ျဖစ္လာရင္ ျပည္သူထူထုၾကား တင္္းမာမႈေတြကို ျပင္းထန္လာေအာင္ လုပ္ေပးလုိက္သလိုျဖစ္ၿပီး တို္င္းျပည္ရဲ႕ တစုတစည္းတည္း ရွိေနမႈကို စိန္ေခၚလိုက္သလိုလည္း ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ႏုိင္ငံေရးအရ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္တာ (အထင္ရွားဆံုးကေတာ့ ရခိုင္ျပည္နယ္) ကိုလည္း တိုင္းျပည္က ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရပါဦးမယ္။ ဗုဒၶဘာသာကို္းကြယ္တဲ့ လူမ်ားစု ရခိုင္ေတြနဲ႔ မြတ္စလင္ေတြၾကား တင္းမာမႈက အသစ္အဆန္းေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ တုိင္္းျပည္ကို လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစိုးရက အဆိုပါ လူမ်ိဳးေရးတင္းမာမႈ ျပႆနာကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ အေနနဲ႔ တရား၀င္ လူသိရွင္ၾကား ေျဖရွင္းေပးရပါဦးမယ္။ ျပႆနာအတြက္အေျဖကို လြယ္လြယ္ကူကူ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ ေတြ႔ႏိုင္္မွာ မဟုတ္ေပမယ့္ အစိုးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္ပံု ကိုင္တြယ္နည္းအေပၚ မူတည္ၿပီး ေနာက္ဆက္တြဲကိစၥေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚေပါက္လာပါဦးမယ္။

(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါမည္)