လြတ္လပ္ေရးၾကိဳးပမ္းခဲ့သူ အာဏာသိမ္း စစ္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္း ကြယ္လြန္

ေမေက်ာ္

ခ်င္းမုိင္ (မဇၥ်ိမ) ။ ။ ကိုလိုနီ နယ္ခ်ဲ႕ လက္ေအာက္မွ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ လြတ္လပ္ ေရး အတြက္ ဆန္႔က်င္ ေတာ္လွန္မႈတြင္ ေရွ႕တန္းမွ ပါဝင္ ခဲ့သည့္ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ ေရး တပ္မေတာ္ တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့ၿပီး၊ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီးေနာက္ စစ္တုိင္းမႉး ျဖစ္ခဲ့သူ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ (ၿငိမ္း) (၉ဝ ႏွစ္) သည္ ယခုလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ လူၾကီး ေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ ခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။

သူသည္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရအျဖစ္ ႏုိင္ငံေတာ္အာဏာ သိမ္းပိုက္ခဲ့သည့္ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္ အနည္းစုထဲတြင္ ပါဝင္ခဲ့သူလည္း ျဖစ္သည္။

၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂ ရက္ေန႔မွ စတင္ကာ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဦးေနဝင္းက တုိင္းျပည္အာဏာကို သိမ္းလိုက္ျပန္ၿပီးေနာက္ သူ႔ကို ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာ သံအမတ္အျဖစ္ အစၥေရး၊ ယူဂိုဆလားဗီးယား၊ အင္ဒိုနီးရွားႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ားႏုိင္ငံတို႔တြင္ အမႈထမ္းရန္ ေစလႊတ္ခဲ့ရသည္။ ထို႔ေနာက္ အၿငိမ္းစား ဘဝျဖင့္ ရပ္တည္ကာ ေသဆံုးသည့္တုိင္ ေနထုိင္သြားခဲ့သည္။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ကို ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ ဇနီး၊ သားသမီးမ်ားႏွင့္ ေျမး ၈ ဦး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။

ယခုလ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ခရစ္ယာန္ထံုးစံျဖင့္ သူ၏ ႐ုပ္ကလာပ္ကို သၿဂၤဳိဟ္ခဲ့ေၾကာင္း က်န္ရစ္သူ မိသားစုက ႏိုင္ငံပိုင္ သတင္းစာမွ နာေရးသတင္း ထုတ္ျပန္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။

ကြယ္လြန္သြားၿပီျဖစ္သည့္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ အေၾကာင္းကို ဝါရင့္ႏိုင္ငံေရးသမားၾကီး တဦးျဖစ္သူ သခင္ခ်န္ထြန္းကို ဆက္သြယ္ကာ သတင္းေထာက္ ေမေက်ာ္က ေမးျမန္းထားပါသည္။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ေဟာင္း ေမာင္ေမာင္ ကြယ္လြန္သြားၿပီလို႔ ၾကားပါတယ္ ဘဘ။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး သမုိင္းမွာ သူဟာ ဘယ္လို အခန္းက႑ကေန ပါဝင္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ေျပာျပေပးပါ။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္က စစ္ၾကိဳေခတ္ ေက်ာင္းသား ဘဝတုန္းကေတာ့ အဂၤလိပ္ ေတာ္လွန္ေရးကို ေက်ာင္းမွာ စၿပီးလုပ္ခဲ့ၾကတာေပါ့။ ဗိုလ္မႉးၾကီး ဝင္းတို႔၊ ဦးဘေဆြတို႔၊ အဲလို ဆက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူ႔အေရးေတာ္ပံုပါတီ ဖြဲ႔ၿပီးေတာ့ Underground (ေျမေအာက္) ေပါ့ေလ။ အဂၤလိပ္ေခတ္ကေပါ့။ အဲဒီတုန္းကစၿပီး လုပ္လာခဲ့တယ္။

ေနာက္ (ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္) ဘီအိုင္ေအ တို႔၊ ဘာတို႔ထဲ ေရာက္လာေတာ့ ဘီအိုင္ေအထဲ ဝင္တယ္။ အဲဒီကေန ေတာက္ေလွ်ာက္ စစ္တပ္ထဲမွာ ဝင္တယ္။ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္မွာ သူက မႏၲေလးမွာ ေျမာက္ပိုင္းတိုင္းမႉးေပါ့ေလ။ အဲဒီမွာ သူက ဗိုလ္မႉးၾကီးကေန တက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တယ္။ အဂၤလိပ္တပ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြ ျပန္ၾကတဲ့အခါ သူက တက္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။

အဲလို မျဖစ္ခင္ကေတာ့ တပ္မေတာ္မွာ အတြင္းေရးမႉးေပါ့၊ စစ္အတြင္းဝန္ေပါ့။ အဲဒီကေန တိုင္းမႉးလုပ္တယ္။ တိုင္းမႉးလုပ္တဲ့ အခါေရာက္ေတာ့ ၁၉၄၉ ကရင္ေတြက အထက္ဗမာျပည္ သြားသိမ္းတဲ့အခါ ေရာက္ေတာ့ ပ်ဥ္းမနား စစ္ေၾကာင္းမွာ အဖမ္းခံရတယ္။ သူနဲ႔အတူ စစ္ဗိုလ္တခ်ဳိ႕ေပါ့ေလ။ အဲဒီမွာ ေနာက္ဆံုး တိုက္ရင္းခိုက္ရင္းေပါ့ေလ၊ ေတာင္ငူ-ထန္းတပင္ ဘက္ကေနေပါ့ေလ။ သူတို႔ကို ေတာင္ကုန္းေပၚမွာ ထားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီက ရန္ကုန္ဘေဆြတို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ၾကီးတို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေနဝင္းတို႔က လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လုပ္တယ္။ ရန္ကုန္ဘေဆြနဲ႔ အဖြဲ႔ေပါ့။ ၂ ႏွစ္၊ ၃ ႏွစ္ေလာက္ ၾကိဳးစားေတာ့ သူက ေအာင္ျမင္ၿပီးေတာ့ လြတ္လာတာေပါ့။ လြတ္လာေတာ့ တပ္မွာျပန္ၿပီး တာဝန္ေပးေတာ့ ေနာက္မွ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ျဖစ္တာ။

၁၉၅၉ ခုႏွစ္ Care Taker အိမ္ေစာင့္အစိုးရ လက္ထက္မွာ သူက အထူးအရာရွိ ျပည္ထဲေရး ဆိုၿပီးေတာ့။ အဲဒီမွာ ျပည္ထဲေရး ဝန္ၾကီးက ဦးခင္ေမာင္ျဖဴေနာ္။ ဦးခင္ေမာင္ျဖဴက နာမည္ခံပဲ။ တကယ္က ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္က အကုန္လံုးကို တာဝန္ခံၿပီးေတာ့ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ပမညတ ေတြေရာ၊ ကြန္ျမဴနစ္ အႏြယ္ေတြေရာ အကုန္ဖမ္းတာပဲ။ ေနာက္ဆံုး ကိုကိုးကြ်န္းတို႔ ဘယ္တို႔ ပို႔တဲ့ထိေအာင္ သူက စီမံတာ။ အဲဒါေတြကေတာ့ သိပ္မေကာင္းဘူးေပါ့ေလ။ ရာဇဝင္က။

ေနာက္ Care Taker အစိုးရကို ဦးေနဝင္းက ျပန္အပ္လိုက္တယ္။ အပ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ၁၉၆ဝ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေတာ့ သူက ဦးေနဝင္းက စစ္တပ္ကေန ဘက္မလိုက္ဖို႔ လုပ္ေပမယ့္ သူ (ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္) က တည္ၿမဲဘက္ကိုး။ တည္ၿမဲ သန္႔ရွင္းကြဲတာကိုး။ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႔က တဖက္၊ ဦးႏုတို႔က တဖက္ေပါ့။ အဲေတာ့ ေဆြၿငိမ္း အုပ္စုနဲ႔ ႏုတင္ အုပ္စု ဆိုၿပီး ၂ အုပ္စုကြဲတာကို သူက ေဆြၿငိမ္းဘက္ကို ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အားေပးတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္ခဲ့တယ္။

အဲဒီေရြးေကာက္ပြဲမွာ သန္႔ရွင္း ဖဆပလ က အျပတ္အသတ္ ႏိုင္တာကိုး။ အဲလို ႏိုင္လိုက္တဲ့အခါ ဦးေနဝင္းက ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္နဲ႔ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေအာင္ေရႊေပါ့ေလ၊ ေနာက္ ဗိုလ္မႉးၾကီး ၾကည္ဝင္းတို႔၊ ဗိုလ္မႉးၾကီး ခ်စ္ခိုင္တို႔ အစရွိတဲ့ တည္ၿမဲကို ေထာက္ခံတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စစ္ဗိုလ္ေတြကို သူက ထုတ္ပယ္လိုက္တယ္။

အဲဒါကို ဦးႏုက ျပန္ၿပီးေတာ့ စီစဥ္ေပးပါ ဆိုလို႔ေျပာေတာ့ သူက ျပန္ရတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔က စစ္တပ္ကို သူတို႔က ကိုင္လာတာ အႏၲရာယ္ရွိတယ္လို႔ သန္႔ရွင္း ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ဦးႏုတို႔ကေပါ့ေနာ္။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္နဲ႔ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေအာင္ေရႊကိုေတာ့ သံအမတ္ေပးပါလို႔ ေျပာေတာ့ အဲဒါကို သူကလည္း သေဘာတူေတာ့ သူတို႔ သံအမတ္ ျဖစ္သြားတယ္။

