အိႏၵိယ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ လားရာ

ေက်ာ္မုိးေဝ

အိႏၵိယရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒဟာ မဟာဗ်ဴဟာအရ အေရးႀကီးၿပီး၊ ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးအတြက္ပါ အေရးပါတဲ့ မူဝါဒပါ။ ဒီဝါဒကို စစ္ေအး တိုက္ပြဲေနာက္ပိုင္း ခ်မွတ္ခဲ့ၿပီး အိႏၵိယရဲ႕ အဓိကက်တဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရး မူဝါဒ ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ အိႏၵိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ပီဗီ နာရာဆင္ဟာဝေရာင္း အစိုးရလက္ထက္မွာ ခ်မွတ္ခဲ့တာပါ။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕အာရွ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ စီးပြားေရးအရ၊ မဟာဗ်ဴဟာ အရ ထိေတြ႔ဆက္ဆံၿပီး အိႏၵိယရဲ႕ ကမၻာ့အျမင္ မဟာဗ်ဴဟာ အေရြ႔လို႔ ယူဆပါတယ္။ မစၥတာဝေရာင္းေနာက္ပို္င္း ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေတြျဖစ္တဲ့ ဘတ္ဂ်္ပါယီး၊ လက္ရွိဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဒါက္တာမန္မိုဟန္ဆင္းက ဆက္ကိုင္စြဲၿပီး အေကာင္အထည္ ေဖာ္ပါတယ္။

အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္ေတြဟာ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ၊ ခိုးကိုးရာမဲ့မႈ၊ ေခတ္ေနာက္က်မႈ၊ မဖြံ႔ၿဖိဳးမတိုးတက္၊ မတည္ၿငိမ္မႈေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ဆိုးဝါးနိမ့္က်တဲ့ အေျခအေနေတြနဲ႔ တိုင္းျပည္အနာဂတ္ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ ၾသဇာနယ္ပယ္ကို ေျပာင္းလဲခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔အတြက္ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ အေရးပါလာခဲ့တာပါ။ေနာက္တခ်က္က တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရဲ႕ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ ၾသဇာအာဏာကို ျပန္ထိန္းညွိႏိုင္ဖို႔ လက္ေတြ႔က်တဲ့ မူဝဒါအျဖစ္ပါ အမ်ားက မွတ္ယူၾကပါတယ္။ ပင္မမူဝါဒအျဖစ္ေတာင္ ဆိုႏိုင္တယ္။ ပညာရွင္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးသမားေတြ၊ မဟာဗ်ဴဟာသမားေတြကလည္း ဒီအေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒအေပၚ ေဆြးေႏြးေဝဖန္ အၾကံျပဳတာေတြ၊ ေလ့လာသံုးသပ္တာေတြ အထပ္ထပ္ လုပ္ၾကပါတယ္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္-အိႏၵိယ နယ္စပ္စစ္ပြဲၿပီးကတည္းက ဒီႏွစ္ႏုိင္ငံဟာ ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕အာရွေဒသတြင္းမွာ မဟာဗ်ဴဟာအရ ၿပိဳင္ဘက္ေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ တ႐ုတ္က အိႏၵိယရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းနဲ႔ ၿပိဳင္ဘက္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ ပါကစၥတန္နဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၊ စစ္ေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ အနီးကပ္ ေဆာင္ရြက္လာၿပီး ျမန္မာ၊ နီေပါနဲ႔ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္ကို လႊမ္းမိုးဖို႔ ၾကိဳးစားလာခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၇၉ ခုႏွစ္ တ႐ုတ္မွာ တိန္႔ေရွာင္ဖိန္ အာဏာရၿပီးေနာက္ အာရွႏိုင္ငံေတြကို လက္ဝဲဝါဒအေျခခံမူအေပၚ အေျခခံတဲ့ ဆက္ဆံေရးပံုစံထက္ စီးပြားေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးကို အေျခခံတဲ့ ဆက္ဆံေရး မူဝါဒကို ပိုမိုလုပ္ေဆာင္လာခဲ့ပါတယ္။ တခ်ိန္က ျမန္မာအစိုးရကို တိုက္ေနတဲ့ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ - ဗကပ ကို လူအား၊ေငြအား၊ လက္နက္အား ကူညီခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံဟာ ေနာက္ပိုင္းမွာ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ဖို႔ ၾကိဳးစားလာခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ရဲ႕ တျဖည္းျဖည္း က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ စီးပြားေရးအရ၊ မဟာဗ်ဴဟာအရ ၾသဇာနယ္ပယ္ခ်ဲ႕ထြင္လာေနမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္ဖို႔ အိႏၵိယဟာ စစ္ေအးကာလတုန္းက ကိုင္စြဲခဲ့တဲ့ မူဝါဒေတြ၊ လုပ္ရပ္ေတြကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒကိုစတင္ အေကာင္ အထည္ေဖာ္တဲ့ အေနနဲ႔ တျခားအာရွႏိုင္ငံေတြကို စီးပြားေရး ကုန္သြယ္ေရးအရ ပိုမိုနီးစပ္ေအာင္၊ မဟာဗ်ဴဟာအရ လံုၿခံဳေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ၊ ယဥ္ေက်းမႈအရ သမိုင္းေနာက္ခံအရ နီးစပ္မႈေတြ အားျဖည့္လုပ္ေဆာင္ခဲ့ပါတယ္။ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရး၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံေရးနဲ႔ စက္မႈဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး က႑ေတြမွာ ေဒသတြင္း ေစ်းကြက္တခု ျဖစ္လာဖို႔၊ ေနာက္ထပ္ခ်ဲ႕ထြင္ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းလာခဲ့ ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ တ႐ုတ္နဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာအရ စစ္ေရးအရ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ကိုလည္း လုပ္လာခဲ့ပါတယ္။ ဒီမူဝါဒရဲ႕ အက်ဳိးဆက္အရ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ဆက္ဆံေရးပံုစံဟာ အႀကီးအက်ယ္ေျပာင္းလဲ လာေစေတာ့ တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏၵိယဟာ တခ်ိန္တုန္းက ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ခံအားေပးတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ ဒါေပမဲ့ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကစၿပီး ျမန္မာစစ္အုပ္စုအေပၚ ေတာက္ေလွ်ာက္ကိုင္စြဲခဲ့တဲ့ မပူးေပါင္းေရး၊ ဆန္႔က်င္ေရး မူဝါဒဟာေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစၿပီး အိႏၵိယဟာ ျမန္မာစစ္အုပ္စုကို ေဝဖန္ေထာက္ျပတာေတြ ရပ္တန္႔ၿပီး ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္မွာ ေရႊဝါေရာင္ သံဃာ့လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္လာတဲ့အခ်ိန္ အိႏၵိယက ျမန္မာ့အေရးကို ေစာင့္ၾကည့္ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းေရး ဝင္မစြက္လိုဘူး၊ ဒီမိုကေရစီထြန္းကားဖို႔ျမန္မာျပည္သူေတြကပဲ ေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ေျပာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယရဲ႕ ျမန္မာအေပၚ ထိေတြ႔ဆက္ဆံတာက
ႏိုင္ငံတကာ အလယ္ စစ္အစိုးရအေပၚ ေဝဖန္မႈေတြ ေလ်ာ့က်ေစခဲ့ပါတယ္။

တ႐ုတ္ကို ဟန္႔တားဖို႔၊ ကုန္းတြင္းပိတ္ ျပည္နယ္ေတြ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္ရဖို႔၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွနဲ႔ အေရွ႕အာရွႏိုင္ငံေတြကို ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္ပို႔ဖို႔အတြက္ ျမန္မာဟာ အိႏၵိယအတြက္ မရွိမျဖစ္ ႏိုင္ငံျဖစ္လာေနပါၿပီ။ ဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယ အနာဂတ္ခရီးကို စတင္ဖုိ႔ ပထမဆံုးေတြ႔တဲ့ ႏိုင္ငံကေတာ့ ျမန္မာပါပဲ။ လက္ရွိမွာ ျမန္မာရဲ႕ စတုတၱအမ်ားဆံုး ကုန္သြယ္ဘက္က အိႏၵိယပါ။ ျမန္မာကို မဆက္ဆံ မေပါင္းသင္းဘဲ အိႏၵိယဟာ သူ႔အေရွ႕ေမွ်ာ္ ဝါဒကို ဘယ္လိုမွေရွ႕ဆက္တိုးလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္ဟာ အိႏၵိယရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာ တခုလံုအးတြက္ အေရးပါတဲ့ အေနအထား အထိ ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ အိႏၵိယ ဆက္ဆံ ထိေတြ႔လိုတဲ့ ႏိုင္ငံေတြဆီ အေရာက္ သြားဖို႔ ပထမဦးဆံုး တံတားအျဖစ္ ျမန္မာက ရွိေနတာပါ။ တ႐ုတ္က ျမန္မာကို မဟာဗ်ဴဟာ မိတ္ဖက္အျဖစ္ တိုးျမႇင့္ ဆက္ဆံ သလို၊ အိႏၵိယကလည္း သူ႔မဟာဗ်ဴဟာႏိုင္ငံအျဖစ္ ဆက္ဆံလိုတဲ့ ဆႏၵရွိပါတယ္။ ျမန္မာဟာ အေရွ႕အာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္ အာရွနဲ႔ ေတာင္အာရွ ၃ ခုဆံုရာမွာ တည္ရွိေနတဲ့အတြက္ ပထဝီအေနအထားအရ အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံပါပဲ။

