“ျမန္မာျပည္မွာ တကၠသိုလ္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အႏွစ္သာရ ေပ်ာက္ဆံုးေနတယ္”

လင္းသန္

ျမန္မာႏုိင္ငံက တကၠသိုလ္ေတြကို လံုၿခံဳေရးအျမင္နဲ႔ ထိန္းခ်ဳပ္ေနတာေၾကာင့္ တကၠသုိလ္ရဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အႏွစ္သာရ ေပ်ာက္ဆံုးေနရ တယ္ လို႔ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က မေန႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

“က်မတုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံက လူငယ္ေတြမွာေတာ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း လြတ္လပ္ ခြင့္ ေတြလည္းမရွိ ၾကပါဘူး။ ေက်ာင္းသား ေတြ စည္းကမ္းတက် ျဖစ္ဖုိ႔လုိတယ္ဆုိတဲ့ အျမင္မ်ဳိးနဲ႔ ထိန္းထားခ်င္တဲ့ အတြက္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြဟာ မပီျပင္ ပ်က္ ဆီးခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ေက်ာင္းသားဆုိတာမ်ဳိးက ဒီလုိ ထိန္းခ်ဳပ္ထားလုိ႔ မ ရပါဘူး” လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္က ၿဗိတိန္ ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္မွာ ေျပာခဲ့တာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္က ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ကတည္းက ခ်ီးျမႇင့္ေပးအပ္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ၿမိဳ႕ျပႏွင့္ ေဒ သႏၱရ ဥပေဒ ပါရဂူ (Honorary Doctorate in Civil Law) ဘြဲ႔ကို လက္ခံရယူၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္က တကၠသိုလ္ေတြနဲ႔ ပတ္ သက္လို႔ ေျပာခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္နယ္ေျမကို ၂၄ ႏွစ္ၾကာမွ ျပန္ေရာက္ခဲ့ရတဲ့ ႏုိဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မိတ္ေဆြ ေဟာင္း ေတြ ျဖစ္တဲ့ St. Hugh တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းေတြနဲ႔လည္း ျပန္လည္ေတြ႔ဆံုခြင့္ ရခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပါရဂူ ဘြဲ႕မိန္႔ခြန္းက ႏိုဘဲလ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး မိန္႔ခြန္းနဲ႔မတူဘဲ ေပါ့ေပါ့ပါးပါး ေျပာသြားတာ ဆိုေပမယ့္ နားေထာင္ သူ ေတြကို ျပန္လည္ႏုပ်ိဳသြားၿပီး ေက်ာင္းသားဘဝေတြကို ျပန္အမွတ္ရသြားေလာက္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္မႈရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။

ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းဝန္းအတြင္းမွာ သူငယ္စဥ္က ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ပညာ သင္ၾကားခဲ့ရပံုေတြ၊ သမုိင္း ေနာက္ခံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ေရာက္လာတဲ့၊ အေတြးအျမင္ မတူသူ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ အျမင္ ဖလွယ္ခြင့္ ရခဲ့တာေတြကို ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ က ျပန္ေျပာင္းေျပာျပရင္း ျမန္မာျပည္က တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြနဲ႔ေတာ့ ကြာျခားတယ္လို႔ သူက ေျပာသြားပါတယ္။

တကၠသုိလ္ဆိုတာ၊ ေက်ာင္းဆိုတာ လူငယ္ေတြအတြက္ သူတုိ႔ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ ကမာၻေတြအျဖစ္ ဖန္တီးရမွာ ျဖစ္တဲ့ အေၾကာင္း၊ ဒါမွမဟုတ္ ရင္ လည္း လက္ရွိ ကမာၻႀကီးကို သူတုိ႔ စိတ္ကူးေတြနဲ႔ ပုိင္ဆုိင္ခြင့္၊ ဖန္တီးခြင့္ ရသင့္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္က တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသား ေတြရဲ႕ ဘ၀ေတြကေတာ့ အႏွစ္သာရ ကင္းမဲ့ေနတဲ့အတြက္ စိတ္မေကာင္း ျဖစ္မိတယ္ ဆိုတဲ့အေေၾကာင္း သူက ဆုိပါတယ္။

ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ ပညာေရးစနစ္က အလြန္အေရးႀကီးတဲ့အတြက္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ ပိုမို ေကာင္းမြန္လာဖို႔အ တြက္ ႏုိင္ငံတကာ အသိုင္းအဝန္းက ဝိုင္းဝန္းကူညီ ပံ့ပိုးေပးေစလိုေၾကာင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။

သူ ေအာက္စ္ဖုိ႔ဒ္ တကၠသိုလ္မွာ တက္ေရာက္ ပညာသင္ၾကားခဲ့ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ လူ႔ယဥ္ ေက်းမႈ ပညာရပ္ကို သင္ယူခဲ့ရတဲ့အတြက္ အက်ိဳးမ်ားတယ္၊ ပညာရပ္ေတြကို ေလ့လာ ရာမွာ ေက်ာင္းသခၤန္းစာ တခုတည္းက ေလ့ လာ တာထက္ လူ႔ယဥ္ေက်းမႈ ဘ၀ႀကီးထဲက သင္ယူတာက ပို အက်ိဳးရွိတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ေတြလည္း ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။

လန္ဒန္ကေန ေအာက္စဖုိ႔ဒ္ၿမိဳ႕ေလးဆီ ကားစီးလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ကားလမ္းက ေျပျပစ္ ေခ်ာေမြ႔ေနေပမယ့္ ကားမူးတဲ့ ေဝဒနာကို ခံစားရ တယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္က လမ္းေတြကေတာ့ ၾကမ္းတမ္းေပမယ့္ သူ႔အေနနဲ႔ ခံႏုိင္ရည္ ရွိေနၿပီ ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ရယ္စရာ ေႏွာၿပီး ေျပာ ဆိုခ်ိန္မွာ နားေထာင္တဲ့ပရိသတ္က လက္ခုပ္တီး ရယ္ေမာၾကပါတယ္။

“အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လမ္းေၾကာင္းတခုေပၚ စၿပီး ေလွ်ာက္လွမ္းေနပါၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီလမ္း ဟာ အဂၤလန္မွာ အခု ေတြ႔ေနရတဲ့ အ ေျဖာင့္ ျဖဴးဆုံး လမ္းမ်ဳိးေတာ့ မဟုတ္ေသးပါဘူး။ ေခ်ာေမြ႔မႈ သိပ္မရွိေသးသလို၊ ေသခ်ာ ျပဳျပင္ ထိန္း သိမ္းထားတာလည္း မရွိေသးပါဘူး။ ေျပာရ မယ္ဆုိရင္ အခုက်မတုိ႔ ခရီးက ပန္းတုိင္ကို ေရာက္ေသးတာ မဟုတ္ ဘူး” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေအာက္စ္ဖို႔ဒ္ တကၠသိုလ္ St. Hugh’s College မွာ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္က စတင္ တက္ ေရာက္ ခဲ့ၿပီး ၁၉၆၉ ခုႏွစ္တြင္ ဖီေလာ္ေဆာ္ဖီ၊ ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး ဘာသာရပ္ေတြနဲ႔ B.A ဘြဲ႔ကုိ ရခဲ့ပါတယ္။ လန္ဒန္တကၠသိုလ္ရဲ႕ School of Oriental and African Studies ကေနၿပီးေတာ့လည္း ၁၉၈၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒါက္တာ ဘဲြ႔ကို ရရွိခဲ့ပါေသးတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ အသက္ ၆၇ ႏွစ္ျပည့္ ေမြးေန႔ျဖစ္တဲ့ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ ေန႔ကလည္း လန္ဒန္မွာ ေရာက္ရွိေနတဲ့ တိဗက္ ဘာ သာ ေရး ေခါင္းေဆာင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒလိုင္းလားမားနဲ႔ ၁ နာရီနီးပါး ေတြ႔ဆံုခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီေန႔မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ ၂ ရပ္မွာ မိန္႔ခြန္း ေျပာၾကားမွာပါ။

ျမန္မာ အတုိက္အခံေခါင္းေဆာင္၊ လႊတ္ေတာ္ အမတ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုရဲ႕ ဥကၠ႒ အေနနဲ႔ ၿဗိတိန္ ပါလီမန္မွာ စကား ေျပာခြင့္ရတာဟာ ရွားပါး တဲ့ အခြင့္အေရး ျဖစ္တယ္လို႔ ေလ့လာသူေတြက ဆိုပါတယ္။ အရင္က ၿဗိတိန္ ပါလီမန္ ၂ ရပ္မွာ အေမရိကန္ႏုိင္ငံ လက္ရွိ သမၼတ ဘာရက္ အုိဘားမားနဲ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး Benedict XVI တုိ႔လည္း မိန္႔ခြန္းေျပာၾကား ခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿဗိတိန္ေတာ္ဝင္မင္းသား ခ်ားလ္စ္နဲ႔ ၾကင္ယာေတာ္တို႔ကလည္း သူတို႔ အိမ္ေတာ္မွာ ဒီေန႔ ေတြ႕ဆံုဖို႔ ဖိတ္ၾကား ထား တဲ့ အျပင္ ၿဗိတိန္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ မစၥတာ ေဒးဗစ္ ကင္မရြန္ အပါအ၀င္ ၿဗိတိန္ အစုိးရ ထိပ္ပိုင္း ေခါင္းေဆာင္ ေတြနဲ႔လည္း West minister ခမ္းမမွာ ေတြ႕ဆံုဦးမယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။

အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ လန္ဒန္ ခရီးစဥ္အတြင္းမွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႔က ဆီးက်ိတ္ကင္ဆာနဲ႔ ကြယ္လြန္သြားခဲ့တဲ့ ခင္ ပြန္းသည္ ေဒါက္တာ မုိက္ကယ္အဲရစ္ရဲ႕ အုတ္ဂူကိုလည္း သြားေရာက္ ဂါရ၀ ျပဳခဲ့ ပါေသးတယ္။