Tuesday, July 9, 2013

မြတ္စလင္ ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈ အရွိန္ရေနၿပီ

အင္ဒ႐ူးမာရွယ္

၉၆၉ က ၎တို႔ကိုယ္ ၎တို႔ စည္းစနစ္တက် ဖြဲ႕စည္းထားေသာ ေအာက္ေျခလူထု၏ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အျဖစ္ သ႐ုပ္ေဖာ္ၾကသည္။

ထိုအဖြဲ႔ကို ဦးေဆာင္သူျဖစ္ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦး၀ီရသူသည္ ယခင္စစ္အစိုးရလက္ထက္က မြတ္စလင္ဆန္႕က်င္ေရး အဓိက႐ုဏ္းတြင္ ေသြးထိုးလံႈ႔ေဆာ္မႈျဖင့္ ေထာင္ခ်ခံခဲ့ရဖူးၿပီး သူ႔ကိုယ္သူ “ျမန္မာဘင္လာဒင္” ဟု တခါက ေခၚဆိုသံုး ႏႈန္းခဲ့ဖူးသည္။

ဦး၀ီရသူက မြတ္စလင္ဆိုင္မ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ ႏွင့္ ဘာသာျခားလက္ထပ္ျခင္းကို ေရွာင္ရွားရန္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ မ်ားကို တိုက္တြန္းႏိႈးေဆာ္ခဲ့သည္။ သူက မြတ္စလင္ ဗလီမ်ားကို “ရန္သူ႕စခန္းမ်ား” ဟု ေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။

႐ိုက္တာသတင္းဌာနမွ ၉၆၉ ၏ မူလဇစ္ျမစ္ကို ေျခရာခံၾကည့္သည့္အခါ စစ္အာဏာရွင္လက္ထက္တြင္ အစိုးရ အရာရွိတဦးက စတင္ခဲ့သည္ဟု ေတြ႔ရွိရသည္။ ယခု အစိုးရ လက္ထက္တြင္လည္း အစိုးရထိပ္တန္း အရာရွိႀကီးမ်ား၊ ၾသဇာႀကီးသည့္ ေရွး႐ိုးစြဲ၀ါဒီ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈသာမက ႏိုဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ အဖြဲ႔၀င္ အခ်ိဳ႕၏ ေထာက္ခံမႈကိုပင္ ရရွိေနသည္။

ဦး၀ီရသူကို ေလးစားေထာက္ခံသူေတြထဲတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ သာသနာေရး၀န္ႀကီးလည္း အပါအ၀င္ျဖစ္သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ သာသနာေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီး ဦးဆန္းဆင့္က“ ဦး၀ီရသူရဲ႕ ေဟာၾကားမႈေတြက ေမတၱာတရားကို အားေပးဖို႔နဲ႔ ဘာသာတရားေတြၾကားမွာ အျပန္အလွန္ေလးစားၾကဖို႔ပါ၊ ဘာသာေရး အဓိက႐ုဏ္းေတြျဖစ္ပြားေအာင္ သူက ေသြးထိုး လံႈ႕ေဆာ္ေနတယ္ ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး” ဟု သူ၏ ၀န္ႀကီးသက္တမ္းတြင္ ပထမဆံုးေသာ ႏို္င္ငံတကာမီဒီယာ တခုႏွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္းအျဖစ္ ႐ိုတ္တာ သတင္းဌာနႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ေျပာၾကားလိုက္သည္။

ဦးဆန္းဆင့္သည္ ျမန္မာစစ္တပ္မွ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး တဦးျဖစ္ၿပီး ၉၆၉ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ မြတ္စလင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္တိုက္တြန္းေနမႈကို မွားယြင္းမႈတခုဟု ႐ႈျမင္ျခင္းမရွိေပ။ “ က်ေနာ္တို႔ အခု ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ကို က်င့္သံုးေနပါတယ္။ ဒါကို ဘယ္သူမွ ပိတ္ပင္လို႔မရပါဘူး၊ စားသံုးသူရဲ႕ ေရြးခ်ယ္မႈ ေပၚ မွာပဲ မူတည္ပါတယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈအေပၚတြင္ လိုက္ေလ်ာမႈရွိေသာ အျမင္ကိုျပသခဲ့သည္။ ယခုေဆာင္းပါး အတြက္မွတ္ခ်က္ေပးရန္ သမၼတ႐ံုးက ျငင္းဆန္ခဲ့ေသာ္လည္း တိုင္းမ္မဂၢဇင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ေၾကညာခ်က္တေစာင္ ထုတ္ျပန္ထားရာတြင္ ၉၆၉ ဆိုသည္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး၏ သေကၤတတခု သက္သက္သာျဖစ္ၿပီး ဦး၀ီရသူ သည္လည္း ဗုဒၶ၏ သားေတာ္ ရဟန္းတပါးျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ဦး၀ီရသူ ႏွင့္ အျခားဘုန္းႀကီးအခ်ိဳ႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံအႏွ႔ံအျပားတြင္ ျဖစ္ေပၚပ်ံ႕ႏွံ႔ေနသည့္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးခြဲ ျခား သည့္ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားႏွင့္ နီးစပ္ဆက္သြယ္မႈမ်ား ရွိသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ားသည္ ရာစုႏွစ္တ၀က္ခန္႔ ၾကာခဲ့ေသာ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကာလမ်ားအတြင္းမွာကတည္းကိုက စတင္ေလာင္ၿမိဳက္ေနခဲ့ၿပီး အရပ္သား အမည္ခံ အစိုးရ အာဏာရယူခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ မတ္လ ေနာက္ပိုင္းတြင္ ဆိုး၀ါးရက္စက္သည့္ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေပၚ ေပါက္လာခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ယမန္ႏွစ္က အံုၾကြေပါက္ကြဲမႈ ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး အနည္းဆံုး လူ ၁၉၂ ေယာက္ခန္႔ေသဆံုး၍ လူ ၁၄၀၀၀၀ ေက်ာ္ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ့ ျဖစ္ၾကရသည္။ အမ်ားစုမွာ ႏိုင္ငံမဲ့ မြတ္စလင္မ်ားျဖစ္သည္။ ႐ိုက္တာသတင္းဌာန၏ စံုစမ္းမႈအရဆိုလွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္းက ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ မြတ္စလင္မ်ားအား တိုက္ခိုက္မႈကို ဗုဒၶ ဘာသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား၏ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္ျခင္းခံေနရသည့္ ရခိုင္ အမ်ိဳးသားေရး၀ါဒီမ်ားက ဦးေဆာင္ခဲ့ၿပီး လံုၿခံဳေရး တပ္ဖြဲ႔၀င္မ်ားက ရံဖန္ရံခါ အားေပးကူညီခဲ့ၾကသည္ဟု ေတြ႕ရွိရသည္။

