စစ္၏ ဓားစာခံမ်ားႏွင့္ ေက်ာက္ႀကီးည

ၾကယ္ျပာ

ခ်ိဳင္းေထာက္မ်ားကို ေလထဲသို႔ေျမႇာက္ရမ္း၍ ေျခတဘက္ကိုသာ အားျပဳရသျဖင့္ ယိုင္ထိုးေနၾကေသာ ခႏၶာကိုယ္မ်ားကို ထိန္းၿပီး “အေမစု က်န္းမာပါေစ”ဟု ေအာ္ဟစ္လိုက္သံမ်ား ညံသြားသည္။

ေျခတဘက္ႏွင့္ ခ်ိဳင္းေထာက္ တေခ်ာင္းကို အားျပဳကာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကားဆီသို႔ အလွ်င္အျမန္ သြားေနသူမ်ားကို ေျခႏွစ္ဘက္စလုံး မရွိ၍ ကုလားထိုင္မ်ားေပၚတြင္ ထိုင္ေနရသူမ်ားက အားက်ေသာ မ်က္၀န္းမ်ားျဖင့္ၾကည့္ရင္း က်န္ေနခဲ့ရ၏။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေတြ႔ျမင္ႏႈတ္ဆက္လိုေဇာ တခုတည္းျဖင့္ ၀ိုင္းအုံ တိုးေ၀ွ႔ေနေသာ မသန္စြမ္းမ်ားအား ကားကို ဖက္တြယ္ လိုက္လာသည့္ သူ႔လုံၿခဳံေရးမ်ားက တြန္းဖယ္ၾကသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လုံၿခဳံေရးမ်ား၏ လက္မ်ားကို ရိုက္ဖယ္၍ “ဖယ္စမ္း ငါစကားေျပာမယ္” ဟုဆိုကာ ကားကို ရပ္ခိုင္းလိုက္သည္။

“မသန္စြမ္း ျဖစ္ေနၾကတဲ့ ဘ၀ကို ၀မ္းနည္း အားငယ္ မေနၾကပါနဲ႔။ ဒုကၡ ေရာက္ေနသူေတြရဲ႕ ဘ၀ကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကာကြယ္ေပးဖို႔၊ ျပန္လည္ရွင္သန္ေရးကို ကူညီေပးဖို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးကို က်မေျပာခဲ့ပါတယ္” ဟု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေအာ္ဟစ္ေျပာဆို လိုက္သည္။

ဤျမင္ကြင္းသည္ ဇန္နဝါရီ ၂၀ ရက္ေန႔က ေက်ာက္ႀကီး ၿမိဳ႕ေတာ္ ခန္းမတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေခါင္းေဆာင္သည့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ား ေတြ႔ဆုံ၍ စစ္လက္က်န္ ေျမျမႇဳပ္ မိုင္းဗုံးမ်ားအား ရွင္းလင္းေပးရန္ သြားေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည့္ ခရီးစဥ္အတြင္း ျမင္ကြင္း ျဖစ္သည္။

အစိုးရႏွင့္ ကရင္ အမ်ိဳးသား အစည္းအရုံး (KNU) တို႔ တိုက္ပြဲမ်ား စဥ္ႏႊဲေနစဥ္ ကာလတေလွ်ာက္လုံး ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ေသာ ေျမျမႇဳပ္မုိင္းဗုံးမ်ားကို ေဒသခံျပည္သူမ်ား မၾကာခဏ နင္းမိ၍ မသန္စြမ္း ဘ၀သို႔ ေရာက္ရွိေနရသည့္ အတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ယင္းကဲ့သို႔ သြားေရာက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။

အသက္ ၂၀ အရြယ္မွ ၇၈ ႏွစ္အထိ အရြယ္စုံ ပါ၀င္ေသာ မသန္စြမ္းသူ ၈၀ ခန္႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခြင့္ ရရန္ လမ္းမေပၚတြင္ မနက္ ၁၀ နာရီ၀န္းက်င္ ကတည္းက ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ ေျခတဘက္ ရွိသူမ်ားၾကားတြင္ ေျခႏွစ္ဘက္စလုံး မရွိသူမ်ားကလည္း ကုလားထိုင္မ်ားျဖင့္ ထိုင္ေနၾကသည္။

“အေမ အားေပးစကားေလး ေျပာေပးခဲ့ပါဦး”၊ “ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အေမယူလို႔ေပး” ဆိုေသာ စာမ်ားကို ကတ္ထူစကၠဴ ျပားေပၚတြင္ ၎တို႔ကိုယ္တိုင္ ေရးထားသည့္ ဆိုင္းဘုတ္မ်ားကိုလည္း ကိုင္ေျမႇာက္ထားၾကသည္။

၂၀၁၂ ဇန္န၀ါရီ ၁၂ ရက္ေန႔၌ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕တြင္ အစိုးရႏွင့္ KNUတို႔ ျပည္နယ္အဆင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့ၿပီးေနာက္၊ တိုက္ပြဲမ်ား ရပ္ဆိုင္းခဲ့ေသာ္လည္း ႏွစ္ဘက္လုံက အသီးသီး ျမႇဳပ္ႏွံခဲ့ေသာ ဗုံးမ်ားသည္ ယင္းေဒသ၏ ဥယ်ာဥ္ၿခံေျမမ်ားအတြင္း ရွိေနဆဲျဖစ္သည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆိုသည္။

“ဗုံးကို နင္းမိလိုက္ကတည္းက တခါတည္း ေသသြားခဲ့သင့္တာ။ အခုက်ေတာ့ သြားလိုရာ မသြားရတဲ့ဘ၀။ မုိးေတြမ်ား ရြာလို႔ရွိရင္ ေျခေထာက္က တဆစ္ဆစ္နဲ႔ ျပန္ကိုက္လာတယ္” ဟု ဘယ္ဘက္ ေျခတု တပ္ထားရသည့္ ေဒၚစိုးစိုးက ေျပာသည္။

ေဒၚစိုးစိုးသည္ ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ ေဗာဓိကုန္း ရပ္ကြက္တြင္ ေနထိုင္သူျဖစ္ၿပီး ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ေတာင္ေပၚသို႔ မွ်စ္ခ်ိဳးသြားရင္း ေျမျမႇဳပ္မုိင္း တက္နင္းမိခဲ့သူျဖစ္၏။

ေျမျမႇဳပ္မုိင္းဒဏ္ေၾကာင့္ မသန္စြမ္းျဖစ္ရသူ အမ်ားစုမွာ လူႀကီးပိုင္း အရြယ္မ်ား ျဖစ္ၿပီး ေတာင္ေပၚ၌ အလုပ္လုပ္ျခင္း၊ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ ခူးျခင္းမွ ဗုံးနင္းမိသူမ်ား ၊ တခ်ိဳ႕က စစ္ပြဲကာလအတြင္း အစိုးရစစ္တပ္မွ ရိကၡာပို႔ရန္ ေပၚတာဆြဲျခင္း ခံရၿပီး မုိင္းဒဏ္သင့္ခဲ့ရသူမ်ား ျဖစ္သည္။

အစိုးရ စာရင္းရွိ အေရအတြက္အရ ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ႏွင့္ မုန္းၿမိဳ႕တြင္ မသန္စြမ္းလူဦးေရေပါင္း ၃၃၃ ဦး ရွိေသာ္လည္း မသန္စြမ္း အမ်ားစု၏ ေျပာၾကားခ်က္ အရဆိုလွ်င္ ႏွစ္ၿမိဳ႕ေပါင္း လူ ၅၀၀ ေက်ာ္ရွိသည္ဟု သိရသည္။

