နယူးေဒလီ၊ ႏြမ္းရိ ဟင္းရြက္မ်ားနဲ႔ ရွင္သန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္

ဇာနည္မာန္


“ဒီမွာေနရတာ တအားခက္ခဲတယ္။ လိုတာေတြ တအားမ်ားတယ္ေလ။ ျမန္ျမန္အဆင္ေျပခ်င္တယ္” လို႔ ေအးစက္စက္ သမံတလင္းေပၚမွာ ခင္းထားတဲ့ ေစာင္အႏြမ္းေလးကို ေနရာတက်ျဖစ္ေအာင္ ျပဳျပင္ရင္းေျပာလိုက္တဲ့ ကိုေအာန္ခန္းေပါင္။

နယ္ေျမခံစစ္တပ္ရဲ႕ ေပၚတာဆြဲတဲ့ရန္ကို ေရွာင္ဖို႔ ခ်င္းျပည္နယ္ တီးတိန္ၿမိဳ႕နယ္ ကက္သယ္ရြာကေန တနာရီေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္သြားရတဲ့ အိမ္ေျခ ၂၀ ေက်ာ္ ကက္သယ္ရြာသစ္ဆိုတဲ့ သူ႔ရဲ႕ရြာေလးကေန သူတို႔မိသားစု နယူးေဒလီကို ေရာက္လာတာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ မတ္လ က ျဖစ္ပါတယ္။

“က်ေနာ့္ကို ေသနတ္ေတြ ထမ္းဖို႔ေခၚသြားေတာ့ သူတို႔ ေသနတ္ပစၥည္းေပ်ာက္တယ္ဆိုၿပီး ေသနတ္ေတြနဲ႔႐ိုက္တယ္။ မ်က္ႏွာကိုလည္း ထိုးတယ္။ ျပန္သြားရွာ မေတြ႔ရင္ ျပန္မလာနဲ႔ေျပာေတာ့ က်ေနာ္ အိမ္ျပန္ေျပးလာတယ္။ က်ေနာ့္ကို လိုက္ရွာတာ မေတြ႔ေတာ့ က်ေနာ့္မိန္းမကို သူတို႔ ႐ိုက္တယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ တအိမ္လံုး ရြာကထြက္ေျပးလာေတာ့ ေဒလီေရာက္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္းက လာဖို႔ေျပာလို႔ ေရာက္လာတာ”လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ကေန နယူးေဒလီ အထိ ခရီးႏွင္လာတဲ့ ေအာန္ခန္းေပါင္တို႔ မိသားစု နယူးေဒလီကို ေရာက္ခ်ိန္မွာေတာ့ စား၀တ္ေနေရး ျပႆနာမ်ိဳးစံု ရင္ဆိုင္ရပါေတာ့တယ္။

ေန႔စဥ္ မနက္ ၈ နာရီကေန ည ၈ နာရီအထိ သိုးေမြးဆြယ္တာ ထိုးတဲ့ လုပ္ငန္းခြင္မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ သူ႔ရဲ႕ဇနီး တြယ္လ္ ငိုက္နမ္ ရတဲ့လစာ၀င္ေငြနဲ႔ မေလာက္ငတာေၾကာင့္ မိသားစုစားဖို႔ ဟင္းအတြက္ ေစ်းမွာပစ္ထားတာေတြကို ညဥ့္နက္ခ်ိန္မွာ သြားေကာက္ၿပီး ၀မ္းေရးအတြက္ ေျဖရွင္းရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။

“အလုပ္ရတာလည္း မၾကာေသးဘူး။ သူက တလမွ ၃၅၀၀ ႐ူပီးရတာ။ အိမ္လခက တလ ႐ူပီး ၂၀၀၀ ေပးရတယ္။ က်န္တာနဲ႔က ဆန္နဲ႔ဆီနည္းနည္း ၀ယ္ရတယ္။ ဂက္စ္၀ယ္ရတယ္။ ဘယ္ေလာက္မလဲ။ ဒါေၾကာင့္ သူမ်ားေတြ မလိုခ်င္လို႔ ပစ္ထားတာ ည ၁၂ နာရီ ၁ နာရီမွ သြားေကာက္ေနရတာ။ အသားငါးဆိုတာေတာ့ မစားရတာၾကာပါၿပီ” လို႔ ဟင္းရြက္ပံုကိုျပရင္း သူကေျပာပါတယ္။

မီးေရာင္မွိန္မွိန္ အခန္းက်ဥ္းေလးထဲက ဂက္စ္မီးဖိုးနံေဘး သမံတလင္းၾကမ္းခင္းေပၚမွာ ပံုခ်ထားတဲ့ ပန္းမုန္လာ အရြက္တပံု၊ ႏြမ္းရိေနတဲ့ ပဲသီးတထုပ္နဲ႔ အာလူးထုပ္ တထုပ္၊ တဖက္မွာေတာ့ ပလတ္စတစ္ဖ်ာ အေဟာင္းတခုေပၚမွာ ေစာင္ခပ္ႏြမ္းႏြမ္းကုိ ၿခံဳရင္းႏွစ္ႏွစ္ၿခိဳက္ၿခိဳက္ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕သားငယ္ ၃ ေယာက္။

အေၾကာင္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ထြက္လာၾကၿပီး အိႏၵိယႏိုင္ငံ နယူးေဒလီကို ေရာက္လာၾကတဲ့ ျမန္မာျပည္သူျပည္သားေတြ အမ်ားစုေနၾကတဲ့ ဗီဂက္စ္ပူရီ၊ ဂ်နက္ပူရီ၊ စီတားပူရီ၊ ဟတ္စတား ဆိုတဲ့ ၿမိဳ႕ဆင္ေျခဖံုးအရပ္ေတြမွာ တပတ္တခါ ညေနမွာခင္းတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေစ်းေတြ ရွိပါတယ္။ ၿမိဳ႕ထဲက ေစ်းႀကီးေတြကို မသြားႏိုင္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြအဖို႔ ဒီေစ်းေလးေတြကို အားကိုးရပါတယ္။

ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ တက္လာသလို အိမ္လခေတြကိုပါ တိုးေပးေနရတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ အလုပ္မရွိတဲ့သူ၊ အလုပ္ရွိေပမယ့္ လစာနည္းတဲ့ ေအာန္ခန္းေပါင္ တို႔လို သူေတြအဖို႔ ေစ်းသိမ္းတဲ့ ညဥ့္နက္ခ်ိန္ေတြမွာ ေစ်းသည္ေတြ ပစ္ထားခဲ့တဲ့ ဟင္းသီး ဟင္းရြက္ အႏြမ္းေတြထဲက ေကာင္းႏိုးရာရာကို ေရြးခ်ယ္ေကာက္ယူၾကၿပီး ၀မ္းစာအတြက္ ေျဖရွင္းၾကရပါေတာ့တယ္။

“ၿပီးခဲ့တဲ့ ဒီဇင္ဘာက က်ေနာ္တို႔ ယူအန္ကတ္ (ဒုကၡသည္အျဖစ္ ကုလသမဂၢ အသိအမွတ္ျပဳကတ္) ရေတာ့YMCA (ခရစ္ယာန္ ကလ်ာဏယု၀အသင္း) က ေထာက္ပံ့ေၾကး တခ်ိဳ႕ရပါတယ္။ မိသားစု တခုလံုးအတြက္ ႐ူပီး ၂ ေသာင္းရပါတယ္။ အဲဒါက အလုပ္မရခင္တုန္းက စားတာနဲ႔၊ က်ေနာ့္ မိန္းမနဲ႔ သားအငယ္ဆံုး ေနမေကာင္းျဖစ္ေတာ့ ေဆးကုတာနဲ႔ကုန္သြားၿပီ။ အခုထိေတာ့ ဘယ္အသင္းအဖြဲ႔မွ လာၾကည့္တာ မရွိပါဘူး။ ေထာက္ပံ့တာလည္း မရွိပါဘူး” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

နယူးေဒလီမွာရွိတဲ့ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) က ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ကို ရရွိခ်ိန္မွာ နယူးေဒလီရွိ YMCA ကေန လူမႈေရး ေထာက္ပံ့စရိတ္ အနည္းငယ္ ထုတ္ေပးေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီေထာက္ပံ့ စရိတ္ဟာလည္း အိမ္ေထာင္စု လူဦးေရေပၚမူတည္ၿပီး အိမ္ေထာင္ဦးစီးတေယာက္ကို ႐ူပီး ၂၀၀၀၊ မွီခိုသူ တေယာက္ အတြက္ကေတာ့ ႐ူပီး ၁၀၀၀ ၀န္းက်င္နဲ႔ ၃ လစာအထိပဲ အမ်ားဆံုး ေပးႏိုင္တာပါ။

သူ႔အေနနဲ႔ အလုပ္ရွာလုပ္ခ်င္ေပမယ့္ ဇနီးျဖစ္သူ အလုပ္သြားခ်ိန္မွာ ကေလးေတြကို ထိန္းေက်ာင္းဖို႔ လူမရွိတာေၾကာင့္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္သလို ကေလးေတြကိုလည္း ေက်ာင္းမထားရ၊ ေနမေကာင္းျဖစ္မွာလည္း စိုးရိမ္ေနရတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

အလုပ္ဆုိတာက တကယ္ေတာ့ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုတခ်ိဳ႕မွာ အထမ္းသမားလုပ္ရတာ၊ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ရတာ၊ ခ်ဳပ္ထည္ေတြက ပိုထြက္ေနတဲ့ အစေတြကို ညွပ္ရတာ စတဲ့ လစာနည္း ေအာက္ေျခသိမ္းအလုပ္ေတြမ်ားပါတယ္။ ဟင္ဒီဘာသာစကား တတ္တဲ့သူ၊ အဂၤလိပ္စာ တတ္တဲ့သူ၊ ကြန္ပ်ဴတာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူတခ်ိဳ႕က်ျပန္ေတာ့လည္း တလကို ႐ူပီး ၇၀၀၀ ကေန ၈၀၀၀ အထိရတဲ့ သက္ေသာင့္သက္သာ အလုပ္မ်ိဳးရႏိုင္ေပမယ့္ လစာမွာေတာ့ အႏွိမ္ခံရတာမို႔ သူတို႔ရဲ႕၀င္ေငြဟာ တလ ႐ူပီး ၅၀၀၀ ထက္ မပိုၾကပါဘူး။

စား၀တ္ေနေရး မေျပလည္မႈေတြအျပင္ ေဒသခံ အိႏၵိယတိုင္းသားေတြနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဘာသာစကား မတူ ကြဲျပားမႈ၊ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံမွာ ရွင္သန္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ လူမ်ိဳးေရး အဆင့္အတန္း ခြဲျခားမႈ စတာေတြေၾကာင့္ ရင္ဆိုင္ရတဲ့ အခက္အခဲေတြကလည္း ဒု နဲ႔ေဒးပါပဲ။

အိမ္လခ တိုးေတာင္းတာ မေပးႏိုင္လို႔ ႏွင္ခ်ခံရတဲ့သူေတြ ရွိသလို၊ အိမ္ရွင္နဲ႔ အဆင္ေျပေပမယ့္ အခန္းခ်င္းကပ္လ်က္ အခန္းနီးခ်င္း အိႏၵိယတိုင္းသားေတြရဲ႕ အႏိုင္က်င့္ ဗိုလ္က်မႈေတြကို ခါးစည္းခံရတဲ့ ဒုကၡေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ေအာန္ခန္းေပါင္တို႔ မိသားစု အဖို႔ကေတာ့ အခန္းခ်င္းကပ္လ်က္က အိႏၵိယတိုင္းသားေတြရဲ႕အႏိုင္က်င့္ဗိုလ္က်ေနမႈကို ေန႔စဥ္ ခံေနရတာဟာ ထူးဆန္းတဲ့ကိစၥ မဟုတ္ေတာ့ဘူးလို႔ ေျပာျပပါတယ္။

“သူတို႔အားလံုး ၆ ေယာက္လားရွိတယ္။ အေစာင့္အလုပ္လုပ္ၾကတာ။ ျပန္လာၿပီဆို အၿမဲ မူးေနေတာ့တာပဲ။ မူးၿပီဆို ေအာ္ၾက၊ ဆူညံတယ္။ တံခါးေတြကို ေျခေထာက္နဲ႔ကန္တယ္။ မနက္ဆိုလည္း အေစာႀကီး ထေအာ္ေနေတာ့ မအိပ္ရဘူး။ ဒီမွာက ေရခ်ိဳးခန္း အိမ္သာကတခုတည္းရွိတာကို အတူသံုးရတာဆိုေတာ့ က်ေနာ္အိမ္သာတက္ေနရင္ သူတို႔က တက္ခ်င္ရင္ အတင္း လာဆြဲထုတ္ေတာ့တာပဲ၊ သိပ္ခက္တယ္” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္း သူတို႔လိုပဲ စစ္အစိုးရ စစ္တပ္ေတြရဲ႕ ေပၚတာအျဖစ္ ေခၚယူေစခိုင္းခံရလို႔ ထြက္ေျပးလာၿပီး အိႏၵိယကို ေရာက္လာတဲ့ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားမိသားစုေတြ ရွိပါေသးတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ဇြန္လအတြင္းက ထန္တလန္ ၿမိဳ႕နယ္ထဲက အိမ္ေျခ ၄၀ ေက်ာ္သာရွိတဲ့ မုန္းထန္းဆိုတဲ့ ရြာေလးကေန နယူးေဒလီ ကိုေရာက္လာတဲ့ ေတာ၀္ခ္သီယမ္ တို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံဟာလည္း စား၀တ္ေနေရး ျပႆနာေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္။

“ျမန္မာျပည္မွာ ခက္ခဲတာရွိရင္ ေဒလီမွာ ရက္ဖ်ဴဂ်ီရွိတယ္၊ အဲဒီကိုသြားလိုက္လို႔ေျပာလို႔ လာခ့ဲတာ။ က်မေယာက်္ားက ဂ်င္းေဘာင္းဘီ ခ်ဳပ္တဲ့စက္႐ံုမွာ အလုပ္လုပ္တယ္။ လခ ၃၀၀၀ ရတယ္။ အိမ္လခ ၂၀၀၀ ေပးလိုက္ေတာ့ က်န္တာနဲ႔မေလာက္လို႔ ဟင္းအတြက္က ေစ်းမွာပစ္ထားတာေတြ သြားေကာက္တယ္” လို႔ ဇန္ညက္တိုင္းရင္းသူ ေတာ၀္ခ္သီယမ္ က ေျပာပါတယ္။

ေရာက္ခါစ တလေက်ာ္ ေနမေကာင္းျဖစ္တာေၾကာင့္ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္တုန္းကေတာ့ ဇန္ညက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစု အဖြဲ႔အစည္းကေန တလစာ ဆန္တကီလို၊ ႐ူပီး ၁၅၀၀ ေထာက္ပံ့တာ ရတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။ ဒီလိုအေထာက္အပံ့ကေတာ့ ေနမေကာင္းလို႔ အလုပ္မလုပ္ႏိုင္ဘဲ ဒုကၡေရာက္ေနတဲ့သူေတြကိုပဲ ေပးႏိုင္တာလို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။

နယူးေဒလီကို ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြမွာ ဗမာ၊ ကခ်င္ နဲ႔ ခ်င္းတိုင္းရင္းသားေတြ ပါ၀င္ၾကၿပီး အမ်ားစုကေတာ့ ခ်င္း တိုင္းရင္းသားေတြပါ။ ဒုကၡသည္အခ်င္းခ်င္း ကူညီေစာင့္ေရွာက္ဖို႔အတြက္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုအလိုက္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ လူမႈေရးအသင္းအဖြဲ႔ေလးေတြ ရွိေပမယ့္လည္း ဒုကၡသည္အားလံုးကို ကူညီေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္တဲ့ အင္အားမရွိေသးဘူးလို႔ အသင္းအဖြဲ႔ေတြက ေျပာျပၾကပါတယ္။

“ဒီမွာက ခ်င္းတိုင္းရင္းသားက ၉၀၀၀ ေက်ာ္ရွိေနပါတယ္။ ၂၀၁၀ အတြင္းမွာ က်ေနာ္တို႔ ဆန္နဲ႔ ေထာက္ပံ့ေငြနည္းနည္း ကူညီေပးႏိုင္တာ မိသားစု ၁၇၀ ပဲ ရွိပါတယ္။ ျပႆနာေတြ၊ အခက္အခဲေတြ၊ အကူအညီလာေတာင္းသူေတြကေတာ့ အမ်ားႀကီးပါပဲ။

အလႉရွင္ေတြဆီက ရသေလာက္နဲ႔ လုပ္ရတာဆိုေတာ့ ကူညီႏိုင္တဲ့အတိုင္းအတာ တအားကို နည္းေနပါတယ္” လို႔ ခ်င္းဒုကၡသည္မ်ားေကာ္မတီ (CRC) က အတြင္းေရးမႉး ကိုေဒးဗစ္က ေျပာျပပါတယ္။

အေမရိကန္ အေျခစိုက္ Physicians for Human Rights (PHR) အဖြဲ႔နဲ႔ ဂြ်န္ ေဟာ့ပ္ကင္း ဘလြန္းဘာ့ဂ္ ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရး ေက်ာင္းက ျပည္သူ႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဌာနတို႔ ပူးတြဲျပဳစုၿပီး ၂၀၁၁ ႏွစ္ဆန္းပိုင္းက ထုတ္လိုက္တဲ့ အစီရင္ခံစာ တခုမွာ ခ်င္းျပည္နယ္ထဲက လူထု ၉၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနီးပါးဟာ စစ္အစိုးရရဲ႕ အဓမၼလုပ္အားေပးခိုင္းေစမႈ၊ အမ်ိဴးသမီးေတြ အႏိုင္ က်င့္ခံရတာေတြ အပါအဝင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ခံစားေနရတယ္လို႔ ထုတ္ေဖာ္ထားပါတယ္။

ဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ အိမ္နီးခ်င္း အိႏၵိယႏိုင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့သူေတြ တစ တစ တိုးလာတာမွာ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္တုန္းက ခ်င္း တိုင္းရင္းသားဦးေရ ၃၀၀၀ ကေန ၄၀၀၀ အထိရွိရာက၂၀၁၀ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွာေတာ့ ၉၀၀၀ ေက်ာ္ ျဖစ္လာတာမို႔ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ႏွစ္ဆေက်ာ္ တိုးလာတယ္လို႔ ကိုေဒးဗစ္က ေျပာျပပါတယ္။

ေအာန္ခမ္းေပါင္၊ ေတာ၀္ခ္သီယမ္တို႔ မိသားစုေတြလို နယူးေဒလီ ဆင္ေျခဖံုးရပ္ကြက္ေတြရဲ႕ ၁၀ ေပပတ္လည္ အခန္းက်ဥ္း ေလးေတြမွာ ေနထိုင္ၾကရင္း အသက္ရွင္ရပ္တည္ဖို႔အတြက္ ႐ုန္းကန္ေနၾကတဲ့သူေတြရွိသလို တိုးတက္ဖြံ႔ၿဖိဳးတဲ့ တတိယႏိုင္ငံေတြမွာ အေျခခ်ႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ ဒုတိယႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယကို ေရာက္လာတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

သူတို႔ေတြကေတာ့ ကိုယ္တိုင္ ဖိႏွိပ္မႈေတြခံရလို႔ေတာ့ မဟုတ္ေပမယ့္ တိုင္းျပည္ထဲမွာ စီးပြားေရးက်ပ္တည္းမႈနဲ႔ ဘ၀အာမခံခ်က္ မရွိတာေတြေၾကာင့္ မိမိတို႔ ဘ၀ေရွ႕ေရးအတြက္ တတိယႏိုင္ငံမွာ အေျခခ်ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔ ဒုကၡသည္အျဖစ္ခံယူၾကပါတယ္။

“စီးပြားေရးလုပ္ရတာ အဆင္မေျပဘူး။ ဘာမွလည္း မလုပ္တတ္ဘူးေလ။ ကေလးေတြအတြက္လည္း ရွိေသးတယ္ေလ။ ျမန္မာျပည္မွာကေတာ့ ဒီအတိုင္းေနရင္ ၾကာရင္ ငတ္ေတာ့မွာ။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ရွိတာေလးေတြ ေရာင္းခ်ၿပီး ဒီလာခဲ့တာ။ မိတ္ေဆြေတြလည္း ဟိုမွာရွိေနၾကေတာ့ အေမရိကားျဖစ္ျဖစ္ ၾသစေၾတးလ်ျဖစ္ျဖစ္ေတာ့ ေရာက္ခ်င္တယ္။ ဟိုေရာက္ရင္ေတာ့ အားလံုး အဆင္ေျပသြားမယ္လို႔ ထင္တယ္” လို႔ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသမီးတေယာက္က ေျပာျပပါတယ္။

သူ႔လို ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္နဲ႔ လာတဲ့သူေတြထဲမွာ တတိယႏုိင္ငံေတြဆီ ေရာက္ႏွင့္ၿပီးျဖစ္တဲ့ ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြေတြ ရွိၾကလို႔ သူတို႔ေနာက္ကို လိုက္သြားဖို႔ ဒုတိယႏိုင္ငံမွာ ဒုကၡသည္အျဖစ္ လာေနၾကတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ သူတို႔ေတြထဲမွာ တတိယႏိုင္ငံေတြက ေဆြမ်ိဳး၊ မိတ္ေဆြေတြက ေပးပို႔တဲ့ လစဥ္ေထာက္ပံ့တဲ့ေငြနဲ႔ ရပ္တည္ေနၾကသူေတြလည္း ရွိသလို အဲ့ဒီလို ေထာက္ပံ့ ေငြနဲ႔ မေလာက္ငႏိုင္လို႔ ရရာအလုပ္လုပ္ရင္း ႐ုန္းကန္ေနၾကရတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။

“တလကို ေဒၚလာ ၁၀၀ မ်ိဳး၊ ၂၀၀ မ်ိဳး ပို႔ေပးေပမယ့္ ပံုမွန္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေလ။ သူတို႔လည္း ဟိုမွာ႐ုန္းကန္ရေတာ့ တခါတေလက်ေတာ့လည္း မပို႔ႏိုင္ဘူးေပါ့။ သူတို႔ မပို႔ႏုိင္တဲ့အခါက်ရင္ေတာ့ အလုပ္လုပ္ရတာေပါ့။ တတိယႏိုင္ငံေရာက္ရင္ေတာ့ အဆင္ေျပသြားမွာပါ” လို႔ သားခ်င္းတေယာက္ဆီက အေထာက္အပံ့တခ်ိဳ႕ရတဲ့ ခ်င္းအမ်ိဳးသားတေယာက္က ေျပာျပပါတယ္။

ဇန္ညက္တိုင္းရင္းသူ ေတာ၀္ခ္သီယမ္ကလည္း “ရြာေတာ့ သတိရေပမယ့္ ဆင္းရဲလို႔ မျပန္ခ်င္ဘူး။ ႏိုင္ငံျခားပဲ သြားခ်င္တယ္။ ဟိုေရာက္ရင္ေတာ့ ဒုကၡမရွိေတာ့ဘူးေပါ့” လို႔ ေျပာပါတယ္။

အိႏၵိယ-ျမန္မာနယ္စပ္ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ကို ျဖတ္ၿပီး ေဒလီကို ခရီးႏွင္လာၾကတဲ့ သူတို႔ေတြ ေျပာေလ့ရွိတာကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ ဆင္းရဲလို႔ မျပန္ခ်င္ဘူး၊ သူတို႔ရဲ႕ ေရွ႕ေရး၊ စား၀တ္ေနေရးအတြက္ ဖြ႔ံၿဖိဳးတိုးတက္တဲ့ တတိယႏိုင္ငံတခုခုဆီမွာ ခိုလံႈေန ထိုင္ခြင့္ အျမန္ဆံုး ရခ်င္ၾကတယ္၊ တတိယႏိုင္ငံေတြဆီ ေရာက္သြားရင္ စား၀တ္ေနေရးေတြ အဆင္ေျပမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ၾကတယ္ ဆိုတာပါပဲ။

ေျမာင္းပုပ္ေရေတြ လွ်ံထြက္ေနတဲ့ လမ္းက်ဥ္းေလးရဲ႕နံေဘး၊ ညစ္ေပေနတဲ့ မသပ္မရပ္ တိုက္အိုတလံုးရဲ႕ေမွာင္ကုပ္ကုပ္ အခန္းက်ဥ္းေလးထဲက ကိုေအာန္ခန္းေပါင္ကေတာ့ ဇာတိရြာေလးမွာ ေတာင္ယာလုပ္ကိုင္ေနရတာက နယူးေဒလီမွာ ဒုကၡခံ ေနရတာေတြထက္စာရင္ စိတ္ခ်မ္းသာတာမို႔ ဇာတိရြာေလးကို သတိရမိတယ္လို႔ ေျပာျပပါတယ္။

သူက “ျပန္ေတာ့ျပန္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ စစ္တပ္ရွိေနေတာ့ က်ေနာ့္ကို ဖမ္းလိမ့္မယ္။ မျပန္ရဲဘူး၊ မျပန္ခ်င္ဘူး။ စစ္တပ္ မအုပ္ခ်ဳပ္ေတာ့ဘူး ဆိုရင္ေတာ့ ျပန္ခ်င္တာေပါ့။ ႏိုင္ငံျခားသြားလည္း အဆင္ေျပရင္ေတာ့ ေကာင္းတာေပါ့။ အခုကေတာ့ ခက္ခဲတာေတြ ျမန္ျမန္အဆင္ေျပပါေစလို႔ က်ေနာ္ အၿမဲ ဘုရားဆုေတာင္းတယ္” လို႔ ေျပာရင္း စုပံုထားတဲ့ ဟင္းရြက္ပံုကို ေငးစိုက္ၾကည့္ေနပါေတာ့တယ္။