ပေလာင္ေတာင္တန္းကိုပါ ႐ိုက္ခတ္သြားမယ့္ အဝါေရာင္ဆိုးေဆး

ဘုန္းေက်ာ္(လက္ဖက္ေျမ)

တေပါင္း ေလေျပနဲ႕အတူ သႀကၤန္ အႀကိဳ မိုးဖဲြဖဲြေလး ေတြဟာ တေအာင္း(တအာင္း)-ပေလာင္လူမ်ဳိး ေတြ အတြက္ က်က္သေရ မဂၤလာ ေတြကို ႏွစ္စဥ္ သယ္လာ စၿမဲပါ။ ျမန္မာျပည္ သူတရပ္လံုး အႀကိဳက္ ကိုထုတ္လုပ္ေပး တဲ့ ေရႊဖီမိုးလြတ္ လက္ဖက္ရာသီ မဟုတ္လား။


ဒါေပမယ့္ ဒီႏွစ္ တေပါင္းေလေျပနဲ႔အတူ သႀကၤန္မိုးဦးေတြမက်ခင္မွာ ပေလာင္လူမ်ဳိးေတြရဲ႕ အရႈိက္ကို ၿခံဳခိုတိုက္ခိုက္ ထိုးႏွက္ လိုက္တာကေတာ့ လက္ဖက္မွာ လူကို အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဝါေရာင္ဆိုးေဆး Auramine O အသံုးျပဳထား တာေၾကာင့္ စားသံုးရန္ မသင့္ဘဲ ဆိုးေဆးပါ လက္ဖက္ေတြအားလံုးဖ်က္ဆီးပစ္ရမယ္ ဆိုတဲ့ မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔က နအဖ စစ္အစိုးရရဲ႕ အစားေသာက္နဲ႔ ေဆးဝါးကြပ္ကဲေရးဌာန FDA ကထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ အမဂၤလာသတင္းပါပဲ။

လက္ဖက္တခုတည္းကို မွီခိုစားေသာက္ေနၾကတဲ့ ပေလာင္လူမ်ဳိး လက္ဖက္ေတာင္သူေတြ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ။ စားသံုးသူေတြ လက္ဖက္အေပၚယံုၾကည္မႈက်ဆင္းသြားမယ္ဆိုရင္ …။

မိုးေခါင္ေရရွားတဲ့အညာေဒသက ရိုးသားတဲ့ဗမာလူမ်ဳိးေတြကေကာ လက္ဖက္ရာသီမွာ ပေလာင္ေတာင္ပိုင္းေဒသကိုလာၿပီး ေႏြအပူဒဏ္ေရွာင္ရင္း လက္ဖက္ခူးၿပီး၀င္ေငြရွာလို႔ရတဲ့လက္ဖက္ရာသီကို မီွခိုလို႔ရပါဦးမလား။

ၿပီးေတာ့ လက္ဖက္ကို ဘိုးဘြားစဥ္ဆက္ကတည္းက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္နဲ႔ ရိုးရာအစားစာအျဖစ္ စားေသာက္ လာၾကတဲ့ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္သူလူထုတရပ္လံုး လက္ဖက္ကို အႏၲရာယ္ကင္းကင္းနဲ႔ စားေသာက္ ႏိုင္ေအာင္ဘယ္လို ဆက္လုပ္ၾကမလဲ။

၀ိသမေလာဘသားေတြက လူကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဝါေရာင္ဆိုးေဆးတကယ္သံုးၾကတာကို မသိလို႔ လက္ဖက္ ႀကိဳက္သူေတြ ႏွစ္ရွည္လမ်ားစားသံုးၿပီး က်န္းမာေရးတကယ္ထိခိုက္သြားမယ္ဆိုရင္ …။

လက္ဖက္စားသံုးလို႔ တကယ္က်န္းမာေရးထိခိုက္သြားတဲ့ စားသံုးသူေတြဟာ ရိုးသားတဲ့လက္ဖက္ေတာင္သူေတြက အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့ အဝါေရာင္ဆိုးေဆးကို ေငြအကုန္အက်ခံၿပီး မသံုးပါဘူးဆိုတာကို မသိရွိႏိုင္ဘူးဆိုရင္ … ။

တေပါင္းလဆန္းအစကေန တန္ခူးလအကုန္ထိဟာ ေရႊဖီမိုးလြတ္ လက္ဖက္ရာသီပါ။ တေအာင္းလုိ႔ သူတို႔ကိုယ္ သူတို႔ ခံယူထားၾကတဲ့ ပေလာင္လူမ်ဳိးေတြအတြက္ အလုပ္အင္မတန္ရႈပ္တဲ့ ကာလျဖစ္သလို တႏွစ္လံုးစားေသာက္ဖို႔အတြက္ ရက္သတၱပတ္ ေျခာက္ပတ္ခန္႔ အျပင္းအထန္ရုန္းကန္လႈပ္ရွားရတဲ့ရာသီပါ။

ေရႊဖီလက္ဖက္ရာသီရဲ႕ တေပါင္းလကေန တန္ခူးလရဲ႕ သႀကၤန္ပဲြေတာ္မတိုင္ခင္အထိကိုေတာ့ လက္ဖက္ကို စဲြစဲြ မက္မက္ သံုးေဆာင္တဲ့ ျမန္မာျပည္သူလူထုေတြအႀကိဳက္ဆံုးျဖစ္တဲ့ ေရႊဖီဦး လက္ဖက္ေတြ လိႈင္လိႈင္ထြက္တဲ့ အခ်ိန္ ကာလပါ။ မိုးသက္ေလျပင္းကင္းလြတ္တာေၾကာင့္ လက္ဖက္ အရသာ အဆီအႏွစ္ တကယ္ျပည့္စံုတဲ့ကာလပါ။

ေခတ္ကာလေကာင္းတုန္းကဆိုရင္ ဒီလက္ဖက္ရာသီတခုတည္းနဲ႔ ပေလာင္ေတြဆန္ေရစပါး ႏွစ္ပတ္လည္ေအာင္ လဲလွယ္ စားသံုးႏိုင္ေလာက္တဲ့အထိအက်ဳိးျပဳခဲ့တာပါ။ ဒီဘက္ က်ေနာ္တို႔ ေခတ္မွာေတာ့ မင္းဆိုးမင္းညစ္ေတြေၾကာင့္ လုပ္ငန္းႀကီး လက္ဖက္ၿခံမ်ားမ်ားရွိတဲ့ အခ်ဳိ႕မိသားစုေတြေလာက္ပဲ လက္ဖက္ရာသီ ကာလ တခုတည္းနဲ႕ ႏွစ္ပတ္လည္ တဲ့အထိ မွီခို သံုးစဲြႏိုင္ေတာ့တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။

နာမည္ႀကီးလက္ဖက္စို က်ေနာ္တို႕ႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္္ၿခိဳက္စားေနၾကတဲ့လက္ဖက္သုပ္ အဓိကထြက္ရာေဒသကေတာ့ ပေလာင္ ေတာင္ပိုင္းနယ္ နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္တေၾကာ ဇယန္းႀကီး၊ ကယားလမ္း၊ ဘုရားႀကီး အစရွိတဲ့ လက္ဖက္စို နာမည္ႀကီး ပေလာင္ ရြာေတြပါ။ ေဒသခံေျမသားကိုက သဲဆန္တဲ့ေျမ၀ါသားျဖစ္ၿပီး လက္ဖက္စို အရသာေကာင္းေကာင္းထြက္ဖို႔ ဖန္တီးထား သလိုပါ။

နာမည္ႀကီး ေရႊဖီဦးလက္ဖက္ေျခာက္ အခ်ဳိေျခာက္ေတြကေတာ့ ပေလာင္ေတာင္ပိုင္း နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕နယ္ျဖစ္တဲ့ ေတာင္ေက်ာ္၊ ကြမ္ဟယ္၊ ၿမိဳ႕သစ္၊ နမ့္ေတြ အစရွိတဲ့ အနက္ေရာင္ ခဲသားဆန္ေျမျဖစ္တဲ့ ပေလာင္ေတာင္တန္းေတြကေန ျမန္မာတျပည္ လံုးကို အရည္အေသြးျမင့္မားတဲ့ လက္ဖက္ေျခာက္ေတြ အခ်ဳိေျခာက္ေတြထုတ္လုပ္ေပးေနတာျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္ေဒသကထြက္တဲ့ လက္ဖက္စုိ၊ လက္ဖက္ေျခာက္၊ အခ်ဳိေျခာက္ေတြကမွ အေစာကေျပာခဲ့တဲ့ေဒသေတြကထြက္တဲ့ လက္ဖက္ထြက္ကုန္ အရည္အေသြးကိုမမီပါဘူး။ ဘယ္လိုဆိုးေဆး၊ ဘယ္လိုနည္းပညာနဲ႔ ျပဳျပင္မြမ္းမံေနပါေစ အဲဒီေဒသ က ထြက္တဲ့ လက္ဖက္ထြက္ကုန္ရဲ႕ အေရာင္အဆင္း၊ အနံ႕အရသာ၊ အရည္အေသြးကို လံုး၀ တုႏႈိင္းလို႕မမီပါ။

