Monday, July 22, 2013

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံံ ဒီမိုကေရစီ ေအာင္ျမင္မႈ၏ ဆန္႔က်င္ဘက္ (၂)

အက္ဒ္ဝပ္ အက္စ္ပင္နယ္လ္

ႏိုင္ငံၿပိဳကြဲမည့္အေရးအား တားဆီးျခင္း

အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံသားမ်ားအဖို႔ ၎တို႔၏ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္စဥ္အတြင္း အႀကီးအက်ယ္ ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ေစသည့္ ျဖစ္ရပ္မွာ ထိုအသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္စဥ္ႏွင့္အတူ ပါလာသည့္ ေဒသအလိုက္ ျဖစ္ပြားေနေသာ ပဋိပကၡ လႈိင္းလုံးမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၉၈ ဆူဟာတို အစိုးရ ျပဳတ္က်ၿပီး (အခ်ဳိ႕ျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ ဆူဟာတို လက္ထက္တြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္) ေနာက္တြင္ ေဒသအလိုက္ ျပင္းထန္ေသာ ပဋိပကၡမ်ား အေျမာက္အမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့သည္။ ေသဆုံးသူဦးေရ စုစုေပါင္း ၁၉၀၀၀ ခန္႔ရိွၿပီး အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ဆိုဗီယက္ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ ယူဂိုဆလားဗီးယား ႏိုင္ငံမ်ားကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံၿပိဳကြဲေစမည့္ အႏၲရာယ္ႏွင့္ နီးနီးကပ္ကပ္ ႀကဳံေတြ႔ခဲ့ရသည္။

အၾကမ္းဖက္မႈ အမ်ားစုမွာ အဓိကအားျဖင့္ ေဒသအဆင့္အတြင္ ျဖစ္ပြားေလ့ရွိသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာေဒသမ်ား ဥပမာအားျဖင့္ ကာလီမန္တန္ ေဒသတြင္ ေဒသခံမ်ား လူမ်ဳိးစု အုပ္စုမ်ားက အင္ဒိုနီးရွား၏ အျခားေဒသမ်ားမွ လာေရာက္ အေျခခ် ေနထိုင္သူမ်ားကို အစုအလိုက္အၿပဳံလိုက္ သတ္ျဖတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ အျခားေသာ ေဒသမ်ား ျဖစ္သည့္ အန္ဘြန္၊ ေျမာက္ မာလုကူ ႏွင့္ ဆူလာေဝစီ အလယ္ပိုင္းရိွ ပိုဆို ေဒသမ်ားတြင္လည္း ဘာသာေရး အဖြဲ႕႔အစည္းအမ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကားႏွင့္ လူမ်ဳိးစုမ်ားအၾကား စစ္ပြဲငယ္မ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ၾကသည္။ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏိွပ္ကြပ္ျခင္း ခံထားခဲ႕ရသည့္ အေရွ႕တီေမာ၊ ပါပူဝါႏွင့္ အာေခ်းေဒသမ်ားတြင္ ခြဲထြက္လႈပ္ရွားမႈမ်ား ပိုမိုျပင္းထန္လာၿပီး အေရွ႕တီေမာ၊ ခြဲထြက္ လက္နက္ကိုင္မ်ား အလြန္ အားေကာင္းသည့္ အာေခ်း ႏွင့္ အတန္ငယ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာ္လည္း ခြဲထြက္ေရး ဆႏၵျပင္းထန္ေသာ ပါပူဝါေဒသမ်ားတြင္ ကုလသမဂၢက ႀကီးမူးသည့္ ျပည္သူဆႏၵခံယူပြဲမ်ား က်င္းပရသည့္ အဆင့္တိုင္ေအာင္ ျပင္းထန္ခဲ့သည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ အင္ဒိုနီး႐ွား ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ စိုးရိမ္စရာ အေကာင္းဆုံး ျဖစ္ခဲ့သည္မွာ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ခြဲထြက္ေရး လႈပ္႐ွားမႈမရိွခဲ့ေသာ ဆူမားၾတားေဒသရိွ ေရနံႂကြယ္ဝေသာ ျပည္နယ္ျဖစ္သည့္ Riau ေဒသတြင္ ခြဲထြက္ေရးလကၡဏာမ်ား ေတြ႔လာရျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။

ထိုပဋိပကၡတိုင္းတြင္ ေဒသခံလူထုသည္ ၎တို႔၏ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၿမိဳသိပ္ခဲ႕ရေသာ နာၾကည္းမႈမ်ား ျဖစ္သည့္ ဗဟိုအစိုးရ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ႀကီးမားျခင္း ႏွင့္ ေဒသခံမ်ား၏ အက်ဳိးစီးပြားအား လ်စ္လ်ဴ႐ႈထားျခင္း သို႔မဟုတ္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံရျခင္းမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ၾကသည္။ ထိုပဋိပကၡအမ်ားစုတြင္ ေဒသခံအစိုးရအေပၚ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ေရး အတြက္ ေဒသခံ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစား အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမ်ားႏွင့္ ထိုေဒသခံအစိုးရ၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္အရ ရရိွလာမည့္ အက်ဳိးအျမတ္မ်ားအေပၚ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမ်ား အေျမာက္အမ်ား ပါဝင္သည္။ အၾကမ္းဖက္မႈ အမ်ားစုမွာ ေဒသအလိုက္ ျဖစ္ပြားၾကေသာ္လည္း လူအမ်ား၏ နာၾကည္းမႈႏွင့္ အထက္လႊာမ်ား အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွာ ေဒသကို ေက်ာ္လြန္ေနသည္။ ႏိုင္ငံတစ္ဝန္းရိွ ေဒသတိုင္းတြင္ ေဒသခံအထက္လႊာ လူတန္းစားမ်ားအၾကား အာဏာရရွိရန္ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈမွာ အလြန္ႀကီးမားၿပီး တခါတရံ ထိုၿပိဳင္ဆိုင္မႈႏွင့္ အတူ လူမ်ဳိးစြဲစိတ္ဓာတ္မ်ား ျပန္လည္ ထြန္းကားလာသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ဆယ္စုႏွစ္ တခုခန္႔ၾကာေသာအခါ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ ထိုအေျခအေနမ်ားကို ေအာင္ျမင္စြာ ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုပဋိပကၡ မီးလွ်ံမ်ားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံ တစစီ ၿပိဳကြဲသြားသည့္ အေျခအေနမ်ဳိးအထိ မေရာက္ရိွဘဲ ဆူဟာတို အလြန္ အေစာပိုင္းကာလ အၾကမ္းဖက္မႈ ပဋိပကၡမ်ားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈမ်ားေၾကာင့္ ေလ်ာ့ပါးသြားသည္၊ ၿငိမ္းေအးသြားသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး အေစာပုိင္းကာလမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ႕ေသာ ဂ်ာဗားေဒသႏွင့္ အျခားေသာ အျပင္ဘက္ရိွ ကၽြန္းမ်ားအၾကား ျဖစ္ပြားေသာ ေဒသအခ်င္းခ်င္းၾကား ပဋိပကၡမွာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ႏိုင္ငံေရးတြင္ အဓိကလကၡဏာအျဖစ္ ပါဝင္ျခင္း မရိွေတာ႕ေခ်။ ခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား အားလုံးအား ထိန္းသိမ္းထားႏိုင္ခဲ႕သည္။ ဤအေျခအေနမ်ဳိးသို႔ ေရာက္ရိွေစသည့္ အေၾကာင္းအရင္းခံ အေျမာက္အမ်ားရိွသည္။ သို႔ေသာ္ အေၾကာင္းအရင္း အားလုံးကို မတင္ျပေတာ့ဘဲ ထိုအထဲမွ အေရးအႀကီးဆုံး သုံးခ်က္အား ထုတ္ႏုတ္ တင္ျပလိုပါသည္။

