တုိက္ေသာင္း ၿခိမ့္အုန္း ၾကားေစသတည္း

M. ထက္ေခါင္

(၁)

ဗမာျပည္တြင္းမွာ စာဖြဲ႔ေလာက္စရာ ေျပာင္းလဲမႈတစုံတရာ မျဖစ္ေသးသည့္အျပင္ ဗမာျပည္သားတုိ႔ ေရွ႕ဆက္ ေလွ်ာက္လွမ္းရမည့္ ဇာတ္ ေမ်ာႀကီးကုိ အရိပ္အေယာင္မွ် ျမင္လုိက္ေသာေၾကာင့္ အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီေရး ေရရွည္ တုိက္ပြဲ အတြက္ တနည္း တဖုံ ျပင္ဆင္ထားရန္ က်ေနာ္ ဆုံးျဖတ္သည္။ ေဆာင္းပါးေရးျခင္းမွ တစ္လ ႏွစ္လခန္႔ ေခတၱနားမည္။ လက္ရွိ ျဖစ္ပ်က္ေနသည့္ အေၾကာင္းအရာေတြႏွင့္ ပတ္ သက္၍ အထူးအေထြ ေရးစရာ မရွိ။ စိတ္၀င္စားစရာလည္း မေကာင္း။

ေလာေလာဆယ္ လူေျပာမ်ား ေနေသာ ဧၿပီ အ႐ူးေန႔ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ လစ္လပ္ေနရာ ၄၈ေနရာတြင္ ၎တုိ႔၀င္ၿပိဳင္မည့္ ၄၇ေနရာစလုံးကုိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ပါတီက ရမရ၊ အရပ္သားအစုိးရ အေရၿခဳံမ်ားက ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားမွ ၎ တုိ႔ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ အေထာက္အပံ့ အကူအညီမ်ား ရရွိေရး၊ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားမွ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားႏွင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ား ပုိမုိ မ်ားျပားလာေစေရး၊ ပိတ္ဆုိ႔ထားေသာ စန္ရွင္မ်ား ႐ုတ္သိမ္းေရးတုိ႔အတြက္ ေရြးေကာက္ပြဲကုိ တတ္ႏုိင္သမွ် တရားမွ်တစြာ က်င္းပ ေပးမ ေပး။ အပစ္အခတ္ရပ္ေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အႀကိမ္ႀကိမ္ အဖန္ဖန္ ေတြ႔ဆုံေနသည့္ၾကားထဲက ကခ်င္ကုိ ထုိးစစ္ဆင္မႈမ်ား ျပဳ လုပ္ေနသည့္အျပင္ အပစ္ရပ္ေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ထုိးထားၿပီးျဖစ္သည့္ ရွမ္းျပည္နယ္မွာလည္း တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနသည့္ကိစၥ ကုိ ရပ္တန္းက ရပ္မရပ္။ မကဒတေျမာက္ပုိင္း၌ ေက်ာင္းသားအစစ္အမွန္မ်ားအား သူလွ်ဳိဟုဆုိကာ အစုလုိက္ အၿပံဳလုိက္ ႏွိပ္စက္သတ္ ျဖတ္ခဲ့သည့္အမႈတြင္ မည္သူေတြက လူထုဘက္ေတာ္သား ေက်ာင္းသား၊ မည္သူေတြကေတာ့ စစ္အုပ္စု၏သူလွ်ိဳ ဆုိသည့္ကိစၥမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်ေနာ့္ သေဘာထားအျမင္မ်ားကုိ အထူးတလည္ ေရးသားတင္ျပစရာ မရွိ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ က်န္းမာေရးခ်ဳိ႔တဲ့လာသည့္ၾကားမွ အေတာ့္ကုိ အပင္ပန္းခံ ခရီးထြက္ စည္း႐ုံးေဟာေျပာေနသည့္တုိင္ ၎တုိ႔၀င္ၿပိဳင္သည့္ ၄၇ေနရာစလုံး မရႏုိင္။ အထူးသျဖင့္ ႀကံ့ဖြံ႔ ႀကီးစုိးေသာ ေနျပည္ေတာ္ခြင္ႏွင့္ လူထုေထာက္ခံမႈရွိေသာ ေဒၚေဘာက္ ဂ်ာ ၏ မဲဆႏၵနယ္ေျမတုိ႔၌ အဲန္အယ္လ္ဒီ ရႏုိင္မည္ မဟုတ္။ တျပည္လုံးက ေထာက္ခံမႈရွိသည့္တုိင္ အလြန္ဆုံး ေနရာ ၄၀နီးပါးမွ်သာ ရ ႏုိင္ မည္ ျဖစ္သည္။

စစ္အုပ္စုက ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားကုိပါ ဖိတ္ၿပီး သမာသမတ္က်ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲအျဖစ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသူမ်ား အထင္ေရာက္ေစရန္ တတ္ႏုိင္သမွ် ခ်ဳပ္ခ်ဳပ္တည္းတည္း ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္းလုပ္မည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လစ္လပ္ေနရာ အမ်ားစုကုိ အဲန္အယ္လ္ဒီက ရလုိက္ ႏုိင္မည္ျဖစ္ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္ အခင္းအက်င္းအရ ၇၅%မကေသာ စစ္အုပ္စု ဘက္ေတာ္သားမ်ားကုိ စည္း႐ုံးႏုိင္ေရးမွာ အဲန္အယ္လ္ ဒီႏွင့္ ေနာက္လုိက္ေနာက္ပါတုိ႔ ေရရွည္ရင္ဆုိင္သြားရမည့္ ကိစၥရပ္ႀကီး ျဖစ္ေလသည္။

ကမၻာ့ႏုိင္ငံႀကီးမ်ားအေနျဖင့္လည္း စစ္အုပ္စုအေပၚ လုိက္ေလ်ာမႈႏွင့္ အကူအညီအခ်ဳိ႕ ေပးလာလိမ့္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ၎တုိ႔ခ်မွတ္ ထားသည့္ စန္ရွင္ကုိ လုံး၀ကင္းလြတ္ေအာင္ ႐ုတ္သိမ္းေပးလိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။

ကခ်င္ေဒသမွာေတာ့ မဲဆႏၵနယ္ေျမသုံးခု၌ ေရြးေကာက္ပြဲ မက်င္းပႏုိင္ပဲ ေရႊ႔ဆုိင္းလုိက္ရသည့္ အေျခအေနအထိ တုိက္ပြဲေတြ ဆက္ လ်က္ ရွိၿပီး အပစ္ရပ္သေဘာတူထားေသာ ရွမ္းျပည္နယ္ကုိ ထိပါး က်ဴးေက်ာ္မႈမ်ား ျပဳေနသည္မွာ စစ္အုပ္စု၏ သေဘာထား မမွန္ကန္မႈ၊ မ႐ုိး ေျဖာင့္ မတည္ၾကည္မႈ၊ အဓမၼ အင္အားသုံး အႏုိင္က်င့္လုိမႈ စသည့္ သေဘာထားအမူအက်င့္မ်ားကုိ ေပၚလြင္ ထင္ရွားေစေလသည္။ ဤ ကဲ့သုိ႔ေသာ သေဘာထားမ်ဳိးျဖင့္ ကမၻာ့ႏုိင္ငံမ်ား၏ မ်က္ေစ့ေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္႐ႈမႈေအာက္ အမ်ဳိးသားခ်င္း ယုံၾကည္မႈ တည္ ေဆာက္ ၍ မရႏုိင္။

ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္ေျမာက္ပုိင္းက အစုလုိက္အၿပံဳလုိက္ ႏွိပ္စက္ သတ္ျဖတ္ ခံခဲ့ရသည့္ကိစၥတြင္ သက္ရွိထင္ရွား ရွိေနေသးေသာ တ ရားခံအခ်ဳိ႕ ေပၚေပါက္ေနၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း စစ္အုပ္စု၏ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေၾကာင့္ ထုိသူေတြကုိ မည္သုိ႔မွ် အေရးမယူႏုိင္။ ထုိ ကိစၥ မွာလည္း အေရၿခံဳအရပ္သား အစုိးရ၏ အတုအေယာင္ ဒီမုိကေရစီေအာက္ ေရရွည္ေျပာဆုိ ျငင္းခုန္သြားရမည့္ ကိစၥႀကီးျဖစ္၍ အမွန္ တ ရား လုိလားသူမ်ားအေနျဖင့္ ဗမာႏုိင္ငံ၏ အဆုိးအညစ္ဟူသမွ်ကုိ ႐ုတ္ျခည္းတြန္းလွန္ ေျပာင္းလဲပစ္မည့္ လူထုေတာ္လွန္ေရးႀကီး မေပၚ ေပါက္လာမခ်င္း က်င့္သားရစြာ ဆက္လက္ သည္းခံသြားရမည္သာ ျဖစ္ေလသည္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ေတာ္လွန္ေသာ တုိင္းရင္းသားအဖြဲ႔အစည္းမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္အခ်ဳိ႕ ေတြ႔ဆုံမည့္အေၾကာင္း ၾကားသိရသည္ မွာ ေက်နပ္ဖြယ္ ေကာင္းသည္။ တုိင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ နားလည္စာနာမႈရွိစြာ ၫွိႏႈိင္းေျဖရွင္းေပးႏုိင္မည့္ ေခါင္းေဆာင္ကုိ လူထုက ေမွ်ာ္လင့္ေန၏။

ရက္ပုိင္းအတြင္း က်င္းပေတာ့မည့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကုိ တရားမွ်တမႈ ရွိမရွိ ေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာမည့္ကိစၥ၊ အ႐ုိးတြန္လာေသာ ေျမာက္ပုိင္း ေက်ာင္းသားကိစၥေဟာင္းႏွင့္ လက္ရွိ ေျမာက္ပုိင္း တုိင္းရင္းသားအေရး အပါအ၀င္ တျပည္လုံးမွ တုိင္းရင္းသားတုိ႔၏ ကိစၥ မ်ား ကုိ ဦးမင္းကုိႏုိင္တုိ႔ ၈၈မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႔မ်ား၏ သြက္လက္ထက္ျမက္ေသာ ေဆာင္ရြက္မႈ အစီအစဥ္မ်ားထဲ စိတ္ခ်စြာ လႊဲ အပ္ ထားႏုိင္မည္ျဖစ္၍ ေဆာင္းပါးေရးျခင္းမွ ေခတၱ အနားမယူမီ လက္ငင္း အေရးႀကီးေနေသာ ေတာ္လွန္ေရး ခလုတ္ကန္သင္းမ်ား သ တိ ထား ရွင္းလင္းေရး ကိစၥတရပ္ကုိ အနည္းငယ္မွ် တင္ျပလုိသည္။

(၂)

လူ႔သဘာ၀ႏွင့္ပတ္သက္၍ သေရာ္ထားေသာ အဆုိအမိန္႔ကေလး ၂ခုရွိသည္။ အဂၤလိပ္ ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ခ်ားလ္စ္ကယ္လက္ဘ္ ေကာ္လ္တန္ (၁၇၈၀- ၁၈၃၂) ႏွင့္ အဂၤလိပ္ စာေရးဆရာ ေ၀လ်ံ ဆမ္းမားဆက္မြန္ (၁၈၇၄-၁၉၆၅) တုိ႔၏ အဆုိမ်ား ျဖစ္သည္။

We ask advice, but we mean approbation. “ငါတုိ႔ အႀကံဥာဏ္ေတာင္းတယ္ ဆုိတာက သေဘာတူ ေထာက္ခံခ်က္ကုိ ေတာင္းတာ ဘဲ”ဟု ခရစ္ယာန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး Charles C. Colton က ဆုိၿပီး သူ႔ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၅၀ေက်ာ္ၾကာမွ လူျဖစ္လာေသာ စာေရးဆရာ W. Somerset Maughm က People ask you for criticism, but they only want praise. “လူေတြဟာ ခင္ဗ်ားဆီက ေ၀ဖန္ခ်က္ ေတာင္း ေပမဲ့ သူတုိ႔လုိခ်င္တာက ခ်ီးမြမ္းေထာပနာျပဳေပးဖုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဆုိသည္။

ေတာ္လွန္ေရးနယ္ထဲ ကဗ်ာ၊ ၀တၳဳ၊ ေဆာင္းပါးေရး၊ ပန္းခ်ီဆြဲ၊ သီခ်င္းစပ္၊ ႐ုပ္ရွင္႐ုိက္ စသျဖင့္ အႏုပညာအလုပ္မ်ဳိးစုံ လုပ္ကုိင္ခဲ့သည့္ က်ေနာ့္အေနျဖင့္မူ က်ေနာ္ဖန္တီးသည့္ စာ၊ ကဗ်ာ၊ ေဆာင္းပါး၊ ပန္းခ်ီ၊ သီခ်င္းမ်ားအေပၚ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ား၊ မိတ္ေဆြမ်ားက ခ်ီးမြမ္း ေျပာဆုိလာလွ်င္ အထူးတလည္ ေက်နပ္၀မ္းေျမာက္မႈ မရွိတတ္။ က်ေနာ္ တင္ျပလုိသည့္ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူတုိ႔ အမွန္ တကယ္ သေဘာေပါက္ နားလည္မႈ ရွိမရွိကုိသာ မသိမသာ စူးစမ္းတတ္သည္။ သူတုိ႔ သေဘာေပါက္နားလည္လွ်င္ က်ေနာ့္ တင္ျပမႈ ေအာင္ျမင္သည္ဟု က်ေနာ့္ဟာက်ေနာ္ ေက်နပ္တတ္ၿပီး သူတုိ႔ တကယ္ပင္ သေဘာမေပါက္မွန္း သိရလွ်င္ေတာ့ မည္သူက မည္မွ်ပင္ ခ်ီးမြမ္းေစကာမူ က်ေနာ့္တင္ျပမႈ၌ လုိအပ္ခ်က္ ရွိေနသည့္အေပၚ ဘ၀င္မက် ျဖစ္ရသည္။

တဦးတေယာက္တည္း ေန၍မရေသာ လူ႔ေလာကတြင္ မိမိကုိယ္မိမိ ေ၀ဖန္ေရးႏွင့္ မိမိပတ္၀န္းက်င္ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္မ်ားကုိ ေ၀ဖန္ေရး မွာ မရွိမျဖစ္ လုိအပ္သည္။ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ မိတ္ေဆြမ်ားအေနျဖင့္ ဘုတ္က်ီးေျမွာက္ က်ီးဘုတ္ေျမွာက္ကာ တဦးႏွင့္တဦး ၀မ္းထဲက မ ပါပဲ အေကာင္းေတြခ်ည္း ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးမြမ္း ဟိတ္ဟန္ထုတ္ေနဖုိ႔ မဟုတ္။ တဦး၏ အားသာခ်က္ေတြကုိ တဦးက အသိအမွတ္ျပဳ ေျပာ ဆုိသလုိ အားနည္းခ်က္ေတြကုိလည္း အျပန္အလွန္ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပႏုိင္ရမည္ ျဖစ္သည္။ ထုိသုိ႔ေထာက္ျပမွသာ ကုိယ့္ဟာကုိယ္ ဟုတ္ လွၿပီထင္လ်က္ ကာလၾကာျမင့္စြာ အ႐ုိးစြဲလာခဲ့သည့္ အမူအက်င့္ဆုိးမ်ားကုိ ျပင္ႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအေနျဖင့္ ေ၀ဖန္ေရးရွိ မွလည္း တုိးတက္မည္ ျဖစ္သည္။ တဆင့္ထက္တဆင့္ ပုိမုိေကာင္းမြန္ေစရန္ ႀကိဳးစားႏုိင္မည္ ျဖစ္သည္။

႐ုိး႐ုိးသားသား ေကာင္းေၾကာင္း၊ ေတာ္ေၾကာင္း၊ ႏွစ္သက္သေဘာက်ေၾကာင္း ခ်ီးမြမ္းေျပာဆုိမႈႏွင့္ အေပၚယံေၾကာ ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္ ေပါ႔ပ်က္ပ်က္ ေျမွာက္ပင့္ခ်ီးမြမ္းမႈမွာ အေတာ္ပင္ ကြာျခားသည္။ ေ၀ဖန္ေရးမွာလည္း ထုိ႔အတူပင္ ျဖစ္သည္။ စည္းကမ္းမဲ့စြာ ေပါက္တတ္ ကရ အတင္းေျပာျခင္းမ်ားႏွင့္ အစြန္းေရာက္ မုန္းတီးမႈအေပၚ အေျခခံကာ ဖ်က္လုိဖ်က္ဆီး အပ်က္သေဘာသက္သက္ ဆဲေရးတုိင္းထြာ ျခင္းမ်ားကုိ ေ၀ဖန္ေရး စာရင္းထဲ သြင္း၍ မရ။

မိတ္ေဆြအခ်ဳိ႕ကုိ က်ေနာ့္စာမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အႀကံျပဳ ေ၀ဖန္စာေတြ ေရးႏုိင္ပါတယ္ဟု က်ေနာ္ ေျပာခဲ့သည္။ ေ၀ဖန္မႈေတြကုိ က် ေနာ္ ႀကိဳဆုိသည္။ သုိ႔ရာတြင္ မိတ္ေဆြမဟုတ္သူအခ်ဳိ႕ထံမွ ေ၀ဖန္ခ်က္ ကြန္မဲင့္ေတြ ေရးလာသည့္အခါမွာေတာ့ က်ေနာ္ စိတ္မခ်မ္းမ သာ ျဖစ္ရသည္။ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္သည့္ ကြန္မဲင့္မ်ဳိးမွာ ဤသုိ႔ ထိကပါးရိကပါး ပုတ္ခတ္ ဆဲေရးတတ္သည့္ အဆင့္အတန္း နိမ့္က်ေသာ ကြန္မဲင့္မ်ဳိးမ်ား မဟုတ္။ အေကာင္းေျပာသည္ျဖစ္ေစ၊ မေကာင္းေျပာသည္ျဖစ္ေစ အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ ေထာက္ျပ ေ၀ဖန္ေသာ ကြန္မဲင့္မ်ဳိးေတြကုိသာ က်ေနာ္ လုိလားသည္။ အဓိပၸာယ္မရွိ ေတာေရာက္ ေတာင္ေရာက္ ၀ါက်တုိနန္႔နန္႔ကေလးမ်ား ေရးကာ ကုိယ့္ဆုိလုိ ခ်က္ကုိ ကုိယ္တုိင္ပင္ မရွင္းျပတတ္သည့္ ဟန္ေဆာင္ညာ၀ါး တတ္ေယာင္ကား ကြန္မဲင့္ေတြကုိ မလုိလား။ ထုိအရာေတြကုိ ဖတ္ရလွ်င္ အေတာ္ပင္ ေဒါသ ျဖစ္ရသည္။

ေ၀ဖန္ေရးဟု ဆုိေသာ္လည္း လူတုိင္းထံက ေ၀ဖန္ေရးကုိ က်ေနာ္ မေမွ်ာ္လင့္။ ေ၀ဖန္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ က်ေနာ့္မိတ္ေဆြ ပန္းခ်ီဆရာ တဦး ေျပာျပဖူးေသာ ပုံျပင္ကေလးမွာ မွတ္သားဖြယ္ ျဖစ္သည္။

ပန္းခ်ီဆရာတေယာက္သည္ ေနရာတေနရာ၏ ႐ႈခင္းပန္းခ်ီကားတခ်ပ္ကုိ ေရးဆြဲၿပီးေနာက္ တမနက္တြင္ လူအမ်ားသြားလာေသာ ပ လက္ ေဖာင္းေဘး၌ အမ်ားၾကည့္႐ႈေစရန္ ေဒါက္ေထာက္ ေထာင္ထားလ်က္ ထုိပန္းခ်ီကားအနီးမွာ စာတမ္းတခု ခ်ိတ္ထားလုိက္သည္။ စာတမ္း၌ “ဤပန္းခ်ီကားကုိ ႐ႈျမင္သူမ်ားအေနျဖင့္ ပန္းခ်ီကားတြင္းမွ သဘာ၀မက်သည့္ေနရာ၊ မွားယြင္းခၽြတ္ေခ်ာ္ေနသည့္ေနရာ၊ လုိ အပ္ေနသည့္ ေနရာတခုခုကုိ ေဆးအနီတစက္ခ်၍ ေထာက္ျပေပးပါရန္”ဟု ေရးထားၿပီး ေဘးတြင္ ေဆးနီဘူးတစ္ဘူးႏွင့္ စုတ္တံကုိ လည္း ခ်ထားသည္။ ညေနပုိင္း၌ ပန္းခ်ီဆရာသည္ မိမိပန္းခ်ီကားအေပၚ ႐ႈျမင္သူတုိ႔၏ ေထာက္ျပမႈမ်ားကုိ သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈရာတြင္ ပန္းခ်ီကားတခ်ပ္လုံး ေဆးအနီစက္မ်ားျဖင့္ ရဲရဲနီေနသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။

ရက္မ်ားမၾကာမီ ပန္းခ်ီဆရာသည္ ထုိပန္းခ်ီကား ေရးဆြဲခဲ့ေသာ ေနရာမွာပင္ ယခင္႐ႈခင္းပန္းခ်ီႏွင့္ တထပ္တည္း တူေသာ ပန္းခ်ီကား တ ခ်ပ္ကုိ ထပ္မံ ေရးဆြဲကာ ယခင္ ပလက္ေဖာင္းလမ္းေဘး၌ပင္ ေဒါက္ေထာက္ေထာင္ကာ စာတမ္းတခုပါ ခ်ိတ္ထားလုိက္သည္။ ဒီတခါ စာတမ္းမွာေတာ့ “ဤပန္းခ်ီကားကုိ ႐ႈျမင္သူမ်ားအေနျဖင့္ ပန္းခ်ီကားမွ မွားယြင္းခၽြတ္ေခ်ာ္ေန၊ လုိအပ္ေနသည့္ ေနရာမ်ားကုိ ျပင္ဆင္ေပး ပါရန္”ဟု ေရးထားသည္။ ေဘးနားမွာလည္း ေဆးဘူးအစုံအလင္ႏွင့္ စုတ္တံမ်ားပါ ခ်ထားသည္။ ညေနပုိင္း သြားေရာက္ၾကည့္႐ႈသည့္အ ခါမွာေတာ့ ပန္းခ်ီကားမွာ မည္သည့္ ေဆးစက္မွ် မစြန္းပဲ မိမိ ေရးဆြဲခဲ့သည့္အတုိင္း မပ်က္မယြင္း ရွိေနသည္ကုိ ေတြ႔ရေလသည္။

ေ၀ဖန္ပါဟု ေျပာလွ်င္ လူတုိင္းလုိလုိ ေ၀ဖန္တတ္ၾကသည္။ “ခင္ဗ်ားဥစၥာက တခုခု လုိေနသလိုဘဲ” “ဟုိဟာႀကီးကေတာ့ မေကာင္းဘူး ဗ်” စေသာစကားမ်ားကုိ လူတုိင္းလုိပင္ ေျပာတတ္ၾကသည္။ ေထာက္ျပတတ္ၾကသည္။ “အဲဒါကုိ ေကာင္းေအာင္ဘယ္လုိ ျပင္မလဲ” ဆုိ သည္ကုိေတာ့ အႀကံမျပဳႏုိင္ၾက။ အနည္းဆုံးအားျဖင့္ “ဘယ္ေနရာကုိ ဘယ္လုိလုပ္လုိက္ရင္ေတာ့ ပုိေကာင္းမယ္ထင္တယ္” “ဒီေနရာကုိ ေတာ့ ဒီလုိလုပ္သင့္တယ္” စသည့္ ေ၀ဖန္အႀကံျပဳစကား ေျပာဆုိတတ္သူမွာ အေတာ္ပင္ ရွားပါးသည္။

ေ၀ဖန္ေရးႏွင့္ ကပ္လ်က္ပါလာေသာ အႀကံျပဳေရးမွာ ေစတနာထားတတ္ေသာ ကၽြမ္းက်င္သူတုိ႔၏ အလုပ္ျဖစ္၏။ အႀကံျပဳေရးမပါေသာေ၀ဖန္ေရးမွာ အျပစ္ေျပာျခင္းသာ ျဖစ္ႏုိင္ေလသည္။ ေ၀ဖန္အႀကံျပဳႏုိင္ရန္အတြက္ သက္ဆုိင္ရာက႑တြင္ ႏုိင္နင္း ကၽြမ္းက်င္မႈ ရွိရမည္ ျဖစ္ သည္။ လူတုိင္းမွာ က႑တုိင္း၌ မကၽြမ္းက်င္ႏုိင္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ လူတုိင္းထံက ေ၀ဖန္ေရးေတြကုိ ေမွ်ာ္လင့္စရာ မလုိ။

(၃)

ယခင္က ရယ္စရာေမာစရာ အေလးမထားေလာက္ဖြယ္ အဆင့္သာ ရွိခဲ့ေသာ စည္းကမ္းပ်က္ ကြန္မဲင့္ကေလးမ်ားမွာ ယခု အခ်ိန္ မွာ ေတာ့ “ကြန္မဲင့္ေတြ … ကြန္မဲင့္ေတြ…”ဟု မေက်မနပ္ ေရရြတ္ရင္း မေျပာမၿပီး မတီးမျမည္ ဆုိသလုိ ျပည္တြင္းျပည္ပ အနယ္နယ္ အရပ္ ရပ္မွ ျပည္သူလူထုႀကီး ၾကားသိေစေရး မတင္ျပ မေဆြးေႏြး၍ မရႏုိင္ေတာ့သည့္ အေျခအေနသုိ႔ ဆုိက္ေရာက္လာခဲ့ၿပီ ျဖစ္၏။

ၿပီးခဲ့သည့္ ႏွစ္မ်ားအတြင္း မီဒီယာကုိ မီဒီယာနဲ႔တုိက္မယ္ ဟူေသာ ရန္သူ႔ႀကံဳး၀ါးမႈ၏ ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ ကြန္ျပဴတာမ်ားကုိ ဟက္(က္) လုပ္ၿပီး အခ်က္အလက္ ခုိးယူျခင္းမ်ား၊ ဂ်ီေမးလ္ ခုိးေဖာက္ျခင္းမ်ား၊ ဂ်ီေတာ့မ်ားႏွင့္ ဖုန္းလုိင္းမ်ားကုိ ၾကား၀င္ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမ်ား၊ အ မ်ားသုံး ဘေလာ့ဂ္မ်ား၊ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားကုိ ဖြင့္မရေအာင္ ပိတ္ပင္ျခင္းမ်ား၊ ေရဒီယုိ အသံလိႈင္းကုိ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမ်ားအျပင္ ၎တုိ႔ ၏ အြန္လုိင္းဘေလာ့ဂ္မ်ားမွေန၍ အတုိက္အခံ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ား၊ ဒီမုိကေရစီေရးသမားမ်ားကုိ အပုပ္ခ် ေ၀ဖန္ေသာ ေဆာင္းပါး မ်ား၊ ေတာ္လွန္ေသာ ဘေလာ့ဂ္မ်ား ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားသုိ႔ ၀င္ေရာက္ ေႏွာက္ယွက္ျခင္းမ်ား ေပၚေပါက္လာခဲ့သည္။

မီဒီယာကုိ မီဒီယာႏွင့္ တုိက္သည့္ အစီအစဥ္တြင္ ႐ုရွသုိ႔ သြားေရာက္ ပညာသင္ၾကားစရာမလုိပဲ အလြယ္တကူ လုပ္ႏုိင္သည့္ အလုပ္က ေတာ့ အြန္လုိင္းေပၚတြင္ ကြန္မဲင့္ေရးျခင္း ျဖစ္သည္။ ယခုအခ်ိန္၌မူ ကြန္မဲင့္မ်ားအၾကား ရန္သူလႊတ္ထားေသာ သပ္ကေလးမ်ားကုိ ေန႔စဥ္ ႏွင့္အမွ် ပလူပ်ံသလုိ တမုိးလုံး ေဖ်ာက္ဆိတ္ ေတြ႔ျမင္ေနရၿပီ ျဖစ္ေလသည္။

ကြန္မဲင့္ (comment) ဆုိေသာ အဓိပၸါယ္မွာ ေ၀ဖန္ခ်က္ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ျဖစ္သည္။ criticism အျပစ္ရွာေ၀ဖန္ျခင္းႏွင့္ advisement အ ႀကံျပဳ မွတ္ခ်က္ေပးျခင္း ႏွစ္မ်ဳိးလုံး ပါ၀င္သည္။ ေ၀ဖန္ခ်က္ မွတ္ခ်က္မ်ား ေပးျခင္းမွာ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္သူတုိ႔၏ အလုပ္ျဖစ္၏။

ကြန္မဲင့္ကုိ ျမန္မာစာ အနည္းငယ္ ေရးတတ္ဖတ္တတ္ၿပီး အင္တာနက္ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားသုိ႔ ေလွ်ာက္ေမႊတတ္ၾကသူတုိင္း ေရးႏုိင္ၾကမည္ ျဖစ္သည္။ ေရးသူအမ်ားစုမွာ ေပါ႔ေပါ႔ေန ေပါ႔ေပါ႔စား လူငယ္မ်ားႏွင့္ ေဘာင္ဘင္ခတ္တတ္ေသာ လူႀကီးမ်ားျဖစ္ၿပီး ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ဟုတ္ လွ ၿပီဟူ၍ ဟိတ္ဟန္ထုတ္ ၀ါႂကြားခ်င္ေသာသေဘာ၊ တဘက္သားအား က်ဳိးယုတ္ရွက္ရ ျဖစ္ေစလုိေသာသေဘာ၊ ျပည္သူလူထု အက်ဳိး အ တြက္ လြတ္လပ္စြာ ေရးသားမႈကုိ ေႏွာက္ယွက္ဖ်က္ဆီးလုိေသာသေဘာ၊ ကုိယ့္ထက္သာ မနာလုိ ၀န္တုိတတ္ေသာသေဘာ၊ ဖတ္ရႈ သူ မ်ား စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ေစလုိသည့္ အေပ်ာ္သေဘာမ်ဳိးမ်ားျဖင့္ ၀င္ေရးေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ရန္သူစစ္အုပ္စု အလုိက် ဒီမုိကေရစီေရး တုိင္းရင္းသားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ အေတြးအျမင္ သေဘာထားမ်ား၊ စိတ္ကူး ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားကုိ က ဖ်က္ယဖ်က္ ၀င္ေရးတတ္ၾက၏။

ကြန္မဲင့္ အမ်ားအျပားမွာ မူရင္းေဆာင္းပါးအေပၚ ေ၀ဖန္ေရးထက္ ကြန္မဲင့္ေပးေနၾကသူအခ်င္းခ်င္း ဘယ္သူက ဘာျဖစ္တယ္ ဘယ္သူ ဘယ္၀ါက ဘယ္လုိ စသျဖင့္ တဘက္ႏွင့္တဘက္ အျပန္အလွန္ ေထာက္ျပေ၀ဖန္ အုပ္စုဖြဲ႔ ဆဲေရးတုိင္းထြာေနၾကတာေတြက ပုိ၍မ်ား သည္။ ကြန္မဲင့္ေရးသူအမ်ားအျပားမွာ ရန္သူ႔လက္ကုိင္တုတ္ သပ္မ်ားျဖစ္ၿပီး သူ႔လူကုိယ့္ဘက္သားတုိ႔၏ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အတုိင္း သူ႔ ဘက္က အေျခအေနေကာင္းပါက သိသိသာသာ ထုိးႏွက္ျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သူေတာ္ခ်င္းခ်င္း သတင္းေလြ႔ေလြ႔ ေပါင္းဖက္ေတြ႔ၾက ၿပီး ဆန္႔က်င္ဘက္ကုိ ၀ုိင္း၀န္း ဆြမ္းႀကီးေလာင္းျခင္းျဖင့္လည္းေကာင္း၊ တဘက္က ထိထိေရာက္ေရာက္ ေခ်ပလုိက္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ သူ႔ဘက္က ေထာက္ခံသည့္အင္အား နည္းပါးေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေစ အေျခအေန အဆင္မေျပပါက ႐ူးသလုိလုိလုပ္ကာ စကားေရာေဖာေရာ လုံးတုတ္ျခင္းမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ သူ႔လူကုိယ့္လူ မွ်ေနေသာအခ်ိန္တြင္ ေလွနံႏွစ္ဘက္နင္းေသာ ဆုတ္သာတက္သာ အသုံးအႏႈန္းမ်ား ျဖင့္လည္းေကာင္း၊ ဟုိဘက္လုိလုိ ဒီဘက္လုိလုိ သေဘာထားျပည့္၀ေသာ ဆရာႀကီးလုိလုိ ၾသ၀ါဒေပးျခင္းမ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း ၀င္ ေရာက္ေရးသားတတ္ၾကသည္။ ထုိကြန္မဲင့္မ်ဳိးမ်ားကုိ ေဒါက္တာလြဏ္းေဆြဘေလာ့ဂ္၊ ဧရာ၀တီဘေလာ့ဂ္ႏွင့္ သစ္ထူးလြင္ဘေလာ့ဂ္တုိ႔ တြင္ အမ်ားအျပား ေတြ႔ရမည္ ျဖစ္သည္။ သစ္ထူးလြင္ဘေလာ့ဂ္ကေတာ့ အဆဲအဆုိေတြပါ ပါသည့္ ခပ္ၾကမ္းၾကမ္း ဘေလာ့ဂ္ ျဖစ္သည္။ ဗမာျပည္တြင္းက ျဖစ္သည္။ က႑ေပါင္းစုံ ပါ၀င္သည့္အျပင္ ယေန႔ေခတ္ ျမန္မာမင္းသမီးအခ်ဳိ႕၏ အေဖာ္အခၽြတ္ပုံမ်ားကုိပါတင္ၿပီး လြတ္ လပ္စြာ ေ၀ဖန္ ဆဲဆုိေစေသာ ဘေလာ့ဂ္ျဖစ္၍ တလတလကုိ သိန္းႏွင့္သန္းႏွင့္ခ်ီ၍ လာေရာက္ လည္ပတ္ ဆဲဆုိသူမ်ားျဖင့္ အ ထူး ပင္ စည္ကားေသာ ဘေလာ့ဂ္ ျဖစ္ေလသည္။

အမ်ားျပည္သူအက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္းပါးေရးၾက၊ ေ၀ဖန္အႀကံျပဳခ်က္ ေရးၾကသူမ်ားအား ၾကား၀င္ တုိက္ခုိက္သည့္ ကြန္မဲင့္မ်ားမွာ မ်ား ေသာအားျဖင့္ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္းေတြ တူညီေနသည္ကုိ အံ့ၾသစြာ ေတြ႔ျမင္ႏုိင္ၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတပုဒ္တြင္ က်ေနာ္ ေဖာ္ ျပခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ တကယ္ေတာ့ “plan ရွိရင္ ခ်ျပပါ ”ဆုိေသာ အသုံးအႏႈန္းမ်ဳိး၊ “ မေက်နပ္ ကုိယ့္လမ္းကုိယ္ေလွ်ာက္” ဆုိေသာ အ သုံး အႏႈန္းမ်ဳိးေတြကုိ အမ်ားအျပား ေတြ႔ရွိရသည့္အေပၚ မည္သုိ႔မွ် အံ့ၾသစရာ မရွိ။ ထုိအသုံးအႏႈန္းပုိင္ရွင္ေတြမွာ စစ္အုပ္စု ပင္ရင္းဌာန တခု တည္းကလာေသာ အစြယ္အပြားမ်ားသာ ျဖစ္ေၾကာင္းကုိ သံသယရွိစရာ မလုိ။

အေတြးအေခၚႏွင့္ ဆင္ျခင္တုံတရား ကင္းမဲ့သူမ်ား၊ ေ၀ဖန္ေထာက္ျပလုိေသာ အေၾကာင္းအခ်က္၌ ဗဟုသုတနည္းပါးသူမ်ား၊ လူ႔က်င့္၀တ္ သိကၡာႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ ေရးသားေျပာဆုိမႈ မျပဳတတ္ၾကသူမ်ားမွာ ကြန္မဲင့္ မေရးသားထုိက္သူမ်ား ျဖစ္သည္။

ကြန္မဲင့္ေရးသူခ်င္း အျပန္အလွန္ မိတ္ဆက္လ်က္၊ ဘယ္သူ႔သိလား ဘယ္၀ါ့သိလား၊ မွတ္မိလား၊ ဘယ္တုန္းက ဘယ္ေနရာမွာ ဘယ္သုိ႔ ဘယ္ညာဘယ္ခ်မ္းသာ စသျဖင့္ ေနာက္ေၾကာင္းေဖာ္ ေဆြမ်ဳိးစပ္ေနၾကသည့္ ကြန္မဲင့္ေတြလည္း ရွိသည္။ မူလအေၾကာင္းအရာအေပၚ သေဘာထားေပး ေ၀ဖန္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ားမွ လမ္းလြဲ ေခ်ာ္ထြက္ကာ အလကားေရး၍ ရေသာ စာမ်က္ႏွာမ်ားကုိလည္း အားမနာ၊ စာဖတ္သူ ေတြ၏ အခ်ိန္ကုိလည္း အားမနာပဲ ကုိယ့္အခြင့္အေရးကုိကုိယ္ အလြဲသုံးစား လုပ္ရင္း အမ်ားျပည္သူအေပၚ ေစာ္ကားေနၾကသူေတြလည္း အမ်ားအျပား ရွိေလသည္။

အခ်ဳိ႕ ကြန္မဲင့္အေရးအသားမ်ားမွာ အေတာ္ပင္ သိကၡာရွိၾကသည္။ ေကာင္းမြန္စြာ အႀကံျပဳ ေဆြးေႏြးႏုိင္ၾက၊ အားေပး ေထာက္ခံႏုိင္ၾက သည္။ မွ်တေသာအျမင္ျဖင့္ တည္ၿငိမ္ေအးေဆးစြာ ေရးလာသည့္ ကြန္မဲင့္မ်ားမွာ ႏွစ္လုိဖြယ္ေကာင္းသည္။ မူလေဆာင္းပါးရွင္ကုိလည္း ေကာင္း ဖတ္႐ႈသူမ်ားကုိလည္းေကာင္း စိတ္ေက်နပ္ေစၿပီး ဗဟုသုတလည္း ရေစသည္။ သုိ႔ရာတြင္ အမ်ားတကာကုိ ေႏွာက္ယွက္ ေစာ္ ကားမႈမရွိေသာ ထုိကြန္မဲင့္မ်ဳိးမ်ားမွာ အေတာ္ပင္ ရွားသည္။

အခ်ဳိ႕ကေတာ့ အျမင္ခ်င္း ေဆြးေႏြးဖလွယ္သည့္သေဘာျဖင့္ စာကုိ အေတာ္ရွည္ရွည္ ေရးႏုိင္ၾကသည္။ အခ်က္အလက္ကလည္း အ ေတာ္ ကေလး စုံသည္။ သူတေယာက္တည္း၏ သေဘာထားအျမင္မွာ အြန္လုိင္းစာေစာင္တခုခုတြင္ သီးျခားေဆာင္းပါးတပုဒ္အျဖစ္ သူ႔ဟာသူ ေရးသားတင္ျပ၍ပင္ ရသည့္ အေနအထား ရွိသည္။ ေဆာင္းပါးတခု၏ေအာက္၌ ၀င္ေရးေနစရာမလုိ။ မိမိ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးလုိ ေသာ ေဆာင္းပါးအမည္ကုိ ေဖာ္ၫႊန္းကာ မိမိအျမင္ကုိ သီးျခားေဆာင္းပါး ေရးလုိက္႐ုံသာ ျဖစ္သည္။

ေဆြးေႏြးတင္ျပသည့္ အေၾကာင္းအရာေပၚလုိက္၍ မူလ ေဆာင္းပါးက ခပ္တုိတုိျဖစ္ေသာ္လည္း ကြန္မဲင့္ေတြက ရွည္လ်ားေနသည့္ အ ျဖစ္ မ်ဳိးလည္း ရွိတတ္သည္။ အေထာက္အထား၊ အကုိးအကားမ်ား စုံလင္ေအာင္ တင္ျပေသာ ထုိကြန္မဲင့္မ်ားမွာ ဖတ္႐ႈသူတုိ႔၏ အခ်ိန္ကုိ အလဟႆ မျဖစ္ေစႏုိင္ေသာ္လည္း မလုိအပ္ပဲ ေလရွည္ေနေသာ ကြန္မဲင့္မ်ားအတြက္ေတာ့ မသက္မသာ ျဖစ္ၾကရသည္။ အခ်ဳိ႕ ၀က္ဘ္ ဆုိက္မ်ား ဘေလာ့ဂ္မ်ားက ကြန္မဲင့္၀င္ေရးႏုိင္မည့္ စာလုံးေရ သုိ႔မဟုတ္ စာေၾကာင္းေရကုိ ကန္႔သတ္ထားရွိသည္။ ဖတ္႐ႈသူမ်ား အခ်ိန္မ ပုပ္ရန္ က်စ္လစ္ တိက်စြာ လုိရင္းတုိရွင္း ေရးၾကေစဖုိ႔ ျဖစ္သည္။ ကြန္မဲင့္မွာ မွတ္ခ်က္ခ် အႀကံျပဳ႐ုံမွ်သာျဖစ္၍ အလြန္ဆုံး စာဆယ္ ေၾကာင္းထက္ မပုိသင့္။

အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ျမန္မာလုိေရးထားေသာ ေဆာင္းပါးကုိဖတ္ၿပီး ျမန္မာလုိကြန္မဲင့္ေရးလွ်င္ ရပါလ်က္ အဂၤလိပ္လုိ ေရးတတ္ၾကသည္။ အဂၤ လိပ္လုိေရးၾကေသာ္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ စာလုံးအသုံးအႏႈန္းေတြက ခြန္အားမရွိ။ သဒၵါနည္းမက်ေသာ ၀ါက် တည္ေဆာက္မႈမ်ား ျဖင့္ ၎တို႔၏ စာအေရးအသားညံ့မႈကုိ ေပၚလြင္ေစသူမ်ား ျဖစ္၏။ ထုိေတာ့တီးေတာ့တ မပီကလာ ေထာ့က်ဳိးေထာ့နင္း အဂၤလိပ္စာမ်ားမွာ ဖတ္႐ႈသူကုိ အေတာ္ပင္ စိတ္ဆင္းရဲေစေလသည္။

အခ်ဳိ႕ကြန္မဲင့္ေတြကေတာ့ ျမန္မာလုိ အေရးအသားမွာပင္ အဆင့္မရွိ။ စကားလုံးအသုံးအႏႈန္း ေ၀ါဟာရကုိ နားမလည္သည့္အျပင္ သာ မန္ စာလုံးေပါင္းေတြကုိပင္ အမွားမွားအယြင္းယြင္း ေရးထားသည္ကုိ ေတြ႔ရသည္။ သေဘာထားေတြကလည္း အမ်ားလက္ခံႏုိင္ဖြယ္ မ ရွိ။ ထုိသုိ႔ေသာ ကြန္မဲင့္မ်ဳိးမ်ားကုိ ဖတ္႐ႈမိသူမ်ားအေနျဖင့္ မည္သည့္ ေကာင္းက်ဳိးခ်မ္းသာမွ် မရပဲ အက်ဳိးဆုတ္ယုတ္မႈေတြသာ ျဖစ္ၾကရ သည္။ စာေပကုိ ေရးခ်င္သလုိေရး၊ စကားကုိ ေျပာခ်င္သလုိ ေျပာျခင္းျဖင့္ စာေပစကား ထိန္းသိမ္းရမည္ျဖစ္ေသာ အမ်ဳိးသား ယဥ္ေက်းမႈ ကုိပါ ထိခုိက္ႏုိင္သည္။ တဦးစီ၏ သေဘာထားအျမင္မ်ားကုိ အမွီျပဳကာ မိတ္ေဆြပြားမ်ား တုိးတက္ရမည့္အစား မိတ္ပ်က္ေဆြပ်က္ မုန္း တီးမႈမ်ားပင္ တုိးပြားေစႏုိင္သည္။

(၄)

တကယ္တမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ လူတုိင္းပင္ လုိလားၾကသည္။ မီးစေရမႈတ္ေပၚလစီျဖင့္ တုိင္းရင္းသားေတြကုိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြး ေျပာ ဆုိ၊ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားအခ်ဳိ႕ လႊတ္ျပ စသည့္ အေပၚယံေၾကာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကေလးေတြ အနည္းငယ္လုပ္ျပၿပီး တဖက္ကေတာ့ တုိင္းရင္းသား နယ္ေျမအခ်ဳိ႕မွာ ထုိးစစ္ဆင္၊ မဆလ န၀တ နအဖ ေခတ္တေလွ်ာက္လုံး သတင္းစာေဆာင္းပါးမ်ားျဖင့္ လူထုကုိ ဆဲေရး ေစာ္ကားခဲ့သူမ်ားအပါအ၀င္ ၎တုိ႔၏ ေနာက္လုိက္မ်ားထဲမွ ေနာက္ေပါက္အစြယ္အပြားကေလးမ်ားကုိ မီဒီယာလုိင္းမွာ ဆဲစာရဲစာ ေဆာင္း ပါးမ်ားႏွင့္၊ ၎တုိ႔ကုိ ဆန္႔က်င္သူမ်ား ေရးထားသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားေအာက္ ကြန္မဲင့္မ်ား ၀င္ေရာက္ေရးသား သပ္လွ်ဳိ ေစခဲ့ သည္။

Yahoo! ၀က္ဘ္ဆုိက္ အပါအ၀င္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ား၌ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသားေသာ ေဆာင္းပါးတပုဒ္ေအာက္မွ ကြန္မင့္မ်ားမွာ ေလးငါးေထာင္ခန္႔ ရွိသည္။ အဂၤလိပ္ဘာသာမွာ ကမၻာသုံးဘာသာရပ္တခုျဖစ္၍ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ ဖတ္႐ႈၿပီး မွတ္ခ်က္၀င္ ေရးၾကျခင္း ျဖစ္သည္။ သုိ႔ရာတြင္ newmandalar.net လုိ အခ်ဳိ႕ေသာ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားကေတာ့ ေရးလာသည့္ ကြန္မဲင့္မ်ားအေပၚ အ ဆင့္အတန္း ရွိမရွိ စံႏႈန္းသတ္မွတ္မႈမ်ား လုပ္တတ္ၾကသည္။ ထုိကဲ့သုိ႔ေသာ ၀က္ဘ္ဆုိက္တြင္ ကြန္မဲင့္ေရးသူေတြ မ်ားမ်ားစားစား မရွိ။ ဆယ္ဂဏန္းမွ်သာ ရွိသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ေရးလာသည့္ ကြန္မဲင့္မ်ားကုိ ဖတ္ရသည္မွာ စိတ္ခ်မ္းသာဖြယ္ေကာင္းသည္။

ဗမာျပည္တြင္းက ဘေလာ့ဂ္မ်ား ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားေကာ ျပည္ပႏုိင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာဘေလာ့ဂ္ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားပါ ကြန္မဲင့္ေရးသားရန္ ေန ရာ ေပးတတ္ၾကသည္။ သုိ႔ရာတြင္ ဗမာျပည္သားမ်ားအေနျဖင့္ ကြန္မဲင့္ေပးျခင္းမွာ ေဆာင္းပါးေရးတတ္စရာမလုိပဲ စာအနည္း အက်ဥ္း ေရး တတ္လွ်င္ပင္ ၀င္ေရာက္ဆဲေရးႏုိင္သည္ဟု ခံယူထားသည္ျဖစ္၍ နာမည္ႀကီး ဘေလာ့ဂ္မ်ား၊ ၀က္ဘ္ဆုိက္မ်ားမွာ ရန္သူ႔သပ္မ်ား အမ်ား အျပား ၀င္ေအာင္းေနတတ္သည့္ ေနရာေတြ ျဖစ္ေလသည္။

အခ်ဳိ႕ ကြန္မဲင့္ေနရာ (comment box)ေတြက ေရးၿပီးေနာက္ (submit)ႏွိပ္၍ တင္လုိက္လွ်င္ ခ်က္ခ်င္း ေဖာ္ျပျခင္းမခံရပဲ (admin)က စိစစ္ၿပီးမွ ေဖာ္ျပတတ္ၾကေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ေရးၿပီး တင္လုိက္သည္ႏွင့္ ခ်က္ခ်င္း ေဖာ္ျပၿပီးသား ျဖစ္ေနသည္။ ရန္သူ႔သပ္ေတြ က ထုိသုိ႔ေသာ ကြန္မဲင့္ေနရာမ်ဳိးကုိ ပုိ၍ သေဘာက် ႏွစ္ခ်ဳိက္ၾကသည္။ ၎တုိ႔အတြက္ ပြဲေတာ္ႀကီးေတြ႔လုိက္သလုိ ၀င္ေရာက္ ပြားတတ္၊ ဆဲတတ္၊ ဆြမ္းႀကီးေလာင္းတတ္ၾကသည္။

တစထက္တစ ပုိ၍ဆုိး၀ါးစြာ အျမစ္တြယ္လာၿပီျဖစ္ေသာ ထုိကြန္မဲင့္ေရးသားသူမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ အမုန္းခံၿပီး တုိက္မည့္သူေတြ လုိအပ္ သည္။ ၎တုိ႔ကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ထုိးႏွက္ႏုိင္ဖုိ႔လုိသည္။ တဘက္က နည္းနည္းကေလး ျပန္လည္ေရးသားလာ၊ ၾကား၀င္ေျပာဆုိလာ ၾကသည္ႏွင့္ မိမိဘက္က ေနာက္တႀကိမ္ထပ္၍ ေခ်ပေျပာဆုိျခင္း ထုိးႏွက္ျခင္း မျပဳေတာ့ပဲ လက္ေရွာင္လုိက္၍မရ။ အခ်ဳိ႕မွာ ဤသုိ႔ လက္ ေရွာင္ရင္း စကားနည္းရန္စဲလုပ္ကာ ေနာက္ထပ္ ေရးလာၾကသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ား ကြန္မဲင့္မ်ားကုိပင္ မဖတ္႐ႈျဖစ္၊ မွန္ကန္ေသာ သ ေဘာ ထားမွတ္ခ်က္မ်ား ၀င္ေရာက္မေရးျဖစ္ေတာ့ပဲ အြန္လုိင္းေပၚမွ ေပ်ာက္သြားတတ္ၾကသည္။ ထုိသုိ႔ ေပ်ာက္သြားျခင္းမွာ အမွန္တ ရား၏ ဘက္ေတာ္သားတဦး ယုတ္ေလ်ာ့သြားျခင္းျဖစ္၍ အမွန္တရားကုိ ကုိင္စြဲ တုိက္ပြဲ၀င္ေနသူတုိ႔အတြက္ မလုိလားအပ္ဖြယ္ ျဖစ္သည္။

အေၾကာင္းအက်ဳိး ဆင္ျခင္တတ္မႈ ဥာဏ္ပညာမဲ့၊ ရပ္တည္ခ်က္သေဘာထားမမွန္ကန္၊ ႐ုိးသားမႈ မရွိ၊ ႐ုိင္းပ်ေစာ္ကားတတ္သူမ်ားႏွင့္ ဖက္ ၿပိဳင္စကားႏုိင္လုရမည္ကုိ ရြံရွာေသာေၾကာင့္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈ ဥေပကၡာျပဳျခင္းမွာ မွန္ကန္သည္ဟု ဆုိႏုိင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း တရား မွ် တမႈႏွင့္ မတရားမႈတုိ႔ ၿပိဳင္ပြဲတြင္ မတရားမႈကုိ ဆက္လက္မေခ်ဖ်က္ေတာ့ပဲ ေက်ာခုိင္းေရွာင္လႊဲလုိက္သူတုိ႔အေပၚ လူတကာက ယုံၾကည္မႈ မရွိ ေတာ့သည့္အျဖစ္မ်ဳိး၊ အထင္အျမင္ေသးခံရမည့္အျဖစ္မ်ဳိးမ်ား ေပၚေပါက္ႏုိင္ေသာေၾကာင့္ ဓားမွန္းသိေအာင္ ဓားအိမ္ခၽြတ္ျပသလုိ သတၱိျပ သည့္လုပ္ရပ္ကုိ လုပ္ၾကရမည္သာ ျဖစ္သည္။ မိမိဘက္က ထိထိေရာက္ေရာက္ သယ္ၿပီးမွသာ အသိဥာဏ္ႏုံနဲ႔ေသာ ရန္သူ၏ ပြစိပြစိ လုပ္ မႈကုိ ေက်ာခုိင္းခ်န္ရစ္ ထားခဲ့ႏုိင္မည္ ျဖစ္ေလသည္။

မစင္လူးေနေသာ ၀က္အား ျခေသၤ့က ရြံရွာသည္ကုိ ျခေသၤံ့ေၾကာက္ဟု အေျပာခံလာရပါက ထုိ၀က္ကုိ တနည္းနည္းျဖင့္ မွတ္ေလာက္ သားေလာက္ေအာင္ သယ္ရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ခြင့္လႊတ္ လ်စ္လ်ဴ႐ႈျခင္းမွာ ေအာင္ပြဲတစ္ရပ္ဟုဆုိေသာ္လည္း အခ်ဳိ႕ေနရာမ်ား၌ ခြင့္ လႊတ္ေန၍မရေခ်။ အမွန္တရားကုိ ကုိင္စြဲသူတုိ႔အေနျဖင့္ မီဒီယာကုိ မီဒီယာျဖင့္တုိက္လာသည့္ ရန္သူအား ထိေရာက္စြာ ႏွိပ္ကြပ္ရေတာ့ မည္ ျဖစ္၏။