က်န္တဲ့ ဦးခ်စ္ခိုင္တို႔ ဘာတို႔ကေတာ့ အရပ္သားေတြအေနနဲ႔ က်န္ခဲ့တာကိုး။ ဗိုလ္မႉးၾကီး ေက်ာ္ျမင့္ တို႔ကေတာ့ အဲဒီတုန္းက ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၁၉၆ဝ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ တည္ၿမဲဘက္လိုက္တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျဖဳတ္ခဲ့တဲ့အထဲမွာ ပါခဲ့တယ္။

ေနာက္ပိုင္းေရာက္ေတာ့ သူက သံအမတ္ၾကီးအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားသြားတယ္။ ေနာက္ အာဏာသိမ္းၿပီးတဲ့ အခ်ိန္ေရာက္ေတာ့လည္း ေနရာေပးပါေသးတယ္ သူ႔ကို။

၁၉၇၄ ေလာက္ေရာက္ေတာ့ အကုန္လံုးေပါ့ေလ။ ဦးေအာင္ေရႊ႔လည္း အဲဒီတုန္းက သံအမတ္ေပးတာပဲ။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္လည္း ေပးတာပဲ။ ဦးႏုက ေပးခ်င္တယ္။ ဦးေနဝင္း ကလည္း သေဘာတူတယ္။

၁၉၇၄-၇၅ ေလာက္မွာ ပင္စင္ယူလာရတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း သူ အေရာင္းအဝယ္ လုပ္ေသးတယ္။ ေနာက္ဆံုးေတာ့ အေရာင္းအဝယ္လုပ္တာနဲ႔ သူ႔အက်င့္က သိပ္မကိုက္ေတာ့ သူဘာမွ မလုပ္ဘဲ နားလိုက္တယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္းေတာ့ ေအးေအးေဆးေဆးနဲ႔ ေသသည္အထိ ေနသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္ အဲလိုပဲ နားလည္ပါတယ္။

သူနဲ႔ ဦေနဝင္းရဲ႕ ေနာက္ပိုင္း ဆက္ဆံေရးကေရာ ဘယ္လိုအေနအထားမ်ဳိး ျဖစ္သြားပါသလဲ ဘဘ။

ေနာက္အာဏာသိမ္းတာက်ေတာ့ ဗိုလ္ေနဝင္းက သူတို႔ကို အသိမေပးေတာ့ဘူး။ အရင္တခါ သိမ္းတုန္းကေတာ့ ပါတာေပါ့။ ပထမ တခါတုန္းက ဦးေနဝင္းက မသိခဲ့ဘူး။ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္တို႔က သိမ္းခဲ့တာ။ တည္ၿမဲကို ေထာက္ခံတဲ့ ဘက္က။ ေနာက္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်စ္ခိုင္တို႔၊ ဗိုလ္ေအာင္ေရႊတို႔ ပါတာ ဗိုလ္ၾကည္ဝင္းတို႔ေလ။

ဗိုလ္ေအာင္ၾကီးကေတာ့ သူက တည္ၿမဲေရာ၊ သန္႔ရွင္းေရာ ဝင္ထြက္ေနတဲ့သူ။ သူတို႔က အဲလို အာဏာသိမ္းခ်င္တဲ့ သေဘာနဲ႔ ဦးႏုဆီသြား အာဏာေတာင္းတယ္။ အဲဒါကို ဦးႏုက မင္းတို႔ အဲလိုေတာ့ အာဏာမသိမ္းပါနဲ႔။ အာဏာေတာင္းတာကေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ၾကီးရယ္၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ေရႊရယ္၊ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္ရယ္။ သြားတယ္လို႔ ေျပာတယ္။

ဒါနဲ႔ ဦးေနဝင္းဆီ စာေရးေပးမယ္ဆိုၿပီး ဦးႏုကေန စာေရးေပးတယ္။ ဦးေနဝင္းကလည္း တခါ စာျပန္တယ္။ အဲဒီ စာႏွစ္ေစာင္ကေတာ့ အာဏာယူပါ။ အာဏာကို ေခတၱ ထိန္းထားပါဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳး ေရးထားတာပါ။ ဦးေနဝင္းကလည္း သေဘာတူတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိး ေရးထားတယ္။

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ၾကီးတို႔၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ေရႊတို႔၊ ေနာက္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္တို႔ကေန ဦးေနဝင္းက သေဘာတူလိုက္ေတာ့ Care Taker Gov (အိမ္ေစာင့္အစိုးရ) ဆိုၿပီး လုပ္ၾကတာ။ အိမ္ေစာင့္ အစိုးရဆိုၿပီး ဖြဲ႔လိုက္ၾကတာ။ အဲဒီ အိမ္ေစာင့္အစိုးရမွာ လူထုက နည္းနည္းပါးပါး လက္ခံၾကည္ညိဳတဲ႔ ဦးခင္ေမာင္ျဖဴတို႔ ဘာတို႔နဲ႔ အိမ္ေစာင့္အစိုးရကို ဖြဲ႔လိုက္တာ။ အဲဒီေနာက္ေတာ့ ၁၉၆ဝ မွာ ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္တယ္။

ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေမာင္ေမာင္က ျပည္ထဲေရး အထူးအရာရွိ။ အဲဒီ အိမ္ေစာင့္အစိုးရ လက္ထက္မွာ ဝန္ၾကီးကို ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ တင္ေဖကိုပဲ ေပးတာ၊ အလုပ္သမားဝန္ၾကီး ဆိုၿပီးေတာ့။

သူက တပ္ထဲမွာတုန္းက အဂၤလိပ္ေတြနဲ႔ ပိုၿပီး နီးစပ္တယ္လို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ တပ္တြင္း ဆက္ဆံေရးက ဘယ္လိုမ်ား ရွိပါသလဲ။

ေက်ာင္းသားထဲက ေတာ္လွန္ေရးထဲ ပါလာတာ။ ဘီအိုင္ေအတို႔ ဘာတို႔ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူက စည္းကမ္းသိပ္ၾကီးတဲ့သူ။ ေနာက္ သူက ၁၉၄၇ ၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္မွာ တပ္မေတာ္ အတြင္းဝန္ ျဖစ္တာ။ အဲလို အဂၤလိပ္ရွိတုန္း ျဖစ္တာ။ ျဖစ္တဲ့အခါက်ေတာ့ အဂၤလိပ္စစ္တပ္က စစ္ဗိုလ္ေတြက ရာထူးခပ္ၾကီးၾကီးေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ယူထားၾကတာ။ သူက စစ္တပ္မွာ အတြင္းဝန္လို ျဖစ္သြားတာ။ စစ္တပ္ကို ဗမာက လြတ္လပ္ေရးရေတာ့ စစ္တပ္က အဂၤလိပ္စစ္ဗိုလ္ေတြက ထြက္တာ။ ထြက္ေတာ့ တပ္တခုမွာ ဗိုလ္မႉး ပက္ထရစ္ ဖိုးလွ။ သူက ဗိုလ္မႉး၊ အဂၤလိပ္တပ္က ဗိုလ္မႉး။

ဗိုလ္ၾကီး လွျမင့္က အရင္တုန္းက ေက်ာင္းသားေတြကေတာ့ ဘဲလ္ယားလွျမင့္ လို႔ ေခၚတာေပါ့ေလ။ ဗိုလ္ၾကီး လွျမင့္က အဲဒီတုန္းက ဗိုလ္ၾကီး၊ တပ္ခြဲမႉးေပါ့။ ဒုတပ္ရင္းမႉးေပါ့ေနာ္ ပက္ထရစ္ ဖိုးလွက။ အဲဒီမွာ တပ္ရင္းမႉးက ႏိုင္ငံျခားျပန္တဲ့ အခါေရာက္ေတာ့ အဂၤလိပ္က သူ႔ႏိုင္ငံကို ျပန္တယ္။

ရာထူးတုိးရင္ ပက္ထရစ္ ဖိုးလွက ရရမယ္။ ဒါေပမဲ့ မရဘူး။ အဲဒါ သူက ပက္ထရစ္ ဖိုးလွက မရဘဲနဲ႔ စကၠရီေတရီ အေနနဲ႔ သူက ဗိုလ္ၾကီးလွျမင့္ကို တပ္ရင္းမႉး ခန္႔တယ္။ ခန္႔ေတာ့ ပက္ထရစ္ ဖိုးလွက သူသာ ျဖစ္သင့္တာေပါ့။ သူက ေမဂ်ာလည္း ျဖစ္တယ္။ ဒုတပ္ရင္းမႉးလည္း ျဖစ္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ဝင္ေျပာေတာ့ သူက ငါ ခန္႔ခ်င္ရာ ခန္႔မယ္၊ You get out ဆိုၿပီး လုပ္လိုက္တယ္။ သူ႔ကို ျဖဳတ္လိုက္တယ္ဆိုၿပီး လုပ္လိုက္တာ။ အဲဒီမွာ ပက္ထရစ္ ဖိုးလွက အဲဒီမွာ အလုပ္က ျပဳတ္လာတာ။

သူက ျပတ္တယ္ေပါ့။ လုပ္ခ်င္ရာကို လုပ္တတ္တဲ့ အက်င့္ရွိတယ္။