ျမန္မာ့ ခ်ည္ထည္ေလးေတြကို တန္ဖိုးထားတယ္၊ ျမတ္ႏိုးတယ္၊ ျမန္မာ့ေက်းလက္ အႏုပညာကို ေလးစား တယ္၊ ဂုဏ္ယူတယ္ ဆိုတဲ့ အသိဟာလည္း နည္းပါးလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ေခတ္ေပၚ Readymade အဝတ္ အစားေတြ ေပါမ်ား လာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာ့႐ိုးရာ ရက္ကန္းထည္ ေတြဟာ ေစ်းကြက္ မဝင္တဲ့ အျပင္ စိုက္ထုတ္ရတဲ့ အရင္းနဲ႔ ျပန္လည္ ရရွိတဲ့ အျမတ္ေငြ တြက္ေျခ မကိုက္ေတာ့တာေၾကာင့္ ရက္ကန္းအထည္ ထုတ္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းဟာ ေဒသ အသီးသီးမွာ နည္းပါးလာခဲ့ရ ပါတယ္။
ဒီလို အေျခအေနေတြမွာ ျမန္မာ့ခ်ည္ထည္ေတြ ကို မက္မက္စက္စက္ ဝတ္ဆင္လာသူေတြ ျပန္လည္ ရွိလာတာေၾကာင့္ ဒီလုပ္ငန္းေတြက ပေပ်ာက္သြားတဲ့ အထိေတာ့ မရွိေသးပါဘူး။ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ႐ိုးရာ ရက္ကန္း လုပ္ငန္း ကိုယ္စီ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေခတ္ကာလ အေရြ႕မွာ ရိုးရာလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္သူ နည္းပါးလာတာ၊ ေခတ္နဲ႔ အညီ ေပၚထြက္လာတဲ့ အဝတ္အထည္ေတြ အလြယ္တကူရလာတာ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ႐ိုးရာ လုပ္ငန္းျဖစ္တဲ့ ရက္ကန္းလုပ္ငန္းဟာ ေဒသတခုစီမွာ အင္မတန္နည္းပါးလာတယ္လို႔ ဆိုရ ပါလိမ့္မယ္။
႐ိုးရာထဘီေတြ ထဲမွာ တိုင္းရင္းသား တမ်ိဳးခ်င္းစီရဲ႕ ႐ိုးရာထဘီေတြဟာ နာမည္တခုစီ ရၾကတာ မွန္ေပမယ့္ ေရခံေျမခံ ေၾကာင့္ ကခ်င္႐ိုးရာ ထမီဟာ တျခားတိုင္းရင္းသား ႐ိုးရာထဘီေတြထက္ ပိုေနရာ ရပါတယ္။
ေရခံေျမခံ အရ ခ်ည္သား ေဆးဆိုးရာမွာ တျခား ေဒသေတြထက္ ပိုလွတယ္လို႔ အဆိုရွိ တာေၾကာင့္ ကခ်င္႐ိုးရာ ထဘီကို လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ႏွစ္သက္ၾက ပါတယ္။ ဒီလို နာမည္ရတဲ့၊ ပတၱျမားေျမ လို႔ေခၚတဲ့ ေျမာက္ပိုင္း ကခ်င္ေဒသမွာလည္း ကခ်င္ ႐ိုးရာထဘီ၊ ပုဆိုး၊ တဘက္ စတာေတြကို ႐ိုးရာမပ်က္ ရက္လုပ္ၾကပါတယ္။
ဒီ ကခ်င္ထဘီေတြကို ကခ်င္ တိုင္းရင္းသား ေတြထက္ ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းက ဗမာေတြ ပိုၿပီးရက္ လုပ္တာ မ်ားတယ္ လို႔ သိရပါ တယ္။ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား အမ်ားစုမွာ သက္ႀကီး ကခ်င္အမ်ိဳးသမီးႀကီး ေတြ ကသာ ကိုယ္တိုင္ရက္လုပ္ ဝတ္ဆင္တာ ရွိပါေတာ့တယ္။ တကယ့္ ကခ်င္ ဂ်ပ္ခုတ္အထည္ ဆိုတာ ကလည္း ရက္လုပ္မႈ နည္း လာသလို ဂ်ပ္ခုတ္ထည္ အစစ္ တထည္ကို က်ပ္ သိန္းခ်ီ အထိ ရွိေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ပတၱျမားေျမလို႔ တင္စားတဲ့ ကခ်င္ေျမမွာ မန္ဘူ၊ ေရႊေညာင္ပင္ ဆိုတဲ့ ေက်းရြာေတြ ကေတာ့ ကခ်င္အမ်ိဳး သမီးဝတ္ ထဘီေတြကို ဒိုင္ခံ ရက္လုပ္ ေပးတဲ့ ရြာေတြ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီမွာ ကခ်င္တိုင္းရင္းသား ေတြထက္ စစ္ကိုင္းတိုင္းဘက္က ရြာလံုးကြ်တ္ ေရႊ႕ေျပာင္းလာကာ ရက္ကန္း လုပ္ငန္းကို ႏွစ္ ၃၀ နီးပါး လုပ္ကိုင္ ေနသူေတြ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ဟာ သူတို႔ ေဒသမွာ ရက္ကန္းလုပ္ငန္း အဆင္မေျပမႈေၾကာင့္ ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာရွာရင္း ဒီေဒသမွာ အေျခခ် ေနထိုင္လာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔ ေနထိုင္ရာ ရြာကေလးမွာ ရက္ကန္း လုပ္ငန္းက အဓိက လုပ္ကိုင္တဲ့ လုပ္ငန္းတခု ျဖစ္ ေပမယ့္ ေစ်းကြက္ သိပ္ မရတာေၾကာင့္ အလုပ္ မျဖစ္ခဲ့ဘူး လို႔ ေရႊဘို အညာသူ စစ္စစ္ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။
ေရၾကည္ရာ ျမက္ႏုရာကို ရွာရင္း အခုဆို သူတို႔ မိသားစု တစုၿပီး တစု၊ အမ်ိဳး တအိမ္ၿပီးတအိမ္ဟာ ဒီကခ်င္ ေျမကို ေရာက္လာခဲ့ၿပီး အခုဆို ကခ်င္အထည္ေတြ အဓိကထုတ္လုပ္တဲ့ မန္ဘူရြာကေလးဟာ သူတို႔ အတြက္ ေနရာေကာင္း ျဖစ္လို႔ ေနပါၿပီ။
“ေစ်းကြက္ ကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းပဲ ေပါ့။ အခု ေနာက္ပိုင္းေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး ဝတ္လာၾကတယ္။ ျမန္မာ ခ်ည္ထည္ေတြ ျပန္ေခတ္ထ လာတယ္ ေျပာရမယ္။ ဒီမွာက ကခ်င္ထဘီ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ကခ်င္တိုင္းရင္းသားေတြ ရက္တာ နည္းပါတယ္။ အစ္မတို႔က အလယ္ပိုင္းက လာၾကတာ။ ဒီမွာ ရြာတခုလို ျဖစ္ေနၿပီ။ အလယ္ပိုင္းဘက္က လူေတြနဲ႔ တရြာျဖစ္ေနတာေပါ့” လို႔ ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕မွာ ႏွစ္ ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ အေျခခ်ေနထိုင္ကာ ကခ်င္ထဘီ ခ်ည္ထည္ ေတြ ရက္လုပ္ေနတဲ့ ေဒၚတိုးမက ေျပာပါတယ္။
ေဒၚတိုးမဟာ စစ္ကိုင္းတိုင္း ေရႊဘိုထူးႀကီးရြာ ကေန ေျပာင္းေရႊ႕ကာ ကခ်င္ေဒသမွာ အေျခခ်ေန ထိုင္ရင္း လက္ရက္ကန္းစင္ ၁၀ ခု ပိုင္ဆိုင္ထားသူ ျဖစ္ပါတယ္။ ကခ်င္ဘက္က ေရခံေျမခံဟာ ျမန္မာျပည္ အလယ္ ပိုင္း ထက္ ပိုေကာင္းတာေၾကာင့္ ခ်ည္ေဆး ဆိုးရာမွာ ပိုၿပီးအေရာင္လွတယ္လို႔ သူ႔အေျပာအရ သိရပါတယ္။
“ရြာမွာက ဒီေလာက္ ခ်ည္ေဆးဆိုးတာ မလွဘူး။ ခ်ည္ေတြက အိႏိၵယ၊ ယိုးဒယားဘက္က လာတယ္။ ဒီခ်ည္ ေတြပဲ မႏၲေလးကေန ဝယ္ၾကတာပါပဲ။ ေရခံေျမခံ ကြာတယ္လို႔ ေျပာရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီဘက္မွာ ရက္ကန္း စင္က ပိုအလုပ္ ျဖစ္တယ္။ ကခ်င္အဆင္ဆိုတာက နာမည္ႀကီးတယ္ေလ” လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။
ဂ်ပ္ခုတ္လို႔ ေခၚတဲ့ ႐ိုးရာ အထည္ကေတာ့ ရက္လုပ္တာ ရွားသြားၿပီး တႏိုင္တပိုင္ ေရွးလူႀကီး တခ်ိဳ႕သာ ကိုယ္တိုင္ ဝတ္ဆင္ဖို႔ ရက္လုပ္ၾကတာ မ်ားတယ္ လို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။ဒီလို ဂ်ပ္ခုတ္ထည္ ေတြကလည္း တလမွာ တထည္ေတာင္ ရရွိဖို႔ခက္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ရက္ကန္းစင္ကေန လံုခ်ည္၊ ထဘီ (ကြက္စိပ္၊ ကြက္က်ဲ၊ ခ်ိတ္၊ ပန္းပြင့္ပံုေဖာ္) ေတြ၊ အက်ႌ (ညဝတ္၊ လက္ ရွည္၊ ပင္နီတိုက္ပံု)၊ ေစာင္၊ တဘက္ေစာင္ေတြ ရက္လုပ္တတ္ ေပမယ့္လည္း အမ်ားအားျဖင့္ အမ်ိဳးသမီး ဝတ္ေတြကိုသာ ရက္လုပ္ရတယ္လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။
တိုင္ေလးတိုင္နဲ႔ ရက္ကန္းစင္မွာ လက္ခတ္၊ ႏွပ္၊ ေျခနင္း၊ လြန္း၊ စသည္ျဖင့္ ရွိတတ္ၿပီး ေရွးဦးစြာ ရက္ လုပ္ မယ့္ အထည္ လာေရာက္အပ္ႏွံရင္ ရက္လုပ္ရတဲ့ ေန႔ရက္ေပၚ မူတည္ၿပီး ေစ်းကြာျခားမႈေတြ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
“တရက္နဲ႔ အၿပီးရက္လုပ္တာလည္း ရွိတယ္။ ဒါဆို ေစ်းေပးရတာ နည္းတယ္။ ေစ်းႀကီးတန္းဝင္ေတြ က်ေတာ့ လုပ္ရတဲ့ ဒီဇိုင္းေပၚ မူတည္ၿပီး ရက္လုပ္တာ မွာ ၄ ရက္၊ တပတ္အထိ ၾကာတယ္။ ခ်ည္ေတြကလည္း အမ်ိဳး မ်ိဳးရွိတယ္။ ႏွစ္ ၈၀၊ ႏွစ္ ၁၀ဝ၊ ပိုး စတာေတြ အမ်ိဳးမ်ိဳးရွိတယ္။ ဒီမွာ လုပ္တဲ့ ခ်ည္ေတြက ကိုယ့္ဗမာ ဝါက ထြက္တဲ့ ခ်ည္ထက္ အိႏိၵယ၊ ယိုးဒယားက ခ်ည္ပိုမ်ားတယ္။ ကိုယ့္ခ်ည္က်ေတာ့ အဲဒီေလာက္ မထြက္ဘူး။ ဒီေတာ့ လုပ္တာက ႏိုင္ငံ ျခားခ်ည္နဲ႔ လုပ္တာပဲ ရွိတယ္” လို႔ ေဒၚတိုးမက ေျပာ ပါတယ္။
ထိုးလိုတဲ့ ပံုစံ၊ ဒီဇိုင္းေတြကို ခ်ည္ထည္ အပ္ထည္ လာေရာက္အပ္သူက ျပသေပးတယ္ လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။ အပ္ထည္ လာအပ္သူက လိုခ်င္တဲ့ ဒီဇိုင္းကို ႏႈတ္တိုက္ ေျပာတာရွိသလို ပံုစံေရးဆြဲ ျပတဲ့အေပၚမွာ ဒီဇိုင္း ဖန္တီးသူ၊ ရက္ကန္းအေခၚ ဇာခ်ည္ေကာက္သူက ပံုစံေဖာ္ေပးရတယ္လို႔ သိရ ပါတယ္။