ယခုႏွစ္ မတ္လအတြင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံအလယ္ပိုင္း မိတၳီလာၿမိဳ႕တြင္ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး ဆူပူအၾကမ္းဖက္မႈမ်ား ထပ္မံ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လူ ၄၄ ဦးခန္႔ေသဆံုးကာ လူ ၁၃၀၀၀ ေက်ာ္ ေနအိမ္ကိုစြန္႔ခြာထြက္ေျပးခဲ့ၾကရသည္။ အဆိုပါတိုက္ခိုက္ သတ္ ျဖတ္မႈမ်ားကို ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ား ဦးေဆာင္သည့္ ေဒါသထြက္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာလူအုပ္ႀကီးမ်ားက က်ဴးလြန္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ႐ိုက္တာသတင္းဌာနက ဧၿပီလတြင္ မွတ္တမ္းတင္ခဲ့သည္။ ေမလတြင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္း လား႐ိႈးၿမိဳ႕တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက မြတ္စလင္္ေနအိမ္မ်ားႏွင့္ အေဆာက္အဦးမ်ားကို မီး႐ိႈ႕တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ မတည္ၿငိမ္မႈသတင္းမ်ား ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ပ်ံ႕ႏွံ႕ေနခဲ့သည္။

၉၆၉ ဂဏန္းသည္ ပင္ကိုယ္အားျဖင့္ ဗုဒၶဘုရား၏ ဂုဏ္ေတာ္၊ တရားေတာ္ ႏွင့္ သံဃာတို႔ကိုရည္ညႊန္းသည့္ အတြက္ တဖက္သားကို ေစာ္ကားတိုက္ခိုက္လိုသည့္ သေဘာမ်ိဳး မဟုတ္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး အစီအစဥ္မ်ားကို နစ္ျမဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစႏိုင္သည့္ ေသြးေခ်ာင္းစီး အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားတြင္ စိတ္ဓာတ္ျမွင့္တင္မႈ အေနျဖင့္ သံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။

၉၆၉ ဦးေဆာင္သူ တေယာက္ျဖစ္သည့္ ဦး၀ိမလဘိ၀ံသကလည္း မြတ္စလင္္ဆိုသည္ မွာ လံုၿခံဳအားနည္းသည့္ အိမ္အတြင္းသို႔ က်ဴးေက်ာ္၀င္ေရာက္လာၿပီး အိမ္ကိုလုယူမည့္သူႏွင့္ တူသည္ဟု ေျပာခဲ့သည္။ “စည္းမ်ဥ္း ဥပေဒေတြမရွိဘူးဆိုရင္ ငါတို႔ရဲ႕ လူမ်ိဳးနဲ႔ဘာသာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားလိမ့္မယ္၊ ႏိုင္ငံေတာင္မွ ဆံုး႐ံႈးသြား ႏိုင္တယ္” ဟု ဦး၀ိမလဘိ၀ံသက မၾကာေသးမီကမွ ေဟာေျပာခဲ့သည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တရား၀င္ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘာသာ သတ္မွတ္ျပဌာန္းထားျခင္း မရွိေသာ္လည္း အုပ္ခ်ဳပ္သူ အစဥ္အဆက္ က ဗုဒၶဘာသာကိုသာ ဦးစားေပးခဲ့သည္။ မြတ္စလင္မ်ားက ႏိုင္ငံလူဦးေရ၏ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရွိသည္။ သန္း ၆၀ မွ်ရွိေသာ လူဦးေရ၏ ၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္သည္။ စစ္အစိုးရလက္ထက္က သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနတြင္ ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ အထူးဌာနတခု ထပ္မံတိုးခ်ဲ႕ ဖြင့္လွစ္ခဲ့သည္။

ရွာရလြယ္ေသာ ဓားစာခံ


ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ တစိတ္တပိုင္းပါ၀င္ ပတ္သက္ခဲ့ၾကသည္။ စစ္အာဏာရွင္ကို ဆန္႔က်င္ ဆႏၵျပခဲ့ေသာ ၂၀၀၇ခုႏွစ္ ေရႊ၀ါေရာင္ေတာ္လွန္ေရးတြင္ အဓိကေနရာမွ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ လက္ရွိသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ အပါအ၀င္ စစ္အစိုးရက ၎တို႔ကို အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုအခါတြင္ ဦးသိန္းစိန္၏ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအစီအစဥ္မ်ားေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ရွိ ၅၀၀၀၀၀ ခန္႔ရွိေသာ သံဃာတို႔သည္ လြတ္လပ္စြာ ေျပာဆိုခြင့္၊ စု႐ံုးခြင့္ မ်ားရရွိလာၾကသည္။ ဗုဒၶဘာသာ တရားေတာ္မ်ားသာမက ၉၆၉ အယူအဆမ်ားကိုပါ ပ်ံ႕ပြားေအာင္ ေဟာေျပာႏိုင္ဖို႔ အတြက္ လြတ္လပ္စြာ ခရီးသြားလာႏိုင္ၾကသည္။

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေျခတည္ဖြံ႔ၿဖိဳးစ ဒီမိုကေရစီတြင္ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားသည္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ၌ က်င္းပရန္ရွိသည့္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲကို ဦးတည္လႈပ္ရွားေနသည့္ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုတရပ္အျဖစ္ ေပၚထြက္လာသည္။ သူတို႔၏ စြမ္းအားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေနာက္ကြယ္တြင္ လွ်ိဳ႕၀ွက္ၾကံစည္မႈရွိေနသည္ ဆိုသည့္ အယူအဆတခုလည္း ေပၚေပါက္လာသည္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ယခင္စစ္အစိုးရအတြင္းမွ ေခါင္းမာသူတစုက ႀကိဳးကိုင္ၿပီး မတည္ၿငိမ္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားေစရန္ လံႈ႕ေဆာ္ကာ ျပဳ ျပင္ေျပာင္းလဲေရးလမ္းေခ်ာ္သြားေအာင္ျပဳရင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ NLD ပါတီ အႏိုင္မရေစရန္ ဖ်က္ဆီးလိုသည့္ သေဘာျဖင့္ ဖန္တီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယူဆျခင္းမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