မသန္စြမ္းမ်ား အေနျဖင့္ သာမန္လူမ်ားႏွင့္ ႏႈိင္းယွဥ္လွ်င္ အလုပ္အကိုင္ ေပးလိုသည့္ လုပ္ငန္းရွင္ နည္းပါးျခင္းေၾကာင့့္ စား၀တ္ေနေရး ျပႆနာမ်ား ႀကဳံေတြ႔ရၿပီး ယင္းကဲ့သို႔ အလုပ္အကိုင္မရွိျခင္း၊ စိတ္ဆႏၵ အေလွ်ာက္ သြားလာရန္ ခက္ခဲမႈေၾကာင့္ စိတ္ဓာတ္က်ျခင္းမ်ားႏွင့္ လုံးပန္းေနရသည္ဟု သိရသည္။

“ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ေပၚ ရပ္ကြက္ ၇ ရပ္ကြက္ရွိတယ္၊ တခုပဲ အတိုအျပတ္ လြတ္တယ္၊ မိသားစုတစုမွာ အနည္းဆုံး မသန္စြမ္း တေယာက္ရွိတယ္”ဟု ေျခေထာက္ႏွစ္ဘက္ စလုံး ျပတ္ေနသည့္ ဦးဆန္းလြင္က ဆိုသည္။

ဗုံးနင္းမိ၍ ေဆးရုံတက္ရ သူမ်ားအတြက္ လိုအပ္ေသာ ေသြးမ်ားကို စာသင္တိုက္မွ ရဟန္းသံဃာမ်ားက ေပးလွဴၾကေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၀၇၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္တြင္ ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔က ေျခတုလက္တုမ်ား လုပ္ေပးမည္ဟု ေျပာဆို၍ မသန္စြမ္း လူဦးေရ စာရင္းကို ေကာက္ခံခဲ့ဖူးသည္။

သို႔ေသာ္ မည္သို႔မွ အေၾကာင္းထူး မလာခဲ့သျဖင့္ ႏုိင္ငံတကာ ၾကက္ေျခနီအသင္း (ICRC) က မသန္စြမ္းမ်ားအား စားရိတ္ စိုက္ထုတ္ကာ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕ရွိ ေတာင္ကေလး ေဆးရုံသို႔ ေခၚေဆာင္ကာ ေျခတု၊ လက္တုမ်ား တပ္ဆင္ေပး ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျခတုလက္တု မရွိေသးေသာ မသန္စြမ္းမ်ားအား ျပဳလုပ္ေပးရန္၊ သက္တမ္းၾကာ၍ ပ်က္စီး ေနေသာ ေျခတုလက္တုမ်ားအား အသစ္ျပဳလုပ္ေပးရန္၊ အလုပ္အကိုင္ရရန္ ခက္ခဲျခင္းကို အတတ္ႏိုင္ဆုံး ကူညီေပးရန္ ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ အာဏာပိုင္မ်ားအား တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

အပစ္အခတ္ ရပ္ဆဲေရး မယူေသးခင္ ကာလက တရက္လွ်င္ တရြာကို အနည္းဆုံး လူ ၂ ေယာက္ မိုင္းနင္းမိၾကေၾကာင္း၊ မိုင္းကြဲသံ ၾကား၍ အကူအညီေပးရန္ လာသူမ်ားလည္း မိုင္းနင္းမိ တတ္ေၾကာင္း၊ မိုင္းဒဏ္ေၾကာင့္ ေဆးရုံေရာက္သူမ်ား အေနျဖင့္ ေထာက္ပံ့ေၾကး တစုံတရာမရရွိဘဲ ကိုယ္ပိုင္ေငြေၾကး ျဖင့္သာ ကုသခဲ့ရသည့္အတြက္ စီးပြားေရး က်ဆင္းခဲ့သူမ်ားလည္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္က ေတာထဲသြားရာမွ မိုင္းနင္းမိခဲ့ၿပီး ညာေျခေထာက္ ျဖတ္လိုက္ရသူ ဦးေဇာ္ေအာင္က “ဒုကၡိတ ဘ၀ကို မေက်နပ္ ေပမယ့္ ကံတရားကိုပဲ ပုံခ်ရတာပဲေလ။ မေက်နပ္လို႔ ေတာ္လွန္ရင္လည္း ဘယ္သူထိခိုက္မွာလဲ” ဟု ေျပာသည္။

၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ၂၂ ရက္က ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ျပည္နယ္ခန္းမတြင္ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အင္အားစုမ်ားအတြက္ အေရးေပၚ အေထာက္အပံ့ ပစၥည္းမ်ား ေပးအပ္ပြဲ၌ သမၼတရုံး ၀န္ႀကီး ဦးေအာင္မင္းက ျပည္နယ္တိုင္း ေဒသႀကီး အသီးသီးတြင္ က်န္ရွိေနေသာ ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအား ရွာေဖြရွင္းလင္းျခင္း လုပ္ေဆာင္မည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေက်ာက္ႀကီးၿမိဳ႕ရွိ KNU ဆက္ဆံေရးရုံး၌ အဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တို႔ ေတြ႔ဆုံခဲ့ရာတြင္လည္း ေျမျမႇဳပ္မိုင္းမ်ားအား ရွင္းလင္းရာတြင္ KNU အေနျဖင့္လည္း ပါ၀င္ကူညီေပးရန္ တိုက္တြန္းခဲ့သည္။

KNU ဆက္ဆံေရးရုံးတြင္ ၾကာရွည္စြာ ေဆြးေႏြးေနေသာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ျပန္အလာကို ဇြဲေကာင္းေကာင္းႏွင့္ ရပ္တန္႔ ေစာင့္ဆိုင္းေနၾကေသာ မသန္စြမ္းမ်ားကို ညေရာက္သည္ အထိ ျမင္ေနရဆဲ ျဖစ္သည္။

မသန္စြမ္း အဖြဲ႔အတြင္းမွ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အလံကို ကိုင္ေဆာင္ထားသူ အမ်ိဳးသမီးႀကီးက “အေမစုလာရင္ ခ်ိဳင္းေထာက္ေတြအားလုံး ေျမႇာက္ျပၾကေနာ္” ဟု ေအာ္လိုက္ရာ က်န္လူမ်ားက “ေျမႇာက္လိုက္လို႔ အားလုံး ပက္လက္လန္ကုန္ ပါဦးမယ္” ဟု ျပန္ေျပာကာ ရယ္ေမာ ေနၾကသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို လာေရာက္ ေစာင့္ေနသူမ်ားထဲတြင္ မသန္စြမ္း လူငယ္မ်ား နည္းေနရျခင္းမွာ ၎တို႔၏ မသန္စြမ္း ဘ၀ကို ယခုကဲ့သို႔ လူအေျမာက္အျမား အလယ္တြင္ ျပသရန္ ရွက္ရြံ႕ေနသျဖင့္ အိမ္မ်ား၌ က်န္ေနခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ပဒဲေကာ ရြာသား ဦးေက်ာ္တင့္က ဆိုသည္။

“က်ေနာ္တို႔လို ဒုကၡိတမ်ိဳး ေနာက္တခါ ထပ္မျဖစ္ေစခ်င္ေတာ့လို႔ မုိင္းရွင္းလင္းေရးေတြ လုပ္ေစခ်င္ပါၿပီ။ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္လည္း ပါ၀င္ခ်င္ပါတယ္” ဟု သူက ဆက္ေျပာသည္။

ည ၇ နာရီ အေမွာင္ထု၏ ေအာက္တြင္ ဖေယာင္းတိုင္မ်ား၊ မီးတုတ္မ်ားကို ကိုင္ေဆာင္ထားၿပီး ဇန္နဝါရီလ၏ အေအးဒဏ္ကို အံတုေနၾကေသာ မသန္စြမ္းမ်ားႏွင့္ အတူ လူေကာင္းမ်ားကိုလည္း ကားတစီး ျဖတ္သြားတိုင္း လမ္းကိုပိတ္ကာ ၀ုိင္းအုံ သြားလိုက္၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ မဟုတ္ေၾကာင္း သိလွ်င္ လမ္းျပန္ဖြင့္ေပးလိုက္ႏွင့္ အလုပ္ရႈပ္ေနခဲ့ၾကသည္။