Thursday, July 11, 2013

အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား ျမန္မာျပည္၌ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈ ERI သတိေပး

လင္းသန္

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ ယခုအခ်ိန္တြင္ ႀကီးစြာ သတိထား လုပ္ကိုင္ သင့္ေၾကာင္း Earth Rights International(ERI) အဖြဲ႔က သတိေပး တုိက္တြန္းလုိက္သည္။

ေျမယာ အခြင့္အေရးႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ေျမယာသိမ္းဆည္းမႈမ်ားႏွင့္ တုိင္းရင္းသားေဒသမ်ားတြင္ ပဋိပကၡမ်ားရွိေနၿပီး တန္းတူညီမွ်မႈ မရွိေသးေၾကာင္း၊ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ား၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ ထိခိုက္မႈဆုိင္ရာမ်ား စသည့္ စိန္ေခၚမႈမ်ားစြာ ရွိေနေသး၍ သတိရွိရန္လုိအပ္ေၾကာင္း ERI အဖြဲ႔ ၏ ဒါ႐ုိက္တာ မစၥတာ ေပါလ္ ဒုိႏို၀ဇ္က ဧရာ၀တီကို ေျပာသည္။

ထို႔အျပင္ ေျမယာ သိမ္းဆည္းခံရ၍ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈစီမံကိန္းမ်ားကို ဆန္႔က်င္ေနသည့္ လယ္သမားမ်ား၊ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ဆႏၵေဖာ္ ထုတ္သူမ်ား ကို ဖမ္းဆီး ထိန္းသိမ္း၊ ေထာင္သြင္း အက်ဥ္းခ်မႈမ်ားလည္း ရွိေသးေၾကာင္း သူက ဆိုသည္။

ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားၾကသည့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားက ယခင္သီတင္းပတ္က လူသိရွင္ၾကား ပထမဆုံး အစီရင္ခံစာ ထြက္ေပၚလာၿပီးေနာက္ ERI က ထုိသို႔ ေျပာဆုိလိုက္ျခင္း ျဖစ္သည္။

ERI အဖြဲ႔သည္ ႏို္င္ငံတကာရွိ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူ ကိစၥမ်ား၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈ ဆုိင္ရာမ်ားကို ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေနေသာ ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ အေျခစိုက္ လြတ္လပ္သည့္ အဖြဲ႔အစည္း တခုျဖစ္သည္။

အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား၏ အစီရင္ခံစာထုတ္ျပန္မႈသည္ အေပါင္းလကၡဏာ ေဆာင္သကဲ့သုိ႔ အေမရိကန္၏ ဥပေဒမ်ားသည္ အားနည္းခ်က္တခ်ိဳ႕ ရွိသည္ကိုလည္း ျမင္ေတြ႔ႏုိင္ေၾကာင္း မစၥတာ ေပါလ္က ေျပာသည္။

“ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ စီးပြားေရးလုပ္ၿပီး ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားတဲ့ အျခား ကုမၸဏီေတြက ဘာသတင္း အခ်က္အလက္ကိုမွ ထုတ္ျပန္ေပး ခဲ့တာ မရွိဘူး”ဟုလည္း သူက ဆုိသည္။

ထုိသို႔ သတင္းထုတ္ျပန္မႈ မရွိျခင္းသည္ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒမ်ားကို ဆန႔္က်င္ေနၿပီး တာ၀န္သိရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကိုလည္း ထိခိုက္ ေၾကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတုိင္း ကိုယ့္ႏုိင္ငံတြင္း၌ မည္သူကမည္သို႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသည္ဆုိသည္ကို သိပိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း သူက ဆက္ ေျပာသည္။

အေမရိကန္ ကုမၸဏီတခ်ိဳ႕၏ အစီရင္ခံစာတြင္ လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုင္ရာမ်ားႏွင့္ ပတ္ သက္ၿပီး ကုမၸဏီ ၀န္ထမ္မ်ား၊ သက္ဆုိင္ရာဖက္စပ္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ ကန္ထ႐ုိက္မ်ားအေနျဖင့္ လိုက္နာရမည့္ စည္းကမ္းမ်ား ကို ေဖာ္ျပထားျခင္းသည္ ေကာင္းမြန္သည့္ ရလဒ္တခု ျဖစ္၍ ERI က ႀကိဳဆုိေၾကာင္း သိရသည္။

သုိ႔ေသာ္လည္း ၄င္းတုိ႔ႏွင့္တြဲဖက္ လုပ္ကိုင္မည့္ ျမန္မာ ကုမၸဏီႏွင့္ ကန္ထ႐ုိက္မ်ား၏ အမည္ကို မေဖာ္ျပ၍ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳး ေဖာက္မႈ၊ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ႏွင့္ အျခား ေနာက္ဆက္တြဲ တာ၀န္သိ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအေပၚ ခ်ိဳးေဖာက္ မႈမ်ား မျဖစ္ေပၚေရး၊ ကာကြယ္ျပ႒ာန္း ထားသည့္ စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို လုိက္နာျခင္း ရွိ မရွိ လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း ERI က ေထာက္ျပသည္။

အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား၏ ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို လူထုအေျချပဳ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေစာင့္ၾကည့္ႏုိင္ရန္ အတြက္ ERI က လြန္ခဲ့သည့္ ေမလ ၃၁ ရက္ေန႔ကလည္း အစီရင္ခံစာ တေစာင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသးသည္။