ပထမအခ်က္မွာ ႏိုင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္ ေရြးခ်ယ္မႈမွာ အလြန္အေရးႀကီးသည္ဟု ဆိုခ်င္သည္။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္မွစ၍ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံသည္ အခ်ဳိးက် ေရြးေကာက္ပြဲ ပုံစံအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေျပာင္းလဲက်င့္သုံးခဲ႕သည္။ ထိုစနစ္အရ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို ကိုယ္စားလွယ္တဦးထက္ ပိုေသာ မဲဆႏၵနယ္မ်ားမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမွာက္ေလ့ရိွသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး သမားမ်ားက အေရြးေကာက္ခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႔၏ မဲဆႏၵရွင္မ်ားအေပၚ တာဝန္ယူမႈ ပိုမိုျမင့္မားလာေစရန္ မဲဆႏၵနယ္တခုမွ ကိုယ္စားလွယ္ တဦးတည္းေရြးခ်ယ္ေသာ စနစ္ကို က်င့္သုံးရန္ အႀကံျပဳၾကေသာ္လည္း ထို မဲအသာရသူကိုသာ အႏိုင္ေပးရသည့္စနစ္သည္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ လူမ်ဳိးစု ဗဟုျဖစ္မႈ ႏွင့္ ဘာသာေရး ဗဟုျဖစ္မႈကို ထိခုိက္ ပ်က္စီးေစႏိုင္သည္ဟူေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ျငင္းဆန္ေလ့ရိွသည္။ သို႔ေသာ္ အေရးႀကီးေသာ အရံအတားတခုအား ထိုစနစ္အတြင္း ထည့္သြင္း ဖြဲ႔စည္းထားႏိုင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ၿပီး ေ႐ြးေကာက္ပြဲဝင္လိုပါက ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံတဝန္းလုံးရွိ ျပည္နယ္ႏွင့္ ခ႐ိုင္မ်ား (ျပည္နယ္မ်ားေအာက္တြင္ အုပ္ခ်ဳပ္နယ္ေျမမွာ ခ႐ိုင္အဆင့္ကိုသာ ဖြဲ႕စည္းထားသည္) တြင္ ႐ံုးခြဲမ်ား ဖြင့္လွစ္ထားသည္ကို ျပသေစျခင္းျဖင့္ နယ္ေျမေဒသ အေျခခံပါတီမ်ားအား ထိထိေရာက္ေရာက္ ဖယ္ရွားႏိုင္ခဲ့သည္။

ထိုသို႔နယ္ေျမေဒသ အေျခခံပါတီမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တားျမစ္ႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ အင္ဒိုနီးရွား၏ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ား အေနျဖင့္ နယ္ေျမေဒသ ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုကို အေျခခံကာ အခ်င္းခ်င္း အာဏာလု ၿပိဳင္ဆိုင္မည့္အေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ႏိုင္သည့္အျပင္ နယ္ေျမေဒသ အေျခစိုက္ အင္စတီက်ဴးရွင္းမ်ားကိုလည္း လူမ်ဳိးစု ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ားအား ကာကြယ္တားဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။ တခ်ိန္တည္းမွာပင္ အခ်ဳိးက် အႏိုင္ရ ေရြးေကာက္ပြဲ စနစ္ကလည္း အကြဲကြဲအျပားျပား ျဖစ္ေနေသာ ပါတီစနစ္ကို အားေပးသျဖင့္ မည္သည့္ပါတီကမွ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ ႏိုင္ခြင့္မရခဲ့ေခ်။ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ ပါတီႀကီး ငါးပါတီသည္ မဲအေရအတြက္ စုစုေပါင္း၏ ၈၇ ရာခုိင္ႏႈန္းကိုသာ အႏိုင္ရခဲ့သည္။ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ အႀကီးဆုံးပါတီႀကီး ၇ ပါတီက ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ႏွင့္ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္တြင္ အႀကီးဆုံး ပါတီ ၉ ပါတီက စုစုေပါင္း ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္း ေက်ာ္ေက်ာ္သာ အသီးသီး အႏိုင္ရခဲ့သည္။ ဤအေျခအေနအား ဆူဟာတို၏ အေမြကို ဆက္ခံထားသည့္ အထက္ေအာက္ ဆက္ဆံေရး ႏိုင္ငံေရးစနစ္ႏွင့္ ေပါင္းစပ္လိုက္ေသာအခါ ထို မတူကြဲျပားမႈသည္ ပါတီအခ်င္းခ်င္းၾကား မဟာမိတ္ဖြဲ႔ျခင္း၊ အေလွ်ာ့အတင္း ျပဳလုပ္ျခင္းႏွင့္ အေပးအယူ ျပဳလုပ္ျခင္း သဘာဝကို အားေကာင္းလာေစရန္ ဖန္တီးေပးထားၿပီး ၎အေျခအေနသည္ ေကာင္းမြန္ေသာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈကို အားမေပးေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးဗဟုျဖစ္မႈကို အားေပးကာ ေဒသအလိုက္ တင္းမာမႈမ်ားကိုမူ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။

ဒုတိယႏွင့္ အေရးအႀကီးဆုံးေသာ အခ်က္မွာ ၁၉၉၉ ခုႏွစ္တြင္ သမၼတ ဟာဘီဘီ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ခဲ့သည့္ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ဘ႑ာေရး က႑မ်ားတြင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေလွ်ာ့ခ်ခဲ့ေသာ မူဝါဒပင္ ျဖစ္သည္။ ကမာၻ၏ ျဖစ္စဥ္မ်ားတြင္ အဆန္းအက်ယ္ဆုံး ျဖစ္သည့္ စၾကဝဠာ ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္စဥ္ကဲ့သိုု႔ပင္ ထို ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း မူဝါဒ ေပါက္ကြဲျခင္း ျဖစ္စဥ္ႀကီးတြင္ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ပိုင္ခြင့္ပါဝါ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ခ႐ိုင္အဆင့္အထိ ခြဲေဝေပးႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျပည္နယ္မ်ား၏ ဘတ္ဂ်တ္ ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ကိုပါ အတိုင္းအတာတခုအထိ ေပးထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ ထိုအာဏာခြဲေဝမႈေၾကာင့္ နယ္ပယ္ေဒသရိွ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ တက္ႂကြလႈပ္႐ွားသူမ်ား အေနျဖင့္ ၎တို႔၏ ကိုယ္က်ဳိးစီးပြားအား ဗဟိုအစိုးရအဆင့္အထိ ယွဥ္ၿပိဳင္မလိုေတာ့ဘဲ ေဒသအဆင့္၌လည္း အဆင္ေျပလာသည့္ အေလ်ာက္ ဗဟုိအစိုးရႏွင့္ နယ္ပယ္ေဒသမ်ား အၾကား တင္းမာမႈကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုမွ်သာမက အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး ျဖစ္စဥ္တြင္ အႀကီးဆုံး ေအာင္ျမင္မႈတခုဟု စာဖြဲ႕ႏိုင္သည့္ ေဒသအဆင့္ ဒီမိုကေရစီကို အားေကာင္းေစခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံတဝန္းလုံးရိွ ေဒသႏၲရအဆင့္ ႏိုင္ငံေရး အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ လြတ္လပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား က်င္းပ ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္ခဲ့ၾကကာ ေဒသႏၲရ အစိုးရမ်ားအေနျဖင့္ ေဒသဆိုင္ရာ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္မ်ားအား မည္သို႔မည္ပုံ အသုံးခ်မည္ဆိုသည္ႏွင့္ ပတ္သက္ကာ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ အေျမာက္အမ်ား ရရိွလာၾကသည္။


သို႔ေသာ္ ဤျဖစ္စဥ္မွာလည္း လုံးဝ စင္းလုံးေခ်ာ ျဖစ္စဥ္တခုေတာ့ မဟုတ္ေခ်။ အထူးသျဖင့္ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ အေစာပိုင္း ကာလမ်ားတြင္ အခ်ဳိ႕ေသာ ေဒသမ်ား၌ ႏိုင္ငံေရး ပါဝါအတြက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရာတြင္ အၾကမ္းဖက္မႈ အေျမာက္အမ်ားကို ျဖစ္ေပၚေစခဲ့သည္။ ေဒသအဆင့္ အခြင့္ထူးခံ လူတန္းစားမ်ားသည္ ၎တို႔၏ အာဏာရလိုေရးအတြက္ လူမ်ဳိးစုမ်ားကို စည္းရုံးလႈံ႕ေဆာ္ျခင္းျဖင့္ တင္းမာမႈမ်ား အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို ျဖစ္ေပၚ ေစခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈအား ေဒသႏၲရ အဆင့္သို႔ ေရႊ႕ ေျပာင္းလိုက္ျခင္းျဖင့္ ဗဟုိခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္း မူဝါဒသည္ ထိုၿပိဳင္ဆိုင္မႈကို ေနရာအႏွံ႔ ကြဲျပားသြားေစႏိုင္ခဲ့သျဖင့္ ႏိုင္ငံၿပိဳကြဲမည့္ အဓိကအႏၲရာယ္ကိုပါ ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထိုမွ်သာမက ျပည္ေထာင္အဆင့္တြင္ ေတြ႕ရေသာ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး စိတ္ဓာတ္အား ေဒသႏၲရအဆင့္တြင္ ေတြ႕လာရပါသည္။ ပါတီအခ်င္းခ်င္း မဟာမိတ္ျပဳဖြဲ႕ေရး၊ ပူးေပါင္းေရးမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၏ နိစၥဓူဝအလုပ္ျဖစ္လာၿပီး အမ်ဳိးသားအဆင့္ မဟုတ္သည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ပင္ ေဒသခံ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အႏိုင္ရလိုပါက အျခားနယ္မ်ားႏွင့္ပါ မဟာမိတ္ဖြဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ရန္ လိုအပ္သည္ကို နားလည္လာၾကသည္။

ထိုနည္းတူစြာပင္ မူဝါဒႏွင့္ပတ္သက္၍ အခက္အခဲ အမ်ားအျပား ရိွေနေသးသည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ ေဒသႏၲရ ႏိုင္ငံေရးေလ့လာသူမ်ား အထပ္ထပ္အခါခါ ဆိုထားသကဲ့သို႔ပင္ ထိုဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းသည္ ေဒသႏၲရ အဆင့္တြင္ ကိုယ္က်ဳိးရွာမႈကိုပါ အားေကာင္းေစခဲ့ပါသည္။ ေဒသဆိုင္ရာ ပါလီမန္မ်ားမွာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအတြက္ အေပးယူလုပ္ရာ၊ အဂတိလုိက္စားရာေနရာျဖစ္လာၾကၿပီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ အစိုးရဝန္ထမ္းမ်ား လုပ္ငန္းရွင္မ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းကာ ႏုိင္ငံ၏ ဘတ္ဂ်တ္ေငြေၾကးမ်ားအား ႏိုင္ငံေတာ္ စီမံကိန္းမ်ားအျဖစ္အသြင္ေျပာင္းကာ မိမိတို႔ႏွင့္ အလြမ္းသင့္သူ စီးပြားေရးသမားမ်ားအား လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားကို ခ်မွတ္ေပးခဲ့ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ေသာ ေဝးလံ ေခါင္ပါးေသာေဒသမ်ားတြင္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့ခ်ျခင္းမူဝါဒသည္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္သည့္ ဖိလစ္ပိုင္ ႏွင့္ ထိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေတြ႔ရေသာ ေဒသခံမ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားက ၎တို႔ အုပ္ခ်ဳပ္ရာေဒသမ်ားကို အပုိင္စားရေသာ နယ္ပယ္မ်ားကဲ့သို႔ သတ္မွတ္ကာ ဆက္ေၾကး ေကာက္ခံအုပ္ခ်ဳပ္ၾကသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ မဲဝယ္ျခင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ဝန္ထမ္းမ်ားအား လာဘ္ထိုးျခင္းစသည့္ အသျပာႏိုင္ငံေရးသည္ ေဒသႏၲရအဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္စဥ္၏ သန္႔ရွင္းစင္ၾကယ္မႈကို အႀကီးအက်ယ္ ထိခုိက္ေစသည့္ အျပဳအမူမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။

ဤအျပဳအမူမ်ားကို အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ပန္းမံမ်ဳိးစုံပြင့္ဖူးျခင္းဟု လူသိမ်ားေသာ မဲဆႏၵနယ္အသစ္မ်ား အမ်ားအျပား ထပ္မံေဖာ္ထုတ္ျခင္း ျဖစ္စဥ္က ပိုမိုအားေကာင္းေစရန္ ဖန္တီးေနပါသည္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္းျဖစ္စဥ္ စတင္ စဥ္ကာလ၌ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ ခ႐ိုင္စုစုေပါင္း ၃၄၁ ခုသာ ရိွသည္။ ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ ေႏွာင္းပိုင္းတြင္ ခ႐ိုင္ေပါင္း ၅၀၀ အထိ မ်ားျပားလာခဲ့သည္။ ထိုသို႔နယ္ေျမေဒသ တခုအတြင္းမွ နယ္ေျမေဒသ အသစ္တခု ထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕ေရးဆြဲျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ တရားဝင္ ေၾကညာထားသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္မွာ တေနရတည္းတြင္ စုေဝးေနထိုင္ေနၾကေသာ လူမ်ဳိးစုငယ္မ်ားအား ကိုယ္ပိုင္ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ပုိင္ခြင့္ ေပးရန္ႏွင့္ အျခားအုပ္စုမ်ားႏွင့္ တင္းမာမႈမ်ား ေလွ်ာ့ရန္ ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္ကြယ္ရိွ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ထိုေဒသအား လႊမ္းမိုးထားသည့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဝန္ထမ္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား ႏွင့္ အုပ္စုကြန္ယက္မ်ားအတြက္ အရင္းအျမစ္ေဝစု ခြဲျခမ္းေပးျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ နယ္ေျမအသစ္ ေပၚလာျခင္းသည္ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာအသစ္၊ ခ႐ိုင္နယ္ေျမ ဘတ္ဂ်တ္အသစ္၊ မိသားစုဝင္ သို႔မဟုတ္ ေဆြမ်ဳိးမိတ္ေဆြမ်ားကို ခန္႔ထားႏိုင္သည့္ ရာထူးအသစ္ ႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႔အသစ္အတြက္ အေဆာက္အအုံအသစ္ တည္ေဆာက္ေပးရမည့္ ကန္ထ႐ိုက္အသစ္မ်ား ေပၚလာျခင္းသာျဖစ္သည္။ တခါတရံတြင္ ထိုနယ္ေျမအသစ္မ်ား ထပ္မံ ေရးဆြဲေရးမွာ ေဒသတစ္ခုတြင္ အ႐ႈံးႏွင့္ ရင္ဆုိင္လိုက္ရသည့္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းက အျခားေနရာသစ္တြင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ ေလာ္ဘီလုပ္ျခင္းေၾကာင့္ ေပၚထြက္လာရသည္လည္း ရိွသည္။

အတိုခ်ဳံးရလွ်င္ ဗဟိုခ်ဳပ္ကိုင္မႈေလ်ာ႕ခ်ျခင္းသည္ ဒီမိုကေရစီအားေႏွာင့္ေႏွးပ်က္စီးေစမည့္သူမ်ားကို စည္းရုံးျခင္း၊ တင္းမာမ်ားေလ်ာ႕ခ်ျခင္းႏွင့္ ပင္မႏိုင္ငံေရးေရစီးအတြင္းသို႕ သြပ္သြင္းရန္အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ စြမ္းရည္ကို ခ်ဲ႕ကားလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္ဟု ဆုိခ်င္ပါသည္။ အျပင္ပန္းအားျဖင့္ ေဒသအလိုက္ ၾသဇာႀကီးမားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားသည္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈႏွင့္ ၿပိဳင္ဆုိင္မႈ ပုံသ႑ာန္အရ ေဒသႏၲရအဆင့္တြင္ အႏိုင္ရရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ရိွေနသည္။ အကယ္၍ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႐ႈံးနိမ့္ေစကာမူ လႊတ္ေတာ္အတြင္း မဟာမိတ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွတဆင့္ ေဆာက္လုပ္ေရး ကန္ထ႐ိုက္မ်ား၊ ေျမယာမ်ား၊ အစိုးရဝန္ထမ္းအျဖစ္ ခန္႕အပ္ျခင္း စသည့္ အခြင့္အေရးမ်ား ဆက္လက္ရရိွႏိုင္သည္။ အကယ္၍ ဤအေျခအေနသည္ စိတ္ေက်နပ္ဖြယ္ အေျဖမဟုတ္ခဲ့ပါက နယ္ေျမအသစ္ ဖန္တီးေရးဆြဲ ေဖာ္ထုတ္ကာ ကိုယ္ပိုင္နယ္ေျမ ထူေထာင္ခြင့္ ရိွေနသည္ျဖစ္သည္။ ထိုသို႔နယ္ေျမ အသစ္မ်ားေရးဆြဲရာတြင္ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အမ်ားအားျဖင့္ လူမ်ဳိးစုမ်ဥ္းအား အေျခခံကာ ေရးဆြဲျခင္း ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ လူအုပ္စု အခ်င္းခ်င္းၾကား ရန္ေစာင္မႈသည္ သယံဇာတ ခြဲေဝေရး ကြန္ရက္အျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားသည္။

တတိယအခ်က္မွာ အသြင္ကူးေျပာင္းကာလ တေလွ်ာက္လုံး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ လုံးေထြးေနေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈသည္ အခြင့္အေရးႏွင့္ မ်က္ႏွာသာေပးမႈမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္လာမႈေၾကာင့္ ခုိင္မာလာသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ အေမြစားအေမြခံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမ်ဳိးကို အာေခ်းေဒသတြင္ ထင္ထင္ရွားရွား ေတြ႔ႏိုင္သည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ ဆူဟာတို အလြန္ေခတ္၏ အျပင္းအထန္ဆုံးေသာ ခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈမ်ား ေပၚေပါက္ရာ ဤေဒသတြင္ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွစ၍ ဟယ္လ္ဆင္ကီၿမိဳ႕တြင္ ေရးထိုးေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈအရ အာေခ်း လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ ခြဲထြက္ေရး စစ္ပြဲမွာ အံ့ဖြယ္ၿပီးဆုံးသြားခဲ့သည္။ ထိုသေဘာညီမႈအား လက္မွတ္ေရးထိုးရသည့္ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းမွာ အင္ဒိုနီးရွား အစိုးရအေနျဖင့္ ခြဲထြက္ေရး လက္နက္ကိုင္မ်ားကို ၎တို႔ေဒသရိွ ေဒသႏၲရအဆင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ ေပးလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈပါ အဓိက အခ်က္မွာ အာေခ်းျပည္နယ္တြင္ ေဒသႏၲရအဆင့္ ပါတီမ်ားအား တည္ေထာင္ ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ျပဳျခင္း ျဖစ္သည္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္ က်င့္သုံးေနေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားဆုိင္ရာ ဥပေဒကို ေက်ာ္လြန္၍ အထူးအခြင့္အေရး အေနျဖင့္ ခြင့္ျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ယခင္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ၎တို႕၏ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္မ်ားမွာ ခ႐ိုင္ ၂၃ ခ႐ိုင္ႏွင့္ ျပည္နယ္ ၁၀ ခုတို႔တြင္ ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉမ်ားႏွင့္ ခ႐ိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမႉးမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ၎တို႔၏ ပါတီမွာလည္း ေဒသႏၲရအဆင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားတြင္ အင္အားႀကီးပါတီမ်ား ျဖစ္လာၾကၿပီး ခ႐ိုင္ ၂၃ ခုအနက္ ၁၆ ခ႐ိုင္တြင္ အင္အားအႀကီးဆုံးပါတီ ျဖစ္လာသည္။

ယခင္က အစိုးရ၏ အက်င့္ပ်က္ ခ်စားမႈမ်ားႏွင့္ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မသိက်ဳိးကၽြန္ ျပဳမႈမ်ားေၾကာင့္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ခဲ့ၾကသည့္ သူပုန္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အာဏာ လက္ဝယ္ ရရိွသည္ႏွင့္ ယခင္၎တို႔ ဆန္႔က်င္ရႈတ္ခ်ခဲ့ေသာ အျပဳအမူမ်ားကို ကိုယ္တိုင္ က်င့္သုံးလာၾကသည္ကို ေတြ႕လာရသည္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအျဖစ္ ေန႔ခ်င္းညခ်င္း ႀကီးပြားခ်မ္းသာသြားၾကသည္ဟု ေဒသခံမ်ားက ဆုိသည္။ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကၽြမ္းက်င္မႈ ႏွင့္ အေတြ႕အႀကဳံ မရိွေသာ္လည္း ေပၚေပါက္လာသည့္ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္းအသစ္ ႏွင့္ အဆက္အသြယ္မ်ားအရ အစိုးရ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္း ကန္ထ႐ိုက္မ်ားကို ရယူႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။