တနည္းအားျဖင့္ဆုိရင္ ျမန္မာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အိႏၵိယရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒဟာ ျမန္မာကို တ႐ုတ္ရင္ခြင္ထဲကေန ဆြဲထုတ္ၿပီး သူ႔ရင္ခြင္ထဲ ေရာက္လာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေရးနဲ႔ ျမန္မာကို သူတို႔ရဲ႕ တံခါးေပါက္တခုသဖြယ္ အသံုးျပဳႏိုင္ေရးပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ အိႏၵိယရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ တ႐ုတ္လို ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ ဗီဆိုအာဏာ မရွိတာဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏၵိယဟာ ျမန္မာ-တ႐ုတ္ ဆက္ဆံေရးတိုးျမႇင့္လာတာကို သိပ္သေဘာမေတြ႔ပါဘူး။ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ ေအာင္ျမင္ဖို႔ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေနရတာပါ။ ဒါကို သေဘာေပါက္တဲ့ ျမန္မာအစိုးရကလည္း တ႐ုတ္ကို ထိန္းညွိဖို႔ အိႏၵိယနဲ႔ ဆက္ဆံတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မွာ ဆိပ္ကမ္းေဆာက္ခြင့္ ေပးၿပီးေတာ့ စစ္ေတြမွာ အိႏၵိယကို ေဆာက္ခြင့္ေပးထားတာပါ။ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံေရး ေလ့လာသံုးသပ္သူ တခ်ဳိ႕က အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ အေကာင္ အထည္ေဖာ္ရာမွာ လမ္းျပေျမပံု မရွိဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာနဲ႔ ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံ ရာမွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ယွဥ္လိုက္ရင္ အၿမဲပဲ ေနာက္ေကာက္က်ေနတယ္လို႔ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ အိႏၵိယ-ျမန္မာဆက္ဆံေရးမွာ တ႐ုတ္ဟာ အဓိက ဇာတ္ေကာင္ အေနနဲ႔ ရွိေနတယ္ဆိုတာ အိႏၵိယ သေဘာေပါက္ပါတယ္။

ျမန္မာဟာ တ႐ုတ္ကို စီးပြားေရးအရေရာ၊ စစ္လက္နက္ပစၥည္းအရပါ မီခိုေနတာဟာ အိႏၵိယ ေရရွည္ အက်ဳိးစီးပြားကို ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ အိႏၵိယက တြက္ဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာနဲ႔ တိုးျမႇင့္ဆက္ဆံတာေတြ လုပ္ျခင္းအားျဖင့္ တ႐ုတ္ရဲ႕ ေဒသတြင္း က်ယ္ျပန္႔လာေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ စစ္ေရးၾသဇာကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆထားတာပါ။ တ႐ုတ္ကေတာ့ အိႏၵိယ အေရွ႕ေမွ်ာ္မူဝါဒကို အလုပ္မျဖစ္လို႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။ တ႐ုတ္မီဒီယာေတြကလည္း အိႏၵိယ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒဟာ မၾကာမီ အဖ်ားရႉးမယ့္၊ က်ဆံုးသြားမယ့္ မူဝါဒအျဖစ္ ေဝဖန္ပါ တယ္။ ဒီဝါဒဟာ အိႏၵိယက တ႐ုတ္ကို ေၾကာက္လို႔ ေပၚလာတာပါ။ တ႐ုတ္ ျပည္သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး တပ္မေတာ္ကို နားမလည္ဘူးလို႔လည္း တ႐ုတ္ အင္တာနက္သတင္းဌာနရဲ႕ ေဆာင္းပါးရွင္တဦးက ဆိုပါတယ္။ အိႏၵိယကေတာ့ သူ႔ဝါဒဟာ တ႐ုတ္နဲ႔လည္းျပန္ လည္ သင့္ျမတ္ေစခ်င္တဲ့ အပိုင္းေတြ ပါဝင္တယ္လို႔ ဆိုခဲ့ပါတယ္။

