ေလွစီးေျပး မြတ္စလင္ဒုကၡသည္မ်ားအေၾကာင္း တေစ့တေစာင္း

ၿငိမ္းခ်မ္း

လူ ၆၀ ေလာက္သာ တင္ေဆာင္ႏိုင္တဲ့ စက္ေလွတစီးေပၚမွာ လူ ၁၁၀ ေက်ာ္တင္ၿပီး ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ တကၠနာၿမိဳ႕ကေန မေလးရွားႏိုင္ ငံကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔မွာ ထြက္ခြာသြားတဲ့ ေလွတစီးဟာ အဲ့ဒီေန႔မွာပဲ ကမ္းေျခနဲ႔ ၂၅ ကီလိုမီတာေက်ာ္ ကြာေဝးတဲ့ ပင္လယ္ျပင္ မွာ ႏွစ္ျမဳပ္သြားတဲ့ အတြက္ ၅၁ ဦးကိုသာ ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ၿပီး က်န္တဲ့ ၆၀ ေက်ာ္ကေတာ့ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္ထဲမွာပဲ ေပ်ာက္ဆံုးသြားပါ တယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့လ ေအာက္တိုဘာ ၂၇ ရက္ေန႔ကလည္း လူ ၁၃၀ ေလာက္ တင္ေဆာင္ထားတဲ့ ေလွတစီးျမဳပ္ရာမွာ ၆ ဦးကိုသာ ကယ္တင္ႏိုင္ခဲ့ ပါ တယ္။ ဒီလို သတင္းဆိုးေတြဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဝန္းက်င္ေလာက္တုန္းကတည္းကစၿပီး ႏိုင္ငံတကာက အာ႐ံုစိုက္တာ ခံရဖူးပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကေန ထိုင္း၊ မေလးရွား၊ အင္ဒုိနီးရွား စတဲ့ အေရွ႕ဘက္ႏိုင္ငံေတြကို ပင္လယ္သမုဒၵရာျဖတ္ၿပီး တရားမဝင္ လမ္း ေၾကာင္း ကေန စြန္႔စားၾကတဲ့အထဲမွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံက ဘဂၤါလီေတြ ပါဝင္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြ လည္း ပါဝင္ပါ တယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံက ဘဂၤါလီေတြ ေနရပ္စြန္႔ခြာၿပီး ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံထဲကို ခိုလံႈလာတာက ၁၉၉၁-၉၂ ခုႏွစ္မွာေတာ့ လူဦးေရ ၃ သိန္းေလာက္ အ ထိထြက္ေျပးခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ ဒုကၡသည္ေတြထဲက စြန္႔စားလုိသူ လူနည္းစုေလာက္သာ တရားဝင္လမ္းေၾကာင္းကေန ႏိုင္ငံတကာကို ထြက္ခြာ အ လုပ္လုပ္ခြင့္ရပါတယ္။ အမ်ားစုကလည္း ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ မေနလိုဘဲ ႏိုင္ငံတကာကို ဆက္လက္ထြက္ခြာဖို႔ ႀကိဳးစားၾက ပါတယ္။

“ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲက က်ေနာ္တုိ႔က ခရီးသြားလာခြင့္ မရွိဘူး။ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္စားလို႔ မရ ဘူး။ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ဖိႏွိပ္မႈမ်ိဳးစံုကို ခံၾက ရတယ္။ အဲ့ဒါေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ွ္ႏုိင္ငံကို ထြက္ေျပးခဲ့ရတယ္။ ဒီကို ေရာက္ျပန္ေတာ့ လည္း ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံမွာ လူဦးေရမ်ားလြန္းၿပီး အ လုပ္အကိုင္ ရွားပါးတဲ့အတြက္ တျခားႏိုင္ငံေတြကို ထြက္ၿပီး အလုပ္ရွာၾကရတယ္” လို႔ အဒူအာမက္က ရွင္းျပပါတယ္။

အဒူအာမက္ဟာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္-ျမန္မာ နယ္စပ္ ကူတူပါလန္ ဒုကၡသည္စခန္းထဲမွာ ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆိုင္ ရာ မဟာမင္းႀကီး႐ံုး (UNHCR) ရဲ႕ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံထားရသူ ျဖစ္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ကတည္းက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံထဲကို ထြက္ေျပးခိုလံႈလာတဲ့ ဒုကၡသည္ ၃ သိန္းေလာက္ထဲက လူဦးေရ ၂ သိန္းခြဲခန္႔ကို UNHCR ကတဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပန္လည္ လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ အခု ေလာေလာဆယ္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံထဲက UNHCR ေအာက္မွာတ ရား ဝင္ေနထုိင္ၾကသူ ၃ ေသာင္းေလာက္ရွိၿပီး တရားမဝင္ ေနထိုင္ၾကသူက ၃ သိန္းေက်ာ္ေလာက္ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ေလ့ လာ သူေတြကခန္႔မွန္း ၾကပါတယ္။