တဆက္တည္းမွာပဲ လက္ဖက္ေျခာက္မွာ ထိပ္တန္းျဖစ္တဲ့ ၿမိဳ႕သစ္ေက်းရြာလိုေဒသေတြက လက္ဖက္စို ထုတ္မယ္ဆိုရင္ ဇယန္းႀကီး လက္ဖက္စိုကို နည္းနည္းေလးမွ မယွဥ္ႏိုင္သလို၊ လက္ဖက္စို ဘုရင္ျဖစ္တဲ့ ဇယန္းႀကီးေျမကေန ထြက္တဲ့ လက္ဖက္ကို လက္ဖက္ေျခာက္အျဖစ္ထုတ္မယ္ဆိုရင္လည္း လက္ဖက္ေျခာက္အရွင္သခင္ျဖစ္တဲ့ ၿမိဳ႕သစ္၊ ေတာင္ေက်ာ္ တို႕လိုရြာက လက္ဖက္ေျခာက္ရဲ႕ အဆင္း၊ အနံ႕အရသာ၊ အရည္အေသြးကို လံုး၀ လိုက္မီႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။

ဒီလို အရည္အေသြး၊ အဆင္းအနံ႕၊ အရသာ မေျပာင္းလဲဘဲ ထူးျခားေကာင္းမြန္တဲ့ လက္ဖက္ေတြကို ပေလာင္ေတာင္တန္း ျပာႀကီးက ထုတ္လုပ္ေပးေနတာ ဆိုရင္ႏွစ္ေပါင္း ေထာင္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ "လက္ဖက္အစ ပေလာင္က" လို႕ေတာင္ ခံယူထား ၾကပါတယ္။ ျမင့္မားတဲ့ ပေလာင္ ေတာင္တန္းႀကီးေတြေပၚမွာ အသက္ရွင္ႏိုင္ဖို႕အတြက္ ပေလာင္ေတြမွီခိုအားထားစရာ လက္ဖက္မ်ဳိးေစ့ကို အေလာင္းေတာ္ မဏိစည္သူ မင္းႀကီးက ဗ်ာဒိတ္ေပးခဲ့တယ္လို႔ ဘိုးေဘးစဥ္ဆက္ ယံုၾကည္ လာၾက ေတာ့ ပေလာင္ လူမ်ဳိးေတြဟာ ဒီေျမ၊ ဒီေရ၊ ဒီ အျပာေရာင္ေတာင္တန္းႀကီးေတြေပၚမွာ လက္ဖက္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ စား ေသာက္လာတာ အနည္းဆံုး ေထာင္စုႏွစ္တခုကိုေတာ့ျဖတ္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီဆိုတာ သက္ေသတည္ေနတာပါပဲ။

လက္ဖက္ထြက္တဲ့ရာသီကို အၾကမ္းအားျဖင့္ သံုးပိုင္း ပိုင္းျခားေလ့ရွိပါတယ္။ တေပါင္းလကေန တန္ခူးလကုန္ အထိ ေရႊဖီမိုးလြတ္လက္ဖက္ရာသီ။ ကဆုန္လျပည့္ေက်ာ္ေလာက္ကေန ၀ါဆို၊ ၀ါေခါင္လေလာက္အထိ မိုးရာသီမွာထြက္တဲ့ ခါးကန္လက္ဖက္ရာသီ။သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေက်ာ္ေလာက္ကေန တန္ေဆာင္မုန္းလအထိ ေဆာင္းအဦးမွာခပ္ႀကဲႀကဲ ထြက္တဲ့ ႏွင္းတက္လက္ဖက္ရာသီ။ လက္ဖက္ရာသီအားလံုးထဲမွာေတာ့ ေရႊဖီမိုးလြတ္လက္ဖက္ရာသီက အေကာင္း ဆံုးျဖစ္ၿပီး၊ လက္ဖက္ထြက္ႏႈန္းလည္း အမ်ားဆံုးျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့လက္ဖက္ရာသီႏွစ္ခုေပါင္းတာေတာင္ ေရႊဖီမိုးလြတ္ လက္ဖက္ရာသီ ထြက္ႏႈန္းကို မမီႏိုင္သလို အရည္အေသြး၊ အဆင္းအနံ႔၊ အရသာကလည္း မမီပါ။