အတိတ္ကာလမွာ တ႐ုတ္ေရတပ္ဟာ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာထဲ လွည့္လည္သြားလာေနေပမယ့္ အခုအခါမွာေတာ့ အိႏၵိယ သမုဒၵရာထဲရွိ ျမန္မာ၊ ပါကစၥတန္၊ သီရီလကၤာနဲ႔ အီရန္ႏိုင္ငံေတြမွာ သူတို႔ စစ္သေဘၤာေတြ ဆိုက္ကပ္ႏိုင္ေအာင္ေရတပ္စခန္းေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အေကာင္အထည္လည္း ေဖာ္ေနပါတယ္။ေက်ာက္ျဖဴဆိပ္ကမ္းဆိုရင္ တ႐ုတ္စစ္သေဘၤာေတြ တရားဝင္ဆိုက္ကပ္ခြင့္ကို ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ တ႐ုတ္ခရီးစဥ္မွာ သေဘာတူလက္မွတ္ ေရးထိုးခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ တ႐ုတ္ရဲ႕ အိႏၵိယသမုဒၵရာကို လႊမ္းမိုးဖို႔ ၾကိဳးပမ္းေနတဲ့ ေျခလွမ္းေတြကို အိႏၵိယကလည္း ျပန္လည္ဟန္႔တားႏိုင္ဖို႔ ပင္လယ္ျပင္ ကာကြယ္ေရး တည္ေဆာက္ဖို႔နဲ႔ အိႏၵိယ သေဘၤာေတြအတြက္ေရတပ္သုေတသနဌာနသစ္တခု တည္ေဆာက္ေရး စီမံကိန္းေတြကို ဒီႏွစ္ ဇန္နဝါရီမွာ စတင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနပါၿပီ။

အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔လည္း ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ဖို႔၊ ကုန္သြယ္ေရး တိုးျမႇင့္ဖို႔ အိႏၵိယ ၾကိဳးပမ္းတာပါ။ ေဒသတြင္း အဖြဲ႔အစည္းေတြမွာလည္း အိႏၵိယဟာ ပိုၿပီးေတာ့ တက္တက္ၾကြၾကြ ပါဝင္လာတာ ေတြ႔လာရပါတယ္။ ဘဂၤလာေဒ့ခ်္၊ ျမန္မာ၊ အိႏၵိယ၊ သီရိလကၤာ၊ ထုိင္း၊ ဘူတန္နဲ႔ နီေပါ ပါဝင္တဲ့ BIMSTEC ၊ ဗီယက္နမ္၊ လာအို၊ ကမၻာဒီးယား၊ ထိုင္း၊ အိႏၵိယနဲ႔ ျမန္မာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္တဲ့ မဲေခါင္-ဂဂၤါ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးတို႔မွာ ဦးေဆာင္ဦးရြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနသလို အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြန႔ဲ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး၊ အာရွပစိဖိတ္ စီးပြားပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး APEC မွာ အဖြဲ႔ဝင္ျဖစ္ေရး စတဲ့ ေဒသတြင္း၊ႏိုင္ငံတကာမွာပါ တျဖည္းျဖည္း ေျခဆန္႔ဖို႔ ၾကိဳးပမ္းေနပါတယ္။

အိႏၵိယဟာ သူ႔ကုန္သြယ္ေရးကြန္ယက္ ပိုမို က်ယ္ျပန္႔လာဖိုအတြက္ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းမႀကီးေတြကိုလည္း ေငြကုန္
ေၾကးက်ခံၿပီးေတာ့ တိုးျမႇင့္လုပ္ေဆာင္လာပါတယ္။ ဒုတိယကမၻာစစ္က အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ အိႏၵိယ-အာသံျပည္နယ္နဲ႔ တ႐ုတ္ယူနန္ျပည္နယ္ကို ဆက္သြယ္ထားတဲ့ ေရာ့ခ္စတီး ဝတ္လမ္း၊ အာရွလမ္းမႀကီးရဲ႕ အစိတ္အပိုင္း တခု ျဖစ္တဲ့ အိႏိၵယ-ျမန္မာ-ထိုင္း ၃ ႏိုင္ငံ ခ်စ္ၾကည္ေရးလမ္း၊ အိႏၵိယ မဏိပူျပည္နယ္ မိုးေရးၿမိဳ႕ ဆက္သြယ္တဲ့ တမူး-ကေလးဝလမ္း၊ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ က်န္ဖိုင္းၿမိဳ႕နယ္ ဇိုခြားသာနယ္စပ္မွ ခ်င္းျပည္နယ္ ရိဒ္ေခၚဒါ ၿမိဳ႕နယ္ခြဲ-တီးတိန္-ကေလးၿမိဳ႕- ကေလးဝလမ္း၊ အိႏၵိယ နာဂလဲန္းျပည္နယ္ နန္ေပါင္ၿမိဳ႕ ကေန ျမန္မာႏိုင္ငံ ပန္ေဆာင္-နန္းယြန္း-ရွင္ေဗြယန္-တႏိုင္း-ျမစ္ႀကီးနား ဆက္သြယ္တဲ့ လီဒိုလမ္းမႀကီးတို႔ကို တိုးခ်ဲ႕ တည္ေဆာက္ေနပါတယ္။ ဒီလမ္းေတြဟာ အိႏၵိယရဲ႕ ျမန္မာ့ေျမကို ေျခကုပ္ယူၿပီးေတာ့ တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ထိေတြ႔ ဆက္ဆံဖို႔ လမ္းေၾကာင္းေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

