ၾကက္မတြန္လည္း မိုးလင္းပါတယ္

၀င္းႏိုင္ (ဒန္ဗာ)

အဲဒီေန႕က က်ေနာ္အပါအ၀င္ အျခား စူပါဗိုက္ဇာ ၃ ဦးနဲ႕ မန္ေနဂ်ာ ၁ ဦး ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ ကုမၸဏီအစည္းအေ၀းတခု ထိုင္ျဖစ္ပါတယ္။ လူစံုလို႕အစည္းအေ၀းစေတာ့ ေလာေလာလတ္လတ္ အလုပ္စ၀င္တဲ့ အလုပ္သမအသစ္အေၾကာင္းဆိုတာ သိလိုက္ရတယ္။ သူ႔နာမည္က ‘ကယ္ရို’ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အမ်ိဳးသားအျဖစ္ကေန အမ်ိဳးသမီးအျဖစ္ကို လိင္ခြဲစိတ္ေျပာင္းလဲခဲ့သူျဖစ္ၿပီး သူေတာင္းဆိုထားတဲ့ ကုမၸဏီအမ်ိဳးသမီးအိမ္သာမွာ အသံုးျပဳခြင့္ျပဳဖို႕ေတာင္းဆိုခ်က္ကို က်ေနာ္တို႕ စီမံခန္႕ခြဲမႈအဖြဲ႕က ဆံုးျဖတ္ေပးဖို႕ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႕ အမ်ိဳးသမီးဘ၀ကို ေျပာင္းလဲခံယူထားသူမို႕ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႕အခြင့္အေရး တန္းတူေပးဖို႕ အလုပ္မ၀င္ခင္မွာ ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။ စီမံခန္႕ခြဲမႈအဖြဲ႕ ေဆြးေႏြးအၿပီးမွာေတာ့ သူ႔ကို အမ်ိဳးသမီးအိမ္သာမွာ အသံုးျပဳဖိို႕ ခြင့္ျပဳခဲ့ၾကတယ္။

ဒီေနရာမွာ က်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းမွာ က်ား၊ မ၊ အျခားလိင္အမ်ိဳးအစား စတဲ့ အလုပ္သမားေတြဟာ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ မရွိေစရဘဲ အားလံုးတန္းတူအခြင့္အေရးကို စီမံခန္႕ခြဲသူေတြက ေပးရတယ္ဆိုတာပါ။ အေနာက္တိုင္း ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အလုပ္ရဲ႕ သတ္မွတ္ခ်က္နဲ႕ကိုက္ညီတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လို လိင္အမ်ိဳးအစားပဲ ျဖစ္ေနပါေစ အလုပ္ခန္႕အပ္ရပါတယ္။ ဥပေဒေၾကာင္းအရလည္း လိင္အေပၚမွာ ခြဲျခားမႈမရွိရေအာင္ ကာကြယ္ေပးထားပါတယ္။ လစာနဲ႕အျခားအခြင့္အလမ္းေတြကိုလည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အမ်ိဳးသားမ်ားနဲ႕ တန္းတူရည္တူ ေပးရပါတယ္။

အခု က်ေနာ္ေနေနတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ ညီမွ်စြာ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ရရွိေစေရး ေကာ္မရွင္ EEOC (Equal Employment Opportunity Commission) လို႕ေခၚတဲ့ နိုင္ငံေတာ္က ကမကထ ျပဳလုပ္ၿပီး ဖြဲ႕စည္းေပးထားတဲ့ ေကာ္မရွင္ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေကာ္မရွင္က လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာ၊ အသားအေရာင္၊ အသက္အရြယ္၊ ကိုယ္အဂၤါ မသန္စြမ္းမႈ၊ ႏိုင္ငံေရးယံုၾကည္ခ်က္၊ လိင္အမ်ိဳးအစား စတဲ့ မတူကြဲျပားမႈေတြအေပၚ မူတည္ၿပီး ခြဲျခားဆက္ဆံခံရမႈ မရွိရေအာင္ အကာအကြယ္ ေပးထားပါတယ္။ ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတယ္လို႕ ခံစားရသူဟာ အဲဒီေကာ္မရွင္ကို တိုက္ရိုက္တိုင္ၾကားႏိုင္ၿပီး နစ္နာမႈအတြက္ အလုပ္ရွင္ဆီက ေလ်ာ္ေၾကးေတာင္းခံခြင့္ရွိပါတယ္။

အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အလုပ္ေခၚစာေတြမွာ ယာဥ္ေမာင္း က်ား ၂ ဦး၊ အမ်ိဳးသမီး စာရင္းကိုင္ ၂ ဦး အလိုရွိသည္ဆိုတဲ့ က်ားမ ခြဲျခား အလုပ္သတ္မွတ္တာမ်ိဳးကို ေတြ႕ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္လို႕အဲဒီလိုမ်ိဳး အလုပ္ေၾကာ္ျငာခဲ့ရင္လည္း ခြဲျခားဆက္ဆံမႈနဲ႕ တရားစြဲဆိုခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသားလည္း စာရင္းကိုင္ျဖစ္ႏိုင္သလို အမ်ိဳးသမီးလည္း ယာဥ္ေမာင္းျဖစ္ခြင့္ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ကြ်မ္းက်င္မႈရွိဖို႕သာ အဓိက လိုအပ္ပါတယ္။

ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာေတာ့ ေယဘုယ်အားျဖင့္ အိမ္ေထာင္ဦးစီး ေယာကၤ်ားက အလုပ္လုပ္ ပိုက္ဆံရွာၿပီး မိန္းမလုပ္သူက အိမ္ေထာင္စုကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ရသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ေျပာင္းလဲလာေနတဲ့ လူမႈေရစီးေၾကာင္းနဲ႕ စီးပြားေရး လိုအပ္ခ်က္ေတြအရ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီး ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ တဖက္တလမ္းက ၀င္ေငြရွာလာရပါတယ္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ သန္းေခါင္စာရင္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အမ်ိဳးသမီးဦးေရက အမ်ိဳးသားဦးေရထက္ ၂ သန္းေက်ာ္ ပို္ရွိေနတဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသမီး လုပ္သားအရင္းအျမစ္ေတြ အခိုင္အမာ ရွိေနတာ ေပၚလြင္ပါတယ္္။ အထူးသျဖင့္ ၿမိဳ႕ျပေဒသမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ လုပ္ငန္းခြင္တြင္းမွာ ယခင္ကထက္ ပိုၿပီး ၀င္ေရာက္စီးပြားရွာလာၾကရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လုပ္အားခ်င္း တူသည့္တိုင္ေအာင္ ျမန္မာအမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အမ်ိဳးသားေတြနဲ႕ တန္းတူလစာရရွိဖို႕၊ အဆင့္ျမင့္ရာထူးေတြရဖို႕ မလြယ္ကူတဲ့့ အခက္အခဲေတြ အမ်ားၾကီး ရင္ဆိုင္ေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသားေတြၾကီးစိုးတဲ့ လုပ္သားအင္အားစုေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးအလုပ္သမေတြဆိုရင္ အေရာင္းစာေရး ၀န္ထမ္းလိုသာ သေဘာထားတတ္ၾကသလို သူတို႕နဲ႕ ရင္ေဘာင္တန္း အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ၾကဘူးလို႕ေယဘုယ် ယူဆထားေလ့ ရွိတတ္ၾကပါတယ္။ အနိမ့္ဆံုး ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ရာထူးကစလို႕အျခားအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရာထူးေတြမွာလည္း အမ်ိဳးသားေတြသာ လႊမ္းမိုးထားေလ့ရွိၾကပါတယ္။

အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ထိပ္တန္း Fortune 500 ကုမၸဏီမွာ အမ်ိဳးသမီး ၂၆ေယာက္ (၄.၆ရာခိုင္ႏႈန္း) ဟာ စီအီးအိုေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာမွ ထင္ရွားတဲ့ ကုမၸဏီေတြျဖစ္ၾကတဲ့ ေမာ္ေတာ္ကား ထုတ္လုပ္တဲ့ ဂ်ီအမ္(GM)၊ ကြန္ျပဴတာထုတ္လုပ္တဲ့ အိပ္ခ်္ပီ(HP)၊ အိုင္ဘီအမ္(IBM) နဲ႕ ပက္စီအခ်ိဳရည္(Pepsi) ကုမၸဏီ တို႕ကို ဦးေဆာင္ေနသူ စီအီးအိုေတြဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြျဖစ္ၾကပါတယ္။ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းမွာ ေကာက္ယူထားတဲ့စာရင္းအရ တကမၻာလံုးမွာ ႏိုင္ငံရဲ႕ အဆင့္အျမင့္ဆံုး ရာထူးကို ပိုင္ဆိုင္ထားတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ေခါင္းေဆာင္ ၂၂ ဦး ရွိၿပီး အဲဒီအထဲမွာ ဂ်ာမနီ၊ ေတာင္ကိုရီးယားနဲ႕ ဘရာဇီးႏိုင္ငံတို႕ပါ၀င္ပါတယ္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္သမဂၢရဲ႕ အစီရင္ခံစာအရ တကမၻာလံုးမွာ ရွိတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ၁၀၀ မွာ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္အမတ္ ၂၂ ေယာက္ရွိတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာမွာ အစိုးရ ၀န္ၾကီးအဖြဲ႕ထဲမွာ အမ်ိဳးသမီး၀န္ၾကီး၊ ဒု-၀န္ၾကီး စုစုေပါင္းက လက္ခ်ိဳးေရတြက္လို႕ ရေလာက္ေအာင္ နည္းပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသမီး လႊတ္ေတာ္အမတ္ အေရအတြက္ကလည္း ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။

ေခတ္သစ္ စီမံခန္႕ခြဲမႈပညာမွာ အမ်ိဳးသမီးနဲ႕လူနည္းစုေတြကို လုပ္ငန္းခြင္အတြင္း အဆင့္ျမင့္ရာထူးေတြမွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေစဖို႕ အဆင့္ျမွင့္သင္တန္းေတြ တက္ေရာက္ သင္ၾကားႏိုင္ခြင့္ အခြင့္အေရးကို ျမွင့္တင္ေပးရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အစိုးရဌာနပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႕ရဲ႕အဓိက လုပ္ငန္းတာ၀န္ဟာ ထိေရာက္တဲ့ ၀န္ေဆာင္မႈေပးဖို႕ ျဖစ္တဲ့အတြက္ လုပ္ငန္းနဲ႔ ရာထူးအေပၚမူူတည္တဲ့ လိင္အမ်ိဳးအစား ကန္႕သတ္ခ်က္ဟာ မလိုလားအပ္တဲ့ ကန္႕သတ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။

ပက္စီကုမၸဏီရဲ႕ ၅၈ ႏွစ္ အရြယ္ စီအီးအို အန္ဒရာႏိုရီ(Indra K. Nooyi) ဟာ သမီးႏွစ္ေယာက္ရဲ႕ မိခင္တဦးျဖစ္ပါတယ္။ ကုမၸဏီအတြက္ တႏွစ္ကို ၀င္ေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၆၆ ဘီလီယံ အက်ိဳးအျမတ္ရေအာင္ ဦးေဆာင္ႏိုင္သူျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ ပက္စီကုမၸဏီရဲ႕ စီအီးအိုရာထူးကို ၂၀၀၆ ခုႏွစ္ကတည္းက ရယူထားခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္မွာ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၂ သိန္းေက်ာ္ ရွိၿပီး ေအာင္ျမင္တဲ့ကုမၸဏီအျဖစ္ ပက္စီကို ဆက္လက္ရပ္တည္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္္ေနသူျဖစ္ပါတယ္။

အန္ဒရာႏိုရီ ဟာ ငယ္ရြယ္စဥ္အခ်ိန္က အိႏိၵယႏိုင္ငံကေန အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုဆီ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး အိႏိၵယႏြယ္ဖြား အာရွသား အမ်ိဳးသမီး ျဖစ္ပါတယ္။ မိခင္မို႕လို႕၊ အမ်ိဳးသမီးမို႕လို႕ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ကို အန္ဒရာႏိုရီ ရဲ႕စြမ္းေဆာင္ခ်က္က အခိုင္အမာကို ေျခဖ်က္္လိုက္တဲ့သေဘာပါပဲ။

ျမန္မာျပည္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုရွင္၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠဌ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လို ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေခါင္းေဆာင္ရွိေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြ တန္းတူမႈရေစေရးက အလွမ္းေ၀းေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ စံႏႈန္းသတ္မွတ္မႈေတြဟာ ေခတ္ကာလနဲ႕အညီေျပာင္းလဲဖို႕လိုအပ္ပါတယ္။

အမ်ိဳးသမီး တကၠစီယာဥ္ေမာင္း၊ အမ်ိဳးသမီး ေလယာဥ္မွဴး၊ အမ်ိဳးသမီး ဆိုက္ကားသမားေတြ မၾကာေသးမီက ေပၚထြန္းလာတာဟာ အစဥ္အလာေဟာင္းကို ေက်ာ္ျဖတ္တဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြပါပဲ။

လုပ္ငန္းခြင္ေတြ အတြင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးအင္အားစုေတြ တန္းတူရည္တူပါ၀င္လာျခင္းဟာ အျပဳသေဘာ ေဆာင္တဲ့ စုဖြဲ႕မႈေတြကို ျဖစ္ေစပါတယ္။

ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြတန္းတူရည္တူ ပါ၀င္ႏိုင္ေရးဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ ျပင္းျပတဲ့စိတ္ဆႏၵနဲ႕သက္ဆိုင္သလို အမ်ိဳးသားေတြရဲ႕မဟာ ဖို၀ါဒ ေလ်ာ့ခ်ႏိုင္မႈ အေပၚမွာလည္း မ်ားစြာ မူတည္ေနပါတယ္။