အစိုးရ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ ဓာတ္ေငြ႔လုပ္ငန္း(MOGE) ႏွင့္ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ေနသည့္ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ား သုိ႔မဟုတ္ အေမရိကန္က ေဒၚလာ ၅ သိန္း အထက္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံထားေသာ အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားသည္ တာ၀န္သိ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏံွမႈအရ အေမရိကန္ ႏုိ္င္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနသို႔ အေၾကာင္းၾကားရမည္ ျဖစ္ၿပီး အမ်ားျပည္သူသိရွိရန္ သတင္းထုတ္ျပန္ရမည့္ တာ၀န္ ရွိသည္ဟု သိရသည္။

အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံသည့္အခါ လူ႔အခြင့္အေရး၊ အလုပ္သမား အခြင့္အေရး၊ လာဘ္ ေပး လာဘ္ယူမႈ ဆန္႔က်င္ေရး၊ သဘာ၀ ပတ္၀န္းက်င္ဆုိင္ရာ၊ လူမႈဘ၀ဆုိင္ရာ မူ၀ါဒမ်ားႏွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို အက်ဥ္း ခ်ဳပ္အားျဖင့္ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနႏွင့္ အျခားသက္ဆုိင္သည့္ ဌာနမ်ားသုိ႔ လည္းေကာင္း၊ အမ်ားျပည္သူ သိရွိရန္ အတြက္လည္းေကာင္း အသိေပးတင္ျပရန္ တာ၀န္ရွိေၾကာင္းလည္း ERI က ေထာက္ျပထားသည္။

ထုိ႔အျပင္ ေျမယာအသံုးျပဳမည္ဆုိပါက ေျမဧက ၃၀ ေက်ာ္ပါက အေမရိကန္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ အစီရင္ခံစာ တင္ျပရမည္ျဖစ္ၿပီး ေျမ သို႔မဟုတ္ ေျမယာပိုင္ဆုိင္ အသံုးျပဳမႈ အခြင့္အေရး၊ ေျမယာေလ်ာ္ေၾကးေပးျခင္း၊ ဖယ္ရွားျခင္းႏွင့္ ျပန္လည္ ေနရာ ခ်ထားျခင္း သို႔မဟုတ္ သက္ဆုိင္ရာ မူလ ေျမယာပိုင္ရွင္၏ ရပိုင္ခြင့္မ်ားအတြက္ မူ၀ါဒမ်ား၊ လုပ္ထံုး လုပ္နည္းမ်ားကိုလည္း တိတိက်က် အက်ဥ္းခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရန္ ERI က တုိက္တြန္းထားသည္။

“အစီရင္ခံစာရဲ႕လုိအပ္ခ်က္ေတြကို အေမရိကန္ အစုိးရက ျပဌာန္းရတာဟာ လက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိေနေသးသည့္ တုိင္ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြအတြက္ အႏၱရာယ္မ်ားေနေသးတဲ့ တုိင္းျပည္တခုအျဖစ္ ဆက္လက္ ရွိေန ေသးတာေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္”ဟု မစၥတာ ေပါလ္ ဒုိႏို၀ဇ္က ဆုိသည္။

အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရးေကာင္စီ (US-ASEAN Business Council) ဥကၠ႒ မစၥတာ Mr. Alexander Feldman ဦးေဆာင္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔သည္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဇူလိုင္လ ၈ ရက္ေန႔က ေနျပည္ေတာ္တြင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ ယင္းေကာင္စီ၌ အေမရိကန္ ေကာ္ပိုေရးရွင္း ကုမၸဏီ ေပါင္း ၁၂၅ ခုေက်ာ္ ပါ၀င္ေၾကာင္း သိရသည္။

ထုိသုိ႔ေတြ႔ဆံုရာ၌ ျမန္မာသည္ တည္ေနရာအရ ေတာင္အာရွႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွအား ဆက္သြယ္ေပးထားသည့္အတြက္ ေစ်းကြက္ႀကီးမားေၾကာင္း၊ ေရနံ၊ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔၊ သတၱဳ၊ သစ္ေတာ စသည့္ သဘာ၀အေျခခံေကာင္းမ်ား ရွိေနၿပီး စီးပြားေရး လုပ္ငန္းမ်ား ထူေထာင္ရန္ အခြင့္အလမ္းမ်ားစြာ ရွိေၾကာင္း၊ အရင္းအႏွီးႏွင့္ နည္းပညာသာ လိုအပ္သျဖင့္ အဆုိပါ က႑တြင္ ၂ ဘက္ အက်ိဳးရွိေစေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္လုိေၾကာင္း သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ေျပာဆုိသည္ဟု သိရသည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္တြင္ ႏုိင္ငံလူဦးေရ၏ (၈ဝ) ရာခိုင္နႈန္း တယ္လီဖုန္း သံုးစဲြႏုိင္ေရး ျပည္တြင္း ေအာ္ပေရတာမ်ားႏွင့္ တြဲဖက္ လုပ္ကိုင္ ေဆာင္ရြက္ေရးလည္း ဦးသိန္းစိန္က ထည့္သြင္း ေျပာၾကားသည္။

အေမရိကန္-အာဆီယံ စီးပြားေရး ေကာင္စီ ဘက္ကလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ လြန္ခဲ့သည့္ တႏွစ္အတြင္း အေျခခ်လုပ္ကိုင္ေန သည့္ လုပ္ငန္းမ်ား အေျခခုိင္ေရးအတြက္ လာေရာက္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏုိင္ငံ၏ ဦးစားေပး က႑မ်ားတြင္ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား စတင္မည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ လမ္းတံတားစသည့္ အေျခခံ အေဆာက္အအံု ဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္ေရး လုပ္ငန္း မ်ား လုပ္ေဆာင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆုိသည္ဟု သမၼတ႐ံုး အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံ၏ ႏုိင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဆုိင္ရာ ဥပေဒကုိလည္း ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

No comments: