ဟီလာရီ ကလင္တန္ရဲ႕ သံတမန္ေရး အတက္အက်မ်ားနဲ႔ ျမန္မာျပည္

လင္းသန္

ျမန္မာ-အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္ျပန္ျဖစ္ဖုိ႔ အဓိက ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သူ တဦးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး မစၥဟီလာရီ က လင္တန္ ရာထူးက အနားယူသြား ၿပီး ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္ အေရးအတြက္ အားေပး ေထာက္ခံခဲ့တဲ့ ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ မစၥတာ ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ယခုသတင္းပတ္က စတင္ၿပီး ရာထူးဆက္ခံ တာဝန္ ထမ္း ေဆာင္ ေနပါၿပီ။

ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီ ကလင္တန္နဲ႔ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးသစ္ ဂြ်န္ကယ္ရီဟာ ျမန္မာ့အေရး၊ ကမာၻ႔အေရး ဆက္ဆံထိေတြ႔ ကုိင္တြယ္မႈေတြမွာ ဘယ္လုိကြာျခားမလဲ ဆုိတာကို အကဲခတ္မ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။

မစၥက္ ကလင္တန္ အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္က ဘယ္အေရးကိစၥေတြက ေအာင္ျမင္မႈရခဲ့ၿပီး ဘယ္အေရးကိစၥ ေတြမွာ အားနည္းခဲ့ရသလဲဆုိတာကို နယူးေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာ ႀကီးက မၾကေသးမီက သံုးသပ္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

လြန္ခဲ့တဲ့ ေႏြရာသီက ဆီးရီးယားမွာ သမၼတ ဘာရွား အာဆတ္ ျပဳတ္က်ေရးအတြက္ ဆီးရီယားသူပုန္ေတြကို လက္နက္ေထာက္ပံ့ကူညီဖုိ႔နဲ႔ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးဖုိ႔ အစီအစဥ္ကုိ မစၥက္ ကလင္တန္နဲ႔ အေမ ရိကန္ စီအုိင္ေအ ဗဟုိ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ စစ္ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေဟာင္း မစၥတာ ပီ ထေရာ့စ္တုိ႔က အိမ္ျဖဴေတာ္ကို အဆုိတင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ အိမ္ျဖဴေတာ္က ဒီလုိ စြန္႔စားရမယ့္ ကိစၥအေပၚ အေတာ္စုိးရိမ္ေနခဲ့တယ္လို႔ အေမရိကန္ အစုိးရ အရာရွိေတြကို ကုိးကားၿပီး နယူး ေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာႀကီးက ေရးသားေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ဒါက လည္း သမၼတ အုိဘားမားရဲ႕ ဒုတိယအႀကိမ္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ ကာလနဲ႔လည္းတုိက္ ဆုိင္တာေနတာေၾကာင့္ ဆုိတာ အေၾကာင္းတခုပါ။

ဒါေပမယ့္ ဒီ့အရင္တႏွစ္ကေတာ့ မစၥက္ ကလင္တန္ဟာ အိမ္ျဖဴေတာ္နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ကံေကာင္းခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး စစ္ အာဏာရွင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေၾကာင့္ အထီးက်န္ႏိုင္ငံဘ၀ ေရာက္ေနရာ ကေန ႐ုန္းထြက္ခ်င္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ တံခါးဖြင့္ဖို႔ သမၼတ အုိဘားမား လက္ခံလာေအာင္ ဆြဲေဆာင္မႈကေတာ့ ေအာင္ျမင္သြားခဲ့တယ္လို႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။

မစၥက္ ကလင္တန္ဟာ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ ဖြင့္ႏိုင္ခဲ့တဲ့ကိစၥကို သူ႔ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈ၊ အေမရိကန္ရဲ႕ ႏုိင္ငံျခားေရး မူ၀ါဒ ေအာင္ျမင္မႈ အေနနဲ႔ ေၾကြးေၾကာ္ခဲ့တာပါ။

မစၥက္ ကလင္တန္ဟာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးအျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ကာလမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၁၂ ႏိုင္ငံကို ရက္ေပါင္း ၄၀၁ ရက္ၾကာ၊ မုိင္ ေပါင္း ၁ သန္းေလာက္ ခရီးဆန္႔ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။

“ဆီးရီးယားနဲ႔ ျမန္မာ့အေရးတုိ႔နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးသက္တမ္းအလြန္ ဟီလာရီရဲ႕ သမုိင္းမွတ္တုိင္ ေတြပါပဲ။ ေအာင္ျမင္မႈ၊က် ဆံုးမႈ ေတြထဲက အထင္ရွားဆံုး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ေပၚလစီကိုလည္း အခုိင္အမာ တခါးတခ်ပ္ ဖြင့္ႏိုင္သလို သင္ခန္းစာ လည္း ရခဲ့ပါတယ္” လို႔ နယူးေယာက္တုိင္းမ္ သတင္းစာက ေရးပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ဆီးရီးယားနဲ႔ ဘင္ဂါဇီအေရးမွာ မစၥက္ ကလင္တန္ အတြက္ အားနည္းခ်က္ေတြ ျဖစ္တယ္ဆုိေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ အထင္ရွားဆံုး မီး ေမာင္းထုိးျပရမွာကေတာ့ ျမန္မာစစ္အစုိးရနဲ႔ သံတမန္လမ္း ဖြင့္ႏိုင္ခဲ့ တာဟာ မစၥက္ ကလင္တန္ရဲ႕ ေအာင္ျမင္တခုျဖစ္တယ္လို႔ နယူး ေယာက္ တုိင္းမ္က သံုးသပ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့အေရး ခ်ဥ္းကပ္ဆက္ဆံေရး လမ္းေၾကာင္းေတြကို ထိေတြ႔ဆက္ဆံမႈေတြနဲ႔ ျပန္ဖြင့္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ မစၥက္ ကလင္တန္ဟာ ပင္တဂြန္နဲ႔ အိမ္ ျဖဴေတာ္တို႔ကိုလည္း အေျခအတင္ လြန္ဆန္ခဲ့ရတယ္လုိ႔ ေျပာႏိုင္ ပါတယ္။ အလားတူ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို လံုး၀ အျပည့္အဝ ေထာက္ခံေနတဲ့ ကင္တပ္ကီျပည္နယ္ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္ မစ္ခ်္ မက္ေကာ္နယ္လ္တုိ႔လုိ အမတ္ေတြရဲ႕ ဆန္႔က်င္ဘက္ ေမးခြန္းထုတ္မႈေတြလည္း ခံခဲ့ရပါေသးတယ္။

မစၥက္ ကလင္တန္က သူ႔လက္ေထာက္တေယာက္ျဖစ္တဲ့ အေရွ႕အာရွဆုိင္ရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကာ့ဒ္ ကမ္းဘဲလ္ကို ျမန္မာ ျပည္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖုိ႔ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ သူျပန္လာ တဲ့အခါ ျမန္မာျပည္ဟာ အေျပာင္းအလဲအတြက္ တာစူေနၿပီဆုိတဲ့ ဆြဲေဆာင္ မႈေၾကာင့္ မစၥက္ ကလင္တန္လည္း ျမန္မာျပည္အေပၚ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အေမရိကန္ရဲ႕ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔ အေရးယူမႈေတြကို ေျဖေလွ်ာ ့ၿပီး သံတမန္ဆက္ဆံေရး ျပန္လည္ထူေထာင္ဖုိ႔ ျပန္လည္သံုးသပ္မႈ အျပည့္အ၀ လုပ္ခဲ့တာပါ။

ဒါကိုပဲ အိမ္ျဖဴေတာ္က ေသခ်ာ ျပန္သံုးသပ္ခဲ့ၿပီး သမၼတ အုိဘားမား ကိုယ္တုိင္က မစၥက္ ကလင္တန္ ျမန္မာျပည္ကို သမုိင္း၀င္ခရီးစဥ္အျဖစ္ သြားဖို႔ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာပဲ ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါကလည္း သမၼတ အုိဘားမားကို တိုက္႐ုိက္ ဆြဲေဆာင္မႈ ရသြားေစခဲ့တာပါ။

“က်မတုိ႔ ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္မယ္မသိဘူး။ သမၼတကေတာ့ ၾကည့္လုိက္၊ က်ေနာ္ ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခင္ဗ်ားေနာက္မွာ ရွိတယ္လုိ႔ အေျခခံ သ ေဘာက်က် ေျပာခဲ့ပါတယ္” လုိ႔ မစၥက္ ကလင္တန္က ေျပာခဲ့ေၾကာင္း နယူးေယာက္တုိင္းမ္းက ဆုိပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနေတြဟာ လံုး၀ သိသိသာသာႀကီး ေျပာင္းလဲမႈ တုိးတက္ေနတာ မဟုတ္ေပမယ့္ ျမန္မာ့ အေျခအေနဟာ ထုိက္သင့္ တဲ့ တုိးတက္မႈ တစံုတရာရွိတာေၾကာင့္ သမၼတ အုိဘားမား ကိုယ္ တုိင္လည္း မစၥက္ ကလင္တန္နဲ႔ အတူ ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏုိ၀င္ဘာလမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လာေရာက္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

