ကယားျပည္နယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မွ ဆရာပလုရယ္က “တတိုင္းျပည္လုံး ပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးပုံစံမ်ိဳးနဲ႕ေဆြးေႏြးေနတဲ့အခ်ိန္မွာ သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ ေဒသေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရးက မျဖစ္မေနအသိအမွတ္ျပဳဖို႕ ဖြဲ႕စည္းဖို႕ဆိုတဲ့ သေဘာတူညီခ်က္တခုပါတယ္။အဲဒီအခ်က္ကို တကယ္တမ္းအေကာင္အထည္ ေဖာ္လာခဲ့ရင္ ဒီမွာလက္ခံခ်င္သည္ျဖစ္ေစ လက္မခံခ်င္သည္ျဖစ္ေစ ဒီအဖြဲ႕က မျဖစ္မေနရွိဖို႕ျဖစ္လာတယ္။ ဆိုလိုခ်င္တာက ႏွစ္ဖက္စလုံးက်ေနာ္တို႕ကို ခြင့္ျပဳတာမ်ိဳး စာနဲ႕ေရာ ေရးတာမ်ိဳးမရွိဘူး ခြင့္ျပဳပါတယ္လို႕ မေျပာတဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႕ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူးလားဆိုျပန္ေတာ့လည္း ႏွစ္ဖက္စလုံးက က်ေနာ္တို႕ကို အသိအမွတ္မျပဳဘူးဆိုတာမ်ိဳးလည္းမေျပာဘူး။ ဆိုေတာ့ ဒီေဒသေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕ကို အမ်ားႀကီးႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားရတာေပါ့။” လို႕ ေျပာပါတယ္။
လတ္သလို ကယားျပည္နယ္တြင္ အေရးတႀကီး ျပဳျပင္စရာမ်ား လိုအပ္ခ်က္မ်ားစြာရွိသည့္အထဲတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏွင့္ လုံၿခံဳေရးကို ထိန္းညွိေပးႏိုင္ရန္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအႀကီးတႀကီး လိုအပ္ေနသည္ဟု UKSY မွ အတြင္းေရးမွဴး ဘီထူးက ယခုလို ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
“ပထမဆံုးအခ်က္ကေတာ့ က်ေနာ္တို႕ျငိမ္းခ်မ္းေရးေပါ့။ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးျဖစ္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးဖက္ကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႕အေလးထားခ်င္ပါတယ္။ လိုအပ္ခ်က္ေတြအရမ္းမ်ားပါတယ္ ပညာေရးမွာလည္ိးလိုအပ္ပါတယ္။ ဖြံ႕ျဖိဳးေရးမွာလည္းလိုအပ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တို႕မွာအလိုအပ္ဆံုးအရာတခုကလံုၿခံဳေရးနဲ႕ ခုနေျပာတဲ့ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေပါ့ေနာ။ အဲဒါကိုထိန္းညွိနိုင္ဖို႕အတြက္ တရားဥပေဒစုိးမိုးေရးရွိမွသာလွ်င္ အေကာင္ထည္ေဖာ္နိုင္တယ္လို႕ယံုၾကည္တဲ့အတြက္ တဥပေဒစိုးမိုးေရးကိုအထူးတလည္လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႕ လိုပါလိမ့္မယ္ေပါ့ေနာ။” လို႕ ေျပာပါတယ္။
