အမ်ိဳးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ လုံၿခဳံေရးဆိုင္ရာက႑ကို ေဆြးေႏြးခြင့္မျပဳ

ေက်ာ္ခ

အမ်ိဳးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ ေဆြးေႏြးရမည့္ က႑ ၅ ခုရွိေသာ္လည္း နိုင္ငံေရးက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတက႑ႏွင့္ လူမႈေရး က႑တို႔ကိုသာ ေဆြးေႏြးခြင့္ျပဳထားၿပီး လုံၿခံဳေရးက႑ကို ေဆြးေႏြးခြင့္ မျပဳေၾကာင္း သိရသည္။

လုံၿခံဳေရးက႑ေအာက္တြင္ “နိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ လုံၿခံဳေရးဆိုင္ရာ ျပန္လည္ေပါင္းစည္းျခင္း ကိစၥရပ္မ်ား” ပါဝင္ၿပီး ထိုအေၾကာင္းအရာမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ေရာက္မွသာ ေဆြးေႏြးရန္ ဆုံးျဖတ္ထားေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္မတီ (UPDJC) နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအစုအဖြဲ႕ အတြင္းေရးမႉး စိုင္းေက်ာ္ၫႊန႔္ ကေျပာသည္။

စိုင္းေက်ာ္ၫႊန႔္ က “တပ္မေတာ္ဘက္ကေရာ အစိုးရဘက္ကေရာ စိုးရိမ္ခ်က္ကေတာ့ လုံၿခံဳေရးအပိုင္းကို အမ်ိဳးသားအဆင့္ အထိ က်ယ္က်ယ္ျပန႔္ျပန႔္ေဆြးေႏြးရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ထိလြယ္ရွလြယ္ျဖစ္တယ္ေပါ့ေလ။ ပိုၿပီးေတာ့ ရႈပ္ေထြးသြားမယ္ ဆိုတဲ့အ ျမင္ရွိတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္မွာပဲ ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အဲလိုပဲ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ရွိတဲ့ သေဘာပါ” ဟု ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။

ျပည္ေထာင္စုအဆင့္တြင္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံအပါအဝင္ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ ပူးတြဲေကာ္ မတီ (UPDJC)ႏွင့္ လုပ္ငန္းေကာ္မတီတို႔ ပါဝင္မည္ျဖစ္သည္။ လုံၿခံဳေရးက႑ကို ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အဆိုပါ ၃ ေနရာ တြင္ ေဆြးေႏြးမည္ဟု ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ခ်ထားျခင္းျဖစ္သည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲအဆင့္တြင္ ေဆြးေႏြးမည့္ နိုင္ငံေရးက႑၊ စီးပြားေရးက႑၊ ေျမယာႏွင့္ သဘာဝ သယံဇာတက႑ႏွင့္ လူမႈေရး က႑မ်ား၏ တခုခ်င္းစီေအာက္တြင္ ေခါင္းစဥ္ ၂ မ်ိဳးစီရွိၿပီး စုစုေပါင္း ေခါင္းစဥ္ ၈ ခု ရွိမည္ ျဖစ္သည္။

နိုင္ငံေရးက႑ေအာက္တြင္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ ဖက္ဒရယ္ကို အေျခခံေသာ ဖြဲ႕စည္းပုံဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းရင္းသားလူ မ်ိဳးမ်ား၏ ခံစားသင့္ ခံစားထိုက္သည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ပါဝင္ၿပီး စီးပြားေရး က႑တြင္ ဖက္ဒရယ္ဆိုင္ရာ ဘ႑ာေရးႏွင့္ စီးပြားေရးမူဝါဒဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မ်ားႏွင့္ ေဒသႏၲရဖြံ႕ၿဖိဳးေရးတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္းသိရသည္။

လူမႈေရးက႑တြင္ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈႏွင့္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး၊ ျပန္လည္ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥရပ္မ်ား ပါဝင္ၿပီး ေျမယာႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတ က႑တြင္ ေျမယာမူဝါဒႏွင့္ သဘာဝသယံဇာတစီမံခန႔္ခြဲျခင္းႏွင့္ ခြဲေဝသုံးစြဲျခင္းကိစၥ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ ထိန္းသိမ္းျခင္းတို႔ ပါဝင္ေၾကာင္းသိရသည္။

သို႔ေသာ္လည္း ေဆြးေႏြးခြင့္ ျပဳထားသည့္ က႑ ၄ ခုအနက္မွ လူမႈေရး က႑ေအာက္တြင္ရွိေသာ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈ ဆိုင္ရာကိစၥကို လူမ်ိဳးအလိုက္ေဆြးေႏြးမႈ အဆင္မေျပသျဖင့္ အမ်ိဳးသားအဆင့္တြင္ မေဆြးေႏြးေတာ့ဘဲ ျပည္ေထာင္စု အဆင့္တြင္ ေဆြးေႏြးရန္ ဆုံးျဖတ္လိုက္သျဖင့္ ေဆြးေႏြးရန္ ေခါင္းစဥ္ ရ ခုသာ က်န္ရွိေတာ့သည္။

“ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ကိစၥရပ္မွာကလည္း လူမ်ိဳးအလိုက္မွာ သြားေဆြးေႏြးရင္လည္း အဆင္မေျပဘူးေပါ့ေလ။ ဘာျဖစ္လို႔ လည္းဆိုေတာ့ လူမ်ိဳးတမ်ိဳးကို တမ်ိဳးစီ ကိုးကြယ္ေနၾကတာေလ။ ဘာသာတရားအရ ကိုးကြယ္ယုံၾကည္မႈေတြ ကြဲျပားေန တယ္ဆိုေတာ့ ဒါဟာလည္း ပဋိပကၡျဖစ္မယ့္ကိစၥပဲေပါ့ေလ။ ေဒသအလိုက္ ေဆြးေႏြးျပန္ရင္ ေဒသအလိုက္မွာလည္း လူမ်ိဳး ေပါင္းစုံ၊ ဘာသာေပါင္းစုံက တၿပိဳင္တည္း ေဆြးေႏြးမယ္ ျပဳမယ္ဆိုရင္ ဒါက ပဋိပကၡ ပိုျဖစ္ေစတယ္ေပါ့။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ ေထာင္စုအဆင့္မ်ား ေဆြးေႏြးမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်လိဳက္ရတာေပါ့ေလ” ဟု စိုင္းေက်ာ္ၫႊန႔္က ေျပာသည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို လက္တေလာ အခ်ိန္ကန႔္သတ္မႈေပးထားျခင္းမရွိေသာ္လည္း အကယ္၍ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးညီလာခံ ၂၀၁၉ ခုႏွစ္အတြင္း ၿပီးေျမာက္ေအာင္ လုပ္နိုင္မည္ဆိုလွ်င္ အမ်ိဳးသားအဆင့္ နို္င္ငံ ေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို ၂၀၁၉ ခုႏွစ္တြင္ အၿပီးလုပ္သင့္ေၾကာင္း UPDJC အလုပ္အဖြဲ႕က အႀကံျပဳထားေၾကာင္း သိရသည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို လူမ်ိဳးအလိုက္၊ ေဒသအလိုက္ႏွင့္ အေၾကာင္းအရာအလိုက္ဆိုသည့္ ပုံစံျဖင့္ ၃မ်ိဳး ခြဲထားၿပီး လူမ်ိဳးအလိုက္တြင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားက ဦးေဆာင္ေခၚယူက်င္း ပခြင့္ရွိၿပီး ေဒသအလိုက္တြင္ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္မ်ား၏ အစိုးရက ေခၚယူက်င္းပခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္သည္။ အေၾကာင္းအရာ အလိုက္တြင္ေတာ့ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ား CSOs အဖြဲ႕မ်ားက ဦးစီးၿပီး က်င္းပခြင့္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားတြင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္၊ နိုင္ငံေရးပါတီ၊ အစိုးရႏွင့္ CSOs မ်ားက ဦး ေဆာင္က်င္းပခြင့္ရွိေသာ္လည္း တိုင္းေဒသႀကီးႏွင့္ ျပည္နယ္အလိုက္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္၊ တရားဝင္ နိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အရပ္ဘက္လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပါဝင္သင့္ပါဝင္ ထိုက္သူမ်ား ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးနိုင္ေၾကာင္း သိရသည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို အစိုးရႏွင့္ တနိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ (NCA) လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားသာ လုပ္ခြင့္ရွိမည္ျဖစ္ၿပီး အပစ္မရပ္ရေသးေသာ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ယင္းသို႔ ျပဳလုပ္ခြင့္ရမည္ မဟုတ္ဟု ဆိုသည္။

အမ်ိဳးသားအဆင့္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲမ်ားကို လက္တေလာတြင္ တေနရာမွ စတင္နိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။