အထီးက်န္ လူထု ေခါင္းေဆာင္

ေကလတ္

ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဟာ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ စေနေန႔မွာ အသက္ ၆၅ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာ ဆက္ၿပီး ပိတ္ေလွာင္ ခံထားရဦးမယ္ မသိတဲ့ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဘ၀နဲ႔မို႔ သူ႔ရဲ႕ အင္းလ်ား ကန္ေဘးက ေနအိမ္မွာ သူယံုၾကည္ရတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ အေဖာ္ႏွစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ေမြးေန႔ပြဲ က်င္းပဖို႔ေတာ့ ရွိဟန္မတူပါဘူး။

နာမက်န္းျဖစ္ေနတဲ့ မိခင္ႀကီးကို ျပဳစုဖို႔ ေမြးရပ္ေျမကို ျပန္လာၿပီး တႏွစ္အၾကာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ၂၀ ရက္ေန႔မွာ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ အဖမ္းခံရတာပါ။ အဲဒီေန႔ကစၿပီး ေရတြက္မယ္ဆိုရင္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၁ ႏွစ္ အတြင္းမွာ သူ အက်ဥ္းစံ ဘ၀နဲ႔ ေနခဲ့ရတာ စုစုေပါင္း ၁၄ ႏွစ္နဲ႔ ၈ လရွိပါၿပီ။ ဒီကာလေတြ အတြင္းမွာ စစ္အစိုးရက ေႏွာင့္ယွက္ ဒုကၡေပးတာကိုလည္း ေတာက္ ေလွ်ာက္ ခံခဲ့ရတာျဖစ္ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနာက္ဆံုး အဖမ္းခံရတာကေတာ့ ဒီပဲယင္း လူသတ္ပြဲလို႔ အမ်ားက သိထားတဲ့ တိုက္ခုိက္မႈႀကီး အၿပီး ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလ ၃၀ ရက္ေန႔မွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စည္းရံုးေရးခရီး လွည့္လည္ေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ကားတန္းကို စစ္အစိုးရရဲ႕ ေနာက္ပါ လူတစုက အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး သူကိုယ္တိုင္ ေသတြင္းက လက္မတင္ေလး လြတ္ခဲ့တာပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ဟာ အဲဒီအခ်ိန္ကစလို႔ အခုထိ အထိန္းသိမ္း ခံေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲ ျဖစ္ေနေန ၂၀၀၃ ခုႏွစ္ ေမလကစလို႔ ျပင္ပကမၻာနဲ႔ ထိေတြ႔ခြင့္ ရတယ္ဆိုရံုေလာက္ပဲ ရွိတဲ့၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗဲလ္ဆုကို ဆြတ္ခူးခဲ့တဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားစုအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ မီးအိမ္အျဖစ္ ဆက္ လက္ တည္ရွိေနဆဲပါ။

ႏိုင္ငံ့ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရတဲ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္တေယာက္ အခုအခ်ိန္မွာ ကိုယ္စိတ္ႏွလံုးကို
ရွင္သန္ေအာင္ ေမြးျမဴရင္း သူ႔ရဲ႕ အခ်ိန္ေတြကို ျဖတ္ေက်ာ္ေနပါတယ္။ တရားထိုင္၊ စာဖတ္၊ ေရဒီယိုနားေထာင္တာေတြ ပံုမွန္ လုပ္ၿပီး ရံဖန္ရံခါ ၂ လိုင္းပဲရွိတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ရုပ္ျမင္သံၾကားကိုလည္း ၾကည့္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။

သူ႔ဆီကို အဂၤလိပ္နဲ႔ ျပင္သစ္လိုေရးထားတဲ့ စာအုပ္ေတြ ယူလာေပးဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သူ႔ေရွ႕ေနကို မွာဖူးပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဘာပစၥည္းပစၥယပဲ ယူလာလာ ၿခံေရွ႕က လံုၿခံဳေရးေတြက ေစ့ေစ့စပ္စပ္ စစ္ေဆးၿပီးေတာ့မွပဲ သူ႔ဆီကို ေရာက္တာပါ။ မႏွစ္တုန္းကေတာ့ စီးပြားေရးပညာရွင္ ဂ်ိဳးဇက္ စတစ္ဂလစ္ က သူ႔ရဲ႕စာအုပ္ “Globalization and Its Discontent” ကို ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ထံ လက္ေဆာင္အျဖစ္ ေပးခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။

ပ်က္သြားတာ ႏွစ္အေတာ္ၾကာၿပီ ျဖစ္ေပမယ့္ ျပင္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားမရွိတာမို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူ၀ါသနာႀကီးလွတဲ့ စႏၵရားကိုလည္း ဆက္မတီးႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ စႏၵရား တီးမယ့္အစား ပန္းခ်ီဆြဲေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ပန္ခ်ီကား အေတာ္ မ်ားမ်ား ဆြဲၿပီးၿပီလို႔လည္း သူ႔ရဲ႕ မိတ္ေဆြရင္းေတြက ဆိုပါတယ္။ တေန႔ေန႔မွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ပန္းခ်ီကားေတြကို က်ေနာ္တို႔ ျမင္ေတြ႔ခြင့္ရမွာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဘ၀က ေအးခ်မ္းတည္ၿငိမ္ေနတယ္လို႔ လူေတြ ထင္ေကာင္း ထင္ႏိုင္ေပမယ့္ တကယ္တမ္းမွာ အဲဒီလို မဟုတ္ပါဘူး။ မႏွစ္တုန္းကဆိုရင္ တရားရင္ဆိုင္မႈေတြနဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလး ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရတာပါ။ သူ႔ရဲ႕ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္ ၁၈ လ ထပ္တိုးတဲ့ ကိစၥကို အယူခံ၀င္ရတာရယ္၊ သူ႔ရဲ႕ အစ္ကို ဦးေအာင္ဆန္းဦးက အိမ္ကိုအေမြခြဲတာရယ္၊ သူအိမ္ျပင္တဲ့ ကိစၥကို ကန္႔ကြက္တာေတြရယ္၊ ဒါေတြကို သူ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။

မိသားစုျပႆနာ၊ ေနာက္တခုကေတာ့ သူ႔ ေဆြမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေအးက သူ႔အိမ္ၿခံ၀င္းထဲက ေျမတကြက္ကို ဖဲ့ေရာင္းဖို႔ ႀကိဳးစားတဲ့ ကိစၥပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ေရွ႕ေနေတြက ဒီကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဦးခင္ေမာင္ေအးကို အမႈဖြင့္ဖို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို အႀကံေပးၾကပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က “အင္းလ်ားကန္ထဲေရကူးသူ” ဂြ်န္ ဝီလ်ံ ယက္ေထာကို ေနအိမ္မွာ လက္ခံမႈနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တရားရင္ဆိုင္ေနရခ်ိန္မွာ စစ္အစိုးရက သူ႔ၿခံထဲက ေျမေရာင္းတဲ့ကိစၥကို သတင္းစာေတြထဲမွာ ေဖၚျပခဲ့ပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ မိခင္က သူ႔ကို ေျမ တေနရာေပးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဦးခင္ေမာင္ေအးရဲ႕ အခိုင္အမာေျပာၾကားခ်က္ေတြဟာ စာနဲ႔ ေရးသားထားတဲ့ အေထာက္အထားေတြ မျပႏိုင္တာမို႔ အရာမထင္ခဲ့ပါဘူး။ တကယ္တမ္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မိခင္က ဦးခင္ေမာင္ေအးကို ၿခံထဲမွာ ခဏေနထိုင္ခြင့္ပဲ ေပးခဲ့တာပါ။ အဲဒါကို သူက အိမ္ေဆာက္ဖို႔အထိ လုပ္တာမို႔ သိသိခ်င္းပဲ သူ႔မိခင္က ဦးခင္ေမာင္ေအးကို ၿခံထဲက ႏွင္ထုတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။

တရားေရးကိစၥေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ အရမ္းကို ဦးေႏွာက္ေျခာက္စရာ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း သူက သူ႔ပါတီျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (NLD) ရဲ႕ ကံၾကမၼာကို ပိုၿပီး စိုးရိမ္ေနခဲ့တာပါ။

ဒါေၾကာင့္လည္း တရားမွ်တမႈ မရွိတဲ့ ဥပေဒေတြအရ က်င္းပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါ၀င္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရဖို႔အတြက္ ပါတီ မွတ္ပံုတင္ဖို႔ စဥ္းေတာင္ မစဥ္းစားဘူးလို႔ သူ႔ေရွ႕ေနကေနတဆင့္ NLD ကို ေဒၚေဆာင္ဆန္းစုၾကည္က စကားပါးခဲ့တာပါ။ သူ႔စကားက NLD ဗဟုိေကာ္မတီေကာ္မတီရဲ႕ ေရြးေကာက္ပြဲ မ၀င္ေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚမွာ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့တာ အေသအခ်ာပါပဲ။

ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ခိုင္မာတဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ရွိေပမယ့္ တကယ္တမ္း ေရြးေကာက္ပြဲမ၀င္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်တာဟာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အတြက္ လြယ္ကူတဲ့ အရာေတာ့ မဟုတ္လွပါဘူး။ ေမလ ၇ ရက္ေန႔တုန္းက NLD ပါတီ ဖ်က္သိမ္းခံရတာ ၿပီးေတာ့ သူေရရွည္လက္တြဲခဲ့တဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္တခ်ိဳ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီ အသစ္ေထာင္သြားေတြဟာလည္း သူ႔အတြက္ စိတ္ခ်မ္းသာစရာ ကိစၥေတြ မဟုတ္ပါဘူး။

NLD ဖ်က္သိမ္းမခံရခင္ တလေလာက္အလို ဧၿပီ ၁၁ ရက္ေန႔က ႏွလံုးေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္တဲ့ က်န္းမာေရးျပႆနာေတြေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ရန္ကုန္ေဆးရံုႀကီးမွာ ေခတၱ ေဆးကုသမႈ ခံခဲ့ရပါေသးတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ သူ႔ရဲ႕ေရွ႕ေန၊ မိသားစုဆရာ၀န္ေတြနဲ႔ ပံုမွန္ ေတြ႔ဆံုေလ့ရွိပါတယ္။ တခါတေလမွာေတာ့ အိမ္ျပင္ဖို႔ အတြက္ နားလည္တဲ့သူနဲ႔ တုိင္ပင္တာမ်ိဳးလုပ္ပါတယ္။ သူ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ေနရစဥ္အတြင္းမွာ ႏိုင္ငံျခားသံတမန္ေတြ ဒါမွ မဟုတ္လည္း စစ္အစိုးရရဲ႕ ၾကားခံဆက္သြယ္ေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဖို႔ စစ္တပ္လံုၿခံဳေရးေတြနဲ႔ အတူ ရံဖန္ရံခါ အျပင္ထြက္ခြင့္ရတာမ်ိဳးလည္း ရွိပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ တေယာက္တည္း အထီးက်န္ ပ်င္းရိ ညည္းေငြ႔စရာေကာင္းတဲ့ဘ၀မွာ ေရရွည္ေနေနရျခင္းက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို စိတ္ဓာတ္ေရးရာအရ ထိခုိက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ သူမိသားစုနဲ႔ အရြယ္ေရာက္ေနၿပီျဖစ္တဲ့ သားႏွစ္ေယာက္ကို လြမ္းမိမယ္ဆိုတာ သဘာ၀က်ပါတယ္။ အခုဆိုရင္ သူ႔မွာ သူမျမင္ဘူးေသးတဲ့ ေျမးေတြေတာင္ ရွိေနပါၿပီ။

ျမန္မာျပည္ ဒီမိုကေရစီတိုက္ပြဲက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မိသားစုအေရးထက္ တိုင္းျပည္အေရးကို ပိုဦးစားေပးေစခဲ့တာပါ။ ခင္ပြန္းသည္ျဖစ္တဲ့ အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး ေဒါက္တာ မိုက္ကယ္လ္အဲရစ္ ဟာ သူ အထိန္းသိမ္းခံေနရစဥ္ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွာ ကင္ဆာေရာဂါ နဲ႔ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါတယ္။ မကြယ္လြန္ခင္ ဇနီးသည္နဲ႔ ေတြ႔ခြင့္ေတာင္းခဲ့ေပမယ့္ သူ႔ကို စစ္အစိုးရက ျပည္၀င္ခြင့္ မေပးခဲ့ပါဘူး။

ေဒါက္တာမိုက္ကယ္လ္အဲရစ္ဟာ ဇနီးသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ စစ္အစိုးရ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို အၿမဲတမ္း ပံ့ပိုးခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဦး ၁၉၇၂ ခုႏွစ္မွာ လက္မထပ္ခင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေဒါက္တာမိုက္ကယ္လ္အဲရစ္ဆီကို ေရးတဲ့ စာထဲမွာ “ရွင့္ကို က်မ တခုပဲ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ တကယ္လို႔ က်မကို က်မရဲ႕ ျပည္သူလူထုက လိုအပ္လာရင္ သူတို႔နဲ႔အတူ က်မရဲ႕တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္ဖို႔ ရွင္ က်မကို ကူညီဖို႔ပါပဲ” လို႔ ထည့္ေရးခဲ့ပါတယ္။ ေဒါက္တာမုိက္ကယ္လ္ အဲရစ္က သူေပးခဲ့တဲ့ ကတိကို ေနာက္ဆံုးေသတဲ့အထိ တည္သြားခဲ့သူပါ။

ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ တရားခြင္မွာ ႏိုင္ငံျခားသားကို တရားမ၀င္လက္ခံထားမႈနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ျပစ္ဒဏ္ခ်ခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ဦးက ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊရဲ႕ အထူးအမိန္႔စာကို ဖတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒီအမိန္႔စာထဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ ျပစ္ဒဏ္ကို တ၀က္ေလွ်ာ့ခ်ေၾကာင္းနဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ “ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနမယ္” ဆိုရင္ က်န္တဲ့ ျပစ္ဒဏ္ တ၀က္ကိုလည္း ဆိုင္းငံ့ထားမယ့္အေၾကာင္းေတြ ပါပါတယ္။

သူ႔ရဲ႕ အရင္တုန္းက ေဆာင္ရြက္ခဲ့တာေတြနဲ႔ တိုင္းတာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ စစ္အစိုးရရဲ႕ ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ေနမယ္ဆိုရင္ ဆိုတဲ့ အခ်က္နဲ႔ ကိုက္ညီမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူကေတာ့ သူရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာ၊ ႏူးညံ့မႈ၊ သူရသတၱိ ေတြနဲ႔ပဲ ဆက္လက္ ေနထိုင္သြားပါလိမ့္မယ္။

တခါတုန္းက ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းတခုမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က “က်မ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါလို႔ က်မကိုယ္ က်မ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔ အနစ္နာခံတယ္လို႔ မျမင္ပါဘူး။ ဒါက ေရြးခ်ယ္မႈပါ။ တကယ္လို႔ ရွင့္အေနနဲ႔ တခုခုကို လုပ္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္ တယ္ဆိုရင္ ကိုယ္က်ိဳးစြန္႔အနစ္နာခံတယ္လို႔ မေျပာသင့္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ရွင့္ကို ဘယ္သူကမွ အတင္းအဓမၼ လုပ္ခုိင္းတာ မဟုတ္လို႔ပါ” လို႔ ေျပာခဲ့ဖူးပါတယ္။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ မိသားစုကို ခြဲခြာတာ၊ အထိန္းသိမ္းခံရတာ၊ သူ႔ပါတီကို ဖ်က္သိမ္းတာ စတဲ့ ခက္ခဲလွတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈေတြ ကို အမ်ားႀကီး လုပ္ခဲ့သူပါ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအရာေတြကို အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈနဲ႔ လြတ္ေျမာက္မႈေတြကို ကာကြယ္ဖို႔ ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ မဆုတ္မနစ္တဲ့ ရပ္တည္ခ်က္နဲ႔ ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေၾကာင့္ပဲ ျမန္မာနဲ႔ ကမၻာ့ျပည္သူေတြက သူ႔အေပၚ ခ်စ္ခင္မႈနဲ႔ ေလးစားမႈေတြ တိုးပြားလာခဲ့တာပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူထုေထာက္ခံမႈကို သိမ္းက်ံဳးရယူထားတဲ့ လူထုေခါင္းေဆာင္ပါပဲ။

Solitude and Dignity By Kay Lattကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။