အဆိုပါယူဆခ်က္ကို မွန္ကန္ေၾကာင္း သက္ေသျပႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေသာ္လည္း အစိုးရပိုင္းက အခ်ိဳ႕ ေျပာဆိုမႈမ်ားက ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ျပသေနသလိုရွိသည္။

“တခ်ိဳ႕လူေတြက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ အရမ္းစိတ္အားထက္သန္ၾကတယ္၊ တခ်ိဳ႕ကေတာ့ အေျပာင္းအလဲကို မလို ခ်င္ၾကဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရးခြဲျခားမႈ အဓိက႐ုဏ္းေတြမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ဆန္႔က်င္ေရးသမားေတြပါ ေကာင္းပါႏိုင္ပါတယ္” ဟု သမၼတဦးသိန္းစိန္၏ အနီးကပ္ဆံုးအႀကံေပးႏွစ္ဦး အနက္မွ တဦးျဖစ္သည့္ ၀န္ႀကီး ဦးစိုးသိန္းက ႐ိုက္တာသတင္းဌာနသို႔ ေျပာသည္။

အကယ္၍ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို အာဏာပိုင္အသိုင္းအဝိုင္းရွိ ေခါင္းမာသူမ်ားက ႀကိဳးကိုင္ထိန္းခ်ဳပ္ေနျခင္း မဟုတ္ဟုဆိုလွ်င္ပင္ ၎သည္ အစိုးရထိပ္တန္းပုဂၢိဳလ္မ်ားမွစ၍ ေအာက္ေျခလူတန္းစားအလႊာမ်ားအထိ က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ေထာက္ခံ ေနၾက ၿပီး လႈပ္ရွားမႈသည္လည္း အရွိန္အဟုန္ရေနၿပီဆိုျခင္းကေတာ့ အမွန္ျဖစ္သည္။

အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူမ်ားကလည္း မသိလိုက္ဖာသာေနျခင္းျဖင့္ ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံေပးခဲ့ေၾကာင္း ၉၆၉ သံဃာတပါး ျဖစ္ သည့္ ဦး၀ိမလက ဆိုသည္။ “အမ်ိဳးဘာသာ၊ သာသနာကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ တရားေတြေဟာတာကို ခြင့္ျပဳေပးထား တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔လည္း ေထာက္ခံတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္” ဟု ဆရာေတာ္ကေျပာသည္။

ျမန္မာမြတ္စလင္အဖြဲ႕ခ်ဳပ္၏ ရန္ကုန္ကိုယ္စားလွယ္ကလည္း ထိုအခ်က္ကိုလက္ခံသည္။ “မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြက ပိုၿပီးတိုးလာတယ္၊ အစိုးရကလဲ ရပ္တန္႔ေအာင္ မလုပ္ဘူး” ဟု ေက်ာင္းဆရာ ဦးမ်ိဳး၀င္းက ေျပာသည္။ သူက ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွ လူမည္းဆန္႔က်င္ေရး ေကသံုးလံုး Ku Klux Klan (KKK) လႈပ္ရွားမႈ ႏွင့္ အလားတူသည္ဟု ဆိုသည္။

သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးဦးဆန္းဆင့္ ကမူ ထိုလႈပ္ရွားမႈတြင္ အစိုးရတာ၀န္ရွိသူမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္မႈ မရွိေၾကာင္း ျငင္းဆိုသည္။ သို႕ေသာ္ ဦး၀ီရသူႏွင့္ အျခားဘုန္းႀကီးမ်ား ေဟာေျပာေနသည့္ အယူ၀ါဒေရးရာမ်ားကို ကာကြယ္ေျပာဆို ခဲ့သည္။“သူတို႔ေတြက ျပႆနာျဖစ္ေအာင္ ေဟာေျပာေနၾကတယ္လို႔ က်ေနာ္ မထင္ပါဘူး” ဟု သူကေျပာသည္။

ေဒသဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္မ်ားကလည္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံျပဳခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာ ဘာသာ ၉၆၉ ဂဏန္း၊ စၾကၤာ၀ိုင္းတခုႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ ဧကရာဇ္ အာေသာကကို ကိုယ္စားျပဳသည့္ ျခေသ့ၤ ေလး ေကာင္ ပါ၀င္သည့္ အမွတ္တံဆိပ္သည္ ယခုအခါျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူတိုင္းသိေနၾကသည္။ ထိုအမွတ္တံဆိပ္ ပါ၀င္သည့္ စတစ္ကာမ်ားကို တရားပြဲမ်ားတြင္ အခမဲ့ေ၀ငွေပးေနသည္။ ထို စတစ္ကာမ်ားကို ဆိုင္မ်ား၊ ေနအိမ္မ်ား၊ အငွားကားမ်ား ႏွင့္ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတို႔၏ အထြဋ္အျမတ္ထားရာ ေရႊတိဂံုေစတီမွ အမွတ္တရ ပစၥည္းဆိုင္မ်ားတြင္ ကပ္ထားၾကသည္။ မၿငိမ္သက္မႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ရာေနရာမ်ားတြင္လည္း ျမင္ေနက်ျဖစ္သည္။

အာဏာပိုင္အခ်ိဳ႕ကလည္း ထိုအမွတ္တံဆိပ္ကို ေလးစား႐ိုေသရမည့္ အရာတခုအျဖစ္ သေဘာထားၾကသည္။ ရန္ကုန္ အနီးရွိ ပဲခူးေဒသတြင္ ကြမ္းယာ ဆိုင္တြင္ကပ္ထားေသာ ၉၆၉ စတစ္ကာကို မြတ္စလင္တေယာက္က ခြာပစ္လိုက္သည့္ အတြက္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးသည့္ေနာက္ တရား႐ံုးက ၎ကို အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီ ေခတ္ကတည္းက ျပဌာန္းခဲ့သည့္ ဥပေဒတရပ္ျဖစ္ေသာ “သာသနာကို ညိွဳးႏြမ္းပ်က္ျပားေစမႈ” ျဖင့္ ယခုႏွစ္ ဧၿပီလအတြင္းက ေထာင္ဒဏ္ ႏွစ္ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။