သို႕ေသာ္ညီလာခံအၿပီးတြင္ ျပည္သူမ်ားအေသးစိတ္ေဆြးေႏြးတင္ျပထားၾကသည့္ အခ်က္မ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရႏွင့္ ျပည္နယ္လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထံတင္ျပႏိုင္ရန္ ညီလာခံတက္ေရာက္လာသည့္ လူမႈအေျချပဳလူထုအဖြဲ႕အစည္းကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံရန္ စီစဥ္ထားေသာ္လည္း တာဝန္ရွိသူမ်ား တက္ေရာက္လာျခင္းမရွိသည့္အတြက္ ယခုကဲ့သို႕ အခြင့္အေရးသည္ အစိုးရႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား သိရွိရမည့္အခ်က္ျဖစ္သည္မ်ားစြာဆုံးရႈံးနစ္နာမႈျဖစ္ေစတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
လူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ဒီမိုကေရစီပါတီမွ ေနာ္လူဒီးက “ ျပည္သူ႕ဖိုရမ္မွာက်မအေနနဲ႕ကေတာ့ အရမ္းေကာင္းတာေပါ့ေနာ။ ျပည္သူေတြရဲ႕တင္ျပခ်က္အရမ္းေကာင္းတယ္။ ဒါေပမဲ့လို႕အခုက်မတို႕သိရတာက ျပည္သူေတြကဒီေန႕ဆိုရင္ ၀န္ႀကီးေတြလာၿပီးေတာ့ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးေတြလာၿပီးေတာ့ လူထုနဲ႕ေတြ႕ဆံုမယ္လို႕ေျပာတာေပါ့ေနာ။ ဒါေပမဲ့ ျပည္သူလူထုကေစာင့္ေနတယ္။ ေစာင့္ေနေပမဲ့၀န္ႀကီးေတြကေရာက္မလာတဲ့ခါက်ေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာတမ်ိဳးေတာ့ျဖစ္သြားတယ္ေပါ့ေနာ။ တခါမွလည္းက်မတို႕၀န္ႀကီးဆိုတာမျမင္ဖူးဘူး။ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ကိုတခါမွမျမင္ဖူးတဲ့ က်မတို႕အရပ္ဖက္ လူထုေတြရွိတယ္။ ဆိုေတာ့ သူတို႕ဘာေတြေျပာမလဲဘာအားေပးစကားေျပာမလဲဆိုတာ ၾကားခ်င္တယ္ ဒါေပမဲ့ေရာက္မလာဘူး။ အဲဒီအတြက္ က်မတို႕ရဲ႕ ရင္ထဲမွာတမ်ိဳးေတာ့ခံစားရတာေပါ့။ စိတ္ထဲမွာေအာက်မတို႕ကိုမေတြ႕ခ်င္တာလားအဲလို္မ်ိဳးက်မတို႕ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ အားကိုးတဲ့ေခါင္းေဆာင္ေတြ က ယံုၾကည္ၿပီးေတာ့ စိတ္ခ်တဲ့ နိုင္ငံေတာ္ ကိုအခန္းက႑ မွာ တာ၀န္ယူမယ့္ လူေတြကက်မတို႕ျပည္သူကိုလာၿပီးေတာ့မေတြ႕ဘူးဆိုရင္။ ျပည္သူကိုဘယ္လိုလဲ.. အမွတ္မျပဳတာလားမယံုၾကည္တာလားဒါမွမဟုတ္ ျပည္သူပဲမေလးစားတာလားအဲလိုမ်ိဳးခံစားရတာေပါ့ေနာ။” လို႕ ေျပာပါတယ္။
ျပည္သူ႕ညီလာခံမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္အား ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရးႏွင့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ႏွင့္ လယ္ယာေျမျပႆနာမ်ားဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္ေပါင္း ၉ ခုထြက္ေပၚလာခဲ့ေၾကာင္း ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ တာဝန္ယူမႈ ၊ တာဝန္ခံမႈ ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ေရရွည္ခံေသာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ၊ ေက်းလက္ေဒသဖြံ႕ၿဖိဳးေရးအစီအစဥ္ေခါင္းစဥ္ေအာင္တြင္ အႀကံျပဳတင္ျပခ်က္ေပါင္း ၁၂ ခုထြက္ေပၚလာခဲ့တယ္လို႕ သိရပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တရားမွ်တမႈ ႏွင့္ လူ႕အခြင့္အေရးက႑ေအာက္တြင္ ကုလသမဂၢဆိုင္ရာ ကေလးသူငယ္အခြင့္အေရး စာခ်ဴပ္စာတမ္းကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္း ၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးကို ျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းႏွင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပါ အေျခခံရပိုင္ခြင့္မ်ားကိုျပန္လည္သုံးသပ္ျခင္းဆိုသည့္ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္ အႀကံျပဳခ်က္ေပါင္း ၂၁ ခ်က္ထြက္ေပၚလာခဲ့တယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္မွာ တိုင္းရင္းသားတို႕ အမွတ္လကၡဏာမ်ား ၊ လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ၊ႏွင့္ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္မႈ က႑စတဲ့ ေခါင္းစဥ္ေအာက္တြင္မွာလည္း အႀကံျပဳခ်က္ ၁၅ ခ်က္ထြက္ေပၚလာခဲ့တယ္လိုဆိုပါတယ္။
ေနာ္လူဒီးက “ က်မဒီအမ်ိဳးသမီးအခန္းက႑ၾကည့္တဲ့ခါမွာကယားျပည္နယ္ အတိုင္းအတာနဲ႕ဆိုက်မတို႕ ေခါင္းေဆာင္မႈပိုင္းမွာသိပ္ ေနရာမရွိၾကဘူးမရွိတာထက္ရွိကိုမရွိဘူး။ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္မႈ နိုင္ငံေရးနဲ႕ ပါတ္သက္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာအမ်ိဳးသမီးေတြ လံုး၀ေနရာမရွိဘူး။ ေနရာမရွိဘူး၊ မရွိၾကဘူးျပီးေတာ့ ျမိဳ႕နယ္ အဆင့္ ကေနေက်းရြာအထိေပါ့ေနာ။ က်မတို႕ဒီအုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းမွာ လံုး၀ အမ်ိဳးသမီးေတြကေနရာမရွိဘူး။
အမ်ိဳးသမီးေတြ ဒီလိုေနရာရေအာင္ က်မအေနနဲ႕ ဟိုစာေပါ့ေနာ.. ဘယ္လိုလုပ္ခိုင္းေစခ်င္လဲဆိုအမ်ိဳးသမီးေတြကဟိုစာေပါ့ေနာ.. အမ်ိဳးသမီးစြမ္းရည္ျမင့္တင္ေရးကို.. က်မတို႕ လုပ္ေပးေစခ်င္တယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီအမ်ိဳးသမီးဖိုရမ္ေပါ့ေနာမ်ားမ်ားလုပ္ေပးေစခ်င္တယ္။ ၿပီးရင္ က်တို႕ အမ်ိဳးသမီးက်မတို႕အမ်ိဳးသမီး က သံုးစြဲဖို႕ေငြ ဆိုတာနိုင္ငံေတာ္ဘတ္ဂ်က္ကမရွိဘူးမရွိတဲ့ခါက်ေတာ့ အခုက်မတို႕သံုးစြဲေနတဲ့ စစ္အသံုးစရိတ္ ဘတ္ဂ်က္ေတြကအရမ္းမ်ားေနတယ္။ မ်ားေနတဲ့ခါမွာအဲဒါကိုေလ်ာ့ၿပီးေတာ့ က်မတို႕ အမ်ိဳးသမီးစြမ္းရည္ျမင့္တင္ေရးက႑မွာအမ်ိဳးသမီးအျမင္ဖြင့္က႑မွာအမ်ိဳးသမီးပညာေရး၊ က်န္းမာေရး ၊စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးက႑မွာ ျပန္လည္ျပီးသံုးစြဲေပးဖို႕ က်မအေနနဲ႕ အဲလိုမ်ိဳးအႀကံျပဳခ်င္တယ္။” လို႕ေျပာပါတယ္။
နန္းမယ္ခံုမွ ေနထိုင္သည့္ ေမာင္ေယာဟန္က “ က်ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြအားလံုး ကယားျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကို လာမယ္လို႔ ေမ်ာ္လင့္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔လည္း တစ္ဖက္တလမ္းကေန ခက္ခက္ခဲခဲ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ က်တာ္တို႔လည္း ေတြ႕ခြင့္မရလိုက္ဘူးလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲမွာ ျပည္သူလူထုေတြကို လာေရာက္ေတြ႕ဆံု ေမးျမန္ရင္ေတာ့ ပိုေကာင္းတာေပါ့ေနာ္။ ေက်းရြာအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးရဲ႕ လက္တြဲေဖာ္လို႔ေျပာလို႕ရတာေပါ့ေနာ္။ အထူးသျဖင့္လုပ္ေဆာင္တာကေတာ့ ကေလးဘဝျမင့္တင္ေရးမွာ လုပ္ေဆာင္တာေပါ့ေနာ္။ ဒီမွာသင္ၾကားေပးေနတဲ့ သူေတြကို ကေလးဘဝျမင့္တင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး လာေရာက္ဖြဲ႕စည္းေပးဖို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။”
ညီလာခံမွတင္ျပသြားတဲ့အခ်က္ေတြဟာ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္အစိုးရကေနၿပီး ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္အာဏာမရွိဘူးဆိုသည့္တိုင္ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္အထိ ကယားျပည္နယ္ရဲ႕ လက္ရွိအေျခအေနကို သိရွိရန္ လုပ္ေဆာင္ေပးသြားသင့္တယ္လို႕ ကိုဘီထူးက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
ကိုဘီထူးက “ျပည္သူေတြဆီကပဲအေျခခံၿပီးေတာ့ သူတို႕ရဲ႕အာဏာေတြ သူတို႕ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြကိုယူသြားဖို႕ေပါ့ေနာ။ သူတို႕ကိုအထက္ကေနၿပီးေတာ့မွ အာဏာေပးၿပီးမွ သူတို႕ကိုဘာလဲ.. ဒီအာဏာေတြခြဲေ၀ၿပီးမွ လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ိဳးေတြမဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္သူေတြကသူတို႕ကိုေရြးခ်ယ္ ၿပီး ျပည္သူေတြကသူတို႕ကိုတင္ေျမာက္ၿပီး ဒါဟာသူတို႕လုပ္ရမဲ့အပိုင္းျဖစ္လာၿပီ။” လို႕ ေျပာပါတယ္။
ကယား(ကရင္နီ)ျပည္နယ္မွ ျပည္သူ႕ညီလာခံမွ ထုတ္ျပန္ေၾကျငာခ်က္ေတြကိုေတာ့ တက္ေရာက္လာၾကတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႕ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႕ေတြ တိုက္ရိုက္ ေတြ႕ဆုံတင္ျပခြင့္ အျပန္အလွန္ အႀကံျပဳရွင္းလင္းခ်က္ေတြ အခြင့္အေရးမရခဲ့ေသာ္လည္း ညီလာခံကို ဦးေဆာင္က်င္းပေပးသြားတဲ့ ျမန္မာျပည္သူ႕ဖိုရမ္လုပ္ငန္းအဖြဲ႕က အစိုးရထံတင္ျပသြားမယ္လို အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ ဦးေက်ာ္လင္းဦးက ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ လူထုအေျချပဳလူမႈအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ အစိုးရ ၊ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေတြ ထပ္မံေတြ႕ဆုံေပးႏိုင္ဖို႕ႏွင့္ တင္ျပအႀကံဳျပဳထားသည့္ညီလာခံမွ အခ်က္အလက္ေတြကို တာဝန္ရွိ အစိုးရႏွင့္ သက္ဆိုင္ရာမ်ား လုပ္ငန္းေဆာင္ရြက္ႏိုင္မႈအေျခအေနသိရွိႏိုင္ရန္ ညီလာခံမ်ား ထပ္မံျပဳလုပ္ေပးသြားမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
ညီလာခံကို ႏိုဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္ရက္ေန႕ကေန ၂၁ ရက္ေန႕အထိ ၃ ရက္ ျပဳလုပ္သြားခဲ့ၿပီး လူထုအေျချပဳလူမႈအဖြဲ႕အစည္းေတြနဲ႕ တိုင္းရင္းသားပါတီကိုယ္စားလွယ္စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၁၈၀ တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment