ေအးခ်မ္းေျမ့
လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တမႈ ရွိေစရန္ ႏိုင္ငံတကာ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕မ်ားကို ခြင့္ျပဳေစခ်င္သည္ဟု အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီကာက ယေန႔ ေျပာဆုိလိုက္သည္။
ယေန႔ ေန႔လယ္ ၁ နာရီခြဲက ကမ္းနားလမ္း ဟိုတယ္၌ က်င္းပေသာ ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား (The Elders) အဖြဲ႕ဝင္ ၃ ဦးပါဝင္သည့္ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ၌ ၎က အထက္ပါအတိုင္း ေျပာဆိုလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“က်ေနာ့္ရဲ႕ ကာတာ စင္တာ ကိုလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေရး အဖြဲ႕တဖြဲ႕အေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ပါဝင္ခြင့္ေပးဖို႔ ျမန္မာျပည္က ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕တုန္းက တုိက္တြန္းခဲ့ပါတယ္” ဟု ဂ်င္မီကာတာက ေျပာသည္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္က ဂ်င္မီကာတာ တည္ေထာင္ေသာ ကာတာ စင္တာသည္ ကမၻာႏွင့္အဝွမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ က်န္းမာေရး တိုးတက္မႈအတြက္ အဓိက ေဆာင္ရြက္လွ်က္ ရွိသည္။
ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား အဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္သည့္ အေမရိကန္ သမၼတေလာင္း ဂ်င္မီကာတာ၊ ဖင္လန္ႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္း မာတီ အာတီဆာရီႏွင့္ ေနာ္ေဝ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂရိုဟာလမ္ ဘရန္႔တ္လန္းတုိ႔သည္ ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ပထမဆံုး အျဖစ္ ၃ ရက္တာ ခရီးစဥ္ လာေရာက္ၿပီး သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ ျမန္မာအစိုးရအဖြဲ႕၏ အဆင့္ျမင့္ အရာရွိမ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္၊ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ အမ်ိဳးသမီး အဖြဲ႕မ်ားအပါအဝင္ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ေနျပည္ေတာ္ႏွင့္ ရန္ကုန္တုိ႔တြင္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၿပီးေနာက္ ယေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ က်င္းပခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
“ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား အဖြဲ႕ဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္မွာ ပါဝင္သူမ်ား အားလံုးဆီက အသံကို လာေရာက္ နားေထာင္ျခင္း ျဖစ္ၿပီး သူတို႔ အားလံုးကို ေထာက္ခံအားေပးဖို႔ ေရာက္ရွိခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔ ဒီခရီးစဥ္မွာ ေတြ႕ဆံုသူေတြကို ေမးခဲ့တဲ့ ေမးခြန္းကေတာ့ ဘယ္လိုဒီမုိကေရစီ ပုံစံမ်ိဳးကို ေမွ်ာ္မွန္းပါသလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္” ဟု ဂ်င္မီကာတာက ဆုိသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသည္ ပိုမိုပြင့္လင္းသည့္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္း တရပ္ျဖစ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အထူးသျဖင့္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ား လႊတ္ေပးျခင္းေၾကာင့္ ပိုမို အားတက္စရာ ေကာင္းေၾကာင္း၊ သမၼတႀကီး ကတိေပးသကဲ့သို႔ ယခုႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသား လံုးဝမရွိေတာ့ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း အထက္ပါ အဖြဲ႕၏ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ထုိ႔အျပင္ ဂ်င္မီကာတာက သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအဝင္ အစိုးရအဖြဲ႕ တာဝန္ရွိသူမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုစဥ္ လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကာလ၌ ျမန္မာျပည္၏ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္မ်ားအတြင္း အမ်ိဳးသမီးမ်ား ပိုမို ပါဝင္ခြင့္ျပဳရန္ အႀကံျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ ျမန္မာျပည္တြင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေနျဖင့္ လြတ္လပ္မႈႏွင့္ တရားမွ်တမႈ အျပည့္အဝ မရရွိေသးေၾကာင္း ေျပာသည္။
“အမ်ိဳးသမီးေတြ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႕အစည္းေတြထဲမွာ တစထက္တစ ပါဝင္ ဦးေဆာင္လာတာကို အမွတ္ထင္ထင္ သတိျပဳမိ ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ဟာ ႏုိင္ငံေရး ျဖစ္စဥ္ေတြထဲမွာ ကိုယ္စားျပဳ ပါဝင္တဲ့ အခ်ိဳးက နည္းေနပါေသးတယ္။ အမွန္တကယ္ ရွင္သန္တက္ႂကြတဲ့ ဒီမိုကေရစီ လူ႔ေဘာင္ဟာ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ႕ က႑ ေပါင္းစံုမွာ တန္းတူညီမွ် ပါဝင္မႈ မရွိရင္ ဆက္လက္ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု အေမရိကန္ သမၼတ ေဟာင္းက ဆုိသည္။
ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားအဖြဲ႕ အေနျဖင့္ ျပည္တြင္း၌ တုိင္းရင္းသား ပဋိပကၡမ်ားကို ေျဖရွင္းႏုိင္မည့္၊ အားလံုး ပါဝင္ေဆြးေႏြး ႏုိင္မည့္ ႏုိင္ငံေရး ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေျမာက္ရန္လည္း တုိက္တြန္းလိုက္သည္။
ဖင္လန္ႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္း မာတီအာတီဆာရီက “က်ေနာ္အၿမဲ ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ တင္းမာမႈေတြ ရပ္မွ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စတင္ တည္ေဆာက္ႏုိင္မွာပါ။ ဒါဟာ အစပါ။ ဒီျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဆံုးမဟုတ္ပါဘူး။ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အရသာ ခံစားဖို႔ ဆိုတာ ဒီပဋိပကၡေတြရဲ႕ ေအာက္မွာ တိမ္ျမဳပ္ေနတဲ့ အေၾကာင္းျခင္းရာေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္သလဲ ဆိုတဲ့အခ်က္ကို သတိထားရ မွာပါ” ဟု ဆုိသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က ပဋိပကၡမ်ားသည္ ေျမႀကီးႏွင့္ တျခား သဘာဝ သယံဇာတမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ စိန္ေခၚမႈသာ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ပဋိပကၡမ်ားမွာ အၿမဲ တူညီမႈ မရွိေသာ္လည္း ပဋိပကၡမ်ား၏ ေနာက္ပိုင္း ကာလမ်ားတြင္ တူညီမႈ တခု အၿမဲ ရွိေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ေအာင္ျမင္မႈ ရဖို႔ဆုိရင္ အားလံုးနဲ႔ ဆုိင္တဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကို ရင္ဆုိင္ရာမွာ ေထာ္ေလာ္ကန္႔လန္႔ လုပ္ခ်င္တဲ့ စိတ္ေန စိတ္ထားေတြကို ခဝါခ်ႏိုင္မႈ အေပၚမူတည္တယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးေတြေလာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လိုလားတဲ့သူေတြ ရွိမယ္ မထင္ဘူး” ဟု သူက မွတ္ခ်က္ျပဳသည္။
ျမန္မာျပည္တြင္ ကြဲျပားသည့္ ဘာသာေရး အုပ္စုမ်ား မ်ားျပားသည္ဟု ျမင္မိေၾကာင္း၊ မတူညီသည့္ ဘာသာဝင္ လူမ်ိဳးမ်ား အၾကား တင္းမာမႈမ်ားအေပၚ အာရံုစူးစိုက္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား အေနျဖင့္ ေမတၱာျဖင့္ သည္းခံျခင္း ေရွ႕ထားၿပီး လုပ္ေဆာင္ေစလိုေၾကာင္း ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ားအဖြဲ႕ ဒုဥကၠ႒ ေနာ္ေဝ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂရုိဟာလမ္ ဘရန္႔တ္လန္းက ေျပာသည္။