တရားဝင္တပိုင္း မူလဇစ္ျမစ္

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ စတင္ခဲ့သည့္အခ်ိန္ကို ေနာက္ေၾကာင္းျပန္၍ ၀ါဒျပန္႔ပြားလာသည့္ဇစ္ျမစ္ ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦး၀ိမလ၊ ဦး၀ီရသူႏွင့္ အျခားေသာ ၉၆၉ တရားေဟာေျပာသူမ်ားက ရဟန္းလူထြက္ ဦးေက်ာ္လြင္ကို အသိအမွတ္ျပဳၾက သည္။ ဦးေက်ာ္လြင္သည္ အစိုးရအရာရွိ စာေရးဆရာလည္း ျဖစ္ၿပီး ယခုအခါတြင္ သိသူ ေတာ္ေတာ္နည္းေနၿပီျဖစ္သည္။

ယခင္စစ္အာဏာရွင္မ်ားက ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ ဒီမိုကေရစီ အေရးအခင္းကို လူမဆန္စြာ အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္နင္းခဲ့ အၿပီးတြင္ ဗုဒၶ ဘာသာ၀င္မ်ားကို ၀ါဒကို စည္း႐ံုးေရးအတြက္ ဦးေက်ာ္လြင္ကိုေရြးခ်ယ္ခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ အေရးအခင္းတြင္ ရက္စက္စြာ ၿဖိဳခြဲတိုက္ခိုက္ခဲ့သည့္ အတြက္ ဘုန္းႀကီးမ်ား အပါအ၀င္ လက္နက္မဲ႔ ဆႏၵျပသူ ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသေၾက ဒဏ္ရာ ရခဲ့ ၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ စစ္အစိုးရအေပၚ မုန္းတီးစက္ဆုပ္မႈကို ေဖာ္ျပရန္အတြက္ ဘုန္းႀကီးမ်ားက စစ္တပ္မိသားစုတို႕၏ လႈဒါန္းမႈမ်ားကို ျငင္းပယ္ သပိတ္ေမွာက္ခဲ့ၾကသည္။

ထို႔ေနာက္ စစ္တပ္က က်ဆင္းသြားသည့္ ပံုရိပ္ကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ရန္ ႏွင့္ အစိုးရကို ရန္သူသဖြယ္ သေဘာထားသည့္ ဘုန္းႀကီးမ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ရန္ စီစဥ္ေဆာင္ရြက္လာခဲ့သည္။ ဘုန္းႀကီးမ်ားကို မွတ္ပံုတင္ေစၿပီး လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ကန္႔သတ္ သည္။ တဖက္တြင္လည္း အစိုးရမီဒီယာမ်ားမွ ေန၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မ်ားက ေစတီပုထိုးမ်ားကို ျပဳျပင္ေနပံုမ်ား၊ ေက်ာင္းထိုင္ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကို လွဴဖြယ္ပစၥည္း ဆက္ကပ္ေနပံုမ်ားကို ေန႔စဥ္ ျပသခဲ့သည္။

၁၉၉၁ ခုႏွစ္၌ စစ္အစိုးရက သာသနာေတာ္ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရး ဦးစီးဌာနကို သာသနာေရး၀န္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္တြင္ တည္ေထာင္ဖြဲ႔စည္းၿပီး ဦးေက်ာ္လြင္ကို အႀကီးအကဲအျဖစ္ ခန္႔အပ္လိုက္သည္။ ပါဠိစကားလံုး ျဖစ္ေသာ သာသနာဆို သည္မွာ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာတရားဟု အဓိပၸါယ္ရသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ သာသနာ ဆိုသည္ကို ဗုဒၶဘာသာ ႏွင့္အတူတူပင္ ျဖစ္သည္ဟု နားလည္ၾကသည္။

သာသနာေတာ္ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရး ဦးစီးဌာနကိုတည္ေထာင္ၿပီးေနာက္တြင္ ဦးေက်ာ္လြင္ေရးသားထားသည့္ စာမ်ား ကို စုစည္းၿပီး “ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေကာင္း တေယာက္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္လိုေနထိုင္မလဲ” အမည္ရသည့္ စာအုပ္တအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ ျဖန္႔ခ်ီခဲ့သည္။ ထိုစာအုပ္ကို ၂၀၀၀ ခုႏွစ္တြင္ “အေကာင္းဆံုး ဗုဒၶဘာသာ၀င္” အမည္ျဖင့္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခဲ့ၿပီး အေစာပိုင္း ကာလမ်ားက အသံုးျပဳခဲ့သည့္ ၉၆၉ အမွတ္တံဆိပ္ကို စာအုပ္အဖံုးတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ဦးေက်ာ္လြင္ ရာထူးမွ အနားယူခဲ့သည္။ လက္ရွိ သာသနာေတာ္ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရး ဦးစီးဌာန အႀကီးအကဲမွာ စစ္ဖက္အရာရွိေဟာင္းတေယာက္ျဖစ္ေသာ ဦးခိုင္ေအာင္ ျဖစ္သည္။

ဦးေက်ာ္လြင္၏ ဇနီးႏွင့္ သားျဖစ္သူတို႔သည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္ အိမ္တလံုးတြင္ ေနထိုင္ၾကသည္။ ဦးေက်ာ္လြင္ ေရးသားခဲ့ေသာ စာအုပ္မ်ားကို ဧည့္ခန္းအတြင္းရွိ စာအုပ္စင္ေပၚတြင္ ျမင္ႏိုင္ၿပီး ဦးေက်ာ္လြင္ ရဟန္းဘ၀က ဓာတ္ပံုမ်ား၊ ကမၼဌာန္းနည္းျပအျဖစ္ တရားျပေနသည့္ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ေဘာင္သြင္းခ်ိတ္ဆြဲထားသည္။

အျခားဓာတ္ပံုတခုတြင္ ဦးေက်ာ္လြင္ႏွင့္ စစ္ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္း ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညႊန္႔တို႔ စကား ေျပာဆို ရယ္ေမာေနသည္ကို ျမင္ႏိုင္သည္။ ဦးေက်ာ္လြင္သည္ အျခားေသာ စစ္အစိုးရေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္လည္း နီးကပ္ ေသာ ဆက္ဆံေရးရွိသည္ဟု သားျဖစ္သူ ေမာ္ေတာ္ကားတင္ပို႔သည့္လုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေနေသာ ဦးေအာင္လြင္ထြန္းက ေျပာသည္။

