ျမန္မာ့ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ရွင္းတမ္း (အပိုင္း ၁)

လွျမင့္


အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈဆိုတာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး အားနည္းၿပီး အလုပ္မျဖစ္တာေတြကို ျပေနတာလို႔ ဦးျမင့္ေျပာတာကို က် ေနာ္သေဘာတူပါတယ္။ ဒီလိုအလုပ္မျဖစ္ရတာဟာ အစိုးရရဲ႕ စီးပြားေရးမူဝါဒေၾကာင့္လို႔ က်ေနာ္က ဆိုခ်င္တယ္။ တလက္စတည္း အ က်င့္ ပ်က္ျခစားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႔ေတြ ဖြဲ႔ေပမယ့္ အေၾကာင္းရင္းကို ထုတ္ေဖာ္ကိုင္တြယ္မႈ မလုပ္ရင္ အက်ိဳးသက္ေရာက္မွာ မဟုတ္ လို႔ သူေျပာတာကိုလည္း သေဘာတူပါတယ္။

ဒါ့ေၾကာင့္ မဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္တတ္တဲ့ ျခစားမႈ ၂ မ်ိဳး အေၾကာင္း ေျပာခ်င္ပါတယ္။ (၁) လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ၊ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြကို ျဖစ္ေစတဲ့ ခ်ိနဲ႔တဲ့တရားစီရင္ေရး၊ အစြမ္းမထက္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ မဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ လူ႔ေဘာင္အုတ္ျမစ္ေတြက ေပါက္ဖြားလာသူေတြနဲ႔ (၂) အစိုးရေပၚလစီေၾကာင့္ ႏိုင္ငံစီးပြားေရးကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ခြင့္ေတြ ပိုရသြားသူေတြ အေၾကာင္းပါ။

ပထမ အမ်ိဳးအစားက လြယ္လြယ္နဲ႔မေပ်ာက္။ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ လုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္ဆိုးကို ေျပာင္းပစ္ဖို႔နဲ႔ ဝန္ထမ္းေတြ ဖူလုံဖို႔ အခ်ိန္ ယူရမယ္။ လူ႔ေဘာင္အဖြဲ႔အစည္း ဖြံ႔ၿဖိဳးလာေအာင္ အေျခခံေကာင္းေတြ တည္ေဆာက္ရပါလိမ့္မယ္။ ဒုတိယ အမ်ိဳးအစားကေတာ့ ျမန္ျမန္ ထက္ထက္နဲ႔ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံ့စီးပြားကို လက္ဝါးႀကီးအုပ္ထားတဲ့ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီနဲ႔ ႀကိဳးနီစနစ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ပစ္႐ုံပါပဲ။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္လို ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာက စီးပြါးေရးမူဝါဒ ေျဖေလွ်ာ့ဖို႔၊ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ ဆိုတာ မလြယ္လွဘူး။ ႏိုင္ငံ့စီးပြားေရးမွာ တင္ပို႔မႈစရိတ္ (Transaction cost) ေတြ ေလွ်ာ့ပစ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ဘူး။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြလုပ္ဖို႔ အစိုးရ က ဘာေၾကာင့္ ေႏွာင့္ေႏွးေနတာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းပဲ ေမးရေတာ့မယ္။

ႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရၿပီး အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြတုန္းက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ေမွ်ာ္ကိုးတဲ့ လြတ္လပ္တဲ့ကုန္သြယ္ေရး (Free trade)၊ တံခါးဖြင့္ စီးပြားေရး (Open-door policy)၊ အစိုးရက ဝင္မစြက္တဲ့ Laissez-faire ကိုလိုနီစီးပြားေရးပံုစံကို ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္း ႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ႏိုင္ငံေတာ္က ထိန္းခ်ဳပ္မႈလုပ္၊ သြင္းကုန္ အစားထိုးဖို႔ ႏိုင္ငံပိုင္ စက္႐ုံေတြေထာင္ရင္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈျမန္မယ္ဆိုတဲ့ ယုံၾကည္မႈက လႊမ္းမိုးခဲ့တာ လက္ခံႏိုင္စရာပါ။ အခုေခတ္မွာ အဲဒီပုံစံက အလုပ္သိပ္မျဖစ္တာ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြက နမူနာျပၿပီးပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ ႏိုင္ငံ ျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို အားေပးတဲ့၊ ႏိုင္ငံျခားကို ထုတ္ကုန္ေတြ ပို႔ႏိုင္ေအာင္ ဦးစားေပးတဲ့ ေပၚလစီေနာက္ကိုပဲ လိုက္ခဲ့ၾကတယ္။

ဆိုေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဘာေၾကာင့္ အစိုးရက လက္ေႏွးေနရသလဲဆိုတာ ရွင္းျပဖို႔ လက္ခံႏိုင္စရာ အေၾကာင္းေတြရွိရမွာေပါ့။ က်ေနာ့္ အျမင္ ျမန္မာလို သဘာဝ သယံဇာတ ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ိဳးမွာ ေႏွးေကြးမႈဟာ သယံဇာတ ႂကြယ္ဝမႈေၾကာင့္လို႔ပဲ ထင္ပါတယ္။ လက္ခံႏိုင္ စရာ မဟုတ္တဲ့ စီးပြားေရးေပၚလစီေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေငြစာရင္း ရွင္းတမ္းကြာဟခ်က္ ျပႆနာ (Balance of payments problems) ေတြကို ေရွာင္လႊဲဖို႔ ႏိုင္ငံဟာ သယံဇာတေတြ ေရာင္းလို႔ရတဲ့ ႏိုင္ငံျခားဝင္ေငြကို သုံးရေတာ့တယ္။ ေငြစာရင္း ျပႆနာ ေပၚ တိုင္း ျပဳျပင္ေရး ေရွး႐ႈေစမယ့္ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ (IMF) သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရေတြဆီက တည္ၿငိမ္မႈထိန္း ေခ်းေငြကို ယူမယ့္အစား သယံဇာတ ေရာင္းရေငြကို အစားထိုးသုံးဖို႔ပဲ လုပ္လာေတာ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံလို စစ္အရာရွိႀကီးေတြက ႏိုင္ငံရဲ႕ သယံ ဇာ တ ေတြကို ကိုယ္ပိုင္သဖြယ္ အသုံးျပဳခြင့္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံမွာ ပိုေနၿမဲ ၾကားေနၿမဲ (Status quo) က သူတို႔အတြက္ အင္မတန္ကို အက်ိဳးအျမတ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလို႔ ျပႆနာေတြကို ရင္ဆိုင္မယ့္အစား ၿငိမ္ၿငိမ္ေနတာ သူတို႔ပိုလိုလားပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ သယံဇာတ ခ်မ္းသာႂကြယ္ဝမႈ (Rich endowment of natural resources)၊ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ဖို႔ ႏိုင္ငံ ေရးစိတ္ဓာတ္ ကင္းမဲ့မႈ (Lack of political will to undertake economic reforms) နဲ႔ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ (Corruption) တို႔ ဆက္ စပ္ႏြယ္ငင္ေနတာကို က်ေနာ္တို႔ ေတြ႔ရပါၿပီ။ ျမန္မာ့လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ႕ ေနာက္ခံ Context ထဲ ဒီဆက္ႏြယ္မႈကို ဆက္ေျခရာခံဖို႔ ဦးျမင့္ အိုင္ဒီယာကို ဆက္သုံးၾကစို႔ရယ္။

သူ႔ရဲ႕ အထက္ (High level) က ျခစားမႈနဲ႔ ေအာက္ေျခ (Low level) က ျခစားမႈ ဆိုတာနဲ႔ စၾကတာေပါ့။ အထက္က ျခစားမႈဆိုတာ ဩဇာ အာဏာေၾကာင့္ အခြင့္ထူးခံရၿပီး ႂကြယ္ဝေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ထိပ္ဆုံးတန္းက သူေတြေၾကာင့္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ျခစားမႈဟာ လစာ ဝင္ေငြ နည္းတာေၾကာင့္ မဟုတ္ပါ။ လစာဝင္ေငြနည္းတဲ့ စာေရးစာခ်ီ အစိုးရဝန္ထမ္းေတြကေတာ့ ေငြေၾကးေဖာင္းပြမႈ (Inflation) ေၾကာင့္ လူေနမႈစရိတ္ မကာမိရာက အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားရတာလို႔ ေျဖေလ့ရွိပါတယ္။ အထက္က ျခစားမႈနဲ႔ ပတ္သတ္လို႔ ႏိုင္ငံ ေတာ္ ဆိုင္ရာ စီးပြားေရး အငွားခ်ထားမႈ (Economic rent) သို႔မဟုတ္ ပါမစ္ခ်ေပး စီးပြားေရး (လက္မွတ္ထိုးရင္ ေငြျဖစ္တဲ့ စီးပြားေရး သေဘာ မ်ဳိး၊ လူ႔ေဘာင္သစ္ ကိုေဇာ္မင္းကေတာ့ ေဘာပင္စီးပြားေရးလို႔ ေရးဖူး) တို႔ ဆက္စပ္ပုံ ေနာက္မွာေဆြးေႏြးပါမယ္။ အခုေတာ့ လစာ တိုး ေပးလို႔ ေအာက္ေျချခစားမႈ ေပ်ာက္သြားမွာမဟုတ္လို႔ ေျပာၾကတာကို ေထာက္ခံ ေဆြးေႏြးပါရေစ။ တကယ္ေတာ့ လစာအစစ္အမွန္ (Real wages) တိုးသြားတာ မဟုတ္ဘဲ ဂဏန္းေတြ ပံုပ်က္ ျမင့္တက္သြားတာပါ။ လစာ အစစ္အမွန္ တိုးသြားရင္ေတာင္ လာဘ္ယူလို႔ ရေသးတဲ့ အထိ လာဘ္ယူၾကဦးမွာမို႔ ဒီဟာက ရပ္သြားမယ္လို႔ က်ေနာ္မထင္ပါ။ တကယ္က ေအာက္ေျချခစားမႈ ေလ်ာ့သြားဖို႔ဆို ေငြေဖာင္းပြမႈ ထိန္း ဖို႔၊ လူေနမႈစရိတ္ႀကီးေစတဲ့ ကုန္ေတြ တင္သြင္းမႈ ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔နဲ႔ လာဘ္ယူတာေတြ က်ဆင္းသြားေစမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ မႈေတြ တၿပိဳင္တည္း လုပ္ဖို႔လိုပါတယ္။

ဦးျမင့္ေဆြးေႏြးတဲ့ ျခစားပုံ ၃ မ်ိဳးကို ဆက္ေဆြးေႏြးပါ့မယ္။ (၁) အ႐ိုးစြဲေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ (“Systemic” corruption)။ ဒါက တိုင္း ျပည္ရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္းေတြမွာသာမက လူေတြရဲ႕ အက်င့္စ႐ိုက္ထဲအထိ လိႈက္စားေနလို႔ ျခစားမႈဟာ ဘဝေန နည္းပါ ျဖစ္လာတယ္။ (၂) စနစ္တက် ႀကံစည္ထားတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ (Well-organized system of corruption)။ စီးပြားေရး သမားေတြက ဘယ္သူ႔ ဘယ္ေလာက္ေပးရင္ ဘာျပန္ရမယ္ဆိုတာ သိသလို အစိုးရအရာရွိေတြဘက္ကလည္း ေရရွည္ စို႔စို႔ပို႔ပို႔ စားရ ေအာင္ လုပ္တယ္။ ေရႊဥဥေနတဲ့ ငန္းကိုေမြးထားသလိုေပါ့။ (၃) က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္ ျခစားမႈ (Chaotic corruption)။ ေပးမယ့္သူက ဘယ္သူ႔ ဘယ္ေလာက္ေပးရမလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ျပန္ရမလဲ မသိသလို ယူတဲ့သူကလည္း “ေနပူတုန္း ျမက္လွန္း” သိမ္းႀကဳံးယူပါတယ္။ အဲဒီအေျခအေနမွာ ငန္းဟာ စိတ္႐ႈပ္သြားၿပီး ေရႊဥ ပံုမွန္ဥဖို႔ ခက္သြားတယ္လို႔ ဦးျမင့္က ဆိုခဲ့တယ္။

စိတ္ဝင္စားစရာ ေမးခြန္းေတြ က်ေနာ့္ေခါင္းထဲ ေပၚလာတယ္။ အက်င့္ပ်က္ျခစားတာ ျမန္မာမွ မဟုတ္ပါ၊ အိမ္နီးခ်င္းေတြျဖစ္တဲ့ ထိုင္းတို႔၊ အိႏိၵယတို႔လည္း ထိုနည္းလည္းေကာင္းပါပဲ။ အိႏိၵယဆို တေလာေလးက အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈဆန္႔က်င္ေရး အစာငတ္ခံ ဆႏၵျပတာ ေတြ ေတာင္ ျဖစ္သြားေသး။ ဒါေပမယ့္ ဒီႏိုင္ငံေတြ တိုးတက္မႈႏႈန္း ေကာင္းေနၿပီး ကိုယ္ေတြႏိုင္ငံက ဘာေၾကာင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္း နည္းရသတုန္း (အစိုးရရဲ႕ တရားဝင္ႏႈန္းကို စာရြက္ေပၚမွာပဲ ထားလိုက္ပါ)။

က်ေနာ့္အတြက္ေတာ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံဟာ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈအတြက္ မူဝါဒနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေကာင္းေတြ ရွိေနရင္ စနစ္တက် ႀကံစည္ ျခစား မႈ (Organized corruption) ကို အတိုင္းအတာတခုအထိ သည္းခံႏိုင္တယ္လို႔ ျမင္တယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီဟာက အလားအလာ အျပည့္ရွိတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ (Full potential growth) ကို ပိတ္ဆို႔ထားသလိုျဖစ္ေနၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈႏႈန္းကိုပါ ဆြဲခ်ေနတာက အမွန္ပါပဲ။ အလားအလာ အျပည့္ရွိတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈလမ္းေၾကာင္း (Full potential growth path) နဲ႔ နိမ့္က်ေနတဲ့ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈလမ္းေၾကာင္း (Lower growth path) ၾကားက ကြာဟခ်က္ဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈတန္ဖိုး (Costs of corruption) ပါပဲ။ ဒီဟာက အၾကမ္းအားျဖင့္ ဥပမာျပရရင္ ထိုင္းႏိုင္ငံေပါ့။

စင္ကာပူကေတာ့ အင္မတန္ ထူးျခားတဲ့ ဥပမာျဖစ္တယ္။ အက်င့္ပ်က္မႈကို တိုက္ဖ်က္ရာမွာ နာမည္ေကာင္းရၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကိုလည္း အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ အျမင့္ဆုံးေရာက္ေအာင္ ထိန္းထားႏိုင္တယ္။ ႏိုင္ငံေသးေသာ္ျငား သယံဇာတမရွိဘဲ ေထာင္တက္လာႏိုင္ခဲ့တဲ့ သူ႔ေအာင္ ျမင္မႈဟာ အတုယူစရာပါ။ သဘာဝသယံဇာတ ေခါင္းပါးေတာ့ အက်င့္ပ်က္မႈကို တိုက္ဖ်က္ရမွာ တာဝန္ျဖစ္လာတယ္။ ဒါမွ ႏိုင္ငံကို အ ျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ကူးသန္းေရာင္းဝယ္ေရးနဲ႔ ကုန္သြယ္ေရးမွာ ကုန္တင္ကုန္ခ်လုပ္ေနတဲ့ သေဘၤာေတြ မၾကန္႔ၾကာရေအာင္၊ တင္ပို႔မႈစ ရိတ္ေတြ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္တဲ့ အေကာက္ခြန္မဲ့ ဆိပ္ကမ္းႀကီး (Entrepôt) အျဖစ္ ခ်ဲ႕ထြင္တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ ျဖစ္လို႔ပဲ။ ျမန္မာျပည္ကေတာ့ ဒီဥပမာနဲ႔ ဆန္႔က်င္ဘက္ပဲ။

ျမန္မာျပည္မွာ က်ီးကန္းေတာင္းေမွာက္ ျခစားမႈ စတာ လြတ္လပ္ေရးရအၿပီး စီးပြားေရးကို ႏိုင္ငံေတာ္က စထိန္းခ်ဳပ္ကတည္းကပါ။ စီးပြား ေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈ ပိုၾကာလာ၊ ပိုတင္းက်ပ္လာတာနဲ႔အမွ် ျခစားမႈ ပိုက်ယ္ျပန္႔ နက္႐ိႈင္းလာပါတယ္။ လူေတြလည္း အက်င့္ပ်က္ လာေတာ့ တာ ပါပဲ။ ကိုလိုနီေခတ္မွာတုန္းက ျမန္မာ့ေရႊဥဟာ ဆန္ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔မႈက လာပါတယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈမွာ ျမန္မာဟာ ပထမ၊ ဆန္ ႏိုင္ငံ ျခားတင္ပို႔မႈက တိုင္းျပည္ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈရဲ႕ အဓိကေမာင္းႏွင္အားပါ။ လြတ္လပ္ေရးရအၿပီး ဆန္စပါးလုပ္ငန္း အစိုးရခ်ဳပ္ကိုင္မႈေအာက္ေရာက္၊ အဲဒီခ်ဳပ္ကိုင္မႈေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့ ျခစားမႈေတြက ေရႊဥ ဥေပးေနတဲ့ငန္းရဲ႕ လည္မ်ိဳကို ညွစ္သတ္ခဲ့ပါေတာ့တယ္။

ေပၚျပဴလာျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္က ႏိုင္ငံျခားသားပိုင္ ဆန္စက္ေတြက ကိုယ္စားလွယ္ပြဲစားေတြရဲ႕ လယ္သမားေတြအေပၚ အျမတ္ ထုတ္တာ ကာကြယ္ဖို႔လို႔ဆိုတယ္။ တကယ့္အေၾကာင္းက အစိုးရဝင္ေငြ ျမႇင့္ဖို႔ပါ။ ဒီက႑က ဝင္ေငြဟာ အစိုးရအသုံးစရိတ္ကို ျပည့္မီ႐ံုမက စီးပြားဖြံ႔ၿဖိဳးမႈစီမံကိန္းေတြကို ေငြေၾကး မ တည္ႏိုင္တဲ့ထိပါ။ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးစီမံကိန္းေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ စီးပြားေရး တိုး တက္ မႈႏႈန္းျမႇင့္ဖို႔ စိုက္ပ်ိဳးေရးက႑ပိုေငြကို ႏႈတ္ (Extraction of the “agricultural surplus”)၊ ႏိုင္ငံပိုင္ စက္မႈထုတ္ကုန္ လုပ္ငန္း ေတြ ကို ပံ့ပိုး (Subsidize the state-owned manufacturing industries) ဆိုတဲ့ သီအိုရီကို အေျခခံခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုနဲ႔ လယ္ယာစိုက္ပ်ိဳးမႈ ေရာင္းဝယ္ေရး ဘုတ္အဖြဲ႔ရဲ႕လက္ထဲ ႏိုင္ငံတကာ ေပါက္ေစ်းထက္ လယ္သမားေတြကို ေစ်းႏွိမ္ေပးႏိုင္တဲ့ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ အာဏာ ေရာက္လာခဲ့တယ္။

၁၉၆၃ မွာေတာ့ စိုက္ပ်ိဳးေရးကဏၰပိုေငြကို ထပ္ထြက္လာေအာင္ လုပ္ျပန္ပါတယ္။ အဲဒါက လယ္သမားေတြကို အစိုးရက တာဝန္ေက်စပါး သတ္မွတ္ၿပီး ျပည္တြင္းေပါက္ေစ်းထက္ ႏွိမ္ဝယ္တယ္ (ျပည္တြင္းေပါက္ေစ်းက ႏိုင္ငံတကာ ေပါက္ေစ်းထက္ နိမ့္ေအာင္ ေစ်း သတ္မွတ္ ထားၿပီးသား)။ တာဝန္ေက်စပါးကို ဝန္ထမ္းေတြနဲ႔ စက္႐ုံအလုပ္႐ုံက အလုပ္သမားေတြအတြက္ ခြဲတမ္းေပးပါတယ္။ ဒါမွလည္း လူေနမႈ စရိတ္ျမင့္မားမႈကို အလုပ္သမားေတြ ေထမိမယ္။ ဆႏၵျပမႈကို ေရွာင္ႏိုင္မယ္ မဟုတ္လား။

ဒီလုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြက အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈကို တသီႀကီးျဖစ္ေစေတာ့တယ္။ (၁) အစိုးရဟာ လက္ဝါးႀကီးအုပ္ ဝယ္သူျဖစ္တာမို႔ စပါး ေပၚခ်ိန္မွာ ဒိုင္ေတြဖြင့္ၿပီး ဝယ္ရတယ္။ ဒိုင္ေတြမွာ ယာယီခန္႔ စာေရးေတြက ဆန္ကုန္သြယ္ေရးမွာ အေတြ႔အႀကံဳလည္းမရွိ၊ နားလည္းမ လည္။ အဲဒီေတာ့ လယ္ထဲကေန အဝယ္ဒိုင္ထိေရာက္ေအာင္ တိုင္းတာခ်ိန္တြယ္ရာမွာ အေလအလြင့္နဲ႔ အခ်ိန္ၾကာတာေတြျဖစ္တဲ့အျပင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမူေတြကို ျဖစ္ပြားေစတယ္။ မ႐ိုးသားတဲ့ လယ္သမားေတြကလည္း စာေရးေတြရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကို အခြင့္ေကာင္း ယူၿပီး အထြက္ႏႈန္းပိုရေအာင္ ေရျဖန္းတာတို႔၊ သဲခဲေရာတာတို႔ လုပ္ၾကတယ္။ (၂) ယာယီဂိုေဒါင္ သိုေလွာင္မႈကလည္း သက္ကယ္မိုး၊ ဝါးထရံဆိုေတာ့ သူခိုးအားေပး ျဖစ္ေနျပန္ၿပီး မီးေလာင္လည္းလြယ္လို႔ အေပ်ာက္အဆုံးစာရင္းျပရ ေကာင္းပါတယ္။ (၃) တာဝန္ေက်စပါး ဝယ္ယူေရး၊ ဆန္ခြဲတမ္းျဖန္႔ျဖဴးေရးကို တာဝန္ယူၾကတဲ့ အရာရွိေတြ ျခစားမႈကလည္း က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေနေတာ့ သတိေပး အေရး ယူတာေလာက္ အေပ်ာ့ေပါ့။

အဲဒီ ျခစားမႈေတြအျပင္ လယ္သမားေတြအတြက္ ဘာမက္လုံးမွ မေပးတဲ့ အစိုးရရဲ႕မူဝါဒေၾကာင့္ ျမန္မာ့ဆန္ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔မႈဟာ ပံုမွန္က် ဆင္းေနရာက ၁၉၉၇-၉၈မွာ က်ပ္ေငြ ၃၈ သန္းပဲ ဝင္ေတာ့တဲ့ထိ အနိမ့္ဆုံး ထိုးဆင္းခဲ့တယ္လို႔ ျမတ္သိန္းက သူ႔ရဲ႕ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ (Economic Development of Myanmar) စာအုပ္မွာ ေရးခဲ့တယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈထိုးက်ေတာ့ ႏိုင္ငံျခားအရံေငြေတြ အလ်င္အျမန္ ခမ္းလာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားႏိုင္ပါတယ္။ The River of Lost Footsteps: A Personal History of Burma ကို ေရးတဲ့ သမိုင္းဆရာ သန္႔ျမင့္ဦးက “၁၉၈၈ ႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းလမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခားအရံေငြ မရွိသေလာက္ ခမ္းၿပီ။ စစ္တပ္ ဆက္ရပ္တည္ေရး ေလာင္စာ၊ အပိုပစၥည္းနဲ႔ လက္နက္ဝယ္ႏိုင္ေရး ေငြမာလိုသည္။ ႏိုင္ငံျခားအေႂကြး ၆ ဘီလီယံ ေဒၚလာ ဆပ္ရမည့္အျပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ဝန္ေဆာင္စရိတ္ တႏွစ္ ေဒၚလာ ၂ သန္းေက်ာ္လိုသည္” လို႔ ေရးပါတယ္။

ဒီအေျခအေနမွာ တျခားႏိုင္ငံ တႏိုင္ငံဆို IMF မွာ တည္ၿငိမ္ေရးရန္ပံုေငြ ေခ်းမယ္။ ရန္ပံုေငြနဲ႔ တြဲပါလာတဲ့ ပံုမွန္ လုပ္စရာရွိတာေတြကို လုပ္မယ္။ လုပ္ရမွာေတြက ႏိုင္ငံျခားကုန္သြယ္မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ ဖယ္ပစ္၊ ေငြလဲလွယ္မႈႏႈန္း အဆမတန္ ျမႇင့္ထားတာ ျပင္၊ ေငြေဖာင္းပြ မႈ ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔နဲ႔ အစိုးရဘတ္ဂ်က္ လိုေငြျပေနတာ ေလွ်ာ့ဖို႔ ေငြေၾကးနဲ႔ ဘ႑ာအခြန္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ တင္းက်ပ္ဖို႔ပါပဲ။ ျမန္မာျပည္ အဲဒါေတြလုပ္ၿပီး စီးပြားေရးမူဝါဒ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲရင္၊ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေတြ ေလွ်ာ့ပစ္ရင္ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈနည္းလာမယ္။ ဆန္တင္ပို႔မႈလုပ္ ငန္း ေခါင္းျပန္ေထာင္လာမယ္။

သို႔ေသာ္ ျမန္မာျပည္ဟာ သယံဇာတေတြကိုပဲ အားကိုးေနခဲ့တယ္။ ထိုင္းႏိုင္ငံေရးသမားတေယာက္နဲ႔ ညွိၿပီး သစ္ေတြကို ထိုင္း ကုမၸဏီ ေတြဆီ ေရာင္းစားတယ္။ မတန္မရာေစ်းနဲ႔ ခုတ္သြားခဲ့တဲ့ သစ္ေတာႀကီးေတြရဲ့ တန္ဖိုးဟာ ႏိုင္ငံျခားအရံေငြ လိုေနတာကို ျဖည့္ေတာ့ေပး ခဲ့တာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ဒီ ကတိုက္က႐ိုက္တန္ဖိုးဟာ ႏိုင္ငံ့ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဦးတည္တဲ့ တကယ္လိုအပ္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို ေရွာင္လႊဲဖို႔သာ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ဆီ မကူးေျပာင္းႏိုင္ခဲ့ဘဲ ျဖစ္သလို ေမ်ာေနခဲ့တယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္ ေငြ စာရင္း ျပႆနာကလည္း နာတာရွည္ျဖစ္ခဲ့တာ သဘာဝဓာတ္ေငြ႔ေတြ႔ၿပီး ႏိုင္ငံျခားပို႔ရလို႔ ခံသာသြားတယ္။ ၂၀၀၂-၂၀၀၃ မွာ ကုန္သြယ္မႈ ပိုေငြျပလာရာက ဆက္ထိန္းထားႏိုင္ေနပါၿပီ။

က်ေနာ့္ေဆာင္းပါး အဆုံးမွာ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈနဲ႔ စီးပြားေရး ပါမစ္ အငွားခ်မႈ ဆက္စပ္ပုံကို ေဆြးေႏြးတဲ့အခါ ႀကီးထြားလာတဲ့ သဘာဝ ဓာတ္ေငြ႔ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႔မႈက ျခစားမႈကို ပိုႀကီးလာေစေၾကာင္း ေျပာပါ့မယ္။ အခုေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ ျခစားမႈ တခုအ ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခ်င္ပါတယ္။ ဦးျမင့္ကလည္း ဒီအေၾကာင္း ေဆြးေႏြးထားပါတယ္။ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္ (Black market) နဲ႔ ယူဂ်ီ စီးပြား ေရး (Underground economy) တို႔ က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့အေၾကာင္းပါ။

(ဆက္ရန္)

(ယခုေဆာင္းပါးသည္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ စီးပြားေရး အႀကံေပးေခါင္းေဆာင္ ေဒါက္တာဦးျမင့္ ေရးသားေသာ “Corruption: Causes, Consequences and Cures” စာတမ္းအေပၚ ပါေမာကၡေဟာင္း ေဒါက္တာဦးလွျမင့္၏ သေဘာထားအျမင္ျဖစ္သည္။

ေဒါက္တာဦးလွျမင့္သည္ ၁၉၄၅ မွ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္စီးပြားေရးတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡ၊ ၁၉၅၈ မွ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္အထိ ရန္ကုန္ တကၠ သိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္အျဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၅၀ ဝန္းက်င္တြင္ ျမန္မာအစိုးရ၏ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ အႀကံေပးအျဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့ သည္။ လန္ဒန္စီးပြားေရး တကၠသိုလ္တြင္ ပါေမာကၡအျဖစ္ ၁၉၆၆ မွ ၁၉၈၅ ထိ တာဝန္ယူခဲ့ၿပီး သူ၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ စီးပြားေရး သီအိုရီ မ်ားမွာ စီးပြားေရးပညာရွင္ အသိုင္းအဝိုင္းအၾကား အလြန္ဩဇာႀကီးသည္။ ယခု အသက္ ၉၁ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ေသာ ေဒါက္တာဦးလွျမင့္သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕တြင္ အၿငိမ္းစားယူ ေနထိုင္လ်က္ရွိသည္။ ယခုေဆာင္းပါးကို ရဲနည္က ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ဘာသာျပန္ဆိုသည္။)