“ကခ်င္ေဒသဆိုေတာ့ ႐ိုးရာအဆင္ေပါ့။ မေနာ အဆင္က ႐ိုးရာေပါ့။ ဒီေပၚမွာ ဒီဇိုင္းကြဲတယ္။ ဒီဇိုင္းကို ထြင္ရ တယ္။ အဲဒီလူ ဆြဲတဲ့ဒီဇိုင္းကို လုပ္ရတာေပါ့။ အထည္ အေရအတြက္ကို တခါတည္း ဘယ္ဒီဇိုင္း ဘယ္ႏွစ္ ထည္၊ ဘယ္ဒီဇိုင္း ဘယ္ေလာက္ လုပ္မယ္ ဆိုတာ ေျပာသြားတယ္။ ႏွပ္ေကာက္သူက ဒီဇိုင္းကို တရက္၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္ရက္ ဆြဲေပးတယ္” လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။ ခ်ည္တကြင္းမွာ ပါဝင္တဲ့ ဒီဇိုင္းပမာဏ အရလည္း ေစ်းအနည္း အမ်ား ကြာသြားတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီလို ဒီဇိုင္းေဖာ္ေပးတဲ့ ဇာခ်ည္ေကာက္သူေတြ အတြက္က သီးသန္႔ ဉာဏ္ပူေဇာ္ခကို ဒီဇိုင္းေရးဆြဲ ပံုေပၚ မူတည္ၿပီး ဒီဇိုင္း တကြက္စာကို က်ပ္ ၁၅၀ဝ ကေန ၅၀ဝ၀ဝ အထိ ေပးရတာ ရွိတယ္လို႔ သိရပါ တယ္။ ပထမဆံုး စတင္ ရက္လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ခ်ည္ေတြကို ရက္လုပ္တာမွာ ႐ႈပ္ေထြးမႈ မျဖစ္ေအာင္ ရွင္းလင္းဖို႔ တိုင္ေလးတိုင္ ေထာင္ထားတဲ့ ေျခနင္း ပါတဲ့ ခံုေပၚမွာ ရွင္းရပါတယ္။
တဖက္ကေန ဆြဲထားတဲ့ ခ်ည္ေတြ အၾကားကို ခ်ည္စာသီးလို႔ ေခၚတဲ့ သစ္သားတိုင္ တေခ်ာင္းထိုး သြင္း ထားၿပီး ေျခနင္း တခ်က္ နင္းလိုက္တာနဲ႔ ေျခနင္းနားမွာ ရွိတဲ့ ဒီသစ္သားေခ်ာင္းက ခ်ည္လံုးကို ရွင္းေပး ပါတယ္။ ဒီလိုရွင္းရာမွာ တဖက္က ခ်ည္ထားတဲ့ အတြက္ တင္းေနၿပီး ေအာက္ေျခက စၿပီး အထက္အထိ တဆင့္ခ်င္း ရွင္းလင္းေပးတာကို ခ်ည္ခ်တယ္ လို႔ ေခၚပါတယ္။
ရွင္းၿပီးသား၊ ခ်ည္ခ် ၿပီးသား ခ်ည္လံုးသတ္မွတ္ရာ အလံုးအဝိုင္း ပမာဏ ျဖစ္ေအာင္ ေနာက္တဆင့္တက္ လုပ္ေဆာင္ရ ပါတယ္။ အဲဒီ ရွင္းၿပီးသား ခ်ည္မွ်င္ေလးေတြကိုမွ တဖက္က စက္ဘီးလို အေျမာင္းပါ ဘီးတခု ေပၚကို တဖက္က လက္နဲ႔လွည့္ၿပီး ရစ္တင္ေပးရပါတယ္။ ဒါကို ရက္ေဖာက္ရစ္တယ္လို႔ ေခၚပါတယ္။
“အရင္က ခ်ည္အျဖဴပဲ လာတယ္။ ဒီေတာ့ ေဆးျပန္ဆိုးရတယ္။ အခုကေတာ့ ေဆးဆိုးစရာ မလိုေတာ့ဘူး။ ေဆးဆိုးရမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ အဆင့္ တဆင့္ ထပ္ပိုတာေပါ့။ အခုကေတာ့ ဆိုးၿပီးသားေတြ လာေနပါၿပီ” လို႔ ေဒၚတိုးမက ေျပာျပပါတယ္။
ရက္ေဖာက္ထားတဲ့ ခ်ည္ထည္က ရက္ကန္းရက္ဖို႔ အဆင္သင့္ မျဖစ္ေသးပါဘူး။ ဒါကို ခုနက ခ်ည္ခ်တဲ့ ေနရာမွာ ျပန္ၿပီး ရက္ကန္းစင္ေပၚ တင္ႏိုင္ေအာင္၊ ခ်ည္လိပ္တခု ျဖစ္ေအာင္ သစ္သားေခ်ာင္းတခုကို အလယ္ ျပဳကာ အဲဒီသစ္သားေခ်ာင္းဆီကို တျဖည္းျဖည္း ရစ္ပတ္ရပါတယ္။ ဒါကို ရဟတ္ပုတ္တယ္ လို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒါက ခ်ည္သားေတြ တခုတည္း အလံုးလိုက္ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာျဖစ္ၿပီး ဒီရဟတ္ ပုတ္တာကို ရက္ကန္းစင္ ေပၚတင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရဟတ္တခု ကို အထည္ ၄၀ ေက်ာ္ေလာက္ ပမာဏ ရက္လုပ္ ႏိုင္တဲ့ အလိပ္တခု ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ဒါက ေအာက္ခံခ်ည္ေပါ့။ ဒီမွာ တကြင္းစာ အေနအထား အျပားေပၚမွာ ခုနက ဇာခ်ည္ေကာက္ သူ ေပးတဲ့ ဒီဇိုင္းကို လုပ္မယ္ ဆိုရင္ အရင္ သံျပားအေပါက္ပါတဲ့ သံဆန္ခါထဲကို ခ်ည္ဝင္ေအာင္ ႏွပ္ေကာက္ရတယ္။ ဒါက ဒီဇိုင္းပံု တခု ရေအာင္ ဒီဇိုင္းပံုထိုးမယ့္ အေရာင္ခ်ည္ကို အဲဒီ သံဆန္ခါ ေပါက္ထဲကို ဝင္ေအာင္လုပ္ ထားရတယ္။ ေျခတခ်က္ နင္းရင္ အလယ္က သစ္သား ခုနေအာက္ခံ ရဟတ္ လံုးက ထြက္တဲ့ခ်ည္ကို ႏွစ္ခု ဟလိုက္တယ္။ ဒါထဲမွာ ခုန ႏွပ္ေကာက္ ထားတဲ့ ပံုစံအတိုင္း လိုက္ၿပီး ရက္ရတယ္” လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။
ရက္ကန္းစင္ ဆိုတာ တိုင္ေလးတိုင္ ေထာင္ထား တာ ျဖစ္ၿပီး ပါဝင္တဲ့ ပစၥည္းေတြ ကေတာ့ ေျခနင္း၊ ႏွပ္၊ လက္ခတ္၊ လြန္း၊ ေယာက္လံုး စတဲ့ အရာေတြ ပါ ပါတယ္။ ေအာက္ေျခကေန ေျခတခ်က္ နင္းလိုက္တာနဲ႔ လက္ကလည္း ဟန္ခ်က္ ညီညီ ႏွပ္လို႔ ေခၚတဲ့၊ ဒီဇိုင္းေဖာ္ထားတဲ့ ပံုစံခြက္ ဆန္ခါခံထဲကို လိုခ်င္တဲ့ သက္ဆိုင္ ရာအေရာင္ ေယာက္လံုးေတြထဲက ပန္းခ်ည္ အေရာင္ကို လက္နဲ႔ ေကာက္ရပါတယ္။
ၿပီးရင္ လက္ကေန ေရွ႕တိုးေနာက္ငင္ လုပ္ခ်ိန္မွာ အလယ္မွာ ထားတဲ့ လြန္းကေလးထဲ ထည့္ထားတဲ့ ေဖာက္ ခ်ည္လို႔ ေခၚတဲ့ ခ်ည္ကေတာ့ ေအာက္ခံ အေရာင္ခ်ည္၊ ဒီဇိုင္းပံုေဖာ္တဲ့ ပန္းခ်ည္ ဒီႏွစ္ခုကို တြဲစပ္ႏိုင္ဖို႔ တဖက္နဲ႔ တဖက္ ေျပးၿပီး ရက္ေပးမွသာ အသားျဖစ္ လာတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီလို တထည္ တကြင္း ၿပီးဖို႔ကို အဆင့္ဆင့္ လုပ္ေဆာင္ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အပြင့္ အနည္းအမ်ား၊ ဒီဇိုင္း အနည္းအမ်ား ရက္လုပ္တဲ့ ခ်ည္သားေပၚ မူတည္ၿပီး ခ်ည္ထည္ ၁ ထည္ကို က်ပ္ ၆၀ဝ၀ ေက်ာ ္ကေန ၁၀ဝ၀ဝ ေက်ာ္ အထိ ရရွိ ပါတယ္။
ထဘီေတြသာ လက္နဲ႔ ရက္လုပ္မႈ မ်ားၿပီး အမ်ိဳးသားဝတ္ ပုဆိုးေတြကေတာ့ စက္ရက္ကန္းေတြနဲ႔ ရက္လုပ္ တာ မ်ားတယ္ လို႔ သိရပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ အလယ္ပိုင္းေဒသမွာေတာ့ ပုဆိုးေတြကို အခုလို လက္ရက္ကန္း နဲ႔ပဲ ရက္လုပ္ ၾကေသးတယ္ လို႔ ေဒၚတိုးမက ေျပာပါတယ္။
“ရက္လုပ္တဲ့ ပံုစံက တေနရာနဲ႔ တေနရာ မတူဘူး။ တခုနဲ႔တခုလည္း မတူဘူး။ ရွမ္းျပည္ဘက္မွာဆို ႀကိဳးဆြဲ ရက္ကန္းစင္ ရွိတယ္။ အဲဒါနဲ႔ ခတ္ၾကတယ္။ အလယ္ပိုင္း က်ေတာ့ ဗိုင္းငင္တာေတြ ဘာေတြ လုပ္တယ္။ ကြာတယ္။ ကခ်င္ေဒသမွာက အမ်ိဳးသမီးဝတ္ ထဘီေတြကိုပဲ လက္ရက္ကန္းနဲ႔ ခတ္တယ္” လို႔ သူက ဆက္ ေျပာပါတယ္။
စက္ရက္ကန္းနဲ႔ အထည္ထုတ္လုပ္မႈ မ်ားလာတာ၊ လက္ရက္ကန္း အထည္ေတြဟာ ေစ်းကြက္ နည္းပါး လာ တာ၊ လုပ္ငန္းရွင္ အသစ္အသစ္ေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီး အလုပ္သမား ရွားပါးတာ စတာ ေတြေၾကာင့္ ရက္ကန္း လုပ္ငန္းဟာ ထင္သေလာက္ စီးပြားေရး အရ တြက္ေျခမကိုက္ေတာ့ဘူး လို႔ သိရပါ တယ္။
“အလုပ္သမားေတြက တအား ရွားလာတယ္။ တျခား အလုပ္ လုပ္ၾကတာ မ်ားတယ္။ ေခတ္က အလုပ္သမား ကို ကိုယ္ေတြက လိုက္ရွာရတဲ့ ေခတ္ ျဖစ္ေနတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ နယ္ဘက္ အလယ္ပိုင္း က လူေတြကို ေခၚၾကရတယ္။ အလယ္ပိုင္း ကလည္း ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနေတာ့ ခက္တာေပါ့။ ဒီ အလုပ္ကို သိပ္ မလုပ္ခ်င္ၾကဘူး” လို႔ ေဒၚတိုးမက ရွင္းျပတယ္။
ရက္ကန္း ရာသီခ်ိန္ ဆိုတာမ်ိဳး ႀကံဳလာခ်ိန္မွာ အလုပ္သမ ရွားပါးမႈေတြ ေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္ ဝင္ခတ္ရတာ ေတြလည္း ရွိတယ္ လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။ ကခ်င္ထဘီေတြ ရက္လုပ္တာ အမ်ားဆံုး ရာသီခ်ိန္ ကေတာ့ ေဆာင္းတြင္း ကာလလို႔ သိရပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ အပ္ထည္မ်ား တတ္ၿပီး အေသအခ်ာ ဂ႐ုစိုက္ လုပ္ ေဆာင္ရေလ့ ရွိပါတယ္။ မိုးတြင္းပိုင္း ကေတာ့ အေရာင္းအဝယ္ ေအးတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
“ဒီမွာက ထမင္းစား စရိတ္ၿငိမ္း ေပးရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ကြင္းစားနဲ႔ သူတို႔က လုပ္တာပါ။ တကြင္း ကို ၃၀ဝ၀ ရတာ ရွိတယ္။ ၆၀ဝ၀ ရတာ ရွိတယ္။ လုပ္တဲ့အေပၚ မူတည္တယ္။ ၁ လလံုး ၂ ရက္ တကြင္းႏႈန္း ေလာက္ ေတာ့ က်မတို႔ ၿပီးေအာင္ လုပ္တယ္။ ထမင္းစရိတ္ ျပန္ႏုတ္မယ္ဆို ၁ သိန္းေက်ာ္ ေလာက္ က်န္တယ္။ မိဘကို ပို႔တယ္” လို႔ ရက္ကန္းသမ တဦးျဖစ္သူ မပိုပိုျမင့္က ဆိုပါတယ္။
ေရႊဘိုသူ မပိုပိုျမင့္က ကခ်င္ေျမမွာ ရက္ကန္း အလုပ္သမ လိုတယ္ ဆိုတာသိလို႔ လာေရာက္ လုပ္ကိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရက္ကန္းေက်ာင္းေတြ ရွိေပမယ့္ ရက္ကန္း ေက်ာင္းဆင္း တေယာက္ မဟုတ္တဲ့ မပိုပိုက ဒီရက္ကန္း ပညာကို အေမဆီကေန အေမြရ ခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။
“ထမင္းက ရက္ကန္း႐ံု ပိုင္ရွင္က ေကြ်းတယ္။ ညီမတို႔က နံနက္ ၆ နာရီေလာက္က စလုပ္တယ္။ ၈ နာရီမွာ ထမင္းၾကမ္း တခါစားတယ္။ ေနာက္ ေန႔လယ္ ၁၂ နာရီေလာက္ တခါစားၿပီး နားတယ္။ ေန႔လယ္ ၂ နာရီ ေလာက္ တခါနားတယ္။ ည ၈ နာရီေလာက္အထိ ခတ္တယ္။ ခတ္တာ အျပင္ ဇာခ်ည္ေကာက္ရင္လည္း ေကာက္ခ သတ္သတ္ရ တယ္။ လုပ္သက္ရွည္တဲ့ သူဆို ၂ မ်ိဳး လုပ္တယ္။ ပိုက္ဆံပိုရတယ္” လို႔ မပိုပိုျမင့္က ဆိုပါတယ္။
ရက္ကန္းခတ္ အတတ္ပညာ သင္တန္းေက်ာင္းေတြ ရွိေပမယ့္ သင္တန္းတက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္သူထက္ နီးစပ္ရာ မွာ သင္ယူရင္း လုပ္ကိုင္ၾကသူက ပိုမ်ားတယ္လို႔ ေဒၚတိုးမက ေျပာပါတယ္။ ေခတ္အရ ဒီထက္ပိုၿပီး ဝင္ေငြ ေကာင္းတဲ့ အလုပ္ေတြ ေပၚလာတာဟာလည္း ရက္ကန္း လုပ္ငန္းေတြ တျဖည္းျဖည္း တိမ္ေကာေစတဲ့ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္တယ္ လို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
“ေစ်းကြက္က ဒီျပည္တြင္းပဲ ေလ၊ ဒီေတာ့ ရက္ကန္းအလုပ္က အျမတ္က်န္တာ နည္းတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ အလုပ္သမ ေတြကိုလည္း တျခား အလုပ္ေတြလို သိန္းခ်ီ မေပးႏိုင္ျပန္ဘူး။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ႏိုင္ငံျခား သြားၾကတာ မ်ားတယ္။ အလယ္ပိုင္းက ဒီျပႆနာႀကံဳရတယ္။ ဒီမွာ အစ္မတို႔က လည္း အလယ္ပိုင္းကပဲ လူေခၚတာ ေလ။ ကခ်င္ ေဒသက ကခ်င္တိုင္းရင္းသား ေတြက စိတ္ဝင္စားတာ နည္းတယ္။ မလုပ္ၾကဘူး” လို႔ ေဒၚတိုးမက ဆိုပါတယ္။
အခုခ်ိန္မွာေတာ့ တခ်ိန္က ရက္ကန္းစင္မွာ ၾကားေနရမယ့္ “လက္ခတ္သံ လက္ခတ္သံ၊ မေလး လက္ခတ္ သံ” ဆိုတဲ့ သာယာနာေပ်ာ္ဖြယ္ သီခ်င္း သံေလးအစား ေခတ္ေပၚ အဆိုေတာ္မ်ားစြာရဲ႕ ေခတ္သီခ်င္းေတြ က ေနရာယူလာၿပီ ျဖစ္ပါေတာ့တယ္။
No comments:
Post a Comment