စီးပြားေရးထိပ္သီးမ်ား အေရာင္ေျပာင္းခ်ိန္ (၂)

ဧရာ၀တီ

ဒဏ္ခတ္ အေရးယူမႈေတြကေန လြန္ေျမာက္တဲ့ကာလမွာ ႏိုင္ငံေပါင္းစံုက စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ ဆက္စပ္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ေမွ်ာ္ လင့္ခ်က္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း႐ွင္ႀကီးေတြ သူတို႔ရဲ႕ပံုရိပ္ကို အျမင္ ေကာင္းေအာင္လုပ္တာ၊ စီးပြားေရး လုပ္ငန္း စုႀကီး တခုလံုး ကို ျပန္ လည္ျပင္ဆင္ မြမ္းမံေနၾကတာေတြရွိသလို တခ်ိဳ႕ေတြကေတာ့ သူတို႔ကို ႂကြယ္ဝေစခဲ့တဲ့ အာဏာရွင္ေတြနဲ႔ ျပန္ေပါင္းထုတ္ ေနပံုရ ပါ တယ္။ အဲဒီထဲမွာ ဦးေအာင္ကိုဝင္းက ထင္ရွားပါတယ္။

အေဖာ္မဲ့ ေက်ာက္သူေဌး

ဦးေအာင္ကိုဝင္း ဥကၠ႒လုပ္တဲ့ ကေမာၻဇအဖြဲ႔ (KBZ Group) ဟာ ေလေၾကာင္းလိုင္း ၂ ခု၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အႀကီးဆံုး ပုဂၢလိကဘဏ္နဲ႔ အက်ိဳး ျမတ္မ်ားတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္တြင္း လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာပါ။ ေက်ာင္းဆရာေဟာင္း တဦးျဖစ္တဲ့ ဦးေအာင္ကို ဝင္းဟာ အရင္စစ္အစိုးရမွာ ဒုတိယ အာဏာအရွိဆံုးျဖစ္တဲ့ အသက္ ၇၄ ႏွစ္အရြယ္ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးေမာင္ေအးနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ၿပီး စတင္ ခ်မ္းသာလာသူျဖစ္ပါတယ္။

အဲ့ဒီလိုပတ္သက္မႈေၾကာင့္ပဲ သူနဲ႔ သူ႔အမ်ိဳးသမီး နန္းသန္းေထြးတို႔ကို ဥေရာပသမဂၢက ဒဏ္ခတ္အေရးယူမယ့္ စာရင္းထဲ သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူ႔သမီး ၃ ေယာက္ထဲက နန္းလန္းခမ္းကို သူ႔အ႐ိုက္ အရာ ဆက္ဆံေစၿပီး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို တာဝန္ယူေစခဲ့ပါတယ္။ ဒီမိသားစုဟာ “သိပ္ကို အ႐ွက္အေၾကာက္ႀကီးတယ္၊ သိပ္ကို ဘာသာေရး ကိုင္း႐ိႈင္းတယ္၊ သိပ္ကို စိတ္ေကာင္းႏွလံုးေကာင္းရွိတယ္” လို႔ ကေမၻာဇအဖြဲ႔ အတိုင္ပင္ခံ ဦးညိဳျမင့္က ေျပာပါတယ္။

မီဒီယာနဲ႔ ကင္းကင္းရွင္းရွင္းျဖစ္ေအာင္ ေနေပမယ့္သကၠလပ္ဦးထုပ္ေဆာင္းလို႔ေရဘင္မ်က္မွန္တတ္ၿပီးစိန္ေရႊနာရီပတ္ထားတဲ့ဦးေအာင္ ကိုဝင္းကို ကေမာၻဇေလယာဥ္တစီးေပၚမွာ ဇန္နဝါရီလက အမွတ္ မထင္ ေတြ႔လိုက္ရပါတယ္။ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းဖို႔ ႀကိဳးစားေပမယ့္ ေလယာဥ္ မႉးက ယာဥ္ေမာင္းအခန္းကထြက္လာၿပီး ေမာင္းထုတ္တာမို႔ မေအာင္ျမင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူ႔သမီး နန္းလန္းခမ္းနဲ႔ ဦးညိဳ ျမင့္တို႔ကေတာ့ ရန္ကုန္က ကေမာၻဇ ဘဏ္႐ံုး ခ်ဳပ္မွာ ေတြ႔ဖို႔ သေဘာ တူခဲ့ ပါတယ္။

ဦးေအာင္ကုိဝင္းဟာ အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ အဆက္အသြယ္ရွိခဲ့သူပါ။ အၿငိမ္းစား ဗိုလ္ခ်ဳပ ္မႉးႀကီး သန္းေရႊနဲ႔ အတူ ေက်ာက္စိမ္းတံုးေတြ စစ္ေဆးေနတဲ့ သူ႔ဓာတ္ပံုေတြနဲ႔ ဘဏ္နံရံေတြကို တန္ဆာဆင္ထားပါတယ္။ ၁၉၉၀ အေစာပိုင္းကာလ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ မႉးႀကီးေမာင္ေအး တိုင္းမႉးတာဝန္ယူခဲ့တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္ ေဒသတခုက ပတၱျမားနဲ႔ နီလာမိုင္းေတြကေန သူရဲ႕ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈ စတင္ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ “က်မေဖေဖက စြန္႔ဦးတီထြင္လုပ္ငန္း႐ွင္ တဦးပါ” လို႔ နန္းလန္းခမ္းက ဆိုေပမယ့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္က အေမရိကန္ သံတမန္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုပြဲတခုမွာေတာ့ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအးက သူ႔ကို ေက်ာက္စိမ္းနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးခဲ့ေၾကာင္း၊ ၿပီးေတာ့ သူတို႔ ၂ ေယာက္ အခုအထိ နီးနီးကပ္ကပ္ရွိေနေၾကာင္း ဦးေအာင္ကိုဝင္းက ဝန္ခံခဲ့ပါတယ္။

ဒီပုဂၢိဳလ္ေရးရင္းႏွီးမႈနဲ႔ ေႏြးေထြးတဲ့ဆက္ဆံေရးကပဲ သူရဲ႕ ၿပိဳင္ဘက္ သမဝါယမဘဏ္္နဲ႔ ျမန္မာ အင္တာေနရွင္နယ္ ေလေၾကာင္းလိုင္းကို ပိုင္ဆိုင္ခြင့္ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္တုန္းက အျငင္းပြားရာမွာ အေလးသာ ေစခဲ့တာပါ။ ေနာက္ဆံုး ကေမာၻဇဘဏ္က ေလေၾကာင္းလိုင္းရဲ႕ ၈၀ရာ ခိုင ္ႏႈန္းကို ရရွိခဲ့ပါတယ္။ သမဝါယမဘဏ္ကေတာ့ ၾသဇာႀကီးတဲ့ အစိုးရအေပါင္းအပါနဲ႔ ပဋိပကၡျဖစ္တိုင္း အေျခအေန ေကာင္းပါ့ မလားလို႔ စိုးရိမ္ပူပန္တတ္ၾကတဲ့ ေငြအပ္ႏွံသူေတြက ေငြျပန္ထုတ္ၾကတဲ့ဒဏ္ကို ေတာင့္ခံခဲ့ရပါတယ္။

ကေမာၻဇဘဏ္လည္း ေနာက္ႏွစ္မွာ အလားတူအျဖစ္မ်ိဳး ခံရတာပါပဲ။ ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး ေမာင္ေအး ရာထူးက အထုတ္ခံရမယ္လို႔ ေကာလာ ဟလေတြ ထြက္လာတာမို႔ ေငြအပ္ႏံွထားသူေတြက သူတို႔ေငြ ေတြကို ကေမာၻဇဘဏ္ကေန အလံုးအရင္းနဲ႔ ျပန္ထုတ္ၾကပါတယ္။ ဒါနဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံ ဆစ္ဒနီၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ မက္ကြာရီ တကၠသိုလ္ (Macquaire University) က ျမန္မာ့ ဘဏ္ေရးရာ ကၽြမ္း က်င္သူ စီပြားေရးပညာရွင္ ေ႐ွာင္ တာနယ္ (Sean Turnell) က “ေငြအပ္ႏွံသူေတြက ဦးေအာင္ကိုဝင္းရဲ႕ ကံၾကမၼာလည္း ဆုတ္ရက္ကို ေရာက္ေန ၿပီလို႔ စိုးရိမ္မႈေတြ ရွိေနခဲ့ၾကပါတယ္” လို႔ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အာဖဂန္နစၥတန္ၿပီးရင္ ကမာၻေပၚမွာ ဘိန္းအမ်ားဆံုး ထုတ္လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ၿပီး မက္သာဖက္တမင္း (Methamphetamine) အဓိကတင္ပို႔တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ေငြမဲေတြ ခဝါခ် တယ္၊ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူေတြနဲ႔ အဆက္အသြယ္ ရွိတယ္ ဆိုတဲ့ စြပ္စြဲခ်က္ ေတြနဲ႔ ျမန္မာ့ ဘဏ္လုပ္ ငန္းဟာ အစြန္း ထင္ေပ မယ့္လည္း ကေမာၻဇဘဏ္က ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အႀကီးဆံုး ပုဂၢလိ ကဘဏ္ ျဖစ္လာ ခ့ဲပါတယ္။

အေမရိကန္နဲ႔ ဂ်ပန္အရာရွိေတြပါတဲ့ ဘ႑ာေရးဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းအေကာင္အထည္ေဖာ္အဖြဲ႔ (Financial Action Task Force) တဖြဲ႔ ျမန္မာ ျပည္ကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ အလည္ အပတ္ သြားေရာက္ခဲ့ အၿပီးမွာ ကေမာၻဇ ဘဏ္အ ေနနဲ႔ “ေငြမဲ ခဝါခ်မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး (Anti-Money Laundering) နဲ႔ပတ္ သက္ၿပီး ေလးစား လိုက္နာ တတ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ အားနည္းတယ္” လို႔ ေကာက္ခ်က္ ခ်ခဲ့ေၾကာင္း ဝီကိလိခ္က ေပါက္ ၾကားလာတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးရဲ႕ ေၾကးနန္းတေစာင္ထဲမွာ ေရးသားထားပါတယ္။ ေ႐ႊ၊ ေက်ာက္မ်က္ရတနာေတြ၊ ေက်ာက္စိမ္းေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ ေနတာဟာ ေငြခဝါ ခ်မႈ အတြက္ “အခြင့္ အလမ္း ႀကီးေတြ ျဖစ္ေစတယ္” လို႔လည္း အဲ့ဒီ အဖြဲ႔က မွတ္ခ်က္ ေပးခဲ့ ပါေသး တယ္။

ကေမာၻဇဘဏ္ကေတာ့ အဲဒီစြပ္စြဲခ်က္ေတြအေပၚ ျငင္းဆန္ခဲ့ပါတယ္။ ဘဏ္ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ထဲမွာ “ကေမာၻဇဘဏ္အေနနဲ႔ ေငြခဝါ ခ်မႈ တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္း ေတြမွာ စိတ္အား ထက္သန္ စြာနဲ႔ ပါဝင္ ေဆာင္႐ြက္ ေနပါတယ္” လို႔ ဆိုထား ပါတယ္။

ေက်ာက္မ်က္ရတနာနဲ႔ ေက်ာက္စိမ္းေတြက ကေမာၻဇကို ေငြျဖစ္ေနေစပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေက်ာက္မ်က္ျပပြဲေတြ ၃-၄ လ တႀကိမ္ က်င္း ပၿပီးတိုင္း ကေမာၻဇက ေက်ာက္မ်က္ေရာင္းရေငြ ေဒၚလာ သန္း ၄၀ နဲ႔ ၅၀ အၾကား စုမိတယ္လို႔ ကုမၸဏီပိုင္ စာ႐ြက္စာတမ္းေတြအရ သိရပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ၾကားေဖာက္ ေရာင္းတာေတြ မပါပါဘူး။ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ကဆို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားတေယာက္က ေရညိွေရာင္ ေက်ာက္ စိမ္း တုံး ႀကီးကို ေဒၚလာ ၄၄ သန္းေပးၿပီး ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ဝယ္ယူ ဖူးခဲ့ ပါတယ္။

အေမရိကန္အစိုးရအေနနဲ႔ ျမန္မာျပည္အေပၚထားရွိတဲ့ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ရင္ ေက်ာက္မ်က္၊ သစ္နဲ႔ သဘာဝသယံဇာတ လုပ္ငန္း တခ်ိဳ႕နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈ ကန္႔သတ္ခ်က္ ေတြ ကို ႐ုတ္သိမ္းဖို႔ မျဖစ္ ႏိုင္ဘူးလို႔ ဝါရွင္တန္ မွာရွိတဲ့ အေမရိကန္ အရာရွိ တေယာက္က ေျပာပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္း ေတြဟာ လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ေတြျဖစ္ပြား ေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား ေဒသ ေတြမွာ႐ွိတဲ့ အတြက္ ကန္႔သတ္ ခ်က္ေတြ ႐ုတ္သိမ္း လိုက္မယ္ ဆိုရင္ အဲ့ဒီ ေဒသ ေတြဟာ အရင္က လိုပဲ မတိုး တက္တဲ့ အေျခ အေနမွာ ဆက္ရွိ ေနမွာ မို႔ ျဖစ္ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဦးေအာင္ကိုဝင္း အင္ပါယာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုျဖစ္တဲ့ ကေမာၻဇေလေၾကာင္း (Air KBZ) ဟာ အခုထိ ႐ုန္းကန္ေနရဆဲပါ။ ကေမာၻဇ ျပည္ တြင္း ေလေၾကာင္း လိုင္းကို ၂၀၁၁ မွာ သူ တည္ေထာင္ ေျပးဆြဲ ခဲ့ပါတယ္။ ေလေၾကာင္းလိုင္းမွာရွိတဲ့ ေလယာဥ္ ၃ စီးထဲက ၁ စီး ေဖေဖာ္ ဝါရီလက သံတြဲေလဆိပ္မွာ ေျပးလမ္းေခ်ာ္ဖူးပါတယ္။ ေလယာဥ္ေပၚ ပါသြားတဲ့ ခရီးသည္ ၅၁ ေယာက္ရဲ႕ ထိခိုက္ဒဏ္ရာရမႈနဲ႔ ပတ္ သက္ၿပီး ဘာမွမသိရပါဘူး။ အဲ့ဒီ ခရီးသည္ေတြထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူသိအမ်ားဆံုး ငပလီကမ္းေျခကို သြားေရာက္လည္ပတ္ၾကမယ့္ ႏိုင္ငံျခားသားေတြလည္း ပါပါတယ္။

ကေမာၻဇေလေၾကာင္းလိုင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ကေတာ့ သူ႔သမီး နန္းလန္းခမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူက “အေဖ့ဆီကေန က်မ အမ်ားႀကီး ေလ့လာဖို႔ လိုေန ေသးတယ္” လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဆက္ၿပီး “ဘဏ္လုပ္ငန္းကိုလည္း ေခတ္မွီတဲ့လုပ္ငန္းျဖစ္ေအာင္လုပ္ဖို႔နဲ႔ ကေမာၻဇအဖြဲ႔ကို ျပန္လည္စုဖြဲ႔ဖို႔ က်မ တို႔ ႀကိဳးစားေနတယ္” တဲ့။

တေက်ာ့ျပန္ေလာ

Myint & Associates ကုမၸဏီ ဥကၠ႒ ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္ (ဓာတ္ပံု- Myint & Associates)

စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီးေတြတိုင္းက စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြရဲ႕အေပါင္းအပါလို႔ ေလ့လာသူေတြက မသတ္မွတ္ပါဘူး။ ဦးမိုက္ကယ္ မိုးျမင့္ ဟာ “ျမန္မာ ျပည္ရဲ႕ အေအာင္ ျမင္ဆုံုး စီးပြား ေရး သမား တ ေယာက္ ျဖစ္ တယ္၊ ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကို ေလးစား လုိက္နာမႈ အရွိဆံုး စီးပြားေရး သမား ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ႏိုင္တယ္” လို႔ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ဝီကိလိခ္က ေပါက္ၾကား လာတဲ့ အေမရိကန္ သံ႐ံုးရဲ႕ ေၾကးနန္း တေစာင္ ထဲမွာ သတ္ မွတ္ထား ပါတယ္။

သက္တမ္း ၂၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္တဲ့ သူရဲ႕ Myint & Associates ကုမၸဏီဟာ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ အႀကီးဆံုး ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ အက်ိဳးေဆာင္ ကန္ထ႐ုိက္ ကုမၸဏီျဖစ္ၿပီး ဒီႏွစ္ဝင္ေငြ ေဒၚလာ ၁၂ သန္းေလာက္ ရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေဒၚလာ သန္း ၄၀ တန္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ ရွာေဖြ ေရးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရး ကုမၸဏီ တခု ကိုလည္း သူ လည္ပတ္ ေနပါ ေသးတယ္။

အရပ္ဘက္ ေလယာဥ္မႉးေဟာင္းတေယာက္ျဖစ္တဲ့ အသက္ ၅၉ ႏွစ္အရြယ္ ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္ဟာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ျမန္မာျပည္ မျပန္လာ ခင္အထိ အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ပညာသင္ၾကားခဲ့ၿပီး ခဏ အလုပ္ လုပ္ခဲ့ ဖူးပါတယ္။ သူ ျမန္မာျပည္ ျပန္လာတာကလည္း ရွဲလ္ (Shell) ကုမၸဏီမွာ အႀကံေပးလုပ္ေနတဲ့ သူ႔အေဖထက္ သာေအာင္လုပ္ဖို႔ပါ။

၁၉၆၂ မွာ အာဏာသိမ္းၿပီး စစ္အာဏာေအာက္မွာ တိုင္းျပည္ကို အေမွာင္တိုက္သြင္းခဲ့တဲ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း အတြက္ ၁၉၇၀ ေႏွာင္းပိုင္း မွာ ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္က ေလယာဥ္ေတြ စီစဥ္ေပးခဲ့ပါတယ္။ ဗိုလ္ ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းရဲ႕ အေစာင့္အေရွာက္ခံ၊ ေနာင္ စစ္ေထာက္ လွမ္းေရး အႀကီး အကဲ ျဖစ္လာမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ခင္ညြန္႔ နဲ႔လည္း သူ နီးနီး ကပ္ကပ္ အလုပ္တြဲ လုပ္ခဲ့ ပါေသး တယ္။

ေနာက္ပိုင္း ႏွစ္အေတာ္ၾကာတဲ့အခါ ဦးခင္ညြန္႔က အက်ိဳးအျမတ္မ်ားတဲ့ ႏိုင္ငံပိုင္ ကန္ထ႐ိုက္ေတြ သူ႔ကိုေပးေပမယ့္ သူ လက္မခံခဲ့ဘူးလို႔ ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္က ေျပာပါတယ္။ “အဲ့ဒါမ်ိဳးက က်ေနာ္ ေငြရွာတဲ့ နည္းလမ္း မဟုတ္ဘူး” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ သူဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ နီးစပ္ေနတဲ့အျပင္ ဇန္နဝါရီလတုန္းကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ တျခားဧည့္ သည္ ၂၅၀ အတြက္ ဂ်ပန္စာ ညစာစားပြဲတခု တည္ခင္း ဧည့္ခံ ခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကလည္း ၿပီးခဲ့တဲ့ ခရစၥမတ္ ေန႔မွာ သူ႔မိသားစုနဲ႔အတူ ညစာစားခဲ့ပါတယ္။ ထမင္းစားေနတုန္းမွာ အေမရိကန္ ေရနံကုမၸဏီ ရွယ္ဗရြန္ (Chevron) အတြက္ ၾသစေၾတးလ်မွာ အ လုပ္လုပ္ေနတဲ့ သူ႔သားျဖစ္သူ ေရနံတူးေဖာ္ေရး အင္ဂ်င္နီယာကို အိမ္ျပန္လာဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုက္တြန္း ခဲ့တယ္လို႔လည္း ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္က ေျပာပါတယ္။

“ရွယ္ဗရြန္က ထြက္ၿပီး တိုင္းျပည္ကို လာကူ ညီဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က က်ေနာ့္ သားကို နားခ်တယ္” လို႔ ဆိုတယ္။

ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္ဟာ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ စခဲ့တဲ့ သူနဲ႔သူ႔မိသားစုအေပၚ အေမရိကန္အစိုးရရဲ႕ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို အေရးမထားသူ ျဖစ္ ပါတယ္။ အရင္စစ္အစိုးရနဲ႔ ဖက္စပ္ ကုန္ထုတ္ေနတာေၾကာင့္လို႔ ဝီကိလိခ္က ေပါက္ၾကားလာတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးရဲ႕ ေၾကးနန္းတေစာင္ ထဲမွာ ေဖာ္ျပခဲ့ ပါတယ္။ အဲ့ဒီ လုပ္ရပ္နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္အစိုးရက မ႐ိုးသားဘူးလို႔ သူက ေျပာပါတယ္။ အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ေတြ ျမန္မာ ျပည္ထဲ ရင္းႏွီး ျမွဳပ္ႏွံမႈ လုပ္လုိ႔ မရတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူ႔ကုမၸဏီ က အေမရိကန္ ႏိုင္ငံသား ေတြကို အလုပ္ ခန္႔ၿပီး အေမရိကန္ ကုမၸဏီ ေတြနဲ႔ စာခ်ဳပ္ ေတြေတာ့ ရွိေန ခဲ့ပါတယ္။

“ျမန္မာ ျပည္မွာ ေရနံနဲ႔ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ေတြ လုပ္တာမို႔ က်ေနာ္ ဗီဇာ အျငင္း ခံရတာ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

အဲ့ဒီ ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြလုပ္ၿပီး တႏွစ္အၾကာမွာ အေမရိကန္သံတမန္ေတြက ဦးမိုက္ကယ္မိုးျမင့္အေပၚ အေရးယူထားတဲ့ ဆံုးျဖတ္ ခ်က္ကို ႐ုတ္သိမ္းဖို႔ သူတို႔အစိုးရကို တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ ဝီကိ လိခ္က ေပါက္ၾကား လာတဲ့ အေမရိကန္သံ႐ံုးရဲ႕ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ေၾကးနန္းတ ေစာင္ထဲမွာ “သူ႔အ ေနနဲ႔ စစ္ အစိုးရကို သိသိ သာသာ ေထာက္ပံ့ တာလည္း မရွိဘူး၊ စစ္ အစိုးရ ကလည္း သိသိ သာသာ အ ေထာက္ အပံ့ရ ယူတာ မရွိ ဘူးလို႔” ေဖာ္ျပ ထားပါ တယ္။ သူ႔အေပၚ ထားခဲ့တဲ့ အေရးယူ မႈေတြ ကိုေတာ့ အေမရိကန္ အစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့ လက မွပဲ ဖယ္ရွား ပစ္ခဲ့ တာပါ။

ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြက မၾကာခဏဆိုသလိုပဲ ပစ္မွတ္နဲ႔ လြဲတတ္တယ္လို႔ ေဟာင္ေကာင္နဲ႔ စင္ကာပူမွာလည္း ႐ုံးခြဲေတြဖြင့္ထားတဲ့ SPA Group ဥကၠ႒ Serge Pun ေခၚ ဦးသိန္းေဝက ေျပာပါတယ္။ SPA Group က စိတ္ဝင္စားတဲ့ လုပ္ငန္းေတြထဲမွာ အိမ္ၿခံေျမနဲ႔ ဘ႑ာေရး ဆိုင္ရာ ဝန္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းေတြ ပါဝင္ပါတယ္။ “ဒဏ္ခတ္အေရးယူမႈေတြကို အေလးမထားတဲ့ တ႐ုတ္က တဖက္ အိႏိၵယက တဖက္ ရွိေန မွေတာ့ အဲ့ဒီအေရးယူမႈေတြ ဘယ္လို ထိေရာက္ႏိုင္ေတာ့မွာလဲ” လို႔လည္း Serge Pun က ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ တရားဝင္ အခ်က္အလက္ေတြအရ ၂၀၁၀ ဧၿပီ-၂၀၁၁ မတ္ ဘ႑ာေရးႏွစ္အတြင္းမွာ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံက ေဒၚလာ ၁၄ ဘီလီ ယံ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈလုပ္ဖို႔ ကတိကဝတ္ျပဳခဲ့တာမို႔႔ ႏိုင္ငံျခား တိုက္႐ိုက္ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ အလားအလာက စုစုေပါင္း ေဒၚလာ ၂၀ ဘီလီယံ ျဖစ္ သြားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

တ႐ုတ္နဲ႔ စီးပြားေရးလုပ္ေနသူေတြအနက္ တေယာက္ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အသုိသိပ္ဆံုး စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ႀကီး အသက္ ၅၃ ႏွစ္အ ရြယ္ရွိတဲ့ ဦးထြန္းျမင့္ႏိုင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ကို စတီဗင္ေလာလို႔ ပိုၿပီး လူသိမ်ား ပါတယ္။ စကားကို ေလသံေအးေအးနဲ႔ ေျပာတတ္တဲ့ တ႐ုတ္ လူမ်ိဳး စတီဗင္ေလာဟာ ေအးရွားေဝါလ္လို႔ေခၚတဲ့ ေဆာက္လုပ္ေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး ကုမၸဏီႀကီးတခုကို ပိုင္ဆိုင္တာပါ။ ရန္ကုန္မွာ အစည္ကားဆံုးဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္တာ၊ ရန္ကုန္ ႏိုင္ငံတကာေလယာဥ္ကြင္း တိုးခ်ဲ႕တာနဲ႔ လူသိအမ်ားဆံုး ဟုိတယ္တခုျဖစ္တဲ့ ထရိတ္ ဒါး (Traders) ဟုိတယ္ တည္ေဆာက္တာေတြကို သူ႔ကုမၸဏီက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

ဟုိတယ္ေတြ၊ ဝန္ႀကီးဌာနေတြနဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊအတြက္ အၿငိမ္းစား စံအိမ္ေတာ္ကို ခ်က္ခ်င္းတည္ေဆာက္ေပး ၿပီးေတာ့လည္း ၿမိဳ႕ေတာ္သစ္ ေနျပည္ေတာ္ ဖန္တီးရာမွာ အဓိကဇာတ္ေကာင္အျဖစ္ ကူညီခဲ့ပါတယ္။

ေအးရွားေဝါလ္ကို စတီဖင္ေလာရဲ႕ဖခင္ ေလာ္စစ္ဟန္က တည္ေထာင္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ေလာစစ္ဟန္ကို အေမရိကန္ ဘ႑ာေရးဝန္ ႀကီး ဌာနရဲ႕ ၂၀၁၀ မွတ္တမ္း မွတ္ရာ တခု ထဲမွာ “ဘိန္းျဖဴ ရာဇာ တို႔ရဲ႕ ေဂါ့ဒ္ဖားသား” နဲ႔ “၁၉၇၀ အေစာပိုင္းကာလကစလို႔ ကမာၻေပၚမွာ အဓိက ဘိန္းျဖဴ ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူ” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ စတီဗင္ေလာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လည္း “သူဟာ သူ႔အေဖရဲ႕ မူးယစ္ ေဆးဝါးအင္ပါယာထဲကို ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ေတြထဲမွာ ေရာက္လာသူျဖစ္တယ္၊ အဲ့ဒီအခ်ိန္ ကစလို႔ ျမန္မာျပည္မွာ အႂကြယ္ဝဆံုးပုဂၢိဳလ္တဦး ျဖစ္လာခဲ့တယ္” လို႔ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ သူကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါး ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားမႈမွာ ပါဝင္ပတ္သက္ခဲ့ျခင္းမရွိပါဘူး ျငင္းဆန္ပါတယ္။

စတီဗင္ေလာဟာ “(ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အပါအဝင္) ထိပ္တန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ထူးကဲလွတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေရးအဆက္အသြယ္” ရွိၿပီး တ႐ုတ္ကုမၸဏီေတြနဲ႔ ျမန္မာစစ္အစိုးရၾကားမွာ စီးပြားေရး သေဘာ တူညီ ခ်က္ေတြ ရလာေအာင္ ဆက္စပ္ေပး ႏိုင္ခဲ့တာ ေတြေၾကာင့္ အက်ိဳး အ ျမတ္ရရွိ ခဲ့တာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဝီကိလိခ္က ေပါက္ၾကား လာတဲ့ အေမရိကန္ သံ႐ံုးရဲ႕ ေၾကးနန္း ေတြက ဆိုပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ ၿပီးခဲ့တဲ့ေမလက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို အလည္အပတ္သြားေရာက္စဥ္မွာ စတီဗင္ေလာလည္း ကုိယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ထဲ ပါတာမို႔ သူဟာ တ႐ုတ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္ ၾသဇာရွိေနမယ္လို႔ Economist Intelligence Unit ရဲ႕ ဆန္းစစ္ေလ့လာသူတေယာက္ျဖစ္တဲ့ သုမန ရာ့က်ရက္နမ္က ေဟာကိန္းထုတ္ပါတယ္။ ေအးရွားေဝါလ္ဟာ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ဆိပ္ကမ္းနဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို သယ္ေဆာင္မယ့္ ေရနံနဲ႔ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ ပိုက္လိုင္းေတြ အပါအဝင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုးနဲ႔ အျငင္းပြားဖြယ္အျဖစ္ဆံုး တ႐ုတ္ စီမံကိန္းေတြမွာလည္း ပါဝင္ပတ္သက္ေနပါတယ္။

ဒီကိစၥေတြနဲ႕ပတ္သက္ၿပီး ေျဖၾကားဖို႔ စတီဗင္ေလာက ျငင္းပါတယ္။

တကယ္လို႔ ခ႐ိုနီေခတ္ ေမွးမွိန္သြားရင္ေတာင္မွပဲ အဲ့ဒီအေမြကို အျမစ္ခုိင္ခိုင္တြယ္ေနတဲ့ စီးပြားေရး ေရေပၚဆီလူတန္းစားတရပ္ ဆက္ခံမွာ ပါ။ အဲဒီထဲက တေယာက္ကေတာ့ အိမ္ၿခံေျမ လုပ္ငန္း႐ွင္ႀကီးနဲ႔ အမ်ိဳးသား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္သူ ေဇကမာၻ ဦးခင္ေရႊ ျဖစ္ပါ တယ္။ သူဟာ အေမရိကန္ အစိုးရနဲ႔ ဥေရာပ သမဂၢ တို႔က ဒဏ္ခတ္ အေရးယ ူမယ့္သူ စာရင္းမွာ ပါသူပါ။

အနားမယူႏိုင္ေသးေသာ ေဇကမၻာ ဦးခင္ေရႊ (ဓာတ္ပံု- Reuters)

ဦးခင္ေရႊရဲ႕သားျဖစ္သူ ေဇသီဟက ေဇကမာၻရဲ႕ ဒုဥကၠ႒ျဖစ္ပါတယ္။ ေဇသီဟရဲ႕ ညီမျဖစ္သူ မဇင္ဇင္လတ္ဟာ Redlink ကုမၸဏီကို တည္ ေထာင္သူ ကိုတိုးႏိုင္မန္းနဲ႔ လက္ထပ္ထားတာပါ။ ကိုတိုးႏိုင္မန္းဟာ အနာဂတ္မွာ သမၼတျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိသူလို႔ သတင္းေျပးေနတဲ့ လက္ရွိ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း သူရဦးေ႐ႊမန္းရဲ႕ သားျဖစ္ပါတယ္။

ဒုတိယ စီးပြားေရးမ်ိဳးဆက္က ပထမ မ်ိဳးဆက္ထက္စာရင္ စစ္တပ္ရဲ႕ အတိတ္ကအရိပ္ေတြနဲ႔ အမည္းစက္ထင္တာ နည္းပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ပထမမ်ိဳးဆက္ကလည္း ႏိုင္ငံသစ္မွာ သူတို႔ တရားဝင္မႈရွိလာဖို႔အတြက္ ဒုတိယမ်ိဳးဆက္အေပၚ မွီခိုအားထားေနပါတယ္။

ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုမွာ ဦးခင္ေရႊက အခုလိုေျပာပါတယ္။ သူ႔သားလည္း အနားမွာ ထိုင္ေနပါတယ္။ “တကယ္တမ္းဆို က်ေနာ္တို႔ နားခ်င္ ၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ နားလို႔ မရဘူး” တဲ့။