“အေကာင္းဆံုး ဗုဒၶဘာသာ၀င္” စာအုပ္ကို ထိုအခ်ိန္က စစ္တပ္အႀကီးအကဲ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ေစာေမာင္၏ တိုက္ တြန္းခ်က္အရ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု သူက ေျပာျပသည္။ ယခင္အာဏာရွင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊႏွင့္လည္း မၾကာ ခနေတြ႔ဆံုကာ ဘာသာေရးေဆြးေႏြးျဖစ္သည္ဟုလည္း သိရသည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး သန္းေရႊသည္ အနားယူခဲ့သည့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ အမ်ားျပည္သူ ျမင္ကြင္းမွ ေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့သည္။

“အေကာင္းဆံုး ဗုဒၶဘာသာ” ဆိုသည့္ စာအုပ္မွာ ေစ်းကြက္တြင္ ျပတ္သြားၿပီျဖစ္၍ ဦးေအာင္လြင္ထြန္းက ေနာက္တႀကိမ္ ထုတ္ေ၀ရန္စီစဥ္ေနသည္။ “လာေမးၾကတဲ့ သူေတြ အမ်ားႀကီးပဲ” ဟု သူကေျပာသည္။ လက္ရွိျဖစ္ေပၚေနေသာ မြတ္စလင္မ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ အပါအ၀င္ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈမ်ားကို သူက ေထာက္ခံသည္။ “ဒါက က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ သာသနာကို ကာကြယ္ဖို႔ စည္း႐ိုးကာတာပါပဲ” ဟု ဆိုသည္။

နာမည္ကို ထုတ္ေဖာ္မေရးသားရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ေသာ ဦးေက်ာ္လြင္၏ ဇနီးျဖစ္သူကလည္း ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ေထာက္ ခံသည္။ မြတ္စလင္ႏွင့္ လက္ထပ္ေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ မဂၤလာေဆာင္တြင္ ဗုဒၶ၏ ရုပ္ပံုေပၚသို႔ ေျချဖင့္နင္းျဖတ္ သြားရင္ အဓမၼ ခိုင္းေစျခင္းခံရသည္ဟု သူကေျပာသည္။ ရွီယက္ မူဆလင္မ်ား၏ ရိုးရာဓေလ့တြင္ တိရိစာၦန္မ်ားကို ရက္ စက္စြာ သတ္ျဖတ္ေလ့ရွိသျဖင့္ လူသတ္ရန္လည္း ၎တို႔အတြက္ လြယ္ကူသည္ဟု ဆိုသည္။

သာသနာေတာ္ ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရး ဦးစီးဌာန၏ အႀကီးအကဲျဖစ္ေနစဥ္ ဦးေက်ာ္လြင္ႏွင့္ ဆံုေတြ႔ခဲ့ေသာ ဘုန္းေတာ္ႀကီး မ်ားထဲတြင္ ေက်ာက္ဆည္ေဒသမွ ဦး၀ိစိတၱဘိ၀ံသလည္း ပါ၀င္သည္။ သူ႔ကို ယေန႔အခ်ိန္တြင္ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို ဦးေဆာင္ လံႈ႕ေဆာ္ေနေသာ ဦး၀ီရသူအျဖစ္ လူသိမ်ားလာသည္။

၁၉၉၂ ခုႏွစ္တြင္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ဦး၀ီရသူႏွင့္ ဦးေက်ာ္လြင္ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ရွိေနခဲ့သည္ဟု ဦးေအာင္လြင္ထြန္းက ေျပာသည္။ ဖခင္ျဖစ္သူက ဦး၀ီရသူ ၏ အေတြးအျမင္မ်ားအေပၚ ေလးစားမႈရွိသည္ဟု သူက ယံုၾကည္သည္။ “သူက တျခားသူေတြ မလုပ္ႏိုင္တာကို လုပ္ေနတာ၊ အမ်ိဳးဘာသာကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေနတာပါ” ဟုေျပာသည္။

၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ဦးေက်ာ္လြင္ ကြယ္လြန္သည့္အခါ အသက္ ၇၀ ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ၎ႏွစ္ထဲမွာပင္ ဦး၀ီရသူက ၉၆၉ အေၾကာင္း တရားမ်ား စတင္ေဟာေျပာခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနက ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မြတ္စလင္ဆန္႕က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈတခု တိုးတက္လာေနသည္ဟု အစိုးရကို အစီရင္ခံခဲ့သည္။ မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ထားမ်ားသည္ ၂၀၀၁ ခု ႏွစ္ မတ္လတြင္ တာလီဘန္တို႔က အာဖဂန္နစၥတန္ ႏိုင္ငံ ဘာမီယန္ရွိ ဗုဒၶဆင္းတုမ်ားကို ဖ်က္ဆီးလိုက္ျခင္းႏွင့္ စက္တင္ ဘာလတြင္ အယ္လ္ေကဒါ တို႔က အေမရိကန္ႏိုင္ငံကို တိုက္ခိုက္ခဲ့ျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚ ခဲ့ၿပီးေနာက္တြင္ ပိုမိုတိုးပြားလာေနခဲ့သည္။

ေနာက္ ၂ ႏွစ္ၾကာသည့္အခါ ၎၏ ဇာတိေက်ာက္ဆည္ၿမိဳ႕တြင္ ဘာသာေရးအဓိက႐ုဏ္းမ်ား ျဖစ္ေပၚလာေစရန္ ေသြးထိုးလံႈ႕ေဆာ္ သည့္ လက္ကမ္းစာေစာင္မ်ား ျဖန္႔ေ၀မႈျဖင့္ အစိုးရက ဦး၀ီရသူကို ေထာင္ဒဏ္ ၂၅ ႏွစ္ခ်မွတ္ခဲ့သည္။ ေက်ာက္ဆည္ ပဋိပကၡတြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားက မြတ္စလင္ ၁၀ ဦးခန္႔ကို သတ္ျဖတ္ခဲ့သည္ဟု အစိုးရက သတင္းထုတ္ ျပန္ခဲ့သည္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပထမဆံုး ေသြးစြန္းျခင္းျဖစ္၏။

၉၆၉ ႏွင့္ ၇၈၆

ဦး၀ီရသူသည္ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားမ်ားကိုေပးသည့္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ျဖင့္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပန္လည္ လြတ္ေျမာက္လာခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာဘင္လာဒင္ဟု သူ႔ကိုယ္သူကင္ပြန္းတပ္ၿပီး ၉၆၉ ၏ စစ္ေသြးၾကြ မ်က္ႏွာစာကို ထုတ္ျပခဲ့သည္။ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို မြန္ျပည္နယ္မွ ဘုန္းေတာ္ႀကီးမ်ားက စတင္စုစည္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

မြန္ျပည္နယ္တြင္ေနထိုင္သူမ်ားက သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအျဖစ္ ဂုဏ္ယူေလ့ရွိၾက၏။ ယခင္ႏွစ္ ဆူပူမႈမ်ား ျဖစ္ပြားသည္မွစ၍ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ ကြန္ယက္တခုကို တႏိုင္ငံလံုးတြင္ စုစည္းျဖန္႔က်က္ႏိုင္ခဲ့သည္။ မြန္ျပည္နယ္ၿမိဳ႕ေတာ္ ေမာ္လၿမိဳင္တြင္ မြတ္စလင္ပိုင္ ဘတ္စ္ကားကုမၸဏီတခုကို သပိတ္ေမွာက္ရာတြင္ ဦးေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္ မြတ္စလင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို တႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာျဖင့္ သပိတ္ေမွာက္ေရးကို ၉၆၉ ၏ ပင္မရည္မွန္းခ်က္ အျဖစ္ တိုးခ်ဲ႕လာခဲ့သည္။

၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ၿဗိတိသွ်ထံမွ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့စဥ္ကတည္းက အစိုးရထိပ္ပိုင္းရာထူးေနရာ အေျမာက္အမ်ားကို မြတ္စလင္မ်ား ရယူႏိုင္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းယူခဲ့ၿပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္ အေျခအေန ေျပာင္း လဲသြားၿပီး မြတ္စလင္ အရာရွိမ်ား ခန္႔ထားျခင္း၊ ရာထူး တိုးျမွင့္ေပးျခင္းတို႔ကို ဟန္႔တားပိတ္ပင္ခဲ့သည္။ စစ္တပ္အေနျဖင့္လည္း မြတ္စလင္မ်ားသည္ စီးပြားေရးေတြ လႊမ္းမိုးထားၿပီး ရရွိသည့္ အျမတ္အစြန္းမ်ားျဖင့္ ဗလီမ်ားတည္ေဆာင္ၾကသည္၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ဇနီးမယားအျဖစ္ ၀ယ္ယူကာ အစၥလာမ္ အေတြးအေခၚမ်ားကို ျပန္ပြားေအာင္ လုပ္ေနၾကသည္ဟု အျမင္မ်ိဳးရွိခဲ့သည္။

လက္ရွိတြင္ မူဆလင္လုပ္ငန္းမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ၾကသည့္ ကိစၥသည္ တရားမွ်တမႈရွိသည္ဟု ၉၆၉ ကို ေထာက္ခံသူ အသက္ ၃၁ႏွစ္ အရြယ္ အမ်ိဳးသမီးေရွ႕ေန ေဒၚဇာနည္၀င္းထြန္း က ေျပာသည္။ မြတ္စလင္မ်ားက ဗုဒၶဘာသာ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ထားသည္မွာ ၾကာျမင့္လွၿပီဟု သူကဆို၏။ “သပိတ္ေမွာက္ဖို႕ က်မတို႔စခဲ့တာ မဟုတ္ပါဘူး၊ သူတုိ႔က အရင္လုပ္တာပါ၊ က်မတို႔က သူတို႔နည္းနဲ႔ ျပန္တုန္႔ျပန္တာမ်ိဳးပါပဲ” ဟု ေဒၚဇာနည္၀င္းထြန္းက ေျပာသည္။

သူဆိုလိုသည္မွာ ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံမ်ားမွ မြတ္စလင္အိမ္မ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပထားေလ့ရွိေသာ ၇၈၆ ဆိုသည့္ ဂဏန္းျဖစ္သည္။ ၎က အစၥလာမ္ ဘာသာတရားအရ အလႅာရွင္၏ အမည္၊ ေမတၱာႏွင့္ ဂ႐ုဏာျဖင့္ ဆုမြန္ေကာင္း ေတာင္းျခင္းကို ကိုယ္စားျပဳေသာ ဂဏန္းမ်ားျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ျမန္မာဗုဒၶဘာသာမ်ားက သူတို႔စိတ္ထဲစြဲေနသည့္ သခ်ာၤေဗဒင္နည္းအရ ဂဏန္းသံုးလံုးကို ေပါင္းကာ ရရွိသည့္ ၂၁ ဂဏန္းဆိုသည္မွာ ၂၁ ရာစုတြင္ မြတ္စလင္မ်ားက ကမာၻကိုလႊမ္းမိုးရမည္ဟု ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။

မည္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ အခ်ိဳ႕က ထိုသို႔နားလည္လက္ခံထားၾကသည္ ဆိုျခင္းကို လြယ္ကူစြာ သိႏိုင္ပါ သည္။ ဥပမာျပရလွ်င္ မြတ္စလင္တို႔၏ ဘာသာေရးႏွင့္ စားေသာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဓေလ့အရ ဗုဒၶဘာသာစားေသာက္ ဆိုင္ မ်ားတြင္ သြားေရာက္စားေသာက္ျခင္းကို တားျမစ္ထားသည္။ မြတ္စလင္မ်ားက အငယ္စားႏွင့္ အလတ္စား လုပ္ငန္းက႑ အခ်ိဳ႕တြင္လည္း လႊမ္းမိုးထားသည္။ မြတ္စလင္ပိုင္ ေဆာက္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္သည့္ Naing Group၊ Motherland ႏွင့္ Fatherland ကုမၸဏီမ်ားသည္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကာလအတြင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္ တဟုန္ထိုး တိုးတက္လာေနသည့္ ေဆာက္လုပ္ေရး လုပ္ငန္းခြင္မ်ားကို ပို၍ႀကီးစိုးလာေနၾကသည္။

သို႔ေသာ္လည္း အေမရိကန္ ေဒၚလာဘီလီယံႏွင့္ခ်ီ၍ တန္ေၾကးရွိသည့္ စီမံကိန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ခြင့္ရရွိေသာ အႀကီးဆံုး ေဆာက္လုပ္ေရးကုမၸဏီမ်ားကို ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ေသာ သူေဌးႀကီးမ်ားက ပိုင္ဆိုင္ၿပီး ၎တို႔မွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ျဖစ္ၾကသည္။

ရန္ကုန္ အေနာက္ပိုင္းမွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေဖာက္သည္မ်ားသည္ မြတ္စလင္ပိုင္ေဆာက္လုပ္ေရး ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ခ်ဳပ္ဆိုထား ေသာ စာခ်ဳပ္မ်ားကို ဖ်က္သိမ္းပစ္ၾကေၾကာင္း၊ အေၾကာင္းမွာ တည္ေဆာက္ၿပီးစီးသြားသည့္ အခ်ိန္တြင္ ၉၆၉ ေထာက္ခံ သူမ်ားက လာေရာက္ တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးၾကမည္ကို စိုးရိမ္၍ျဖစ္ေၾကာင္း အာဏာရ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ပါတီမွ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မြတ္စလင္အမ်ိဳးသား ဦးေရႊေမာင္ ကေျပာသည္။ “ၿမိဳ႕နယ္ တခုမွာ ျဖစ္လိုက္ၿပီ ဆိုရင္ တျခားေနရာေတြမွာပါ ထိခိုက္သြားမွာ က်ေနာ္စိုးရိမ္တယ္” ဟု သူကေျပာသည္။

ခြဲျခားေနထိုင္လိုျခင္း

၉၆၉ ေထာက္ခံသူ ေဒၚဇာနည္၀င္းထြန္းက မြတ္စလင္မ်ားကို ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္းသည္ ၿငိမ္းခ်မ္းမႈရေအာင္လုပ္ျခင္းပင္ ျဖစ္ေၾကာင္းေျပာသည္။ မိတၳီလာေရႊဆိုင္တြင္ မြတ္စလင္ဆိုင္ရွင္ ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာေစ်း၀ယ္သူ အခ်င္းမ်ားရာမွ စတင္ ခဲ့ သည့္ ပဋိပကၡကို ဥပမာအျဖစ္ သူက ေထာက္ျပသည္။ “တကယ္လို႔ သူတို႔က ကိုယ့္လူမ်ိဳးဆိုင္မွာပဲ ၀ယ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာမွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု သူကေျပာသည္။

သူ၏ မွတ္ခ်က္က ခြဲျခားေနထိုင္ျခင္းျဖင့္ လူမ်ိဳးေရး ဘာသာေရး ခြဲျခားမႈ အဓိက႐ုဏ္းမ်ားကို အေျဖရွာေနသည့္ အစိုးရ၏ မူ၀ါဒကို ေရာင္ျပန္ဟပ္ေနသည္။ ယမန္ႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလယ္ပိုင္းတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ အနည္းဆံုး လူ ၁၅၃၀၀၀ ခန္႔ အိုးမဲ့ အိမ္မဲ႔ ျဖစ္ခဲ့ရသည္။ ၎တို႔ထဲမွ အမ်ားစုမွာ လံုၿခံဳေရး အေစာင့္အၾကပ္ျဖင့္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားတြင္ ေနထိုင္ေနၾကရၿပီး မိမိတို႔၏ ဘ၀ေဟာင္းကို ျပန္သြားႏိုင္ရန္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရးေရးသာရွိသည္။

ၾသဇာရွိသည့္ ဘုန္းေတာ္ႀကီး အခ်ိဳ႕ကမူ ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈကို လူသိရွင္ၾကား ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ျပင္ Facebook သံုးစြဲသူ အခ်ိဳ႕ ကလည္း ၉၆၉ စတစ္ကာ ကပ္ထားသည့္ အငွားကားမ်ားကို သပိတ္ေမွာက္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။

မြန္ဘုန္းေတာ္ႀကီး ဦး၀ိမလက အျခားသံဃာမ်ား၏ ေ၀ဖန္မႈကို အေရးမစိုက္ဟု ေျပာသည္။ “ ေကာင္းတာလုပ္ေနတာကို သူတို႔ မတားျမစ္သင့္ဘူး” ဟု သူကဆိုသည္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ အနီး၌ ဇြန္လ လယ္ပိုင္းတြင္ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ သံဃာအစည္းအေ၀းသို႔ ဦး၀ီရသူ တက္ေရာက္လာၿပီး ဗုဒၶဘာသာ ၀င္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအား မြတ္စလင္ေယာက္်ားမ်ားႏွင့္ လက္ထပ္ခြင့္ကို တားျမစ္သည့္ ဥပေဒကို တင္ျပခဲ့သည္။ ထိုအစည္း အေ၀းသို႔ သံဃာ ရာေပါင္းမ်ားစြာ တက္ေရာက္ခဲ့သည္။

ဦး၀ီရသူ ၏ အဆိုတင္သြင္းမႈကို အေမရိကန္တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့၍ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္မွ ပါေမာကၡဆရာေတာ္လည္း ျဖစ္သူ ဦးဓမၼပီယက ေထာက္ခံခဲ့သည္။ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶသာသနာျပဳတကၠသိုလ္မွာ အာရွရွိ အျခားေသာ ဗုဒၶဘာသာတကၠသိုလ္မ်ားႏွင့္ ဆက္သြယ္မႈမ်ား ရွိသလို ၎တို႔၏ ေလးစားၾကည္ညိဳမႈကိုလည္း ရရွိ ထားသည္။

ဦးဓမၼပီယက ၉၆၉ သည္ ၿငိမ္းခ်မ္းေသာလႈပ္ရွားမႈျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အလားအလာေကာင္းေနသည့္ အသြင္ကူးေျပာင္း မူတြင္ အားေပးကူညီေနေၾကာင္းေျပာသည္။ “၉၆၉ က ဘာမွ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ီခဲ့တာ မရွိပါဘူး၊ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ၿငိမ္း ၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ညီညီညြတ္ညြတ္နဲ႔ အၿမဲေနခ်င္ခဲ့တာပါ” ဟု ဦးဓမၼပီယက ေျပာျပသည္။

