CPJ ၏ ႏုိင္ငံတကာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆု ဦးေအာင္ေဇာ္ လက္ခံရယူ

ဧရာ၀တီ

အေမရိကန္ႏုိင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ အေျခစိုက္ သတင္းသမားမ်ား အကာအကြယ္ေပးေရး ေကာ္မတီ (CPJ)က ခ်ီးျမွင့္ ေပးအပ္ေသာ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံတကာသတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဆုကုိ ႏို၀င္ဘာလ ၂၅ ရက္ေန႔ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ဆု ခ်ီးျမႇင့္ပဲြ အခမ္းအနားတြင္ ဧရာတီသတင္းဌာန တည္ေထာင္သူ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္က ကိုယ္တိုင္တက္ေရာက္ ဆုလက္ခံရယူသည္။

ကမာၻတ၀န္း သတင္းလြတ္လပ္မႈအတြက္ အကာအကြယ္ေပး ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကုိင္ေန သည့္ လြတ္လပ္၍ ေငြေၾကး အက်ိဳးအျမတ္ အတြက္ ဖြဲ႔စည္းထားျခင္း မဟုတ္ေသာ CPJ က ႏုိင္ငံတကာ သတင္းလြတ္ လပ္ခြင့္ ဆုကို ႏွစ္စဥ္ ခ်ီးျမွင့္ လာရာ ၂၄ ႀကိမ္ေျမာက္ ၿပီျဖစ္ၿပီး ၂၀၁၄ ခုႏွစ္အတြက္ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ဆု မ်ား“ 2014 International Press Freedom Award” ဆုမ်ားကို ဧရာ၀တီ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္ အပါအ၀င္ သတင္းသမား ၄ ဦးကုိ ခ်ီးျမွင့္ ေပးအပ္ လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံတကာသတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုရရွိသူမ်ားမွာ ဧရာ၀တီ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္၊ အီရန္ ႏုိင္ငံ မွ အလြတ္ သတင္းေထာက္ ( ယခင္ အီရန္ အစၥလမ္မစ္ သတင္း ေအဂ်င္စီ IRNA အယ္ဒီတာေဟာင္း) ဆီယမ္မတ္ခ္ ဂါဒီရီ ( Siamak Ghaderi)၊ ေတာင္အာဖရိကႏုိင္ငံက စီးတီး ပရက္စ္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ မစၥတာ ဖာရီယယ္ ဟာဖာဂ်ီး(Ferial Haffajee) ႏွင့္ ႐ုရွား ႏိုင္ငံက Russian independent TV channel Dozhd အယ္ဒီတာခ်ဳုပ္ မီေခးလ္ ဇုိင္ဂါ ( Mikhail Zygar ) တုိ႔ျဖစ္သည္။

ႏုိင္ငံတကာသတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ဆုရရွိျခင္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဧရာ၀တီ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္ ဦးေအာင္ေဇာ္က “က်ေနာ့္ရဲ႕ ဒီ ဧရာ၀တီ Team တခုလံုးေရာ၊ ေနာက္ ျမန္မာျပည္တြင္းမွာ Press Freedom နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Independent Journalism နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ Promote လုပ္ေနတဲ့ သူေတြကိုလည္း ေပးတယ္လို႔ က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ခံစားရတယ္။ အဲ့ဒါကို လည္း က်ေနာ္ Share လုပ္ပါတယ္။ ဒီဆုကလည္း ဒီလို အခ်ိန္မ်ိဳးမွာ ေရြးေပးတဲ့ ကာလျဖစ္တယ္ ဆိုေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ေနာက္ကို ျပန္သြားေနတဲ့ အခ်ိန္ ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီး ေျပာေနၾကတဲ့၊ ျမင္ေနၾကတဲ့ကာလ၊ ပဋိပကၡေတြလည္း ပိုၿပီးေတာ့ မ်ားလာတဲ့ကာလ၊ တုိင္းျပည္မွာဆုိရင္လည္း Press Freedom ကို Promote လုပ္ေနတဲ့ Journalist ေတြ၊ အယ္ဒီတာေတြ ျပန္ၿပီး ေထာင္ခ်ခံေနရတဲ့ကိစၥ အဲ့ဒါမ်ိဳးေတြနဲ႔ ပတ္သက္တယ္ဆုိေတာ့ ဒီဆုက ဧရာ၀တီကိုေရာ၊ တျခား Journalist ေတြ၊ Reporter ေတြကိုလည္း အကာအကြယ္တခု အေနနဲ႔ ေပးတယ္၊ အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ အဲဒီလိုမ်ိဳး ခံစားရတယ္” ဟု ဗီအုိေအသတင္းဌာန(ျမန္မာပိုင္း)သုိ႔ ေျပာဆုိသည္။

လတ္တေလာ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ဦးေအာင္ေဇာ္က “က်ေနာ္တို႔ ဒီ ျပန္၀င္ခြင့္ ရတယ္ ဆိုကတည္းကေပါ့ေလ။ က်ေနာ္တုိ႔လို အျပင္မွာေနတဲ့ သူေတြကို ဖိတ္ေခၚတယ္ ေျပာေတာ့လည္း က်ေနာ္တုိ႔ ၀င္သြား တယ္ေပါ့ေလ ။ဒါေပမယ့္ အဲ့ဒီကာလအတြင္းမွာ က်ေနာ္တုိ႔က အရင္လိုပဲ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ရွိေနတဲ့ space ကို က်ေနာ္တုိ႔က မိမိအသံကို မေပ်ာက္ဘဲနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ ေျမယာသိမ္းတဲ့ ကိစၥေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အၾကမ္းဖက္တဲ့ ကိစၥ ေတြ၊ ေနာက္ အခု ျဖစ္ေနတဲ့ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြ ေနာက္ Journalist ေတြ၊ သတင္းေထာက္ေတြကို ဖမ္းဆီး ႏွိပ္ကြပ္တဲ့ ကိစၥေတြ၊ ေနာက္ ျမန္မာျပည္မွာ အႀကီးအက်ယ္ လိုအပ္ေနတဲ့ National Reconciliation ေပါ့ေနာ္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး ဆိုတဲ့ ကိစၥေတြ၊ Corruption ေတြ၊ အဲ့ဒီ Scandal ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို က်ေနာ္တို႔က စိုက္လိုက္ မတ္တပ္ကို ေရးသားေဖာ္ျပခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္ထင္တယ္၊ အစိုးရ ကိုယ္တုိင္ကိုက က်ေနာ္တုိ႔ကို ေတာ္ေတာ္ မ်က္မုန္းက်ိဳးၿပီး ေခၚယူႀကိမ္းေမာင္းတာေတြ ေခၚယူၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ကို Tone Down လုပ္ဖို႔ေျပာခဲ့တာေတြ ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

ျမန္မာႏုိ္င္ငံတြင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ မရွိေသးဘဲ သတင္းသမားမ်ား ေထာင္ခ် ဖမ္းဆီး ခံေနရဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ျမန္မာ့ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္သည္ ဆက္လက္ရုန္းကန္ ေနရဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ဦးေအာင္ေဇာ္က ဗီအုိေအ သတင္း ဌာန (ျမန္မာပုိင္း)သုိ႔ ဆက္လက္ေျပာဆုိသည္။

“လြန္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁၊ ၂၀၁၂ က ရခဲ့တဲ့ က်ေနာ္တုိ႔ Space က ျပန္ၿပီးေတာ့မ်ား နည္းသြားၿပီလားဆုိတဲ့ စိုးရိမ္မႈေတြ က်ေနာ္တို႔ ကိုယ္တိုင္မွာ ရွိပါတယ္။ ဒီဟာကိုလည္း က်ေနာ္တုိ႔ ဒီမွာပဲ Briefing ေတြမွာလည္း က်ေနာ္တုိ႔ အဲ့ဒါကို ေျပာေနတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Cronies Media ေတြ ေပၚလာတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြရဲ႕သားသမီးေတြက မီဒီယာေတြကို သူတို႔မွာ ပိုင္ဆုိင္တဲ့ ပစၥည္းေတြနဲ႔ ၀ယ္ထားတာေတြ အမ်ားႀကီးရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဒီျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက အခုထက္ထိ အသက္ ရွိေနေသးတယ္။ ခ်ဳပ္ကိုင္ထားတာလည္းရွိတယ္။ အထူးသျဖင့္ တယ္လီေဗးရွင္းနဲ႔ ေရဒီယုိ ကို သူတို႔ပဲ ထိန္းခ်ဳပ္ ထားတယ္။ အဲ့ဒါေတြကေတာ့ က်ေနာ္ထင္တယ္ ျမန္မာျပည္အတြက္ မေကာင္းတဲ့ လကၡဏာေတြပဲလို႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆ ရတယ္ေပါ့။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြ၊ Journalist ေတြကို အခု ၁ ႏွစ္၊ ၂ ႏွစ္အတြင္းမွာ ျပန္ၿပီးေတာ့ ဖမ္းဆီး လာတဲ့ကိစၥေတြ၊ တခ်ိဳ႕ကိစၥက Defamation ေလာက္ပဲ သြားရမယ့္ကိစၥမ်ိဳး၊ ဒါမွမဟုတ္ဘဲနဲ႔ Civilian Court မွာ Fine ေပးလို႔ ရလ်က္သားနဲ႔ ေလ်ာ္ေၾကးေပးလို႔ ရလ်က္သားနဲ႔ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ေထာင္ခ်ပစ္တာေတြ၊ ေထာင္ခ်တဲ့ အခါမွာလည္း အရင္ တုန္းက ၿဗိတိသွ် Law ေတြကိုပဲ ျပန္သံုးၿပီးေတာ့ ေထာင္ခ်ပစ္တာေတြ၊ ၅ ႏွစ္ကေန ၁၀ ႏွစ္ ခ်ပစ္တာေတြက က်ေနာ္ ထင္တယ္ ေကာင္းတဲ့အလားအလာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ၎က ဆုိသည္။

ဦးေအာင္ေဇာ္သည္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ႏွင့္ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ တက္ႂကြစြာ ေဆာင္ရြက္ လႈပ္ရွားသူ အျဖစ္ နယ္သာလန္အေျခစိုက္ Prince Claus Fund ၏ Prince Claus Award ကို ခ်ီးျမွင့္ခံရၿပီး၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ကလည္း Stanford University ၏ Walter H. Shorenstein Asia-Pacific Research Center (Shorenstein APARC)က ခ်ီးျမွင့္သည့္ Shorenstein Journalism Award ဆုကုိ ရရွိခဲ့ေသးသည္။