“အစြန္းေရာက္သူမ်ားရဲ႕ အရုိးစြဲေနတဲ့ မုန္းတီးမႈေတြကို ေဖ်ာက္ဖ်က္ဖို႔ကေတာ့ ႏွစ္ေတြ အေတာ္ၾကာဦးမွာပါ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ဆက္လက္၍ ၎က ရခုိင္ေဒသက မြတ္စလင္ လူနည္းစုအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ ရပ္တန္႔ေရးႏွင့္ ရခုိင္ေဒသရွိ မည္သည့္ ဘာသာဝင္ ျဖစ္ေစ အားလံုးအတြက္ စားနပ္ရိကၡာ၊ ပညာေရး၊ လံုၿခံဳေရးမ်ား ျဖည့္ဆည္းေပးရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား အဖြဲ႕သည္ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္က ကမၻာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘဲလ္ဆုရွင္ နယ္လဆင္ မင္ဒဲလား စုစည္း ေပးလိုက္ေသာ လြတ္လပ္ေသာ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အဖြဲ႕ျဖစ္ၿပီး ကမၻာတဝွမ္းလံုးတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၊ တရားမွ်တေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး မ်ားအတြက္ ၎တုိ႔အားလံုး၏ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားႏွင့္ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈတုိ႔ကို အသံုးျပဳေပးသူမ်ား ျဖစ္သည္။ လက္ရွိတြင္ ၎အဖြဲ႕ဝင္ ၁၃ ဦးရွိေနၿပီး အမ်ိဳးသမီး ၅ ဦးပါဝင္သည္။
ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား အဖြဲ႕၏ လက္ရွိ အဖြဲ႕ဝင္မ်ားမွာ ဖင္လန္ႏုိင္ငံ သမၼတေဟာင္း မာတီ အာတီဆာရီ၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အသင္းတည္ေထာင္သူ အယ္လာ လတ္၊ အယ္လ္ဂ်ီးရီးယား ႏုိင္ငံ ႏုိင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဘက္ခ္ဒါ ဘရာဟီမီ၊ ဘရာဇီးႏိုင္ငံ သမၼတေဟာင္း ဖာန္ဒို အြန္နရီေကး ကာရ္ဒုိစို၊ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီကာတာ၊ ပါကစ္စတန္ႏုိင္ငံမွ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္သူ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသူေဟာင္း ဟီနာ ဂ်ီလာနီ၊ မိုဇမ္ဘစ္ ႏုိင္ငံ ပညာေရး ဝန္ႀကီးေဟာင္း ဂရာစာ မာခ်ယ္၊ အုိင္ယာလန္ႏုိင္ငံ သမၼတေဟာင္း မာရီေရာ္ဘင္ဆန္၊ မကၠဆီကို ႏုိင္ငံ သမၼတ ေဟာင္း အာနက္စတို ေဇဒီးလိုတုိ႔ ျဖစ္ၾကၿပီး ဥကၠအျဖစ္ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႕ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ကိုဖီ အာနန္ႏွင့္ ဒုဥကၠ႒ အျဖစ္ ေနာ္ေဝႏုိင္ငံ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ဂရုိ ဟာလမ္ ဘရန္႔တ္လန္းတုိ႔က ထမ္းေဆာင္သည္။
အထက္ပါ အဖြဲ႕ကို စုစည္း တည္ေထာင္သူ နယ္လ္ဆင္ မန္ဒဲလားႏွင့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဒက္စ္မြန္ တူးတူးတို႔သည္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ ကမၻာ့ ရပ္မိရပ္ဖမ်ား အဖြဲ႕သည္ အိုင္ဗရီကို႔စ္ႏုိင္ငံ၊ ဆုိက္ပရပ္စ္ ႏုိင္ငံ၊ အစၥေရးႏွင့္ ပါလက္စတုိင္း၊ ကုိးရီးယားကၽြန္းဆြယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံ၊ သီရိလကၤာႏုိင္ငံ၊ ဆူဒန္ႏုိင္ငံႏွင့္ ေတာင္ဆူဒန္ႏုိင္ငံမ်ား၊ ဇင္ဘာေဘြႏုိင္ငံ စသည္တုိ႔တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တည္ေဆာက္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့ၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏွင့္ အာဖရိကေျမာက္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားေၾကာင့္ သက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိလာသည့္ ႏုိင္ငံမ်ားတြင္ အားလံုးပါဝင္မႈ ရွိၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းသည့္ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ျဖစ္စဥ္မ်ား ျဖစ္ေစရန္ တုိက္တြန္းအားေပးမႈမ်ား ႀကိဳးစားေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၎အဖြဲ႕သည္ ေရရွည္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ မိန္းကေလးငယ္မ်ား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ား အတြက္ တန္းတူ ညီမွ်ေရးမ်ားကို အၿမဲတေစ ျမႇင့္တင္ေပးလွ်က္ ရွိသည့္ အျပင္ ႏုိင္ငံ ၅၀ မွာ ႏုိင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ အေျခခံလူတန္းစား ကိုယ္စားျပဳ အဖြဲ႕အစည္း ေပါင္း ၂၇၀ ေက်ာ္ျဖင့္ စုစည္းကာ ကေလး အိမ္ေထာင္ျပဳျခင္း ရပ္တန္႔ေစေရးကို ေဆာင္ရြက္ေနသည့္ “သတို႔သမီး မဟုတ္ေသာ မိန္းကေလးငယ္မ်ား” ဆိုသည့္ လြတ္လပ္ေသာ ကမၻာ့အဆင့္ မိတ္ဖက္အဖြဲ႕အစည္း တရပ္ကို ဖန္တီး တည္ေထာင္ခဲ့သည္။
No comments:
Post a Comment