ပိုဆို ႏွင့္ မလူကူ ေဒသႏွစ္ခု၏ ပဋိပကၡကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းေစသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီမႈတို႔တြင္လည္း အလားတူပင္ျဖစ္သည္။ ေဆာက္လုပ္ေရး ကန္ထရိုက္မ်ားႏွင့္ အရင္းအျမစ္မ်ားကို ယခင္ လက္နက္ကိုင္ ေခါင္းဆာင္မ်ားအား လုပ္ပိုင္ခြင့္ျပဳျခင္းကို ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကမ္းလွမ္းမႈႏွင့္ အတူတကြ ေတြ႕ရသည္။ ပါပူဝါတြင္ က်င့္သုံးေသာ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ပိုင္ခြင့္ရ အထူးဥပေဒႏွင့္ ေဒသႏၲရ တိုက္ရုိက္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားမွာ ထိုေဒသ၏ ခြဲထြက္ေရးသမားမ်ား၏ ခြဲထြက္လိုစိတ္အား ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ ေျဖေလ်ာ့ႏိုင္ျခင္း မရိွေသာ္လည္း ေဒသတြင္းရိွ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းဆာင္မ်ား ျဗဴရိုကရက္မ်ားအား ၁၉၉၉ ခုႏွစ္ ႏွင့္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ခန္႔က ေႂကြးေၾကာ္ခဲ့ေသာ ခြဲထြက္ေရးေႂကြးေၾကာ္သံမ်ားဆီမွ ေခၚထုတ္လာႏိုင္ခဲ့ၿပီး ေဒသႏၲရ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား ႏွင့္ pemekaran မ်ားမွတဆင့္ အခြင့္အလမ္းမ်ားႏွင့္ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကိုသာ ဦးတည္ အာ႐ုံစိုက္ေစရန္ လမ္းလြဲႏိုင္ခဲ့သည္။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ၏ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္စဥ္သည္ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ား ႏွင့္ ခြဲထြက္ေရး လႈပ္႐ွားမႈမ်ားကို ေျဖေလွ်ာ့ ထိန္းေၾကာင္းႏိုင္သည္ ဆိုသည့္ ဒီမိုကေရစီစနစ္၏ စြမ္းေဆာင္မႈအား အဖက္ဖက္မွ သက္ေသျပေနသည္။ လူမႈေရးကြဲျပားမႈ အလြန္ႀကီးမားေသာ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ အေနျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ အေစာပိုင္းကာလမ်ား၏ အႀကီးမားဆုံးေသာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈျဖစ္သည့္ ေဒသဆိုင္ရာ ပဋိပကၡမ်ား ေအာင္ျမင္စြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့သည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ဤသို႔ေအာင္ျမင္စြာ ေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ျခင္းမွာလည္း ဒီမိုကေရစီ၏ အမ်ဳိးအစားကဲ့သို႔ပင္ အေရးပါေသာ အသြင္သ႑ာန္ေၾကာင့္လည္း ျဖစ္သည္။ Instrumentalist ေလ့လာဆန္းစစ္မႈ အရ တိုင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ားမွာ အဓိကအားျဖင့္ ေဒသတြင္းရိွ အထက္တန္းလႊာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအၾကား ရုပ္ဝတၱဳ အျမတ္အစြန္း ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရး အာဏာအတြက္ မိမိ၏ သစၥာခံမ်ား တပည့္တပမ္းမ်ားအား အသုံးျပဳကာ အခ်င္းခ်င္း ၿပိဳင္ဆိုင္ရာမွ စတင္သည္ဟု ဆိုပါသည္။

အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံတြင္လည္း ဤကဲ့သို႔ေသာ ရုပ္ဝတၱဳႏွင့္ အာဏာအတြက္ အၾကမ္းဖက္သည့္ နည္းကိုသုံးကာ ရယူလိုသည့္ ေခါင္းေဆာင္ အေျမာက္အမ်ား ရိွသည္ သို႔ေသာ္ အာဏာ၊ အခြင့္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးအျမတ္တို႔ကို ႏိုင္ငံတြက္ လက္ရိွ က်င့္သုံးေနေသာ သားတူညီမွ် ေကာင္းစားေရး ဒီမိုကေရစီပုံ သ႑ာန္အရ ထိုေခါင္းေဆာင္ လူတန္းစားမ်ားမွာ အခြင့္္အေရးႏွင့္ အက်ဳိးအျမတ္တို႔ကို အၾကမ္းဖက္စရာ မလိုဘဲ အလြယ္တကူ ရႏိုင္ၾကပါသည္။ ထိုပုံသ႑ာန္သည္ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားကို အႀကီးအက်ယ္ ေလ်ာ့က် သြားေစေသာ္လည္း အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးႏွင့္ အစိုးရ၏ စြမ္းေဆာင္ရည္တို႔အေပၚ မည္သို႔မွ် သက္ေရာက္မႈ မရိွသည္ကို ေတြ႔ရသည္။

ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္။

No comments: