ျမန္မာျပည္မွာ လစ္ဗ်ားလို ျဖစ္လာႏိုင္ပါ့မလား

ဧရာဝတီ

လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံ ေဝဟင္တြင္ ပ်ံသန္းေနၾကေသာ မဟာမိတ္တပ္ဖြဲ႔မ်ား၏ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္မ်ားႏွင့္ တိုမာေဟာ့ခ္ (Tomahawk) ဒံုးက်ည္မ်ား၏ ၿပိဳးၿပိဳးျပက္ျပက္ အလင္းေရာင္ မ်ားသည္ ျမန္မာျပည္တြင္ တမုဟုတ္ခ်င္း ေရပန္းစားလာေသာ ပံုရိပ္မ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။

စစ္အစိုးရက လစ္ဗ်ားႏွင့္ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ လူထုအံုႂကြမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ သတင္းမ်ားကို တင္းက်ပ္စြာ ပိတ္ပင္ထားလင့္ကစား ျမန္မာျပည္သူ အမ်ားအျပားသည္ ၿဂိဳလ္တုစေလာင္း ႐ုပ္ျမင္သံၾကားႏွင့္ ေရဒီယိုမ်ားမွ တဆင့္ ထိုအေျခအေနမ်ားကို သိေအာင္ ႀကိဳးစားၾကသည္။ တခ်ိဳ႕ကလည္း အင္တာနက္မွတဆင့္ အာဏာရွင္ ဗိုလ္မႉးႀကီး မြမ္မာ အယ္လ္ ကဒါဖီ (Col. Muammar el-Gaddafi) ၏ ေနာက္ဆံုးအေျခအေန သို႔မဟုတ္ က်ဆံုးခန္းကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနၾကသည္။

လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ အလြန္ရက္စက္ၾကမ္းၾကဳတ္သည့္ လုပ္ရပ္မ်ားကို တားဆီးႏိုင္ေရးအတြက္ ႏိုင္ငံတကာက ၾကားဝင္ေျဖရွင္းရန္ လိုအပ္သည္ဟု ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ယံုၾကည္ၾကသည္။ လစ္ဗ်ားအစိုးရအေပၚ ခ်မွတ္သည့္ ကုလသမဂၢ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ ၁၉၇၃ ကို ေထာက္ခံႀကိဳဆိုၾကသည္။ “လစ္ဗ်ားပဲလား၊ ျမန္မာျပည္အတြက္ေရာ ဘာဆံုးျဖတ္ခ်က္မွ မခ်ဘူးလား” ဟု ျမန္မာျပည္သူေတြက ေမးခြန္းထုတ္ၾကသည္။

ကုလသမဂၢႏွင့္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဦးေဆာင္ေသာ ႏိုင္ငံတကာ မိသားစုအေနႏွင့္ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ စစ္ပြဲ ဆင္ႏႊဲရန္ႏွင့္ ယင္းႏိုင္ငံမ်ားရွိ အာဏာရွင္မ်ားကို သူတို႔စိတ္ႀကိဳက္ ျခယ္လွယ္ႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ကုိင္စြဲထားၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ပကတိ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနအရ ၄င္းတို႔အေနႏွင့္ ျမန္မာ့အေရးတြင္ မည္သည့္အခါမွ် အင္တိုက္အားတိုက္ ၾကားဝင္ ေျဖရွင္းၾကလိမ့္မည္ မဟုတ္။

၂၀၀၈ ႏွစ္ ေမလတြင္း၌ ျပင္သစ္ႏွင့္ အေမရိကန္တို႔က လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ အကူအညီေပးေရး ပစၥည္းမ်ား တင္ေဆာင္ထားေသာ စစ္သေဘၤာမ်ားကို ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္အနီးသို႔ ေစလႊတ္ခဲ့ၾကသည္။ လူေပါင္း ၁ သိန္း ၄ ေသာင္းနီးပါး ေသဆံုးၿပီး ၂ သန္းခန္႔ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ေစခဲ့သည့္ နာဂစ္ဆိုင္ကလုန္းမုန္တိုင္း တိုက္ခတ္ၿပီး မၾကာခင္ ယင္းသေဘၤာမ်ားကို ေစလႊတ္ခဲ့ၾကျခင္းျဖစ္သည္။

၄င္းတို႔က မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ အသက္မေသဘဲ က်န္ရစ္သူမ်ားအတြက္ အေရးေပၚ ကယ္ဆယ္ေရး အကူအညီမ်ား ေပးလိုၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ျမန္မာစစ္အစိုးရက ယင္းအကူအညီကို လက္မခံခဲ့။ ေရွ႕မတိုးသာ ေနာက္မဆုတ္သာ ျဖစ္ေနေသာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္မႈ ျဖစ္ႏိုင္သည့္ ထိုအေနအထားတြင္ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းျခင္း သို႔မဟုတ္ ဝင္ေရာက္တိုက္ခိုက္ျခင္း ျဖစ္လာလိမ့္မည္ဟု ႏိုင္ငံတြင္းရွိ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ မည္သည့္အရာမွ်ျဖစ္မလာဘဲ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက မ်က္ရိပ္မ်က္ကဲျပသျဖင့္ စစ္သေဘၤာမ်ား ျပန္လည္ ဆုတ္ခြာသြားခဲ့ၾကသည္။

ထိုအခ်ိန္က ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝုိင္းသည္ စစ္အစိုးရ၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ပယ္ခ်၍ ျမန္မာ့ေျမေပၚ ေျခခ်ႏိုင္သည့္ အခြင့္အလမ္းႏွင့္ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့သည္။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ဝင္ ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း မုန္းတိုင္းဒုကၡသည္မ်ားအေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံတကာ မိသားစု၏ ကာကြယ္ရမည့္တာဝန္ (Responsibility to Protect - R2P) ေဘာင္အတြင္းမွတဆင့္ တရားဝင္ ၾကားဝင္ ေျဖရွင္းႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပေျပာဆိုၾကသည္။ စစ္အစိုးရက ဒုကၡသည္မ်ားကို ကူညီခြင့္ မျပဳျခင္းသည္ R2P ျပဌာန္းခ်က္ပါ “လူသားမ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈ” ေျမာက္သည္ဟု ၄င္းတို႔က ေစာဒကတက္ၾကသည္။

ထိုသို႔ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးျငင္းခုံမႈမ်ား ရွိေသာ္လည္း ေနာက္ဆံုး၌ မည္သည့္ ႏိုင္ငံတကာ အင္အားစုမွ် ျမန္မာ့ေရပိုင္နက္ထဲ ေရာက္မလာခဲ့။ ဤအေျခအေနအေပၚ တခ်ိဳ႕ ျမန္မာျပည္သူမ်ားက ခါးခါးသီးသီး စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ၾကသည္။ ႏိုင္ငံတကာတပ္မ်ား ေရာက္မလာသျဖင့္ စိတ္သက္သာရာ ရသူကလည္းရသည္။

ေသခ်ာသည္မွာကား မည္သို႔ေသာ လူသားခ်င္းဆိုင္ရာ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းမႈမ်ိဳးကိုမဆို လူမ်ိဳးဘာသာေပါင္းစံုပါဝင္ေသာ ျမန္မာျပည္သူလူထု အမ်ားစုက ေႏြးေထြးစြာ ႀကိဳဆိုၾကမည္ပင္။

သို႔ေသာ္ ကမာၻေပၚတြင္ အရွည္လ်ားဆံုး ျပည္တြင္းစစ္ ျဖစ္ေနသည့္ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္ၿပီး ေဒသဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ား ျပည့္ႏွက္ေနေသာ ျမန္မာ့အေရးက ရႈပ္ေထြးေပြလီ လြန္းလွသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာက ၾကားဝင္ေဆာင္ရြက္ျခင္း တခုတည္းျဖင့္ ျမန္မာျပည္ဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားကို ေျဖရွင္းႏိုင္လိမ့္မည္မဟုတ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ ကင္တားနား က မည္သူမွ် မေဆာင္ရြက္ဘူးေသာ ကိစၥတခုကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ယင္းမွာ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီသို႔ ၄င္းတင္သြင္းေသာ အစီရင္ခံစာ၌ ျမန္မာျပည္တြင္ ျဖစ္ပြားေနေသာ လူသား မ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားႏွင့္ စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္တရပ္ (CoI) ဖြဲ႔စည္းရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂၀၀၀ ေက်ာ္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အက်ဥ္းေထာင္မ်ားတြင္ ထိန္းသိမ္းခံေနရဆဲျဖစ္ၿပီး ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာေသာ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္း ဒုကၡသည္ (IDP) မ်ားမွာလည္း စစ္အစိုးရ၏ ဖိႏွိပ္မႈမ်ားကို စိုးရိမ္ေၾကာက္ရြံ႕သျဖင့္ မိမိတို႔ ေနရပ္ရင္းသို႔ မျပန္ႏိုင္ဘဲ ျဖစ္ေနၾကသည္။

အၾကမ္းဖက္နည္းလမ္းသာလွ်င္ စစ္အစိုးရ၏ အာဏာကို ဖယ္ရွားႏိုင္မည့္ တခုတည္းေသာ နည္းလမ္းအျဖစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ျပည္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားက ယံုၾကည္ေနၾကဆဲျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရ၏ “စည္းကမ္းျပည့္ဝေသာ ဒီမိုကေရစီ” ဆိုသည္မွာလည္း ပါလီမန္ အေဆာက္အဦ အသစ္စက္စက္တြင္ စစ္အစိုးရသစၥာခံမ်ား ဝင္ေရာက္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သည္ထက္ မပိုသည္မွာ မ်က္ဝါးထင္ထင္ ထင္ရွားလာသျဖင့္ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ အေကာင္းျမင္ခဲ့ၾကသူမ်ားပင္လွ်င္ ၄င္းတို႔၏အျမင္မ်ား လြင့္ျပယ္ေပ်ာက္ကြယ္ သြားၾကၿပီျဖစ္သည္။

တ႐ုတ္ႏွင့္ အိႏၵိယ ႏိုင္ငံမ်ားၾကားတြင္ တည္ရွိေနသျဖင့္ ျမန္မာ့အေရးကိစၥ၌ အေနာက္ႏိုင္ငံမဟာမိတ္မ်ားမွ လက္နက္ျဖင့္ ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းမည္မွာ မည္သည့္အခါမွ် ျဖစ္ႏိုင္ေျခမရွိ။ နာဂစ္မုန္တိုင္းအၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၌ လူသားခ်င္းစာနာေသာ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ရန္ ႏိုင္ငံတကာက ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကိုပင္ စစ္အစိုးရ၏ အနီးကပ္ဆံုးမိတ္ေဆြျဖစ္ေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ခ်က္ခ်င္း ပယ္ခ်ခဲ့ဖူးသည္။

အနာဂတ္ျမန္မာျပည္တြင္ ဆက္လက္ျဖစ္ပြားႏိုင္ေသာ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ က်ေရာက္မႈမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ လူသား မ်ိဳးႏြယ္အေပၚ က်ဴးလြန္သည့္ ရာဇဝတ္မႈမ်ားတြင္လည္းေကာင္း ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ အခန္းက႑သည္ လြန္စြာ အေရးႀကီးေနမည္သာ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ အာဆီယံအသင္းဝင္ ႏိုင္ငံတခုျဖစ္သည္။ အမွန္စင္စစ္အားျဖင့္ လစ္ဗ်ားအစိုးရ တပ္မ်ားကို ဗံုးႀကဲတိုက္ခိုက္ရန္ ဦးတည္ေသာ ကုလသမဂၢ၏ “ေလယာဥ္မပ်ံသန္းရနယ္ေျမ (No Fly Zone)” ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးကို ခ်မွတ္ႏိုင္ျခင္းသည္ အာရပ္အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (Arab League) က ထိုအေရးကို ေထာက္ခံခဲ့ေသာေၾကာင့္သာျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢအေနႏွင့္ စစ္ေရးအရ ၾကားဝင္ေျဖရွင္းႏိုင္သည့္ နည္းလမ္းပါဝင္ေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တခု ခ်မွတ္ရာ၌ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈမွာ မရွိမျဖစ္လိုအပ္လွသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ R2P အရ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရန္ စဥ္းစားမည္ဆိုပါက အာဆီယံႏွင့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ေရးမွာ ပဓာနက်ေပသည္။ အေရွ႕အုပ္စု၏ ေထာက္ခံမႈမပါဘဲ ေဆာင္ရြက္ရန္ စဥ္းစားမည္ဆိုပါက စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားက အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားကို ၄င္းတို႔အသက္ရွင္ေနစဥ္ ကာလတေလွ်ာက္လံုး ဆက္လက္ မေထမဲ့ျမင္ ျပဳေနဦးမည္သာ ျဖစ္ေပသည္။

Libya Conflict Reopens R2P Debate on Burma ကို ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆို ေဖာ္ျပသည္။