သမၼတ အုိဘားမားနဲ႔ အတူလာျခင္းဟာ ဒုတိယအႀကိမ္ ျမန္မာခရီးစဥ္ျဖစ္ၿပီး မစၥက္ ကလင္တန္ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး တာ၀န္နဲ႔ ၂ ႀကိမ္ေျမာက္ လာေရာက္ခဲ့တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္ရဲ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ မူ၀ါဒဟာ ထင္ရွားခဲ့တာပါ။

ဒီလို သမုိင္းတင္မယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆုိင္ရာ အေမရိကန္ မူ၀ါဒ အေျပာင္းအလဲေတြရဲဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ မစၥက္ ကလင္တန္ရဲ႕ၾကိဳးစားမႈ၊ခ်ဥ္းကပ္ မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆုိတာ သူကိုယ္တုိင္ ျမန္မာ အေရး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြကို ျပန္ေျပာျပခဲ့ပါတယ္။

“က်မတုိ႔ရဲ႕ ဆက္ဆံေရးဟာ ေအာင္ျမင္မႈ ရွိတယ္၊ မရွိဘူး စမ္းသပ္တဲ့အေနနဲ႔ သူတုိ႔ (ျမန္မာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ) ဟာ ဒီကာလ တခုအတြင္း တကယ္ ေျပာင္းလဲဖုိ႔အတြက္ က်မတုိ႔အေနနဲ႔ နည္းလမ္းေတြ ေတြ႔ႏိုင္မလားဆုိၿပီး ေနရာ တခ်ိဳ႕ကို သြားခဲ့တဲ့အခါမွာ ပထမဆံုး ေျပာရမွာ က ေတာ့ က်မ အခိုင္အမာ ယံုၾကည္လာခဲ့ပါတယ္။ အေစာပိုင္း ကာလေတြမွာပဲ က်မအေနနဲ႔ ျမန္မာ ျပည္ကိစၥကို စမ္းသပ္ခ်င္ခဲ့တာေၾကာင့္ ဆံုး ျဖတ္ခ်က္ တခုခ်ခဲ့တယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အမ်ိဳးသား ဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ NLD ပါတီက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ပါတီကုိကိုယ္ စားျပဳသူေတြ၊ က်မတုိ႔ လူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဖုိ႔ လိုလားတဲ့ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးမႈေတြ လုပ္ဖုိ႔ က်မတုိ႔ဆီကသံတမန္ေတြကိုေစလႊတ္ မႈ စတင္ခဲ့ပါတယ္”လုိ႔ မစၥက္ ကလင္တန္က နယူးေယာက္တုိင္းမ္းကို ေျပာပါ တယ္။

ဆက္လက္ၿပီး မစၥက္ ကလင္တန္က ေျပာရာမွာ “ဒီေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနနဲ႔ကလည္း ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ ကန္႔သတ္မႈ အလြန္အ ကြ်ံခံထားရတယ္။ အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစၥိဖိတ္ေရးရာ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ကာ့ဒ္ ကမ္းဘဲလ္ကို က်မက သံတမန္ေတြ ေစလႊတ္ေရး ကိစၥအတြက္ ခန္႔အပ္ တာ၀န္ေပးလိုက္တယ္။ ေနာက္ သူ႔ဆီက အစီရင္ခံစားေတြကို ၾကည့္ၿပီး ေနာက္ဆံုး က်မလည္း သူကိုယ္တိုင္ကို ျမန္မာ ျပည္ကို ေစလႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီကာလက သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီးဟာ အေမရိကန္ရဲအဆင့္အျမင့္ဆံုး အရာရွိရဲ႕ ခရီးစဥ္ပါပဲ။ သူကေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ အပါအ၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးၿပီး ျပန္လာတယ္။

မစၥတာ ကာ့ဒ္ကမ္းဘဲလ္ ျပန္လာေတာ့ ေျပာျပတာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး မစၥက္ ကလင္တန္က “သူက ေျပာတယ္ေလ။ သူအာ႐ံုအသိ ရတာက ေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ အေရြ႕တခု ေတာ့ ရွိေနတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ ဒါကို တြန္းအားေပးၿပီး အကူအညီ ေပးႏုိင္တယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်မ တုိ႔ရဲ႕ ျမန္မာဆုိင္ရာ မူ၀ါဒကို ၾကည့္တဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ပံုမွန္ လုပ္ငန္းစဥ္တခုရွိဖုိ႔ က်မတုိ႔ လုိအပ္ တယ္ဆုိတာ သူက ေျပာခဲ့တယ္။ က်မက လည္း ျပန္ေျပာလုိက္ပါတယ္။ လူအမ်ားစုက မျဖဴရင္ မည္းတယ္ဆုိတဲ့ အျမင္ေတြသာ မ်ားတယ္။ ဒီေတာ့ က်မတုိ႔က ဘာေၾကာင့္ ထိေတြ႔ဆက္ ဆံေရး လုပ္မွာလဲဆုိ တာနဲ႔ က်မတုိ႔ ဘာေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ကို တေယာက္ေယာက္ ေစလႊတ္ရတယ္ဆုိတာ သတိရွိဖုိ႔ ေျပာျဖစ္ခဲ့တယ္” လို႔ ဆုိပါတယ္။

“ဒါေၾကာင့္ က်မ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာ ၂ ခု ရွိတယ္။ ဒီေနရာမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ျမန္မာအေပၚ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆုိ႔မႈကို အခုိင္ အမာ ေထာက္ခံေနတဲ့ အထက္ လႊတ္ေတာ္ အမတ္မစ္ခ်္မက္ေကာ္နယ္ ဦးေဆာင္တဲ့ သူေတြကိုလည္း က်မသိခဲ့တာပါပဲ။ မစ္ခ်္မက္ေကာ္ နယ္ ဆုိတာလည္း က်မ လုပ္မယ့္ လုပ္ငန္းေတြကို ေသခ်ာ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပမယ့္သူမ်ိဳး။ ဒါေၾကာင့္ က်မ သူ႔ကို သြားေတြ႔ခဲ့တယ္။ ဒါက ေျပာျပတာ ပါ။ ထုတ္ေျပာဖုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။က်မ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ဆုိတာ စမ္းသပ္ဖုိ႔ က်မ အတူ အားထုတ္ႀကိဳး စား ေနတယ္ဆုိတာပါပဲ” လုိ႔ မစၥက္ ကလင္တန္က သူ႔ရဲ႕ ခ်ည္းကပ္မႈေတြအေၾကာင္း ဆက္ေျပာထားပါတယ္။

မစၥက္ ကလင္တန္က ဆက္လက္ၿပီး “သူကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါ အလုပ္ျဖစ္မယ္လုိ႔ေတာ့ မထင္ဘူး၊ အလုပ္ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္မယ္၊ မျဖစ္ခ်င္မ ျဖစ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ငါသိခ်င္တာက ငါတုိ႔ ႀကိဳးစား လုပ္ေဆာင္ေနတာကို မင္းေထာက္ခံ အားေပးမယ္၊ အားမေပးဘူးဆုိတာပဲလုိ႔ မက္ေကာ္ နယ္က ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ သူလည္း ေျပာပါတယ္။ ဒီျပင္က်န္တာေတြလည္း ဘာမွ အလုပ္မ ျဖစ္ခဲ့ဘူး။ ဒီေတာ့ မင္းေကာင္း ေကာင္း လုပ္ႏုိင္မလားပဲ တဲ့ေလ။ အဲဒါနဲ႔ သူ႔႐ံုးခန္းက ထြက္လာရင္း လမ္းမွာသူက ရပ္လုိက္တယ္။ သူ႔အတြင္း႐ံုးခန္းနား မေရာက္ခင္ေလး မွာပဲ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ကို ေပးတဲ့ လက္ေရးစာ မူရင္းကို ေပးလိုက္တယ္။ စာထဲမွာေတာ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ သူ႔အေပၚ ေထာက္ခံ အားေပးခဲ့တာေတြ အားလံုးကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေက်းဇူးတင္စကား ဆုိထားတာပါ” လုိ႔ မစၥက္ ကလင္တန္က ဆုိပါတယ္။

ေနာက္ပိုင္းမွာ မစၥက္ ကလင္တန္ေရာ၊ သမၼတ အုိဘားမားပါ ျမန္မာႏုိင္ငံကို သမုိင္း၀င္ ခရီးစဥ္အျဖစ္နဲ႔ လာေရာက္ခဲ့ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုိ ခရီးစဥ္မတုိင္မီကပဲ သံတမန္ဆက္ဆံေရး ပံုမွန္အေျခအေန ျပန္ ေရာက္ဖုိ႔ လုပ္ခဲ့ရင္း အာရွနဲ႔ တ႐ုတ္အေရး ကြ်မ္းက်င္သူ မစၥတာ ဒဲရစ္မစ္ခ်ဲ လ္ကို ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္ႀကီးအျဖစ္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ ကာလအတြင္း ပထမဆံုး ျပန္လည္ ခန္႔အပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါဟာ သမၼတ အုိဘားမားအေနနဲ႔ မစၥက္ ကလင္တန္ရဲ႕ အာရွအေပၚ အာ႐ံုထားေရး မူ၀ါဒကို အေလးအနက္ထားတဲ့ အေရြ႕တခုသာမကတ႐ုတ္ ႏုိင္ငံအတြက္ပါ တု႔ံျပန္မႈတခုကို ထင္ဟပ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္နဲ႔ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ အိမ္နီးခ်င္းေတြအၾကား နယ္ေျမပုိင္ဆုိင္မႈ အျငင္းပြားေနတာေတြကို ကူညီဖုိ႔ အေမရိကန္အေနနဲ႔ စိတ္၀င္စားတယ္လို႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္က မစၥက္ ကလင္တန္ ေၾကညာခဲ့စဥ္က တ႐ုတ္က ေဒါ သတႀကီး တုံ႔ျပန္ခဲ့မႈကိုလည္း ျပန္ႏႈိးဆြလုိက္သလုိပါပဲ။

အာရွတုိက္ကို ဆံုခ်က္ထား စဥ္းစားလာတ့ဲ အေမရိကန္ ေပၚလစီရွိလာသလုိ တဖက္ကလည္း အေမရိကန္အေနနဲ႔ ဒီ ေဒသကို ပိုၿပီးမ်ားမ်ား ထိေတြ႔ ဆက္ဆံမႈေတြ ပုိတုိးလုပ္ဖုိ႔ကိစၥ ျဖစ္ခဲ့တာလုိ႔ အေမရိကန္ အမ်ိဳးသားလံုၿခံဳေရး လက္ေထာက္ အႀကံေပးအရာရွိ ဘင္ဂ်မင္ ေဂ်႐ုိဒ့္က ဆုိပါတယ္။

အေရွ႕အလယ္ပိုင္း အာရပ္ကမာၻက ႏုိးထလာခဲ့တာေၾကာင့္ အေမရိကန္အေနနဲ႔ အာရွကို အာ႐ံုထားဖုိ႔ မဟာဗ်ဴဟာကလည္း မစၥက္ ကလင္ တန္အတြက္ အခုလုိ ေအာင္ျမင္ဖုိ႔ မ်က္ႏွာသာ ရေစခဲ့ပါတယ္။

“ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ဟာ ကမာၻတလႊား အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး ေပၚလစီကို အေကာင္းဘက္ မ်က္ႏွာ မူႏိုင္ေအာင္ အံ့မခန္း ေျပာင္းလဲေစခဲ့တယ္” လုိ႔ သမၼတ ေဂ်ာ့ ဒဗလ်ဴ ဘုရွ္ အစုိးရလက္ထက္က လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးလုပ္ခဲ့သူ ရစ္ခ်တ္ အယ္လ္ အာမီေတ့ဂ်္ (Richard L. Armitage) က မွတ္ခ်က္ေပးပါတယ္။

ဂြ်န္ေဟာ့ပ္ကင္း တကၠသိုလ္မွာ လက္ရွိ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ တခ်ိန္က အာဖဂန္နဲ႔ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံဆုိင္ရာ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန အႀကံ ေပးအရာရွိ Vali R. Nasr ကလည္း “ကလင္တန္ဟာ ေနာက္ ကြယ္က မေနခ်င္ခဲ့ဘူး။ သူက ေရွ႕မ်က္ႏွာစာမွာ ဦးေဆာင္ခ်င္ခဲ့တာ” လုိ႔လည္း နယူးေယာက္တုိင္းမ္ရဲ႕ သံုးသပ္ခ်က္မွာ မွတ္ခ်က္ျပဳသြားပါတယ္။ ။