ဗလီမ်ား အလိုမရွိ

၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈ၏ ၿပိဳင္ဖက္မွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ သူတို႔၏ ဆက္သြယ္မႈမွာ ရန္လိုမႈႏွင့္ လိုက္ေလ်ာမႈ သေဘာ ႏွစ္ခုလံုး ပါ၀င္ေနသည္။

မတ္လေႏွာင္းပိုင္းက YouTube ၀က္ဆိုက္တြင္ တင္ခဲ့ေသာ မိန္႔ခြန္းတခုတြင္ NLD ပါတီႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ အနီးကပ္ အတြင္းစည္းတြင္ မြတ္စလင္မ်ားက လႊမ္းမိုးထားသည္ဟု ဦး၀ီရသူက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ “ႀကိဳက္တဲ့ၿမိဳ႕က NLD ရံုးကိုသြားၾကည့္လိုက္၊ မုတ္ဆိတ္နဲ႔ လူေတြေတြ႕လိမ့္မယ္” ဟု သူကဆို၏။

ဦး၀ိမလကို ေထာက္ခံၾကသူမ်ားကလည္း ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္က ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ဒုကၡေရာက္ခဲ့ခ်ိန္တြင္ ဗုဒၶဘာသာျဖစ္လွ်က္ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားဖက္မွ ၀င္ေရာက္ေျပာဆိုျခင္း မရွိသည့္အတြက္ ၎တို႔ ေနအိမ္မ်ားရွိ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ဓာတ္ပံုမ်ားကို ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ၾကသည္ဟု ဆိုသည္။

လူမ်ိဳးဘာသာေရးခြဲျခားသည့္ ပဋိပကၡမ်ားတြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ၿငိမ္သက္ေနမႈ ေၾကာင့္ မြတ္စလင္မ်ားကလည္း အမ်က္ထြက္ခဲ့ၾကသည္။

ျမန္မာမြတ္စလင္အစည္းအ႐ံုးကလည္း NLD ပါတီ၀င္မ်ားသည္ ၉၆၉ အမွတ္တံဆိပ္ပစၥည္းမ်ားကို ရန္ကုန္တြင္ ျဖန္႔ေ၀ ေနသည္ဟု စြပ္စြဲသည္။

NLD ၏ ျပန္ၾကားေရးတာ၀န္ခံ ဦးဥာဏ္၀င္းက အခ်ိဳ႕ပါတီ၀င္မ်ား ၉၆၉ လႈပ္ရွားမႈတြင္ ပါ၀င္မႈရွိခဲ့သည္ဟု ၀န္ခံေျပာဆို ခဲ့သည္။ “ဒါေပမယ့္ NLD ဟာ ပါတီ၀င္ေတြရဲ႕ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ အခြင့္အေရးကို စြပ္ဖက္တားဆီးမွာ မဟုတ္ပါဘူး၊ လူမႈေရး ကိစၥနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ယံုၾကည္ရာကို လုပ္ခြင့္ရွိပါတယ္” ဟု သူကဆိုသည္။

အသက္ ၃၆ ႏွစ္အရြယ္ တကၠဆီေမာင္းသူ ကိုမင္းသက္လင္းက ထိုအခြင့္အေရးကို အျပည့္အ၀ အသံုးခ်သည္။ သူ၏ ကား တံခါး အတြင္းအျပင္ ႏွစ္ဖက္လံုးတြင္ ၉၆၉ စတစ္ကာမ်ားကပ္ထားသည္။ မင္းထက္လင္းက မြတ္စလင္ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ ဓာတ္ျပင္းထန္သည္ဟု အမ်ားသိၾကသည့္ သာေကတၿမိဳ႕နယ္မွ NLD ေခါင္းေဆာင္ တေယာက္လည္းျဖစ္သည္။

ေဖေဖာ္၀ါရီလ အတြင္းက သာေကတၿမိဳ႕နယ္မွ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသည္ ကိုမင္းသက္လင္း၏ အိမ္အနီးရွိ မြတ္စလင္္စာသင္ ေက်ာင္းတခုကို ဗလီတခုအျဖစ္ေျပာင္းလဲရန္ လွ်ိဳ႕၀ွက္လုပ္ေဆာင္ေနသည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့ၾကသည္။ လံုၿခံဳေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ား ေရာက္ရွိလာသည့္ အခ်ိန္တြင္ အေဆာက္အဦက ၿပိဳပ်က္သြားၿပီျဖစ္သည္။

တလၾကာသည့္အခါ ဦး၀ိမလ ႏွင့္ အျခားမြန္ဘုန္းႀကီး ႏွစ္ပါး သာေကတသို႔ ေရာက္ရွိလာၿပီး ၉၆၉ တရားပြဲ သံုးရက္ ေဟာၾကားကာ“ဓမၼေဆး” ဟု အမည္ရသည့္ စာေစာင္မ်ား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့ၾကသည္။ ထိုစာေစာင္မ်ားတြင္ “အ႐ံႈးမေပးဘဲ တိုက္ခိုက္ၾက” ဟု လံႈ႔ေဆာ္တိုက္တြန္းထား၏။

ယခုအခ်ိန္တြင္ ထိုအေဆာက္အဦကို ခ်ိပ္ပိတ္ၿပီး ရဲမ်ားက ေစာင့္ၾကပ္ေနသည္။ “လူေတြက ဒီမွာ ဗလီ မရွိေစခ်င္ၾကဘူး” ဟု ကိုမင္းသက္လင္းက ေျပာသည္။

သူ ေျပာသည့္အတိုင္းပင္ ၉၆၉ တို႔၏ ဘာသာေရး ေသြးမ်ားကို ႏိုးၾကားေစသည့္ လံႈ႕ေဆာ္ေရးေတးသံကေခါင္မိုးမ်ား ေပၚတြင္ ပ်ံ႕လြင့္ေနသည္။ ထိုသီခ်င္းကို အနားရွိ ဘုန္းေတာ္ႀကီးသင္ ပညာေရးေက်ာင္းက ေက်ာင္းလာအပ္ၾကမည့္ ကေလးငယ္မ်ား အတြက္ ဖြင့္ထားေပးျခင္း ျဖစ္သည္။

(႐ိုက္တာ သတင္းေထာက္ Andrew R. C. Marshall ၏ Myanmar gives official blessing to anti-Muslim monks ကို ႏိုင္မင္းသြင္ ဘာသာျပန္သည္)

No comments: