ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္မပို႔ရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို အေမရိကန္ တိုက္တြန္း

လာလစ္ ေကဂ်ာ့

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရအေနျဖင့္ ဒုကၡသည္အေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ မျဖစ္မေန လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ပါမည္ဟု ႏိုင္ငံတကာတြင္ ကတိကဝတ္ ျပဳ ထားသည္မ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရန္ အေမရိကန္ အစိုးရက ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ တိုက္တြန္းလိုက္သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းျဖစ္ပြားေနသည့္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္ဝင္ေရာက္လာသည့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္မွ ဒုကၡသည္ မ်ား အား ဘဂၤ လားေဒ့ရွ္အစိုးရက ျပန္လည္ႏွင္ထုတ္သည့္အေပၚ အေမရိကန္အစိုးရအေနႏွင့္ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ယမန္ေန႔ကက်င္း ပသည့္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာန ေန႔စဥ္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲတြင္ ထိုသို႔ တိုက္တြန္းလိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

“အၾကမ္းဖက္မႈေတြေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ထြက္ေျပးလာၾကသူေတြကို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အာ ဏာပိုင္ေတြက ႏိုင္ငံထဲ အဝင္ မခံဘဲ ႏွင္ ထုတ္ ခဲ့တယ္လို႔ ၾကားရတဲ့အေပၚ က်မတို႔ စိုးရိမ္မိပါတယ္”ဟု အေမရိကန္ ႏိုင္ငံ ျခား ေရးဌာန ေျပာခြင့္ရ ဗစ္တိုးရီးယား ႏူလန္း(Victoria Nuland) က သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲသို႔ တက္ေရာက္လာသည့္ သတင္း ေထာက္ မ်ားကို ေျပာၾကားသည္။

၄င္းက ဆက္လက္၍“ဒါေၾကာင့္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ စာခ်ဳပ္စာတမ္းေတြအရ တာဝန္ရွိတဲ့အတိုင္း မျဖစ္မေန လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ပါ့မယ္လို႔ ႏိုင္ ငံတကာမွာ ကတိကဝတ္ျပဳထားတာေတြကို ေလးစားလိုက္နာဖို႔နဲ႔ ေရရွည္ထားရွိခဲ့တဲ့ တ ကယ္ ဒုကၡေရာက္သူကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ ဒါမွမ ဟုတ္ အစိုးရဆီ ျပန္မပို႔ေရး မူဝါဒ အတိုင္း ဆက္လက္ ရပ္တည္ဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုး ရကို က်မတို႔ တိုက္တြန္းေနပါတယ္”ဟုလည္း ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္“ဒါေတြကေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရကို က်မတို႔တိုက္တြန္းတဲ့ အဓိက အခ်က္ေတြပါ။ ျမန္မာျပည္ဘက္က ပဋိပကၡ ေတြ မွာ ပါဝင္ ပတ္သက္ေနတဲ့ အင္အားစုအားလံုးကိုလည္း အၾကမ္းဖက္တဲ့နည္းနဲ႔ မေျဖရွင္းဘဲ ေဆြးေႏြး တဲ့နည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းၾကဖို႔၊ ၿပီး ေတာ့ သူတို႔ကိုင္စြဲ ထားတဲ့ တုတ္ ဓား လက္နက္ေတြကို ခ်ၿပီး အခ်င္းခ်င္း စတင္ စကားေျပာၾကဖို႔ က်မတို႔ ဆက္လက္ တိုက္ တြန္း သြားမွာျဖစ္ပါတယ္”ဟု ဗစ္တိုး ရီးယားက ေျပာသည္။

၎က သတင္းေထာက္မ်ား ေမးျမန္းခ်က္ကို ျပန္လည္ေျဖၾကားရာ၌ အေမရိ ကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မစၥ ဟီလာရီ ကလင္တန္ က အ ေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ အလည္အပတ္ေရာက္ရွိေနေသာ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး အက္စ္ အမ္ ခရစ္ရွ္နာ(S M Krishna) ႏွင့္ ျမန္မာ ျပည္ ၏ လက္ရွိအေျခအေနမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့သည္ဟုလည္း ထည့္သြင္း ေျပာဆိုသည္။

“အေမရိကန္-အိႏၵိယ မဟာဗ်ဴဟာ ေဆြးေႏြးပြဲ မစခင္မွာ က်မတို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးက အိႏၵိယ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးနဲ႔ ခဏေတြ႔ခဲ့ပါတယ္။ အဲ့ဒီလိုေတြ႔ၾကတဲ့အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္းနဲ႔ ျမန္မာျပည္က လူမ်ိဳးစုေရးရာကိစၥေတြ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာ ကိစၥေတြကို သူတို႔ ေျပာျဖစ္ၾက တာ ပါ”ဟု ဗစ္တိုးရီးယား က ဆိုသည္။

တခ်ိန္တည္းမွာပင္ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္(International Federation for Human Rights)၊ ဖိုရမ္ ေအးရွား (Asian Forum for Human Rights and Development)၊ စင္ၿပိဳင္ အာဆီယံအဖြဲ႕(Alternative ASEAN Network on Burma)၊ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံအေျခစိုက္ ေပ်ာက္ဆံုးသူမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ရသူမ်ား ဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္ (Commission for Missing Persons and Victims of Violence) ႏွင့္ ဂ်ကာတာ ဥပေဒဆိုင္ရာ အကူအညီ အင္စတီက်ဳ (Jakarta Legal Aid Institute) တို႔က ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြား ေန ေသာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ပူးတြဲ ေၾကညာခ်က္ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

အဆိုပါ ေၾကညာခ်က္တြင္ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးအား ဘာသာေရး သို႔မဟုတ္ လူမ်ိဳးေရးအေျခခံ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ခြဲျခား ဆက္ဆံ မႈ ပံုစံ အားလံုးမွ အကာအကြယ္ေပးႏိုင္ေရးအတြက္ လိုအပ္သည္မ်ားကို ခ်က္ခ်င္းလက္ငင္းေဆာင္ရြက္ရန္၊ အၾကမ္း ဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္ၿပီး လြတ္လပ္၍ သမာသမတ္က်ေသာ ထိေရာက္သည့္ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတရပ္ အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ရန္ ျမန္မာ အာ ဏာ ပိုင္မ်ားအား ေတာင္းဆိုထားသည္။

“ယခုကဲ့သို႔ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း အေရးေပၚအေျခအေန ျဖစ္ေနခ်ိန္တြင္ အစိုးရလံုၿခံဳေရး အင္ အားစုမ်ား အေနႏွင့္ အာဏာပိုင္မ်ား အင္အား ႏွင့္ လက္နက္အသံုးျပဳမႈဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ အေျခခံ သေဘာထားမ်ားအတိုင္း တိတိ က်က် လိုက္နာသင့္သည္” ဟုလည္း ယင္း ေၾကညာ ခ်က္၌ ေဖာ္ျပထားသည္။

ထို႔အျပင္ ေၾကညာခ်က္၌ နယ္စပ္ျပန္ဖြင့္ရန္ႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးႏွင့္ ဒုကၡသည္ဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာ စံသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားအရ တာဝန္ ရွိ သည့္အ တိုင္း မျဖစ္မေန လိုက္ပါေဆာင္ရြက္ပါမည္ဟု ကတိကဝတ္ျပဳထားသည္မ်ားကို ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း၍ ရခိုင္ျပည္ နယ္မွ ထြက္ ေျပးလာသူ အားလံုးကို လိုအပ္သည့္အကာအကြယ္မ်ားေပးရန္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရအား ေတာင္းဆိုထားေသး သည္။

ပဋိပကၡမ်ားၾကားမွ ထြက္ေျပးလာေသာ ျပည္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံတြင္းဝင္ေရာက္မႈ ဟန္႔တားျခင္းသည္ ၄င္းတို႔အား အၾကမ္းဖက္ ရာဇဝတ္မႈ ႏွင့္ ေသေၾကပ်က္စီးမႈ အႏၱရာယ္တြင္းသို႔ တြန္းပို႔ရာ ေရာက္ေစသည္ဟုလည္း ေၾကညာခ်က္က ဆိုသည္။

အလားတူ ကေနဒါႏိုင္ငံကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ ရက္သတၱပါတ္မွစ၍ ယေန႔တိုင္ဆက္လက္ျဖစ္ပြားေနေသာ ရခိုင္ျပည္ နယ္ရွိ ဆူပူလႈပ္ရွား မႈ မ်ား ႏွင့္ပတ္သက္၍ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာအေျဖရွာၾကရန္ ဗုဒၶဟူးေန႔တြင္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။

“မိမိတို႔အေနႏွင့္ ယင္းတိုက္ခိုက္မႈမ်ားအား ႐ႈတ္ခ်သည့္အျပင္ ပဋိပကၡအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ အ ေျဖတခုရရန္ အားလံုးက ေဆာင္ ရြက္ၾက ရန္လည္း ေတာင္းဆိုပါသည္”ဟု ကေနဒါ လႊတ္ေတာ္အမတ္ လြိဳက္စ္ ဘ႐ိုး(Lois Brow)က အစိုးရ ကိုယ္စား ကေနဒါ ေအာက္လႊတ္ ေတာ္ တြင္ ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။