ေနရာသစ္ကို ရွာေဖြရေတာ့မယ္

ထက္ေအာင္ေက်ာ္

၂၀၀၁ ခုနွစ္ ေက်ာင္းသားျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ကိုမင္းကုိနုိင္နဲ႔ ကုိျပံဳးခ်ဳိတုိ႔ဟာ ေနာ္ေ၀းနုိင္ငံေျမာက္ ပုိင္း ထရြန္ဟန္းျမိဳ႕ကေန ျမိဳ႕ေတာ္ေအာ္စလိုဆီ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇ ရက္ ေန႔လည္ပုိင္းက ေရာက္လာပါတယ္။ ညေန ၃ နာရီမွာ ေတာ့ ေနာ္ေ၀း နုိင္ငံေရာက္ ျမန္မာမိသားစုေတြနဲ႔ေတြ႔ဆုံျပီး ရင္းရင္းနွီးနွီး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။

ရင္းရင္းနွီးနွီးေတြ႔ဆုံတယ္ဆုိတာ တကယ့္ကို ရင္းရင္းနွီးနွီးပါ။ နုိင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ၾကီးေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထု ေတြ႔တဲ့ပုံမ်ဳိး လုံး၀မဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၈၈-၈၉ ကတည္းက ကြဲကြာသြားခဲ့တဲ့ ရဲေဘာ္သူငယ္ခ်င္းေတြ ၂၅ နွစ္ၾကာျပီးမွ ျပန္လည္ဆုံေတြ႔ရတဲ့ပဲြမ်ဳိး။ ရဲေဘာ္ေဟာင္းေတြ ျပန္ဆုံ တဲ့ ပဲြမ်ဳိး၊ တကယ့္ကို ရင္ထဲက လာတဲ့ ေတြ႔ဆုံမႈမ်ဳိးျဖစ္ပါတယ္။

”နွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ၾကာ တစစီျပန္႔က်ဲသြားတဲ့ ပုတီးလုံးေလးေတြကို က်ေနာ္တုိ႔ျပန္စုဖုိ႔ အခ်ိန္တန္ပါျပီ”လုိ႔ ကုိမင္းကုိနုိင္က ေျပာပါတယ္။ မူလပုတီး ကုံးအတုိင္း ျပန္ျဖစ္ဖုိ႔မလြယ္ေတာ့ေပမယ့္ ရသေလာက္ျပန္စုျပီး အေမအုိလက္ထဲ ပုတီးကုံး ျပန္အပ္ဖုိ႔လုိေနျပီလုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

တတိယနုိင္ငံေတြဆီ ေရာက္ေနတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြကို ဘယ္ေတာ့ျပန္လာၾကမလဲလုိ႔ ေမးတဲ့အခါ ”ကေလး ေတြရဲ့ ပညာကိစၥ ရွိေသးလုိ႔” ေလာ ေလာဆယ္ မျပန္နုိင္ေသးဘူးဆုိျပီးေ ေျဖၾကတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သားသမီးပညာေရးျပီးေတာ့ ေျမးေလးေတြ ပညာေရးကိစၥ ရွိေသးတယ္လို႔ ထပ္ေျပာၾကဦးမယ္ ထင္ပါတယ္ဆုိျပီး သူက ေနာက္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာနုိင္ငံ ေက်းလက္ေဒသက ေက်ာင္းမေနနုိင္၊ စာမသင္နုိင္ ျဖစ္ေန တဲ့ ကေလးငယ္ေတြရဲ့ ဘ၀အေျခေနကို ေျပာျပပါတယ္။

ေနာက္တခါ လက္ရွိ နုိင္ငံေရးအေျခေနဟာ တုိက္ပြဲအပုိင္း ကုန္သေလာက္ ရွိေနပါျပီ။ မေကာင္းတာေတြကို ျဖိဳခ်ျပီးသေလာက္ ရွိေနျပီ။ အခု ခ်ိန္က ”ေထာက္ျပ တည္ ေဆာက္”ရမယ့္ အပုိင္းေရာက္ေနျပီလုိ႔ ကုိ မင္းကုိနုိင္ကေျပာပါတယ္။

ဒီအတြက္ ရဲေဘာ္ေတြကို ”ဘယ္ေတာ့ျပန္လာၾကမလဲလုိ႔ ေမးခြင့္ျပဳပါ” လုိ႔ သူကေမးပါတယ္။ ေမးခြင့္ျပဳပါလုိ႔ေျပာျခင္းသာျဖစ္ျပီး ဘယ္အခ်ိန္ ျပန္လာရမယ္၊ အား လုံး ျပန္လာဖုိ႔လိုတယ္လုိ႔ မဆုိလုိေၾကာင္း၊ အေရးၾကီးတာက ေရာက္ေနတဲ့ေနရာ မဟုတ္ဘဲ “က်င့္ေနတဲ့ က်င့္စဥ္”သာ ျဖစ္တယ္၊ ဘယ္ေနရာကိုဘဲ့ ေရာက္ေနေန အမိနုိင္ငံအတြက္ အလုပ္လုပ္ေပးေနဖုိ႔ လိုတယ္လုိ႔ သူကဆုိပါတယ္။

အေ၀းေရာက္ရဲေဘာ္ေတြဆီက သူလုိခ်င္တဲ့အကူညီဟာ ေငြေၾကးလွဴဒါန္းတာ သက္သက္မဟုတ္ဘဲ ပညာအရ ေထာက္ပံ့ကူညီတာျဖစ္တယ္။ အျပင္ကုိေရာက္ေနတဲ႔ ရဲေဘာ္ေတြဟာ အနည္းဆုံးေတာ့ ဘာ သာစကား ၂ မ်ဳိး တတ္တာကိုက အားသာခ်က္တခုျဖစ္တယ္။ အျပင္မွာ တတ္ ထားတဲ့ပညာေတြနဲ႔ အထဲကို ကူီညီဖုိ႔လုိေနတယ္လို႔ အဖြင့္စကား အျဖစ္ ေျပာသြားပါတယ္။

ကုိမင္းကုိနုိင္ အဖြင့္စကားေျပာျပီးေတာ့ တက္ေရာက္လာာတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြထဲက တေယာက္ေယာက္ နႈတ္ခြန္းဆက္စကားေျပာေပးဖုိ႔ အခန္း နားမႈး ကုိျပဳံးခ်ဳိကဖိတ္ေခၚလုိက္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကံဆုိးခ်င္ေတာ့ ပထမ တက္ေျပာတဲ့လူဟာ လုိရင္းမေျပာဘဲ ရွည္လ်ားေထြျပား ေနတဲ့ အ တြက္ ကိုျပံဳးခ်ဳိကိုယ္တုိင္က အားနာနာနဲ႔ ရပ္ခုိင္းလုိက္ရပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ တတိယ နုိင္ငံေရာက္ ရဲေဘာ္ေတြဟာ အျခားအတတ ္ပညာေတြ တတ္ေကာင္းတတ္ထားနုိင္ေပမယ့္ စကားကို လုိတိုရွင္း ကြက္တိေျပာတတ္ေအာင္ေတာ့ ေလ့က်င့္ထားပုံ မရေသးပါ။

ပရိတ္သတ္ေတြ ထေမးတဲ့ ေမးခြန္းေတြထဲမွာေတာ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥနဲ႔ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပုံစံ၊ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒျပင္ေရးကိစၥ၊ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ၈၈ အဖြဲ႔က ဘာေတြျပင္ထား သလဲ။ ၈၈ အဖြဲ႔အတြက္ ရံပုံေငြေတြဘယ္ကရသလဲ။ ပရုိပုိဆယ္သမားေတြ၊ ခရုိနီေတြနဲ႔ ဆက္စပ္မႈရွိ သလား။ ဗကသနဲ႔ ပညာေရးအေျခေန၊ ျပည္တြင္း-ျပည္ပ အျပန္အလွန္ စိတ္ဓာတ္အရ အားေပးေရး၊ Mindset ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး စသျဖင့္ အေတာ္စုံျပီး ၂ နာရီနီးပါး အျပန္အလွန္ေဆြးေႏြးၾကပါတယ္။

အားလုံး ၀ုိင္းေမးေနၾကတဲ့ ၂၀၁၅ အတြက္ ဘာေတြျပင္ထားသလဲဆုိတဲ့ ေမးခြန္းအေပၚ ကုိမင္းကုိနုိင္ေျဖ ၾကားပုံကေတာ့အရင္ေျပာထားျပီးျဖစ္တဲ့အတုိင္း ၂၀၁၅ ဟာ ပန္းတုိင္မဟုတ္ဘူး၊ ျဖတ္သြားရမယ့္ မွတ္ တုိင္တခုသာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ဆုိပါတယ္။ ”၂၀၁၅ မွာ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြဖက္က နုိင္ရင္ အာဏာလႊဲေပးမယ္လုိ႔ ခင္ဗ်ားတုိ႔ ထင္သလား။ ၁၉၉၀ တုန္းကလဲ က်ေနာ္တုိ႔ အျပတ္အသတ္နုိင္ခဲ့ျပီးျပီေလ” လုိ႔ သူက ေမးလုိက္တဲ့အတြက္ ပရိတ္သတ္အားလုံး လက္ခုတ္တီးၾကပါတယ္။

ဒီအတြက္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အနုိင္ရေအာင္ ၀င္ျပိဳင္ဖုိ႔ခ်ည္း ဆႏၵေစာမေနပဲ ေရြးေကာက္ပဲြရလာဒ္ အသိမွတ္ျပဳေရးအတြက္ပါ ျပင္ဆင္ဖုိ႔လုိတယ္လို႔ မင္းကိုနုိင္ကေျပာပါတယ္။ ၈၈ အဖြဲ႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ေရြး ေကာက္ ပဲြ ေမာ္နီတာလုပ္ေရးနဲ႔ ရလာဒ္အသိမွတ္ျပဳေရးအတြက္ ပါလီမန္ျပင္ပနုိင္ငံေရးကို ဦးစားေပးလုပ္သြားမယ္။ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ့ ေျပာဆုိတုိက္တြန္း တာအျပင္ လုိအပ္လာရင္ အင္အားေတြစုဖုိ႔၊ အင္အား ေတြျပနုိင္ဖုိ႔လဲ အဆင္သင့္ျပင္ထားဖုိ႔ လုိတယ္လုိ႔ သူက ဆုိပါတယ္။

ျပီးေတာ့ လက္ရွိျမန္မာ့နုိင္ငံေရးမွာ ကြင္း ၃ ကြင္းရွိျပီး Best of Three ကစားဖုိ႔လုိေနတယ္လို႔ မင္းကိုနုိင္က ေျပာပါတယ္။ ဒီ ၃ ပဲြထဲက ပထမပဲြျဖစ္တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကိုေတာ့ တဖက္အသင္းက တသင္းတည္းျပဳိင္ျပီး ပထမ ရအာင္လုပ္သြားျပီး ျဖစ္တဲ့အတြက္ ဘာမွမတတ္နုိင္ေတာ့ေၾကာင္း၊ ဒါေပမယ့္ က်န္နွစ္ပဲြျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး-ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္မႈပဲြနဲ႔ အရပ္ဖက္လူ႔အဖြဲ႔စည္း တည္ေဆာက္ေရးပဲြေတြမွာေတာ့ ဒီမုိကေရစီအင္အားစုေတြဖက္က နုိင္ေအာင္ကန္ဖုိ႔ လုိေနဆဲ၊ နုိင္ေျခရွိေနဆဲလုိ႔ မင္းကိုနုိင္က ေထာက္ျပပါတယ္။

၈၈ အဖြဲ႔က ေမွ်ာ္မွန္းထားတဲ့ ျပည္ေထာင္စုပုံစံဟာ နုိင္ငံေတာ္သီခ်င္းမွာပါတဲ့ တရားမွ်တျခင္း၊ လြတ္လပ္ျခင္း၊ တန္းတူညီမွ်မႈရွိျခင္း ၃ ခ်က္အတုိင္းျဖစ္တယ္လုိ႔ သူကေျဖပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ျပည္တြင္းစစ္အျဖစ္ အမွန္တုိင္းေျပာရဲဖုိ႔လုိျပီး ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရးဟာ ကခ်င္အေရး၊ ကရင္အေရး၊ ရွမ္းအေရးသက္သက္မဟုတ္ဘူး၊ တနုိင္ငံလုံးနဲ႔ဆုိင္တဲ့ ျပႆနာျဖစ္တယ္။ အမ်ဳိးသားေရးျပႆနာ တခုအျဖစ္ ေျဖရွင္းဖို႔လုိတယ္လို႔ သူကဆုိပါတယ္။

”ျမစ္ဆုံစီမံကိန္း ျပႆနာကို ၾကည့္ပါ။ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာျဖစ္တဲ့ ကိစၥဆုိေပမယ့္ ဒါဟာ တနုိင္ငံလုံးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ ကိစၥပါ။ အမ်ဳိးသားေရးျပႆနာအျဖစ္ အားလုံး ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္လုိက္တဲ့အခါ ေအာင္ပဲြရသြားတယ္”။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရးကိုလည္း အမ်ဳိးသားေရးျပႆနာအျဖစ္ ၀ုိင္းလုပ္ဖုိ႔ လုိတယ္လို႔ မင္းကိုနုိင္က ေျပာပါတယ္။

အေရးၾကီးတာက ေက်ာခ်င္းကပ္ထားဖုိ႔ လုိတယ္။ တပ္ေပါင္းစု မူေတြကို လုိက္နာဖုိ႔လုိတယ္။ ”လက္သီးဆုတ္ထားတဲ့အတုိင္း ေဆြးေႏြးပဲြ၀င္ဖုိ႔ လုိတယ္။ လက္တေခ်ာင္းခ်င္း ခ်ဳိးဖဲ့ခံျပီး ေဆြးေႏြြးတာမ်ဳိး မလုပ္မိပါေစနဲ႔” လုိ႔ မင္းကုိနုိင္က အၾကံျပဳပါတယ္။

တတိယ နုိင္ငံေရာက္ရဲေဘာ္ေတြအားလုံး တုိင္းျပည္ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ လက္တဲြပါ၀င္ၾကဖုိ႔ ကုိမင္းကုိနုိင္ကေတာ့ ဖိတ္ေခၚသြားခဲ့ပါျပီ။ ဒါေပမဲ့ အခုခ်ိန္ထိ တကယ္တန္း ျပန္လုပ္နုိင္သူက ဆယ္ ဂဏန္းေတာင္ မရွိေသးပါ။

တတိယ နုိင္ငံေရာက္ ရဲေဘာ္ေတြ လြယ္ကူစြာျပန္လာနုိင္ဖုိ႔ စာရြက္စာတန္းဆုိင္ရာ လုပ္ထုံးလုပ္နည္း ေတြ ဘာမွ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မေတြ႔ရေသးသလုိ ဥပေဒအရ လြတ္ျငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ထုတ္တာမ်ဳိးလဲ မရွိေသးပါ။ ဒါက လက္ရွိအုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ဖက္က ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ အပုိင္းပါ။

တခါ တတိယနုိင္ငံေရာက္ ရဲေဘာ္ေတြကိုယ္တုိင္ဖက္ကေရာ ကုိမင္းကုိနုိင္ ေမ်ာ္လင့္ထားသလုိ တုိင္း ျပည္တည္ေဆာက္ေရးမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္နုိင္ေလာက္တဲ့ အတတ္ပညာေတြ တစုံတရာ တတ္ေျမာက္ ထားပါရဲ့လား။ ေတာခုိေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြ၊ နုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ တုိက္ပြဲကာလေတြအတြင္း ထူးခြၽန္ေျပာင္ေျမာက္သူေတြျဖစ္ခဲ့ဖူးေပမယ့္ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္အတြက္ အေသအခ်ာ ေလ့က်င့္ျပီးၾကပါရဲ့လား။

အခ်ိန္တန္လို႕ အိမ္ျပန္ဖို႕ ဖိတ္ေခၚသူေတြ အခုလို ရွိလာတဲ့အခါ အရင္လို အေျခအေနမဲ့လို႕ ခံစား ေၾကကြဲခဲ့ရတဲ့ ဘဝမ်ိဳး မဟုတ္ေတာ့တာေၾကာင့္ ကိုယ့္ေနရာသစ္ဟာ ဘာျဖစ္မလဲ။

ေတြ႔ဆုံပဲြက်င္းပရာ Litteratur huset (စာေပရိပ္ျမံဳ) ကေန အိမ္အျပန္လမ္းေပၚမွာ က်ေနာ္တေယာက္တည္း ဆက္စဥ္းစားေနမိပါတယ္။ ။

(စာေရးသူသည္ ထိုင္း-ျမန္မာ နယ္စပ္တြင္ အေျခစိုက္ေသာ ေက်ာင္းသားလက္နက္ကိုင္ ABSDF အဖြဲ႕ဝင္ေဟာင္းျဖစ္ျပီး DVB ၏ သတင္းေထာက္ေဟာင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခါ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံတြင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္)