ျမန္မာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ျမင့္တက္လာဟု RSF ထုတ္ျပန္

ရန္ပိုင္

အစုိးရသစ္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေၾကာင့္ ျမန္မာ့မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ ပုိမုိလာေၾကာင္းကမာၻ႔ႏုိင္ငံမ်ား၏ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ကုိေစာင့္ၾကည့္ ေလ့လာေနသည့္ ျပင္သစ္ အေျခစုိက္ နယ္စည္းမျခား သတင္း ေထာက္မ်ား အဖြဲ႔ (RSF) ၏ ယေန႔ထုတ္ျပန္သည့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ကမာၻ႔ မီဒီယာ လြတ္လပ္မႈ အညႊန္း အစီရင္ခံစာက ေဖာ္ျပလိုက္သည္။

ျမန္မာ့စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္မွာ ကမာၻ႔အဆင့္ ညြန္းကိန္းမ်ားအရ စစ္အစုိးရလက္ထက္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္တြင္ ေအာက္ဆုံးအဆင့္ သာရွိၿပီး ၂၀၁ ၂ ခုႏွစ္တြင္ အဆင့္ ၁၆၉ ရွိရာမွ ယခုႏွစ္တြင္ အဆင့္ ၁၅၁ သုိ႔ ေရာက္ရွိလာေၾကာင္း အဆုိပါ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ သတ္မွတ္ခ်က္ ျမင့္တက္လာျခင္းမွာ စစ္အစုိးရလက္ထက္ ဖမ္းဆီးေထာင္ခ်ခံထားရသည့္ သတင္းသမားမ်ားႏွင့္ ဘ ေလာ္ဂါမ်ား အက်ဥ္းေထာင္မ်ားအတြင္း မရွိေတာ့ျခင္း၊ မီဒီယာဥပေဒကုိ ေရးဆြဲေနဆဲျဖစ္ေသာ္လည္း စာေပစိစစ္ေရးအဖြဲ႔ ဖ်က္သိမ္းလုိက္ ျခင္း၊ ျပည္ပမီဒီယာမ်ားကုိ ျပည္၀င္ခြင့္ေပးျခင္း စသည့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ စစ္မွန္သည့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ကုိ ဦးတည္ေနသည့္ သိ သာ ေသာ ေျခလွမ္းမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း RSF က ေရးသားထားသည္။

ျပည္သူ႔ေခတ္ ဂ်ာနယ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေဖျမင့္က “လက္ရွိ အေျခအေနကေတာ့ စာေပစိစစ္ေရးကုိ တင္ျပစရာမလုိဘဲ ေရးသားခြင့္ ရေနၿပီ။ ဒါေပမယ့္ ဒီထက္ပုိၿပီး ပုံႏုိပ္ သူမ်ား၊ ထုတ္ေ၀သူမ်ား မွတ္ပုံတင္ ဥပေဒကုိေတာ့ အၿပီးတုိင္ ဖ်က္လုိက္ရင္ အတုိင္း ထက္လြန္ေပါ့” ဟု ဆုိသည္။

အဆုိပါ ဥပေဒသည္ ၁၉၆၂ခုႏွစ္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ လက္ထက္ ျပ႒ာန္းသည့္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ႏွင့္ ပုံႏုိပ္သူမွတ္ပုံတင္ ဥပေဒ ျဖစ္ၿပီး၊ ထုတ္ေ၀ခြင့္ ေလွ်ာက္ထားသည့္အခါ ႀကိဳတင္စိစစ္ျခင္းႏွင့္ ထုတ္ေ၀သည့္အ ခါ သတ္မွတ္ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားႏွင့္ မညီပါက သက္တမ္းတုိးမ ေပး ျခင္း၊ ဖ်က္သိမ္းပစ္ျခင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္သည့္ ဥပေဒျဖစ္သည္။

ထုိ႔အျပင္ စာနယ္ဇင္းမ်ား၏ အေရးသားမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အေရးယူမႈမ်ားရွိလာခဲ့လွ်င္ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒပါ ႏုိင္ငံသားမ်ား ရပုိင္ခြင့္ အခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္အညီ ေဆာင္ရြက္ရန္လုိသည္ဟု ဦးေဖျမင့္က ဆက္ေျပာသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကာစ ပါလီမန္ ဒီမုိကေရစီ အစုိးရ ဖဆပလေခတ္တြင္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆုိေရးသားခြင့္ အျပည့္အ၀ ရွိခဲ့ သည္။

RSF ၏ ညႊန္းကိန္းမ်ားအရ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ရွိသည့္ ႏုိင္ငံမ်ား စာရင္းတြင္ ဥေရာပႏုိင္ငံမ်ားျဖစ္ ဖင္လန္၊ နယ္သာလန္၊ ေနာ္ေ၀ တုိ႔က ထိပ္ဆုံး၌ ရွိေနၿပီး၊ အာရွႏုိင္ငံ မ်ားျဖစ္သည့္ တာ့ခ္မန္နစၥတန္၊ ေျမာက္ကုိရီးယားႏွင့္ အာဖရိကတုိက္ရွိ အီရီထရီးယားတုိ႔က ေအာက္ဆုံးအ ဆင့္ ၌ ဆက္လက္ရွိေနဆဲျဖစ္သည္။

ျမန္မာ့အိမ္နီးခ်င္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံမွာ အဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ ၁၇၃၊ ဗီယက္နမ္မွာ ၁၇၂၊ ကေမာၻဒီးယားမွာအဆင့္ ၁၄၃ တြင္အသီးသီးရပ္တည္ လ်က္ရွိသည္။

RSF ၏ ကမာၻ႔ မီဒီယာလြတ္လပ္ခြင့္ ညႊန္းကိန္းမ်ားသည္ ဒီမုိကေရစီအေရး၊ လူအခြင့္ေရးႏွင့္ လြတ္လပ္စြာေျပာဆုိခြင့္၊ သတင္းထုတ္ျပန္ခြင့္ အ ေပၚတြင္သာ မူတည္ ေကာက္ယူထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး ႏုိင္ငံေရးစနစ္ အေပၚတြင္ တိုက္႐ိုက္ မူတည္မထားေၾကာင္း အဆုိပါအဖြဲ႔၏ အေထြေထြ အ တြင္းေရးမႉး Christophe Deloire က ဆုိသည္။

ထုိအစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာသည့္ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ လတ္တေလာ ျဖစ္ပြားေနသည့္ ကခ်င္ပဋိပကၡႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လမ္း ေလွ်ာက္သူမ်ားအား သတင္းမွတ္တမ္း ယူေနသည့္ ျပင္သစ္ႏုိင္ငံသား Mr. Christofa ဆုိသူကုိ ယေန႔ ေန႔လယ္ပိုင္းတြင္ အာဏာပုိင္ မ်ားက သူတည္းခုိေနရာ ေတာင္ငူၿမိဳ႕ အေမ့အိမ္ တည္းခိုခန္းမွ လာေရာက္ ေခၚေဆာင္သြားၿပီး ရန္ကုန္ အျပည္ျပည္ဆုိင္ရာ ေလဆိပ္မွတဆင့္ ယေန႔ညေနပုိင္းတြင္ ျပည္ႏွင္ဒဏ္ ေပးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။