ဒါလားဟဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ

ျမန္မာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ ဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႔ ဒီမိုကေရစီ အေရး ေတာ္ပံုၾကီးကို စစ္တပ္က ရက္ရက္စက္စက္ ေခ်မႈန္း လိုက္ၿပီး စစ္အာဏာရွင္ စနစ္နဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ လာေတာ့မွ ေပၚေပါက္လာ တဲ့ ျပႆနာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရ တရပ္ရဲ႕ လက္ထဲက ႏိုင္ငံေတာ္ အာဏာကို ဗိုလ္ေနဝင္းက အတင္း အဓမၼ လုယူ သိမ္းပိုက္လိုက္တဲ့ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္း ေရာက္မွ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပႆနာ တခုလည္း မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိျမင္သူမ်ား အားလံုး နားလည္း သေဘာေပါက္ ထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြဟာ တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ေရးမရခင္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ကတည္းက ရွိႏွင့္ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္၊ ဒီျပႆနာေတြကို စားပဲြဝိုင္းေတြေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ေျဖရွင္းၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူေတြအေနရဲ႕ အဓိကေရးၾကီးဆံုး လိုအပ္ခ်က္က တိုင္းျပည္ ကိုလိုနီဘဝက လြတ္ေျမာက္ဖို႔ လြတ္လပ္ေရး ရဖို႔သာ ျဖစ္တယ္၊ လြတ္လပ္ေရးသည္သာ ပထမ၊ လြတ္လပ္ေရးသည္သာ ဒုတိယ၊ လြတ္လပ္ေရးသည္သာ တတိယျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ တခုတည္းေသာ ဦးတည္ခ်က္နဲ႔ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြ၊ ပဋိပကၡေတြကို ေနာက္ကိုတြန္းလို႔ ယာယီညီၫြတ္ေရးယူၿပီး တိုင္းျပည္လြတ္လပ္ေရးကို အရယူခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ ရွည္ေဝးလြန္းမွာ စိုးတဲ့အတြက္ ဘယ္လိုျပႆနာေတြ၊ ဘယ္လုိပဋိပကၡေတြ ဘယ္ခ်ိန္မွာ ျဖစ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာေတြကိုေတာ့ မတင္ျပေတာ့ပါဘူး။ သမိုင္းစာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာ ျမင္သာထင္ရွား ရွိႏွင့္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ဖခင္ ဗိသုကာၾကီးျဖစ္တဲ့ ကိုေအာင္ဆန္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းရဲ႕ အားသြန္ခြန္စိုက္ ၾကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈနဲ႔ ရယူႏုိင္ခဲ့တဲ့ ျပည္နယ္ျပည္မ ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး တနည္အားျဖင့္ တိုင္းရင္းသား ေသြးစည္းညီၫြတ္ေရး ပင္လံုစိတ္ဓာတ္နဲ႔၊ အဲဒီေသြးစည္းညီၫြတ္မႈ အင္အားနဲ႔ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕ရဲ႕ လည္ပင္းကိုညႇစ္ၿပီး လြတ္လပ္ေရးကို အရယူခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ ေသြးစည္းညီၫြတ္မႈ အေျခခံနဲ႔ပဲ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ႏုိင္ငံေတာ္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲအတည္ျပဳႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔မွာ တိုင္းျပည္တခုကို ထူေထာင္ႏိုင္တဲ့ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတခု အထင္အရွား ရွိခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒနဲ႔ပဲ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီစနစ္နဲ႔ တည္ေဆာက္ဖြံၿဖိဳး တိုးတက္လာေစခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အတြင္းႏိုင္ငံေရး ျပႆနာေတြကိုေတာ့ ေျပလည္ေအာင္ ေျဖရွင္းအဆံုးသတ္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

ႏိုင္ငံေရးအယူဆနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ ျပႆနာသာ မဟုတ္ပါဘဲ တိုင္ရင္းသားလူမ်ဳိးစု မ်ားျပားတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္တာနဲ႔အညီ တိုင္ရင္းသား လူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြလည္း ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာေတြကို ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ ေျဖရွင္းရင္း မေျပလည္ႏိုင္ၾကတဲ့အခါ လက္နက္ကိုင္စစ္ပြဲနဲ႔ ေျဖရွင္းလာခဲ့ၾကတဲ့အတြက္ ျပည္တြင္းစစ္ရယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေပၚေပါက္လာခဲ့တာလည္း ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ ျပည္တြင္းစစ္မီးေၾကာင့္ပဲ လြတ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျဖစ္လာခဲ့သလို သယံဇာတ ေပၚႂကြယ္ဝလွတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္သင့္သေလာက္ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မလာႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ရွိေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အယူအဆ ျပႆနာ၊ တိုင္ရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ျပႆနာေတြကို အဲဒီအခ်ိန္က ဒီမိုကေရစီ အစိုးရေတြက ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းခဲ့ၾကေပမယ့္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးထက္ ႏိုင္ငံေရးဂုိဏ္းဂဏစြဲ၊ အယူဝါဒစြဲ၊ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ မ်ဳိးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ မဟာလူမ်ဳိးၾကီးဝါဒ၊ မွာယြင္းတဲ့ ဇာတိေသြး ဇာတိမာန္ေတြ အမ်ဳိးသားေရးဝါဒေတြေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြကို ေျပလည္ေအာင္ မေျဖရွင္းႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

ေျဖရွင္းဖို႔ ၾကိဳးစားေနဆဲ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု ျပႆနာအေရး ေျပလည္ဖို႔ အလားအလာ ေကာင္းလာဆဲအခ်ိန္မွာပဲ အာဏာရဲ႕ အရသာကို ျမည္းစမ္းခြင့္ရခဲ့လို႔ ယစ္မူးသာယာ တပ္မက္လာတဲ့ ဗိုလ္ေနဝင္း ဦးေဆာင္တဲ့ စစ္အုပ္စုက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ႐ိုက္ခ်ဳိးဖ်က္ဆီးကာ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ထူေထာင္ခဲ့ပါတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစုေတြရဲ႕ ေသြးစည္းညီၫြတ္မႈအေျခခံနဲ႔ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့တဲ့ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ၁၉၆၂ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔မွာ ဖ်က္သိမ္းပစ္ၿပီး တတိုင္းျပည္လံုးကို အရပ္ဝတ္အေရၿခဳံ စစ္အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ လက္ဝါးၾကီးအုပ္ ေသြးစုတ္ေခါင္းပံုျဖတ္ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒကိုေရးဆြဲၿပီး ျပည္သူကို အာဏာနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္၊ အတင္းအက်ပ္ အတည္ျပဳၿပီး စစ္အုပ္စု ဦးစီးတ့ဲ လူတန္းစားသစ္ကို ေပၚေပါက္လာေစခဲ့တဲ့ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ဆိုတ့ဲ ဆိုရွယ္လစ္ အတုေယာင္စနစ္နဲ႔ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္လာခဲ့တာဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္အထိ ကာလရွည္ၾကာခဲ့ပါတယ္။ လူတန္စားသစ္ကသာ ဥစၥာဓန ႂကြယ္ဝသထက္ ႂကြယ္ဝလာၿပီး စစ္ကြၽန္ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဘဝကေတာ့ ဆင္းရဲသည္ထက္ ဆင္းရဲတြင္းနက္ခဲ့ၿပီး တိုင္းျပည္ဟာလည္း ကမၻာ့ဖံြၿဖိဳးတိုးတက္မႈ အနည္းဆံုး ျဖစ္လာခဲ့ရတယ္ ဆိုတာလည္း အားလံုး သိခဲ့ၾကၿပီးျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီအေျခအေနနဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ ဖိစီးႏွိပ္စက္မႈေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ခါးစည္းခံစား၊ ဒီမိုကေရစီ၊ လူအခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြကို အာသာငန္းငန္း ေတာင့္တလာတဲ့ ျပည္သူလူထုၾကီးဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စုရဲ႕ စနစ္ဆိုးကို ႐ိုက္ခ်ဳိးေခ်ဖ်က္ၿပီး ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံသစ္တခု တည္ေဆာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေအာင္ပြဲရယူႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ အက်ဥ္းခ်ဳံ႕ေျပာရရင္ အဘက္ဘက္က ခ်ဳိ႕ယြင္းအားနည္းေနခဲ့တဲ့ လူထုအေရးေတာ္ပံုၾကီးကို လက္နက္အင္အား တခုတည္းရဲ႕ အားကိုးနဲ႔ စစ္အုပ္စုသစ္က အာဏာသိမ္းတာကို ခံခဲ့ရျပန္ပါတယ္။

၁၉၈၈ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္မွာေတာ့ ျပည္သူလူထုကို အထင္ေသးၿပီး စစ္အာဏာရွင္ စနစ္တခုကို တရားဝင္ ထူေထာင္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္ခဲ့တဲ့ အာဏာသိမ္း စစ္အစိုးရက ေ႐ြးေကာက္ပဲြတခု က်င္းပဖို႔ စိန္ေခၚခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာလည္း ျပည္သူလူထုဟာ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထား အစစ္အမွန္နဲ႔ အံတုရင္း ျပသႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉ဝ ေမလ ၂၇ ရက္ေန႔မွာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရတရပ္ကို ခိုင္ခိုင္မာမာ ထူေထာင္ႏိုင္တဲ့ အဆင့္ထိ ရေအာင္ ေအာင္ပဲြရယူေပးႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ ကမ္းကုန္ေအာင္ ရက္စက္ဆိုးဝါးတဲ့ စစ္အစိုးရက ျပည္သူလူထုရဲ႕ အလိုဆႏၵကို ျငင္းဆန္ၿပီး တိုင္းျပည္ကို အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးအုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ နည္းလမ္းေပါင္းစံု အသံုးခ်ၿပီး အာဏာကို ဖက္တြယ္ထားခဲ့ပါတယ္။

တိုးတက္တဲ့ အေတြးေခၚရွိတဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုဟာ စစ္အာဏာရွင္ေတြကို အၾကိမ္ၾကိမ္ ရင္ဆိုင္အံတုခဲ့ၾကေပမယ့္ လက္နက္အားကိုး အာဏာရွင္အစိုးရရဲ႕ အရက္စက္ဆံုး ေခ်မႈန္းတာကို ခံခဲ့ၾကရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဖိႏွိပ္ခံ ျပည္သူလူထုဟာ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာထားမွန္ျဖစ္တဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး၊ ဒီမိုကေရစီေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ အၿပီးသတ္ ရယူဖို႔ ထပ္ၾကိဳးစားလာအံုးမယ္ ဆိုတာကို နားလည္ထားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ေတြက တရားဝင္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို တည္ေထာင္ဖို႔ သူတို႔စိတ္တိုင္းက် ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆဲြ၊ ဒုကၡၾကားက ျပည္သူလူထုကို လက္နက္အာဏာနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ၿပီး အတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

အခုတခါ ထပ္ၿပီး ျပည္သူလူထုကို ၂ဝ၁ဝ ခု ေ႐ြးေကာက္ပြဲနဲ႔ စိန္ေခၚအႏိုင္ယူဖို႔ ၾကိဳးစားလာျပန္ပါၿပီ။ ဒါေပမဲ့ ဒီတၾကိမ္ ၾကိဳးစားလာတာက စစ္အာဏာရွင္စနစ္ တရားဝင္ ထာဝရ တည္ၿမဲေရးအတြက္ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒတရပ္ကို က်ားကုတ္က်ားခဲ ကိုင္စဲြထားပါၿပီ။ ေတာ္လွန္တိုးတက္တဲ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ၊ ႏိုင္ငံေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုကို လံုးဝ နာလန္မထူႏိုင္ေအာင္ ႏွိပ္ကြပ္ေရး မဟာဗ်ဴဟာ ခ်မွတ္ၿပီး သူတို႔ရဲ႕ လမ္းၫႊန္ေျမပံုခရီးကို ၿပီးဆံုးေအာင္ ေလွ်ာက္ဖို႔ ၾကိဳးစားေနၾကပါၿပီ။ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဟာ ဘာလဲ-ဘယ္လဲ ဆိုတာ၊ အေျခခံမူ ဆိုတာေတြကို ၾကည့္လိုက္႐ံုနဲ႔ ျမင္သာထင္ရွား ျဖစ္ပါတယ္။

အခု စစ္အစိုးရက သူတို႔စိတ္ၾကိဳက္ ေရးဆဲြအတည္ျပဳ ျပ႒ာန္းလိုက္တဲ့ ဥပေဒနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဟာင္ေကာင္ တကၠသိုလ္က အၿငိမ္းစား ပါေမာကၡနဲ႔ ကုလသမဂၢ ဖံြ႔ၿဖိဳးမႈအစီအစဥ္ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ အၾကံေပး အေထာက္အကူျပဳ အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္လည္းျဖစ္တဲ့ ပါေမာကၡ Yash Ghaii က သူရဲ႕ “၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္ ျမန္မာဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ သံုးသပ္အကဲျဖတ္ခ်က္” ထဲမွာ ဒီလုပ္ငန္စဥ္းကို “၁၉၆၂ ခုႏွစ္မွာ ဒီမိုကေရစီ အစိုးရလက္ထဲက အာဏာကို လုယူခဲ့ၿပီး ၁၉၉ဝ ခုႏွစ္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရ ပါတီရဲ႕ အစိုးရဖြဲ႔စည္းမႈကိုလည္း ျငင္းဆန္ခဲ့တဲ့ စစ္အုပ္စုက ပံုေဖာ္ၾကီးၾကပ္ စီမံခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတခုခုကို ဘယ္လြတ္လပ္တဲ့ အဖြဲ႔အစည္းကိုမွ တာဝန္ယူခိုင္းတာမ်ဳိး စီမံၾကီးၾကပ္ရတာမ်ဳိး မရွိပါဘူး။ လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ လွ်ဳိ႕ဝွက္ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္က စီစဥ္ေရးဆဲြခဲ့တဲ့မူၾကမ္းကိုပဲ အမ်ဳိးသားညီလာခံမွာ တင္သြင္းခဲ့တာပါ။

တကယ္ေတာ့ အစိုးရမွာ အေျခခံဥပေဒမူၾကမ္းကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခြင့္ အခြင့္အာဏာ မရွိပါဘူး။ အစိုးရဟာ ဖဲြ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ အေၾကာင္းအရာေတြ၊ ေ႐ြးခ်ယ္မႈေတြကို ျပည္သူလူထုၾကားမွာ ခ်ျပအသိေပးတာမ်ဳိး ဒါမွမဟုတ္ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ဖို႔ အသိစိတ္ဓာတ္ေပးတာမ်ဳိး မလုပ္ခဲ့ပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ အဓိက ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ အက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ေရာက္ေနၾကပါတယ္။ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ေတြးျမင္ယူဆခ်က္နဲ႔ ေ႐ြးခ်ယ္မႈေတြမွာ တျခား ေ႐ြးခ်ယ္စရာေတြကို ပိတ္ပင္တားဆီးထားတာဟာ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈကို ပိုၿပီး ဆိုးဝါးသြားေစၿပီး ေတြးျမင္ယူဆခ်က္ မ်ားစြာဟာ ျပည္ပေရာက္ အုပ္စုေတြၾကားကိုပဲ ေရာက္ရွိသြားခဲ့ရပါတယ္။

လုပ္ငန္းစဥ္ဟာ တိုင္းျပည္တည္ေဆာက္ေရး ဒါမွမဟုတ္ အမ်ဳိးသားညီၫြတ္ေရး အစီအစဥ္ေတြကို တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရးနဲ႔ သက္ဆိုင္သူေတြကို ေက်နပ္ႏွစ္သိမ့္မႈ မေပးႏိုင္ခဲ့သလို ျပင္ပကမၻာကိုလည္း အစိုးရရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအေပၚ အေလးအနက္ ထားလာေအာင္ သိမ္းသြင္းေျပာဆိုမႈ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ အုပ္စုေတြၾကားမွာ ယံုၾကည္မူ တည္ေဆာက္ရမယ့္အစား သံသယေတြကိုသာ တိုးမ်ားလာေစခဲ့ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ ကမၻာတဝွမ္းလံုးက မွားယြင္းတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္လို႔ ယံုၾကည္လက္ခံထားတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္က ျပန္လည္ထုတ္လုပ္လိုက္တဲ့ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဟာ အစိုးရနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ပါတီေတြ လူနည္းစု အုပ္စုေတြ ၾကားမွာရွိတဲ့ သေဘာထား ကဲြလြဲမႈေတြကို ပိုၿပီးျပင္းထန္လာေစခဲ့ပါၿပီ” လုိ႔ ေရးသားခဲ့ပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံျခားသား တေယာက္ရဲ႕ စစ္အစိုးရ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒေပၚ ႐ႈျမင္သံုးသပ္ပံု တစိတ္တပိုင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသား ႏိုင္ငံေရးအျမင္ ရွိသူေတြကေတာ့ ဒီထက္ပိုၿပီး သိျမင္နားလည္ၿပီး ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါေပမဲ့ တိုင္းရင္းသား လူနည္းစုေတြနဲ႔ အမ်ားစုၾကီးျဖစ္တဲ့ သာမန္ ျမန္မာျပည္သူေတြ အဖို႔ကေတာ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုတာကို ခပ္လွမ္းလွမ္းကသာ ၾကည့္ျမင္ခြင့္ ရခဲ့ၾကပါတယ္။ ပါဝင္ေဆာင္႐ြက္ခြင့္၊ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးခြင့္၊ အၾကံဉာဏ္ေပးခြင့္ လံုးဝ မရွိခဲ့ၾကပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဟာ အႏွစ္သာရအားျဖင့္ ဘာလဲ-ဘယ္လိုလဲ ဆိုတာကိုေတာ့ သာမန္ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေအာက္ဆံုးလႊာအထိ နားလည္သေဘာေပါက္ေနပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ စစ္မွန္တဲ့ သေဘာထားအရ ႏွလံုးသားထဲက ‘ႏိုး’ လို႔ ျငင္းပယ္ထားၿပီးပါၿပီ။ ျပင္းထန္ရက္စက္လြန္းတဲ့ စစ္အစိုးရရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈေတြေၾကာင့္ ေနေသးသပၿခံဳထဲက ျဖစ္ေနၾကေပမယ့္ ခ်ဳိေသြးသမွ တျမျမ လည္းျဖစ္ေနၾကၿပီဆိုတာ သံသယရွိစရာအေၾကာင္း မျမင္ပါဘူး။

ပါေမာကၡ Yash Ghai ကေတာ့ “စာတမ္းက ေဖာ္ျပေျပာဆိုခဲ့သည့္အတိုင္း ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရးႏွင့္ မူၾကမ္းပါဝင္မႈမ်ားမွာ ေယဘုယ်အားျဖင့္ လက္ခံထားခဲ့ၾကေသာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခခံမူမ်ားအား အေလးထားမႈ မရွိခဲ့ပါ။ အခြင့္အေရးမ်ားကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ အခ်က္အျခာျဖစ္ေသာ တရားစီရင္ေရးမွာလည္း လြတ္လပ္မႈ မရွိႏုိင္သလုိ လူ႔အခြင့္အေရးမ်ားကုိ ကာကြယ္ႏုိင္ေျခလည္း ရွိလိမ့္မည္ မဟုတ္ပါ။ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ (သုိ႔) လူထု တုိင္တမ္းမႈ ၾကားနာစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔ကဲ့သုိ႔ အျခားေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားကုိလည္း ဖြဲ႔စည္းေပးျခင္း (သုိ႔) စဥ္းစားေတြးဆထားခဲ့ျခင္း မရွိခဲ့ပါ။

အခြင့္အေရးေတြကို ကန္႔သတ္ေဖာ္ျပေပးထားတဲ့ စကားလံုးေတြမွာလည္း သူတုိ႔ရဲ႕ ေလးစားမႈကင္းမဲ့ျခင္း ျဖစ္ႏုိင္ေျခေတြျဖစ္ၿပီး အမွန္စင္စစ္ ဆုိင္းငံ့ရပ္စဲထားျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္တပ္ၾသဇာ လႊမ္းမုိးမႈခံရတဲ့ အစုိးရ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္ပုံမွာလည္း လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို ႐ုိေသေလးစားလာဖို႔ ကူညီေထာက္ပ့ံေပးမႈ မရွိႏုိင္ပါ။ ဒီလိုနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ ရင္ဆုိင္ေနရတဲ့ အေျခခံ အေၾကာင္းျခင္းရာေတြဟာ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာ လူထုအတြက္ ေအာင္ျမင္ႏုိင္ေျခ မရွိဆုံး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒရဲ႕ မွားယြင္းေဖာက္ျပန္တဲ့ အေျခခံဥပေဒေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းတည္ေဆာက္မႈအရ ပုိမုိ ဒီမုိကေရစီက်ၿပီး တူညီမႈျုဖစ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုဆီ ကူးေျပာင္းေရးအတြက္ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကုိ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒအတြင္း ရည္႐ြယ္ခ်က္ရွိရွိ ထည့္သြင္းေရးဆြဲထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္” လုိ႔ သူ႔ရဲ႕စာတမ္းကို နိဂုံးခ်ဳပ္ထားခဲ့ပါတယ္။

ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ ဘယ္ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒပဲျဖစ္ျဖစ္ လုံးဝ အျပစ္အနာအဆာမရွိ အေကာင္းဆုံးဆုိတာ မရွိပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒတခုဟာ သူ႔ဆုိင္ရာ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းရဲ႕ ေကာင္းက်ဳိးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈကုိ တည္ေဆာက္ႏုိင္ဖုိ႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလုိ မလုပ္ႏုိင္ဘူးဆုိရင္ အဲဒီ ဖြဲ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒဟာ ေအာင္ျမင္မႈ မရွိဘူးလုိ႔ ဆုိရပါမယ္။ ျပင္ဆင္ဖုိ႔လုိရင္ ျပင္ဆင္၊ ျဖည့္စြက္ဖုိ႔လုိရင္ ျဖည့္စြက္၊ အဆံုးစြန္ဆံုးမွာ အသစ္ျပန္ေရးသင့္ရင္ ေရးရပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို လုပ္ခြင့္မရွိဘူး၊ မလုပ္ရဘူးလို႔ ဘယ္အစိုးကမွ ဟန္႔တားပိတ္ပင္ခြင့္ မရွိပါဘူး။ အဲဒီလို လုပ္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အေရးဟာ ျပည္သူမွာ အျပည့္ဝရွိပါတယ္။ အစိုးရဆိုတာ ျပည္သူ႔ လက္ေအာက္ခံ၊ ျပည္သူ႔ အခိုင္းအေစသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူရဲ႕ အရွင္သခင္ မဟုတ္ပါဘူး ဆိုတာကို ျပည္သူလူထုၾကီး တရပ္လံုး နားလည္ခံယူထားၾကဖို႔ အေရးၾကီးပါတယ္။

ျပည္သူလူထုရဲ႕ ဆႏၵသေဘာထားအမွန္ကို ေဖာ္ထုတ္ေပးဖို႔၊ ရဲရဲဝံ့ဝ့ံ ေဖာ္ထုတ္ျပသၾကဖို႔ လႈံ႕ေဆာ္တိုက္တြန္း လမ္းျပကူညီအားေပးမႈ ေပးဖို႔ကေတာ့ ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ျပည္သူလူထုက ေ႐ြးခ်ယ္တာဝန္ေပးထားခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ဒီမိုကေရစီေရး တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူေတြ၊ ဒီမုိကေရစီ လိုလားသူ တိုးတက္တဲ့ ပညာတတ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတာဝန္ကို တျခား ဘယ္သူကမွ ဝင္ၿပီး တာဝန္ယူထမ္းေဆာင္ေပးလိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဒီမိုကေရစီေရး၊ လူအခြင့္အေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ခ်စ္ျမတ္ႏိုးသူအားလံုးရဲ႕ တာဝန္သာျဖစ္ပါေၾကာင္း။