စစ္ေဘးေရွာင္ ၁၃၀၀၀ ေက်ာ္ KIO ထံ ေရာက္

သဲသဲ၊ ဖနိဒါ

ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္ အစိုးရတပ္ႏွင့္ ကခ်င္တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ စစ္ေဘးပုန္းေရွာင္လာသူ ဒုကၡသည္ ၁၃ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိၿပီဟု ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႔က ေျပာသည္။

KIO ဗဟုိေကာ္မတီဝင္ျဖစ္သူ ဒုကၡသည္မ်ား ကယ္ဆယ္ေရးေကာ္မတီ တာဝန္ခံ ဦးဒြဲပီဆား၏ ေျပာဆိုခ်က္အရ KIO ဌာနခ်ဳပ္တည္ရွိရာ လိုင္ဇာေဒသတြင္ ၅ဝဝဝ ေက်ာ္၊ မိုးညွင္းခ႐ိုင္ တပ္ရင္း ၅ နယ္ေျမတြင္ ၂၃ဝဝ ေက်ာ္ႏွင့္ တပ္ရင္း ၃ နယ္ေျမ လြယ္ဂ်ယ္ေဒသတြင္ ၆ဝဝဝ ေက်ာ္ရွိသည္ဟုဆုိသည္။

“ျမစ္ၾကီးနား ဗန္ေမာ္လမ္းမၾကီးက လူေတြ အမ်ားစုပါတယ္” ဟု ဦးဒဲြပီဆားက ေျပာသည္။

ဒုကၡသည္မ်ားမွာ ခန္းမေဆာင္မ်ား လိုင္ဇာၿမဳိ႕ေတာ္ခန္းမ၊အမွတ္(၃) ေစ်း၊ တိုက္ခန္းအလြတ္၊ ေစ်းဆိုင္ခန္း အလြတ္ မ်ားတြင္ စုေပါင္းထားရွိသည္။

KIO ဗဟိုဌာနက ဖြင့္လွစ္ထားသည့္ လိုင္ဇာရွိ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ ေဆးဝါးႏွင့္ ဆန္အကူအညီ
ေပးေနၿပီး၊ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားတြင္ ေက်ာင္းေနသည့္ ကေလး ၇ဝဝ ေက်ာ္ ပါဝင္ေၾကာင္း KIO ေျပာခြင့္ရ ဦးလနန္က မဇၥ်ိမကို ေျပာသည္။ အျခား မည္သည့္အဖဲြ႔အစည္းထံမွ တစံုတရာ အကူအညီ မရဟု ဆုိသည္။

အစိုးရစစ္တပ္ႏွင့္ KIA တပ္မ်ားအၾကား ဇြန္လ ၉ ရက္ေန႔တြင္ တုိက္ပြဲမ်ား စတင္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားသည္ KIO ထိန္းခ်ဳပ္ေဒသ တ႐ုတ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ဘက္သို႔ ဦးတည္ကာ ထြက္ေျပးေနၾကသည္။

ထြက္ေျပးလာသူမ်ားတြင္ ကေလးငယ္မ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးႏွင့္ သက္ၾကီးရြယ္အိုမ်ား အမ်ားဆံုးပါဝင္ကာ၊ ဒုကၡသည္မ်ားအတြက္ စားရိကၡာႏွင့္ အမိုအကာမ်ား အဓိက လိုအပ္ေနသည္ဟု KIO က ေျပာသည္။

လိုင္ဇာၿမိဳ႕ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ စစ္ေဘးေရွာင္ ဒုကၡသည္မ်ား၏ ေနထိုင္မႈ၊ စားနပ္ရိကၡာ၊ က်န္းမာေရး၊
ေက်ာင္းသားမ်ား ပညာေရး အကူအညီ ရရွိမႈ ေနာက္ဆံုး အေျခအေနကို ဒုကၡသည္စခန္း က်န္းမာေရး တာဝန္ခံ၏ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားကို တင္ျပလိုက္ပါသည္။

စားနပ္ရိကၡာ အေျခအေန

“အဓိက ကုန္တာက သူတို႔အတြက္ ရိကၡာေပါ့ေနာ္၊ ေကြ်းေမြးတာကေတာ။ ဗဟုိေကာ္မတီဝင္က တရက္ကို လူတေယာက္ကို ဆန္ႏို႔ဆီဗူး ၂ ခြက္ေပါ့၊ လူႀကီးလူငယ္မခဲြဘဲ အဲလိုေဝေပးတယ္။ စားနပ္ရိကၡာေတြ ေဝေပးၿပီး၊
ေစ်းထဲကဝယ္ၿပီး သူတို႔ဘာသာ ခ်က္စားၾကတယ္ေပါ့။ က်ေနာ္တို႔က ေရေတြ၊ ထင္းေတြ စီစဥ္ေပးပါတယ္။ ပုိက္ဆံပါတဲ့ သူတခ်ဳိ႕ကေတာ့ အျပင္ကေန ဝယ္စားတာလည္း ရွိတယ္။ ပိုက္ဆံမပါတဲ့ သူေတြကေတာ့ က်ေနာ္တို႔
ေဝတဲ့ ဆန္ကိုပဲ ေခြ်တာၿပီး စားရတာေပါ့။ လိုင္ဇာတဝိုက္တင္ပဲ စားနပ္ရိကၡာအတြက္ တရက္ကို သိန္း ၂ဝ ေက်ာ္ေလာက္ ကုန္တယ္”

ေနထိုင္ေရး အေျခအေန

‘‘အေဆာက္အအံုၾကီးေတြရဲ႕ ခန္းမေတြမွာ၊ လိုင္ဇာ ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမ၊ ေစ်းၾကီးမွာ၊ တိုက္ခန္းလြတ္ေတြမွာ ေနရာ ခ်ေပးထားတာေပါ့။ တခ်ဳိ႕က အခင္းေတြ၊ ေစာင္ေတြ၊
ျခင္ေထာင္ေတြလည္း မပါလာေတာ့ တမံသလင္းမွာ အိပ္ၾကတယ္။ ၾကာရင္ သူတုိ႔က်န္းမာေရး ထိခုိက္မွာ ဆိုေတာ့ ဖ်ာေတြ၊ အခင္းေတြ စီစဥ္ေပးတယ္။ အခုဆိုရင္ အမ်ားၾကီး လိုလာတာေပါ့၊ ေလာက္ေတာ့ ဘယ္ေလာက္မလဲ”

“ေတာထဲမွာ ေျပးရင္းေရွာင္ရင္း ေတာထဲမွာ ပုန္းေနၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိေသးတယ္။ က်ေနာ္တို႔ စာရင္းထဲမွာ အဲဒါေတြ မပါေသးဘူး။ သူတို႔ေတြပါ တက္လာရင္ ပိုမ်ားလာမယ္ေလ”

က်န္းမာေရး အေျခအေန

“ဒုကၡသည္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ေရာက္လာတဲ့အခါမွာ ကေလးေတြ ဖ်ားနာတာ ပိုမ်ားတယ္။ ဝမ္းေလွ်ာတာရယ္၊
ေနာက္ၿပီး ငွက္ဖ်ားျဖစ္တာ၊ အေအးပတ္ၿပီး ေခ်ာင္းဆိုတာ မ်ားပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ သူတို႔ျဖတ္လာတဲ့ ခရီးလမ္းကလည္း ၾကမ္းတယ္ဆိုေတာ့ ၃ ၊ ၄ ရက္လာတာဆိုေတာ့ ေတာထဲမွာေနၿပီး ျဖတ္လာၾကေတာ့ ကေလးမွာ ဖ်ားတာ ပိုမ်ားတယ္။ က်ေနာ္တုိ႔ စခန္း ၅ ေနရာ က်န္းမာေရး ဌာနကေန တာဝန္ယူၿပီး အခမဲ့ကုေပးေနပါတယ္’’

“အခု ဝမ္းေလွ်ာတဲ့ ကေလး ၈ ဦးကို ေဆး႐ံုတင္ထားရတယ္။ မ်က္ခမ္းစပ္ေရာဂါ၊ ဝက္သက္လို အရည္ျပားေရာဂါေတြ ကေလးေတြကို ကုေပးရတာ မ်ားတယ္။ စခန္းေတြမွာက စားနပ္ရိကၡာၿပီးရင္ ဒုတိယ အကုန္ဆံုးက ေဆးဝါး
ျဖစ္ေနတာေပါ့။ ေလာေလာဆယ္ က်ေနာ္တို႔ဌာနက ေပးတာ ေလာက္ေပမယ့္ လူေတြ ဒီ့ထက္မ်ားလာရင္၊ ရာသီဥတုကလည္း ဆက္ၿပီး မိုးရြာေနရင္ေတာ့ ေဆးဝါးအတြက္လည္း အေတာ္ေလး အားစုိက္ရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ေနတယ္”

ပညာေရး အေျခအေန

“မူၾကိဳကအစ အထက္တန္းအထိ ကေလးေတြကို စာရင္းေကာက္ၿပီး တတ္ႏိုင္သေလာက္ ပညာဆက္သင္လို႔ ရေအာင္ စီစဥ္ေနပါတယ္။ လိုင္ဇာမွာဖြင့္ထားတဲ့
ေက်ာင္းတခ်ဳိ႕မွာလည္း သင္ခိုင္းမယ္ေပါ့၊ ေနာက္ၿပီး သင့္ေတာ္တဲ့ ေနရာမွာ ေက်ာင္းေဆာက္ၿပီး သင္ေပးႏုိင္ေအာင္ စီစဥ္ေနပါတယ္’’

အကူအညီရရွိမႈ

“အခုေလာေလာဆယ္ လာကူတဲ့သူ မရွိေသးဘူး။ ကူမယ္လို႔ ေျပာသံပဲၾကားတယ္။ တကယ့္လက္ေတြ႔မွာ ဘာမွ မေရာက္လာေသးပါဘူူး။ ေဒသခံ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ျပည္ပက NGO ေတြကို အကူအညီေတာင္းထားတာ ရွိပါတယ္။ ေရရွည္အတြက္ က်ေနာ္တို႔လည္း ဒီမွာရွိတာနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ကူညီႏိုင္မယ္ဆိုတာ ေျပာရခက္ပါတယ္’’