အဲဒီလို ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကို ဒုကၡသည္အျဖစ္ ထြက္ေျပးလာၿပီး ႏိုင္ငံျခားကို ထြက္ခြာ အလုပ္လုပ္ၾကသူေတြကေတာ့ ျမန္ မာ ႏိုင္ငံထဲမွာ တရားဝင္ မွတ္ပံုတင္လည္း မရႏိုင္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ကူးသန္းသြားလာရာမွာလည္း ေထာက္ခံစာနဲ႔ သြားလာေနရၿပီ ရခိုင္ ျပည္နယ္က ေက်ာ္ကာ ျမန္မာျပည္မဘက္သြားဖို႔ စိတ္ကူးပဲ ယဥ္ႏိုင္တဲ့အဆင့္ေလာက္သာ ရွိသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။

လက္ခ်ိဳးေရတြက္ႏိုင္တဲ့ ေငြေၾကး တတ္ႏိုင္သူေလာက္သာ အာဏာပုိင္ေတြကို လာဘ္ထုိးၿပီး နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ျမန္မာျပည္မဘက္ကို ေရာက္ ႏိုင္ ၾကတာပါ။

ေငြေၾကး မတတ္ႏိုင္သူေတြဟာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေစာပိုင္းေလာက္ကဆိုရင္ ရခုိင္ျပည္နယ္ကေန ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံကို နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ဝင္ ေရာက္ ၿပီး အဲဒီကေနတဆင့္ အိႏၵိယ၊ ေနာက္ေတာ့ ပါကစၥတန္၊ ပါကစၥတန္ကေန အိုမန္၊ ယီမင္နဲ႔ ေဆာ္ဒီအာေရဗ် စတဲ့ အစၥလာမ္ႏိုင္ငံ ေတြမွာ သြား ေရာက္ အလုပ္လုပ္ၾကသူေတြ မ်ားျပားေၾကာင္း ကိုယ့္ေတြ႔ႀကံဳခဲ့တဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံသား ယူႏြတ္က ေျပာပါတယ္။

အိႏိၵယႏိုင္ငံ အေနာက္ဘဂၤလားျပည္နယ္ ကိုလ္ကတၱားၿမိဳ႕ရွိ ဒံုးဒံုးအက်ဥ္းေထာင္ထဲမွာ ယူႏြတ္နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာျပတာ ျဖစ္ပါ တယ္။

၂၀၀၇ ခုႏွစ္တုန္းက က်ေနာ္ဟာ သတင္းလုပ္ငန္းကိစၥတခုနဲ႔ ကိုလ္ကတၱားကိုသြားရင္း တရားမဝင္ နယ္စပ္ျဖတ္ေက်ာ္မႈနဲ႔ ေထာင္က်ခဲ့ၿပီး ယူ ႏြတ္ကလည္း အိုမန္ႏိုင္ငံကို တရာမဝင္း လမ္းေၾကာင္းကေန ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္သြားဖို႔ ႀကိဳးစားရာက အဖမ္းခံရလို႔ ေထာင္က်ေနခိ်န္ ပါ။

“အရင္တုန္းက ဒီလမ္းေတြမွာ နယ္စပ္တခုကို ျဖတ္မယ္ဆိုရင္ ပြဲစားက ေငြ ၂၀၀ (ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ အိႏၵိသို႔ သြားလွ်င္ တာကာ ၂၀၀၊ အိႏၵိယ ကမွ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္သို႔ ကူးလွ်င္ ႐ူပီး ၂၀၀) ေလာက္ေပးလိုက္ရင္ လမ္းျပေတြက လုိက္ပို႔တယ္။ အဖမ္းအဆီးလည္း မရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ အိႏၵိယနဲ႔ ပါကစၥတန္ နယ္စပ္မွာေတာ့ နည္းနည္း ျပႆနာရွိတယ္။ အဲဒီမွာ ျမန္မာဘက္က လာတဲ့ ႐ိုဟင္ဂ်ာပါလို႔ ေျပာလိုက္ရင္ မဖမ္းဘဲ ျပန္ လြတ္ေပးတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္က လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖမ္းၿပီး ေထာင္ခ်တယ္” လို႔ ယူႏြတ္က ရွင္းျပပါတယ္။

က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန အႏိၵယႏိုင္ငံ ေဒလီကို တရားမဝင္ လမ္းေၾကာင္းကသြားခဲ့ဖူးပါတယ္။အဲဒီတုန္းက ေတာ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ျခမ္း နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ဘန္နာပူလ္ကေန အိႏၵိယႏိုင္ငံ အေနာက္ ဘဂၤလားျပည္နယ္ထဲက နယ္စပ္ၿမိဳ႕ ဘြန္ဂါကို ျဖတ္ဖို႔ ပြဲ စားခ တာကာ ၃၀၀ ေပးရင္ အခ်ိန္မေရြး ျဖတ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံနဲ႔ မိုင္ေပါင္း ၄၀၀၀ ကီလိုမီတာေလာက္ နယ္နမိတ္ခ်င္းထိစပ္ေနတဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံဟာ ေသးငယ္တဲ့ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံ က လူဦးတိုးပြားႏႈန္းျမင့္မားလြန္းၿပီး ႏုိင္ငံရပ္ျခားကို တရားမဝင္ လာေရာက္လုပ္ကိုင္လာမႈေတြ မ်ားျပားလာေနတာကို ဟန္တားတဲ့အေနနဲ႔ ႏွစ္ႏုိင္ ငံနယ္စပ္ကို ၿခံစည္း႐ိုးခတ္ၿပီး လံုၿခံဳေရးကို တင္းၾကပ္လာခဲ့ပါတယ္။ အခုဆို နယ္စပ္ၿခံစည္း႐ိုးနားကပ္ရင္ ပစ္မိန္႔ေပးထားရတဲ့ အဆင္အ ထိ ေရာက္ေနပါၿပီ။ အိႏိၵယနယ္ျခားေစာင့္တပ္ (Border Security Force – BSF) ေတြပစ္လို႔ ေသဆံုးသြားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြရဲ႕ သတင္း ဟာ လည္း မၾကာခဏဆိုသလို ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သတင္းစာေတြထဲမွာ ဖတ္ေနရပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဟာ ၁၄၇၅၇၀ စတုရန္း ကီလုိမီတာ အက်ယ္အဝန္းနဲ႔ လူဦးေရးအားျဖင့္ သိန္း ၁၈၀ ေက်ာ္ရွိေနၿပီး ႏိုင္ငံရဲ့ အေရွ႕ေတာင္ ဘက္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔ ကီလုိမီတာ ၃၀၀ ေလာက္ ထိစပ္ေနၿပီး က်န္တဲ့ အရပ္ ၄ မ်က္ႏွာနီးပါးစလံုးကို အိႏၵိယႏုိင္ငံ က ငံုထား ပါတယ္။

ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ကိုေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကစၿပီး နယ္စပ္ၿခံစည္းကို ျမန္မာဘက္က ကာရံေနတာ အခုထိေတာ့ မၿပီးေသးပါဘူး။ ျမန္ မာနယ္စပ္ကို နယ္စပ္ေဒသ လံုၿခံဳေရးႏွင့္ ကြပ္ကဲေရး (နစက) က တာဝန္ယူထားပါတယ္။

နစက တပ္ဖြဲ႔ထဲမွာ အဖြဲ႔ (၁) တပ္မေတာ္၊ အဖြဲ႔ (၂) ျမန္မာႏုိင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔၊ အဖြဲ႔ (၃) လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အင္အား ဦးစီးဌာန၊ အဖြဲ႔ (၄) အေကာက္ခြန္ ဌာနေတြက ဝန္ထမ္းေတြ ပါဝင္ဖြဲ႕စည္းထားေပမယ့္ နယ္စပ္လူဝင္လူထြက္ကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္နဲ႔ ထိထိေရာက္ ေရာက္စစ္ ေဆးတာမ်ိဳး သိပ္မရွိခဲ့ရတဲ့အတြက္ ျမန္မာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဟိုဘက္ဒီဘက္ အျပန္အလွန္ ဝင္ထြက္မႈေတြကို မထိန္းခ်ဳပ္ခဲ့ပါ ဘူး။

ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲကို ဝင္ခ်င္တိုင္း ဝင္လို႔ရေနၾကေပမယ့္ ႏွစ္ ၄၀ ေက်ာ္ စစ္အာဏာရွင္ေအာက္မွ ရွိေနတဲ့ ျမန္မာဘက္က ဘဂၤါလီေတြ၊ ႐ိုဟင္ ဂ်ာေတြ ေနရပ္စြန္႔ေနၾကရတာရယ္၊ အလုပ္အကိုင္ ရွားပါးမႈေတြရယ္ေၾကာင့္ သစ္၊ ဝါး ခိုးခုတ္တဲ့သူရယ္၊ စိတ္ႂကြေဆးျပား အေရာင္း အဝယ္ လုပ္လိုသူေတြရယ္ေလာက္ကလြဲလို႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္က ဘဂၤါလီေတြဟာ ျမန္မာႏိုင္ဘက္ျခမ္းကို ဝင္ေရာက္အလုပ္လုပ္ဖို႔ စိတ္ မဝင္စားၾကပါဘူး။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံ အေျခစိုက္ UNHCR အေနနဲ႔ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းကစလို႔ ရခိုင္ဘက္က ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြ၊ ႐ိုဟင္ ဂ်ာ ေတြ ကို ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳေတာ့တာေတြ အသိအမွတ္ျပဳေပးတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို က်ေတာ့လည္း စားနပ္ရိကၡာ အျပည့္ အဝ မ ေပး တာေတြ စလုပ္လာခဲ့ပါတယ္။

“ဒုကၡသည္ေတြကို ဆက္လက္ လက္ခံေနမယ္ဆိုရင္ (သို႔မဟုတ္) ဒုကၡသည္ေတြကို စားနပ္ရိကၡာ ေတြကို ဖူလံုေလာက္ငေအာင္ ေထာက္ပံ့ ေပး ထားမယ္ဆိုရင္ ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာရွိတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြ ဒီဘက္ကို အကုန္လံုး ထြက္ေျပး လာၾကမွာကို စုိးရိမ္လို႔ ျဖတ္ေတာက္လိုက္ တာျဖစ္တယ္” လို႔ အာဒူအာမက္က ခန္႔မွန္းေျပာဆိုပါတယ္။

၂၀၀၂ ခုႏွစ္ မတိုင္ခင္ ႏွစ္ေတြက ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္ေတြ ရွိခဲ့ေပမယ့္ လူသြားနည္တာေၾကာင့္ လူသိနည္းခဲ့ပါတယ္။ ေလွစီးေျပးတဲ့ ဒုကၡ သည္ေတြကလည္း ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွာႏိုင္ငံေတြမွာ တရားမဝင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ဖို႔ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ သြားေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။

“က်ေနာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္ထဲက ဘဂၤါလီ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြက ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းေလာက္ကတည္း က ထိုင္းတို႔ မေလးရွားတို႔ ဘက္ကို အလုပ္ လုပ္ဖို႔ ေလွနဲ႔သြားၾကတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကေတာ့ လူနည္းေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကလည္း မသိၾက ေသးဘူး” လို႔ အာဒူအာမက္က ေျပာပါ တယ္။

ထုိင္းအစုိးရက ထုတ္ျပန္တဲ့ စာရင္းဇယားေတြအရ ထုိင္းႏုိင္ငံကို တရားမဝင္ ေရာက္ရိွလာတဲ့ ႐ုိဟင္ဂ်ာ အေရအတြက္ဟာ တႏွစ္ထက္ တႏွစ္ ပုိမုိမ်ားျပားလာၿပီး ၂ဝဝ၅-၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္မွာ ၁၂၂၅ ဦးရိွၿပီး ၂ဝဝ၇-၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္မွာ ၄၈၈၆ ဦးရိွတယ္လို႔ သိရပါတယ္။

ဒီ့အျပင္ ပင္လယ္ေရေၾကာင္း ဆက္စပ္ေနတာေၾကာင့္ စက္ပ်က္ၿပီး ေလွေမွ်ာသြားသူေတြဟာ မေလးရွားနဲ႔ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံေတြဘက္ကို ေရာက္သြားၿပီး သက္ဆိုင္ရာ အစုိးရေတြက ဖမ္းဆီးမႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိခဲ့ပါေသးတယ္။

ေလွစီေျပး ဒုကၡသည္ေတြလို႔ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့တဲ့ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္ေတြကို သူတို႔ေရာက္သြားတဲ့ ထိုင္းနဲ႔ မေလးရွားႏိုင္ငံေတြက ပထမပိုင္း ေတာ့ ဒုကၡသည္အျဖစ္ အသိအမွတ္မျပဳဘဲ ေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ မေလးရွားႏိုင္ငံက UNHCR က တဆင့္ ႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အျဖစ္ လက္ ခံလိုက္တဲ့အခါ အေနာက္ဘက္က တရားမဝင္ ထြက္ေပါက္ေတြ ၾကပ္သြားပါတယ္။

မေလးရွားႏိုင္ငံကို တရားမဝင္ ေလွနဲ႔ ကူးလိုသူေတြအေနနဲ႔ လူတေယာက္ကို တာကာေငြ ၃ သံုးေသာင္း (က်ပ္ေငြ ၃ သိန္း) ေပးၾကရၿပီး ပြဲ စားေတြကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ေမာင္ေတာနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္က တာ့ခ္နာ၊ ေမာ္ရွခါလီ၊ ကူတူဒီယာ၊ ေကာက္စ္ဘဇားတို႔မွ ျဖစ္ ၾကာင္း တာ့ခ္နာၿမိဳ႕က အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ေထာက္လွမ္းေရးတဦးက ေျပာပါတယ္။

ပြဲစားေတြကတဆင့္ မေလးရွားကို သြားတယ္ဆိုတာ သိတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ကုိ လက္ပူးလက္ၾကပ္မိဖို႔ ခဲယဥ္းတယ္။ သူတို႔က အ တည္တ က် လုပ္တဲ့လူမ်ိဳးေတြ မဟုတ္ဘူး။ ဟိုေနရာမွာတေခါက္ ဒီေနရာတေခါက္ အဲဒီလုိ လူစုၿပီး မေလးရွားကို ပို႔တာ။ ဒီက ပြဲစားေတြ တာဝန္က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ကေန ထိုင္းႏိုင္ငံအထိပဲ။ ထိုင္းကိုေရာက္ရင္ ကုန္လမ္းကေန မေလးရွားဘက္ကို ဆက္သြားၾကတယ္” အဆိုပါ ေထာက္လွမ္း ေရးက ရွင္းျပပါတယ္။

အရင္ႏွစ္ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံဘက္က ဘဂၤါလီေတြ၊ ႐ိုဟင္ဂ်ာေတြနဲ႔ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံဘက္ျခမ္း စစ္တေကာင္းတိုင္းထဲက ဘဂၤါလီေတြ သာ တရားမဝင္ လမ္းေၾကာင္းျဖစ္တဲ့ ပင္လယ္ကေန မေလးရွားကို သြားတာမ်ားၾကေပမယ့္ အခုဆို ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံရဲ႕ ၿမိဳ႕ေတာ္ ဒါ ကာနဲ႔ ကိုမီ လာ၊ ဆန္ပို စတဲ့ ၿမိဳ႕ေတြက ဘဂၤါလီေတြပါ သြားေနတာကိ ုေတြ႔ရတယ္လို႔ ေထာက္လွမ္းေရးက ဆက္ေျပာျပပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံမွာ ႏိုင္ငံကူးလက္မွတ္ရရွိဖို႔အတြက္ ႏိုင္ငံသားစီးစစ္ေရးကဒ္ျပားလိုသလို ႏိုင္ငံသား စီးစစ္ေရးကဒ္ျပားရွိလို႔ ႏိုင္ငံကူ လက္ မွတ္ရၿပီး မေလးရွာႏိုင္ငံကိုသြားဖို႔အတြက္ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏိုင္ငံသံုး တာကာေငြ ၃၀၀၀၀၀ (က်ပ္ေငြ သိန္း ၃၀ ဆယ္) ေက်ာ္လို အပ္ပါတဲ့အ တြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ေျပးလာတဲ့ ဘဂၤါလီေတြနဲ႔ ဘဂၤလာေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံက ဆင္းရဲသား ဘဂၤါလီေတြဟာ တရားဝင္လမ္း ေၾကာင္း က ေန မထြက္ခြါႏိုင္ၾကပါဘူး။

“ေလွစီးေျပး ဒုကၡသည္လို႔ လူသိမ်ားတဲ့ ဘဂၤါလီေတြဟာ ေဆာင္းနဲ႔ ေႏြရာသီေတြမွာ ပင္လယ္ျပင္ ကိုျဖတ္ၿပီး မေလးရွားကိုသြားေလ့ရွိၿပီး ရာ သီဥတု ဆိုးရြားတဲ့ မိုးရာသီမ်ိဳးမွ ခရီးထြက္ေလ့မရွိဘူး”လို႔ ကူတူပါလန္ ဒုကၡသည္ စခန္းက အာဒူအာမက္ကေျပာပါတယ္။