လက္ဖက္ထြက္ကုန္အမ်ဳိးမ်ဳိးကို ပေလာင္ေဒသေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း နမ့္ဆန္၊ မန္တုန္၊ နမ့္ခမ္း၊ မိုးကုတ္၊ သီေပါ ၿမိဳ႕နယ္ေတြနဲ႔အတူ ရွမ္းျပည္အလယ္နဲ႔ေတာင္ပိုင္းေဒသက ကေလာ၊ ေအာင္ပန္း၊ ရြာငံေရဦး အစရွိတဲ့ၿမိဳ႕နယ္ေတြကေန ထုတ္လုပ္ၾကပါတယ္။ လက္ဖက္ၿခံလုပ္ငန္းနဲ႔အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းျပဳတာကေတာ့ အမ်ားအားျဖင့္ ပေလာင္လူမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး၊ အခ်ဳိ႕ေဒသေတြမွာ ရွမ္း၊ ေတာင္ရိုးဓႏု လူမ်ဳိးေတြ လက္ဖက္ၿခံလုပ္ငန္းလုပ္ကိုင္ၾကၿပီး အခုဆိုရင္ အစိုးရရဲ႕ ေပၚလစီအတိုင္း ခ်င္းေတာင္တန္းေတြမွာလည္း စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္လာၾကပါၿပီ။
ပေလာင္လူမ်ဳိးအမ်ားစုဟာ လက္ဖက္ၿခံလုပ္ငန္းတခုတည္းကိုပဲ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းအျဖစ္ လုပ္ကိုင္ၾကၿပီး အျခား ဘယ္သီးႏွံထြက္ကုန္မွ စီးပြားျဖစ္မစိုက္ပ်ဳိးပါဘူး။ လက္ဖက္ထြက္ကုန္တခုတည္းနဲ႕ပဲ ရပ္တည္ေနႏိုင္ၾကပါတယ္။ ေရႊဖီ လက္ဖက္ရာသီတခုတည္းမွာပဲ ကြမ္ဟယ္၊ ေတာင္ေက်ာ္၊ ၿမိဳ႕သစ္တို႕လို လက္ဖက္ေျခာက္ဘုရင္ေတြဟာ ႏွစ္စဥ္ ပိႆာ ခ်ိန္ အနည္းဆံုးသိန္းဂဏန္းေက်ာ္ဆီ အသီးသီးထြက္ရွိၿပီးေတာ့ ဇယန္းႀကီးလိုေဒသတခုတည္းကေန လက္ဖက္စို ႏွစ္စဥ္ ပိႆာခ်ိန္ အနည္းဆံုး သန္းဂဏန္းအထိ ထြက္ရွိပါတယ္။

ဒါေၾကာင့္ ဆန္၊ ဆီနဲ႕အျခားထြက္ကုန္ေတြမထြက္တဲ့ လူဦးေရအနည္းဆံုး ငါးသိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ပေလာင္ေဒသဟာ လက္ဖက္တခုတည္းကိုအဓိကမွီခိုအားထားၾကရ ပါတယ္။ လက္ဖက္အထြက္ေကာင္းၿပီး ေစ်းကြက္ေကာင္းတဲ့အခ်ိန္ဆိုရင္ ပေလာင္လူမ်ဳိးေတြ စီးပြားေရးေခ်ာင္လည္ၾကၿပီး အလွဴအတန္းေတြမ်ားမ်ားလုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္။ ပေလာင္မိသားစုေတြရဲ႕ လူမႈေရး၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အစစအရာရာအားလံုးဟာ လက္ဖက္ထြက္ကုန္ကိုပဲ မွီခိုေျဖရွင္းၾကရပါတယ္။

ေနာက္ လက္ဖက္လုပ္ငန္းကိုမွီခိုအားထားၾကသူေတြကေတာ့ မိုးေခါင္ေရရွားတဲ့ ဗမာျပည္အလယ္ပိုင္း အညာေဒသမွာ ေနထိုင္ၾကတဲ့သူေတြပါ။ ေရႊဖီလက္ဖက္ရာသီတခုတည္းမွာပဲ ပေလာင္ေဒသကို အညာက ဗမာလူမ်ဳိးေတြ အနည္းဆံုး သိန္းဂဏန္းထိ လာေရာက္ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။ ေတာင္ေက်ာ္၊ ၿမိဳ႕သစ္၊ ဇယန္းႀကီးလို လက္ဖက္ လုပ္ငန္းႀကီးက်ယ္ တဲ့ရြာေတြဟာ လက္ဖက္ခူး သမား အညာသားေတြ အနည္းဆံုး ဦးေရ တေသာင္း ၀န္းက်င္ေလာက္ႏွစ္စဥ္ေခၚရပါတယ္။ လက္ဖက္ခူးသူ အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ လက္ဖက္ကာလၿပီးလို႕ မိုးရာသီ၀င္ၿပီဆိုတာနဲ႕ ကိုယ့္ရပ္ရြာကိုျပန္ၿပီး လယ္ယာျပန္ လုပ္ၾကၿပီး အခ်ဳိ႕ကေတာ့ ပေလာင္ေဒသမွာပဲ ႏွစ္လံုးေပါက္ေနၾကပါတယ္။ Migrant worker တမ်ဳိးပဲေပါ့။

လက္ဖက္အေရာင္ဆိုးေဆး …၊ ဒါကို ဘယ္သူေတြစသံုးခဲ့တာလဲ…။
အစပိုင္းမွာေျပာခဲ့တဲ့ လက္ဖက္လုပ္ငန္းနဲ႔ နာမည္ႀကီးၾကတဲ့ ေဒသေတြမွာ လက္ဖက္ထြက္ကုန္ေတြကို ဘာအေရာင္မွ ဆိုး စရာမလိုပါဘူး။ ဇယန္းႀကီးကထြက္တဲ့လက္ဖက္စိုဆိုရင္ အေရာင္က နဂိုစိမ္းႏုေရာင္နဲ႕ အ၀ါေရာင္သမ္းၿပီး လနဲ႔ခ်ီ ေျမက်င္း မွာသိပ္ထားၿပီးၿပီဆိုရင္ စားရတာအင္မတန္ဆိမ့္ၿပီး လွ်ာထဲမွာအရသာစဲြက်န္ေစပါတယ္။ ေနပူပူမွာ အလုပ္လုပ္လို႔ ေမာပန္း တဲ့အခ်ိန္မွာ အဲဒီလက္ဖက္သားကို စားၿပီး အရသာခံလိုက္တယ္ဆိုရင္ပဲ အေမာေျပၿပီး ေခါင္းထဲၾကည္လင္ လန္းဆန္း လာေစပါတယ္။

သတင္းေတြမွာၾကားရသလိုပါပဲ လက္ဖက္သားကို ကိုင္ယံုနဲ႕လက္ျဖားေလးေတြ၀ါသြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆိုးေဆး သံုးတာ ေသခ်ာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဆိုးေဆးက အစားအေသာက္မွာထည့္တဲ့ဆိုးေဆးဆိုရင္ေတာ့ ေဘးဥပါဒ္က FDA ေၾကညာ သလိုမ်ဳိး မမ်ားႏိုင္ပါဘူး။ အရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ေဒသ သို႕မဟုတ္ ရြက္ႏုအဆင့္ကိုမီေအာင္မခူးႏိုင္လို ရြက္ၾကမ္း ေတြကိုပဲ ခူးလိုက္ရတဲ့ လက္ဖက္မ်ဳိးဆိုရင္ေတာ့ ၀ိသမေလာဘတက္တဲ့ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္ေတြက ေရာင္းပန္းလွေအာင္ နာမည္ႀကီးထိပ္စလို ေစ်းေကာင္းရေအာင္ ၀ယ္ယူစားသံုးသူအႀကိဳက္ အေရာင္တင္ၾကတာပါ။

အ၀တ္၊ ခ်ည္၊ သေရ ေတြမွာသံုးတဲ့ အ၀ါေရာင္ဆိုးေဆးသံုးရင္ လက္ဖက္သားမွာ ၾကာၾကာစဲြထင္ေစတာေၾကာင့္ သံုးၾက တာျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အစားအေသာက္မွာသံုးရမယ့္ လက္ဖက္ဆိုးေဆးကေတာ့ အဲဒီေလာက္ထိ အေရာင္ၾကာရွည္မစြဲပါ။
လက္ဖက္သားကို ကိုင္ေပမယ့္ လက္ေျခာက္သြားရင္ အ၀ါေရာင္မစြန္းဘူး၊ အေရာင္ကူးလြယ္တဲ့အျဖဴေရာင္အ၀တ္စလိုမ်ဳိး က လက္ဖက္သားနဲ႕ထိေတြ႕ၿပီး ေျခာက္သြားလို႕ အ၀ါရင့္ေရာင္စြန္းထင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ အဲဒီလက္ဖက္ဟာ ဆိုးေဆးသံုးတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လက္ဖက္အဆီအႏွစ္ရဲ႕ နဂိုအေရာင္ကိုက ၀ါက်င့္က်င့္နဲ႔ အနီေရာင္နည္းနည္းသမ္းေနတတ္တာပါ။

လက္ဖက္ထြက္တဲ့ ပင္ရင္းပေလာင္ေဒသကေန လက္ဖက္ေတာင္သူေတြက ေစ်းႀကီးတဲ့ လက္ဖက္ဆိုးေဆးေတြကို ၀ယ္ၿပီး အေရာင္မတင္ၾကပါဘူး။ လက္ဖက္အေရာင္တင္တဲ့ ဆိုးေဆးဟာ အစားအေသာက္မွာသံုးတဲ့ဆိုးေဆးျဖစ္ၿပီး အဝါေရာင္ ဆိုးေဆး Auramine O နဲ႔ ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိးမတူပါဘူး။ လက္ဖက္ေတြကို အဓိကအေရာင္တင္ၾကတာကေတာ့ လက္ဖက္ ၿခံရွိရာေဒသကမဟုတ္ဘဲ စားသံုးသူေစ်းကြက္ကိုတင္ပို႔မယ့္ ၀ိသမေလာဘသားေတြေျခခ်င္းလိမ္တဲ့ ေက်ာက္မဲ၊ မႏၱေလး တို႕မွာရွိတဲ့လုပ္ငန္းရွင္ေတြရဲ႕ လက္ဖက္စို ပဲြရံု၊ ကုမၸဏီေတြပါပဲ။

လက္ဖက္ေျခာက္ဆိုရင္လည္း ၿခံရွင္ေတာင္သူေတြကိုယ္တုိင္ အေရာင္တင္တာမရွိသေလာက္ရွားပါတယ္။ အေစာပိုင္းက ေျပာတဲ့ နာမည္ႀကီး လက္ဖက္ေျခာက္နဲ႕ အခ်ဳိေျခာက္ထြက္တဲ့ေဒသက လက္ဖက္ေျခာက္ေတြဆိုရင္ ဘာအေရာင္တင္ စရာမွ မလိုဘဲ အေရာင္တက္ေနၿပီးသားပါ။ လက္ဖက္ေျခာက္မွာလည္း ထိပ္စ၊ စက နဲ႔ ေရာင္းတမ္း (ၾကမ္း) ဆိုၿပီး အမ်ားအားျဖင့္ သံုးမ်ဳိးခဲြထားပါတယ္။

ထိပ္စက အေရာင္နက္ေမွာင္ၿပီး လက္ဖက္ထိပ္ဖူးအႏုပိုင္းေလးေတြက အျဖဴေရာင္ေဖြးေဖြးနဲ႕ လက္ေနတတ္ပါတယ္။
စက နဲ႕ ေရာင္းတမ္း ကေတာ့ ရြက္ၾကမ္းေတြျဖစ္တဲ့အတြက္ အ၀ါေရာင္အရြက္ေတြေရာေနတာေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ စက နဲ႕အၾကမ္းကိုေတာ့ အမ်ားျပည္သူေတြ ေဖာေဖာသီသီသံုးတဲ့ လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေတြနဲ႕ အေျခခံျပည္သူေတြ အဓိက သံုးၾကပါတယ္။ ထိပ္စေတြကေတာ့ လူကုန္တန္အသိုင္းအ၀န္းနဲ႕ အေကာင္းႀကိဳက္သူေတြ လက္စဲြေပါ့။

အရည္အေသြးညံ့တဲ့ အျခားေဒသကထြက္တဲ့ လက္ဖက္ေျခာက္ေတြက အေရာင္သိပ္မနက္ဘဲ အနီဘက္ပို သမ္းပါတယ္။ အဲဒါေတြနဲ႕ လက္ဖက္အၾကမ္းေျခာက္ေတြကို ၀ိသမေလာဘသားေတြက ထိပ္စနဲ႕ေရာၿပီး ေစ်းေကာင္းရႏိုင္ဖို႕အတြက္ အမည္းေရာင္ဆိုးေဆးေတြ တခ်ဳိ႕သံုးတတ္ၾကတယ္။ မေကာင္းပါဘူး။

ဒါေပမယ့္ ဖန္ခြက္ထဲ၊ လက္ဖက္ေျခာက္အိုးထဲ လက္ဖက္ေျခာက္ခပ္လိုက္တဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ ေရေႏြးေအးသြားမယ္ (သို႔) အခ်ိန္နည္းနည္းၾကာသြားမယ္ဆိုရင္ အဲဒီဖန္ခြက္၊ အိုး၊ ဓာတ္ဗူးေတြမွာ နီရင့္ရင့္အေရာင္ေတြတင္က်န္ရစ္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္တာဟာ လက္ဖက္ေျခာက္စစ္ရဲ႕ နဂိုအေရာင္ အဆီအႏွစ္ေတြပါ။ စိုးရိမ္စရာမလိုပါ။ စိတ္ခ်စြာသံုးစဲြႏိုင္ပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ လက္ဖက္ေျခာက္ခပ္ထားတဲ့ခြက္ထဲ အိုးထဲမွာ အဆီေတြလို သက္တံေရာင္ေ၀့ေနမယ္၊ လက္ဖက္ရည္အေရာင္ က အနီ (သို႔) အ၀ါေရာင္မသမ္းဘဲ မည္းေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလက္ဖက္ေျခာက္ကိုမသံုးသင့္ပါဘူး။ အေရာင္ဆိုးထား တာပါ။

အမွန္အတိုင္းေျပာရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လက္ရွိအစိုးရရဲ႕ညံ့ဖ်င္းမႈေၾကာင့္ စီးပြားေရးၾကပ္တည္းမႈေတြ ဆက္တိုက္ဆိုသလိုျဖစ္ လာတဲ့အတြက္ လက္ဖက္အစိုေကာ အေျခာက္ပါ ဆိုးေဆးသံုးတဲ့ ရာခိုင္ႏႈန္းရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ဟာ ဆင္းရဲ ၾကပ္ တည္း တဲ့ လက္ဖက္ေတာင္သူေတြ သံုးတာလို႔ ေကာက္ခ်က္စဲြမယ္ဆိုရင္ မွားမယ္မထင္ပါ။

စစ္အစိုးရသတင္းစာကေန မစားသံုးသင့္တဲ့ လက္ဖက္စာရင္းေတြကို ေၾကညာၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း သတင္းေနာက္ဆက္တဲြ အက်ဳိးဆက္ကို ဆက္တိုက္ခံရမယ့္သူေတြကဘယ္သူေတြလဲ။ ဆိုးေဆးပါ လက္ဖက္ေတြကို ၀ယ္ေလွာင္ထားတဲ့ကုန္သည္ ပဲြရံုေတြကေတာ့ လက္ေတြ႕ခ်က္ခ်င္းအရႈံးနဲ႔ရင္ဆိုင္ရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရရည္အနာဂတ္မွာ တကယ္ဒုကၡေရာက္မွာကေတာ့ အျပစ္မဲ့လက္ဖက္ေတာင္သူေတြပါ။ အဲဒီျဖစ္ေပၚလာမယ့္ဆိုးက်ဳိးေတြအတြက္ တာ၀န္ခံရမယ့္သူကဘယ္သူျဖစ္သင့္သလဲ။

ဒီလိုေၾကညာၿပီးရင္ေတာ့ ဥပေဒအတိုင္း ကိုင္တြယ္အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႕လိုေနၿပီ။ အဲဒီလိုကိုင္တြယ္ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔ စစ္အစိုးရမွာေဆာင္ရြက္ႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းအဂၤါအစိတ္အပိုင္း Mechanisms ေတြ အေတာ္အားနည္းေနပါေသး တယ္။ သိရတဲ့အတိုင္းဆိုရင္ ဆိုးေဆး Auramine O အသံုးျပဳမႈ ရွိ မရွိစစ္ေဆးႏိုင္တဲ့ေနရာက ရန္ကုန္မွာဌာနတခုပဲ ရွိပါ တယ္။

ဒါဆိုရင္ ဘယ္အခ်ိန္ထိ လက္ဖက္ေတြမေရာင္းဘဲထားရမလဲ။ အမ်ားျပည္သူေတြက လက္ဖက္ကို ဘယ္အခ်ိန္ထိ ေစာင့္ၿပီးမွ စိတ္ခ်လက္ခ် ၀ယ္စားႏိုင္မွာလဲ။ လက္ဖက္ရာသီသစ္ကလည္း စေနပါၿပီ။ တားျမစ္ထားတဲ့ စာရင္းမွာ မပါတဲ့ အမွတ္တံဆိပ္ေတြေကာ စားသံုးရမွာ ဘယ္ေလာက္ထိ အႏၱရာယ္ကင္းပါသလဲ။ ဆိုးေဆး မပါဘူးလို႔ အာမခံႏိုင္သလား။

ျမန္မာျပည္မွာ ျပႆနာကိစၥရပ္ တခုခုေပၚတိုင္း မုန္႔လံုးစကၠဴကပ္ ဆိုသလို ေနာက္ဆံုးအျပစ္ရွိတဲ့သူကေတာ့ မွားယြင္းစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ အာဏာရွင္ေတြပါ။ တကယ္ဆိုရင္ ဒီျပႆနာကို အမ်ားျပည္သူက်န္းမာေရးအတြက္ဦးစားေပး ကာကြယ္ ရင္း၊ လက္ဖက္တခုကိုပဲမွီခိုရပ္တည္တဲ့ လက္ဖက္ေတာင္သူေတြရဲ႕ဘ၀ကိုလည္း စာနာမယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္တဲ့ အေရး ေပၚစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ေတြေသခ်ာဖဲြ႕ၿပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္။ လက္ဖက္ေတာင္သူေတြ ကုန္သည္ ပဲြရံု ကုမၸဏီ ေတြကလည္း သက္ဆိုင္ရာနဲ႔ အျပည့္အ၀ပူးေပါင္းေျဖရွင္းသင့္ပါတယ္။

တကယ္လို႕ နဂိုကတည္းက ျမန္မာျပည္မွာလြတ္လပ္တဲ့အသင္းအဖဲြ႕အျဖစ္ လက္ဖက္ကုန္သည္မ်ားအသင္း ဒါမွ မဟုတ္ လက္ဖက္အရည္အေသြးထိန္းသိမ္းေရးအစုအဖဲြ႕ေတြ ဖဲြ႕ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဒါေတြကိုႀကီးၾကပ္ ထိန္းသိမ္းမယ္ႏိုင္ ဆိုရင္ ဒီလို ျဖစ္လာဦးမလား။ လက္ဖက္ျပႆနာတခုတည္းမကဘဲ အျခားအစားအေသာက္ေတြအတြက္ပါ စဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။

အခု နမ့္ဆန္ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ လက္ဖက္ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မီတီဆိုတာကလည္း ျပည္သူပိုင္သိမ္းထားတဲ့ တပ္မေတာ္အခ်ဳိေျခာက္ စက္ရံုမႉး ဗိုလ္ႀကီးသန္းထြန္းနဲ႔ အခ်ဳိ႕ကုန္သည္ေတြက လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားၿပီး လက္ဖက္ေတာင္သူေတြနဲ႔ စားသံုးသူေတြ အတြက္ အကာအကြယ္ေပးဖို႕ဆိုတာထက္ သူတို႕လိုအပ္သလို လက္ဖက္ေစ်းကို ထိန္းညိႇကစားႏိုင္ဖို႕ ဖြဲ႕စည္းထားတာပါ။

သတင္းဌာန တခုမွာပါတဲ့ FDA ဥကၠ႒ ေဒါက္တာေက်ာ္လင္း ေျပာၾကားရွင္းလင္းခ်က္ေတြဟာ ကိုယ့္ျပည္သူလူထု အေပၚ တာ၀န္မဲ့လြန္းရာက်ေနမလားဘဲ။ လူကို အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစႏိုင္တဲ့အတြက္စားသံုးရန္ မသင့္တဲ့ ဆိုးေဆးပါ လက္ဖက္ စာရင္းေတြကို သတင္းစာမွာ ေၾကညာလိုက္တာကေတာ့ ကိုင္တြယ္ပံု နည္းလမ္း တခုခုလဲြေနတယ္လို႔ျမင္မိပါတယ္။

ျပည္သူလူထုရဲ႕ က်န္းမာေရးကိုတကယ္ကာကြယ္ခ်င္လို႔ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစမယ့္အစားအေသာက္စာရင္းကို လူသိရွင္ၾကား ေၾကညာမယ္ဆိုရင္ ဦးဆံုးလုပ္ငန္းရွင္ေတြကို ေခၚယူအသိေပးညႇိႏႈိင္းၿပီးမွ ကိုင္တြယ္လုပ္ေဆာင္တာမ်ဳိးဆိုရင္ လုပ္ငန္း ရွင္ေရာ စားသံုးသူအတြက္ပါ ပိုအက်ဳိးမရွိႏိုင္ဘူးလား။ ျပႆနာေျဖရွင္းဖို႔ ပိုေကာင္းတဲ့အေျဖနဲ႕မနီးစပ္ႏိုင္ဘူးလား။

အခုလို ၿခံဳခိုတိုက္ခိုက္တဲ့နည္းနဲ႔ သတင္းစာထဲ ေကာက္ကာငင္ကာထည့္လိုက္တာဟာ Due Process of Law ဆိုတဲ့ မ်ွတတဲ့ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းအဆင့္ဆင့္ေတြနဲ႔ အေတာ္ေလးကင္းေ၀းေနသလိုပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ လက္ဖက္ကို ရိုးရာဓေလ့ထံုးတမ္းစဥ္လာအေနနဲ႔ စားသံုးေနၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္တရပ္လံုးကမိဘျပည္သူေတြ၊ လက္ဖက္ လုပ္ငန္း ကိုမွီခို စားေသာက္ေနရတဲ့ ငါးသိန္းအထက္မွာရွိတဲ့ ပေလာင္မိဘျပည္သူေတြ၊ လက္ဖက္ကို တနည္း နည္းနဲ႔မွီခိုေနတဲ့ အနည္းဆံုး တသိန္းေက်ာ္ရွိတဲ့ အညာေဒသက ဗမာလူမ်ဳိးေတြ အတြက္ ဘယ္လို လုပ္ေပးၾကမလဲ …။

ေဘးဥပါဒ္ကင္းတဲ့ လက္ဖက္ေကာင္းေကာင္းစားခ်င္ၾကတယ္ဆိုရင္ေတာ့ …။ ။