အိႏၵိယက သူ႔လမ္းေၾကာင္းေတြကိုိ တိုးခ်ဲ႕လာတဲ့အခါ ျမန္မာစစ္အုပ္စုအေနနဲ႔ ျပည္တြင္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရး ဘယ္လိုပဲ ခ်ဳိးေဖာက္ ေနပါေစ၊ ဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြကို ဘယ္လိုပဲ ဖိႏွိပ္ေနပါေစ ျမန္မာစစ္အစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံရမယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ လက္ခံထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာစစ္အုပ္စုနဲ႔ ဆက္ဆံတာကို အိႏၵိယမီဒီယာ အသိုင္းအဝိုင္းက အိႏၵိယရဲ႕ ဒီမိုကေရစီအေရးနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြားအေရး အားၿပိဳင္ပြဲလို႔ သံုးႏႈန္းေျပာဆိုၾကပါတယ္။ ကမၻာ့အႀကီးမားဆံုး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံႀကီးဟာ ျမန္မာစစ္အုပ္စုနဲ႔ ဆက္ဆံေပါင္းသင္းေနတာဟာ အိႏၵိယအဖို႔ ရွက္စရာဆိုၿပီးေတာ့ အိႏၵိယဒီမိုကေရစီအင္အားစုေတြ၊ အေနာက္ႏိုင္ငံႀကီးေတြက ေဝဖန္ၾကပါတယ္။ အိႏၵိယဟာ ဒီမိုကေရစီမူေဘာင္ကို စြန္႔ခြာၿပီးေတာ့ အက်ဳိးစီးပြားတခုထဲကိပဲ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဆက္ဆံေနတယ္လို႔ ေထာက္ျပေျပာဆိုတာကိုလည္း အိႏၵိယအစိုးအရအေနနဲ႔ သိပ္ၿပီးေတာ့ ဂ႐ုမစိုက္ပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ ဆက္ဆံတာဟာ သူတို႔အတြက္ လက္ေတြ႔ က်တယ္၊ သူတို႔မဟာဗ်ဴဟာ တခုလံုးအတြက္ အေရးပါတယ္လို႔ပဲ မွတ္ယူပါတယ္။

ျမန္မာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာ ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ နယ္စပ္လံုၿခံဳေရးကို အဓိကအာ႐ံုစိုက္ လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ နယ္စပ္ တေလွ်ာက္ရွိ အိႏၵိယခြဲထြက္ေရး ေတာ္လွန္ေရး အင္အားစုေတြကို ဖယ္ရွား ရွင္းလင္းခ်င္တဲ့အတြက္ ျမန္မာအစိုးရ အကူအညီ လိုအပ္ပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ခြဲထြက္ေရး အင္အားစုေတြဟာ ျမန္မာ့ေျမေပၚမွာ အေျခစိုက္ထားလို႔ သူတို႔ကိုႏွိမ္ႏွင္းဖို႔အတြက္ အိႏၵိယက ျမန္မာကို လက္နက္ေတြ ေစ်းေပါေပါနဲ႔ ထုတ္ေရာင္းခဲ့တာေတြ ရွိပါတယ္။

အိႏၵိယဟာ ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာ ရခိုင္ျပည္ကထြက္တဲ့ ဓာတ္ေငြ႔ေတြကို တင္ဖို႔ခြင့္ရဖို႔အတြက္ သေဘာတူညီမႈေတြ ရခဲ့ေပမယ့္ ပိုက္လိုင္းျဖတ္ သန္းဖို႔ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္နဲ႔ သေဘာတူညီမႈ မရခဲ့တဲ့အတြက္ လက္လႊတ္ဆံုးရႈံးခဲ့ရပါတယ္။ အဲဒီဓာတ္ေငြ႔ကို ျမန္မာက တ႐ုတ္ကို ေရာင္းခ်ခဲ့ ပါတယ္။ ျမန္မာဟာ ပထဝီအေနအထားအရ အိႏၵိယအတြက္ အလြန္အေရးပါတဲ့ ႏိုင္ငံပါ။ အိႏၵိယဟာ ျမန္မာဆီက သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ရဖို႔အတြက္ ဆက္ၿပီး ၾကိဳးစားတုန္းပါ။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ သူ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔အတူ လိုအပ္ေနတဲ့ စြမ္းအင္ရဖို႔အတြက္ ေရအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းေတြမွာလည္း ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ လုပ္ထားပါတယ္။ အိႏၵိယ-ျမန္မာ ႏွစ္ႏိုင္ငံကုန္သြယ္ေရးဟာ ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္တုန္းက အေမရိကန္ ေဒၚလာ သန္း ၉ဝ ရွိခဲ့တာကေန ၂ဝဝ၅ ခုႏွစ္မွာ ၅၆၉ သန္းအထိ တိုးလာခဲ့တယ္။ ၂ဝဝ၇-၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွာ ၉၉၅ သန္း ေက်ာ္ခဲ့ပါတယ္။

အစပထမမွာ ေႏွးသလိုလိုရွိခဲ့တဲ့ အိႏၵိယရဲ႕ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ေျခလွမ္းက်ဲက်ဲ လွမ္းလာေနပါၿပီ။ အဒီအထဲက အႀကီးမားဆံုး စီမံကိန္းတခုက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အဓိကျမစ္တျမစ္ျဖစ္တဲ့ ကုလားတန္ (ေခၚ) ကစၦပနဒီျမစ္ကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ အိႏၵိယကုန္းတြင္းပိတ္ ျပည္နယ္ေတြ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္ ရရွိဖို႔၊ အိႏၵိယရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ စစ္ေရး ပိုမိုသြက္လာစြာ ေဆာင္ရြက္ ႏိုင္ဖို႔ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ဘက္စံု သယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းပါပဲ။ ဒီစီမံကိန္းဟာ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ တခုလံုးအတြက္ အေရးပါဆံုး စီမံကိန္းလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းကို ၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွာ ျမန္မာ-အိႏၵိယ စစ္အစိုးရတို႔ သေဘာတူခဲ့ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းဟာ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၁၁ဝ အကုန္အက်ခံ တည္ေဆာက္မယ့္ အိႏၵိယက ျမန္မာျပည္မွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ အမ်ားဆံုး စီမံကိန္းႀကီး တခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီစီမံကိန္းအေပၚ အိႏၵိယက ပံုေအာထားေၾကာင္း အိႏၵိယ အေရွ႕ေျမာက္ေဒသဆိုင္ရာ ဌာနဝန္ႀကီး ဘီေက ဟန္ဒီကြီက ဆိုပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းမွာ လက္ရွိအသံုးျပဳေနတဲ့ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္းကို တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္ဖုိ႔၊ တန္ခ်ိန္ ၆ဝဝဝ ရွိ သေဘၤာႀကီးေတြ ဝင္ထြက္သြား လာႏိုင္ဖို႔ ကုလားတန္ျမစ္ကို ခ်ဲ႕ထြင္၊ အနက္တူးၿပီး ေသာင္ေတြကို ဖယ္ရွားရွင္းလင္းဖို႔နဲ႔ ပလက္ဝၿမိဳ႕နဲ႔ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ကို ဆက္သြယ္ မယ့္ အေဝးေျပးကားလမ္း ေဖာက္လုပ္ဖို႔တို႔ ပါဝင္ပါတယ္။ စစ္ေတြ ဆိပ္ကမ္းကို အိႏၵိယက တည္ေဆာက္၊ အသံုးျပဳ၊ လႊဲေျပာင္းစနစ္နဲ႔ ကမ္းလွမ္းခဲ့ေပမယ့္ ျမန္မာအစိုးရက တည္ေဆာက္၊ လႊဲေျပာင္း၊ အသံုးျပဳဖို႔ သေဘာတူေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။ စီမံကိန္းတခုလံုးကို ၂ဝ၁၃ မွာ အၿပီးသတ္ ေဆာက္လုပ္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္တာနဲ႔ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္း ေသာင္တူး ေဖာ္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို အိႏၵိယ ပုဂၢလိကကုမၸဏီ ESSAR က တည္ေဆာက္မွာပါ။ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ကေန စတင္အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေနၿပီးေတာ့ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္အတြင္းက လမ္းေဖာက္ လုပ္ျခင္းေတြကို အိႏၵိယပုဂၢလိက ကုမၸဏီ Ircon က တည္ေဆာက္မွာပါ။ စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းေတြကို ၂ဝ၁ဝ ခုႏွစ္ကေန စတင္အေကာင္အထည္ေဖာ္ေနၿပီး ဒီစီမံကိန္းနဲ႔အတူ စစ္ေတြၿမိဳ႕မွာ ဂိုေဒါင္ ၂၉ လံုးကို တည္ေဆာက္သြားမယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ရွိ ဆိပ္ကမ္းငယ္ေလးေတြမွာ အေရးေပၚ ေဆးခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ထားရွိဖို႔လည္း ပါဝင္ပါတယ္။

ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ အိႏၵိယဟာ ကုန္းတြင္းပိတ္ အေရွ႕ေျမာက္ျပည္နယ္ေတြရဲ႕ ပင္လယ္ထြက္ေပါက္ ရရွိသြားမွာ၊ျဖစ္ၿပီးေတာ့ အေရွ႕ေတာင္အာရွႏိုင္ငံေတြကို ထိေတြ႔ဆက္ဆံဖို႔ လမ္းပြင့္သြားမယ့္ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ ရရွိလာမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းကို အေျချပဳၿပီး ရခိုင့္ကမ္းလြန္ ပင္လယ္ျပင္ကေန ထပ္မံထြက္ရွိမယ့္ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ေတြြ ရယူတင္ပို႔ႏိုင္ဖို႔လည္း အိႏိၵယက ေမွ်ာ္မွန္းထားပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ အိႏၵိယဟာ အက်ဳိးေက်းဇူး အေတာ္မ်ားမ်ား ရရွိဖုိ႔ အလားအလာရွိေပမယ့္ ျမန္မာျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝကေတာ့ သိပ္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္လုိ႔ ရမယ္ မထင္ပါဘူး။ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ေလ့လာသုံးသပ္သူ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ အိႏၵိယ အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒနဲ႔ ကုလားတန္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၾကားခံကုန္သြယ္ေရးေၾကာင့္ တိုးတက္မူေတြြ ျဖစ္လာႏိုင္တယ္၊ အိႏိၵယ တိုးတက္လာရင္္ ျမန္မာ ဟာလည္း အလိုလိုလိုက္ၿပီး တိုးတက္လာမယ္၊ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလွမ္းေတြ ရလာမယ္လို႔ ေျပာဆို ၾကတာေတြလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။

လက္ေတြ႔မွာေတာ့့ ေဒသခံျပည္သူေတြ ရရိွတဲ့့ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလွမ္းဆိုတာက အုတ္ေျပာင္း၊ သဲထမ္းေအာက္ေျခ အလုပ္အကိုင္ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး ျပည္တြင္းျပည္ပ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ေတြ အေနနဲ႔လည္း ဒီစီမံကိန္းအေပၚ ေရႊဂတ္စ္စီမံကိန္းတုိ႔၊ ထားဝယ္ ေရနက္စီမံကိန္းတုိ႔ေလာက္ စိတ္ဝင္တစား မရွိၾကဘူးလုိ႔ သိရပါတယ္။ စီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္တဲ့ ရခုိင္ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ား ကြန္ယက္ကေတာ့ ဒီစီမံကိန္းဟာေဒသတြင္း ျပည္သူေတြရဲ႕ ဘဝကုိ ထိခုိက္ေစႏုိင္တယ္လုိ႔ ေျပာဆုိတာေတြ ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ေတာ့ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္ရွိ ေဒသခံျပည္သူေတြရဲ႕ လက္ရိွ ေန႔စဥ္ဘဝ အလုပ္အကိုင္္ေတြ ပ်က္စီး သြားႏိုင္တယ္၊ သေဘၤာႀကီးေတြ ဝင္ထြက္သြားလာမွာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ျမစ္ကို မီွခိုၿပီး လုပ္ကိုင္ စားေသာက္ေနသူေတြရဲ႕ ငါးဖမ္းလုပ္ငန္းေတြ ထိခိုက္လာႏိုင္တယ္၊ စီမံကိန္း တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာလည္း ေနာက္ဆက္တြဲ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ၊ ေျမယာသိမ္းယူမႈေတြ၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိခိုက္တာေတြ ရိွလာမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

ဒီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သူတို႔အဖြဲ႔ရဲ႕ ေတာင္းဆိုခ်က္ကေတာ့ဒီစီမံကိန္းေဆာင္ရြက္တဲ့အခါ အမ်ားျပည္သူ ထင္သာျမင္သာ ရိွဖို႔ လိုအပ္တယ္၊ ေဒသခံျပည္သူ ေတြနဲ႔ ညိႇႏိႈင္း တိုင္ပင္ ပူးေပါင္း ပါဝင္မႈေတြ ရွိရမယ၊္ စီမံကိန္းရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြကုိ မဖြံ႔ၿဖိဳးမတုိးတက္တဲ့ အသုိင္းအဝုိင္းေတြဆီ ဦးတည္ရမယ္၊ စီမံကိန္းမွာ ပါဝင္ပတ္သက္သူေတြ အားလုံး တာဝန္ခံမႈ၊ တာဝန္ယူမႈေတြ ရွိရမယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။

စစ္ေတြဆိပ္ကမ္း တိုးခ်ဲ႕တည္ေဆာက္တဲ့အခါမွာ လက္ရိွအသုံးျပဳေနတဲ့ စစ္ေတြေဆး႐ုံႀကီး၊ စာတိုကန္ စစ္ေတြေစ်းႀကီးေတြ၊ အိမ္ရာေတြကို ေနရာေျပာင္းေရႊ႔ရမယ္လို႔ ေျပာဆိုေနတာေတြလည္း ၾကားသိရပါတယ္။ စစ္ေတြေဆး႐ုံႀကီးကိုေတာ့ အိႏိၵယက ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးမယ္လုိ႔ ဆုိၾကပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္တဲ့ အခါ ပ်က္စီးသြားမယ့္ ရပ္ကြက္ေတြကုိ လူအမ်ား အနားယူဖို႔ ပန္းၿခံေတြ ေဆာက္လုပ္ေပးမယ္ လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ဒါဟာ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ေငြေၾကးနည္းနည္းသုံးၿပီး ႏွစ္သိမ့္လုိတဲ့ သေဘာလုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ကုလားတန္ျမစ္ေၾကာင္းတေလွ်ာက္မွာ ၿမိဳ႕နယ္ ၆ ၿမိဳ႕နယ္နဲ႔ လူဦးေရ ၁ သန္းေက်ာ္ ေနထိုင္ၾက ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္ ဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံျပည္သူေတြကို ဘယ္လို ႐ိုက္ခတ္မႈ ရိွလာမလဲဲ ဆိုတာကေတာ့ ဆက္ၿပီးေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ။

အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒနဲ႔ ကုလားတန္ စီမံကိန္းကေတာ့ အိႏၵိယ၊ ျမန္မာ၊ ေဒသတြင္း ႏုိင္ငံေတြကုိ အေျပာင္းအလဲေတြ ဖန္တီးလာဦးမယ္ဆုိတာ အေသအခ်ာပါပဲ။ ဒီေနရာမွာ အိႏၵိယအစုိးရအေနနဲ႔ ျမန္မာအစုိးရနဲ႔ ပူးေပါင္း လုပ္ကုိင္ေဆာင္ရြက္ေနေပမယ့္ ျမန္မာ့ဒီမိုက ေရစီ အင္အား စုေတြ၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ ဒီမိုကေရစီျမတ္ႏိုးတဲ့ ပညာရွင္ေတြက ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖုိ႔အတြက္ အခုထိ ေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တေနဆဲျဖစ္တယ္ ဆုိတာပါပဲ။ အိႏၵိယအေနနဲ႔ တခုစဥ္းစားသင့္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ အေျပာင္းအလဲဲ မျဖစ္ဘဲ ျမန္မာအစိုးရနဲ႔ အက်ဳိးစီးပြားတခုထဲကို ေမွ်ာ္ကိုးၿပီး ေရရွည္ လက္တြဲလုပ္ေဆာင္ေနမယ္ဆိုရင္္ အိႏိၵယအက်ဳိးစီးပြားအတြက္ေရာ၊ ျမန္မာျပည္္အတြက္ပါ ဆိုးက်ဳိးရလဒ္ေတြပဲဲ ဦးတည္သြား ႏုိင္ပါတယ္။ ႏွစ္ႏုိင္ငံ ပုိမုိေကာင္းမြန္တဲ့ အနာဂတ္ဆက္ဆံေရး၊ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ ေရရွည္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရးကုိ လုိခ်င္ရင္ လက္ရွိျမန္မာျပည္အေပၚ ထားရွိတဲ့ မူဝါဒေတြကုိ ျပန္လည္သုံးသပ္ဖုိ႔ လုိအပ္ဦးမွာပါ။ တ႐ုတ္ကုိ အမီလုိက္ဖုိ႔အတြက္ အိႏၵိယရဲ႕ လုပ္ေဆာင္ေနမႈေတြဟာ သိကၡာရိွတဲ့ လုပ္ရပ္ေတြြအျဖစ္ ႐ႈျမင္ၾကည့္ဖို႔ေတာ့ ခက္ခဲပါတယ္။

ကေန႔အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္းမွာ တ႐ုတ္စီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ ျဖစ္ပြားေနတဲ့ ပဋိပကၡေတြကုိ အိႏၵိယအေနနဲ႔ သင္ခန္းစာ ယူႏုိင္ဖုိ႔၊ သတိျပဳမိဖုိ႔လည္း လုိအပ္ပါတယ္။ တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ဒီလုိပဋိပကၡေတြဟာ အိႏၵိယဘက္ကုိလည္း ဦးတည္မသြားႏုိင္ဘူးလုိ႔ မေျပာႏုိင္ ပါဘူး။ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔လဲည္း အိႏိၵယက အေရွ႕ေမွ်ာ္ဝါဒ၊ တ႐ုတ္က ေတာင္ေမွ်ာ္ဝါဒဆိုၿပီးေတာ့့ အၿပိဳင္အဆိုင္္ ၾသဇာနယ္ပယ္ ခ်ဲ႕ထြင္္လာေနမႈအေပၚ ေရတုိ အက်ဳိးစီးပြား တခုထဲကုိပဲ ၾကည့္ၿပီး ဆက္ဆံေနရင္ေတာ့ အင္အားႀကီး ႏုိင္ငံေတြၾကားမွာ ၾကားညႇပ္မည့္ကိန္း မလြဲဧကန္ေရာက္လာမယ္လုိ႔ သုံးသပ္မိေၾကာင္းပါ။